Τοῦ Σωτήρη Μ. Τζούμα
Μὲ κάθε ἐπισημότητα καὶ σὲ ἕνα ἐκλεκτὸ ἀκροατήριο στὶς Ἡνωμένες Πολιτεῖες, ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος προειδοποίησε γιὰ τοὺς κινδύνους τοῦ ἐθνικισμοῦ στὴ θρησκεία, ἀπευθύνοντας ἔκκληση γιὰ διάλογο καὶ συνύπαρξη.
Ὡραῖα λόγια, γεμᾶτα πνευματικὸ βάθος καὶ διπλωματικὴ λάμψη. Μόνο πού, γιὰ ὅποιον παρακολουθεῖ τὶς ἐξελίξεις στὸν ὀρθόδοξο κόσμο, ἡ τοποθέτηση αὐτὴ μοιάζει τοὐλάχιστον ὀξύμωρη καὶ ὑποκριτική..
Διότι πῶς γίνεται ὁ ἴδιος Πατριάρχης ποὺ σήμερα κουνᾶ τὸ δάχτυλο στὸν ἐθνικισμό, νὰ εἶναι αὐτὸς ποὺ λίγα χρόνια πρὶν φαγώθηκε νὰ δημιουργήσει τὴν «ἐθνικὴ Ἐκκλησία» τῆς Οὐκρανίας; Μιὰ ἀπόφαση ποὺ δίχασε τὴν Ὀρθοδοξία, ἔφερε σὲ εὐθεῖα ἀντιπαράθεση Φανάρι καὶ Μόσχα, καὶ ἔδωσε πρόσχημα στὴ Ρωσία νὰ ἐργαλειοποιήσει ἀκόμα περισσότερο τὴ θρησκεία, φτάνοντας μέχρι τὸ σημεῖο νὰ χρησιμοποιεῖ τὸ ἐκκλησιαστικὸ ζήτημα ὡς πολεμικὴ ρητορικὴ ἡ ὁποία ὁδήγησε στὸν πόλεμο;
Ἡ ἀλήθεια εἶναι πὼς ἡ χορήγηση Αὐτοκεφαλίας στὴν Οὐκρανία δὲν λειτούργησε ὡς πράξη ἑνότητας, ἀλλὰ ὡς πυροκροτητὴς ἑνὸς νέου σχίσματος. Ἤδη ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι διχασμένη.
Καὶ δὲν εἶναι τυχαῖο ὅτι ἡ παραχώρηση τοῦ Τόμου Αὐτοκεφαλίας... λειτούργησε ὡς καταλύτης γιὰ τὴν ὄξυνση τῶν σχέσεων Μόσχας – Κωνσταντινουπόλεως.
Οἱ σχέσεις ἀνάμεσα στὶς Τοπικὲς Ἐκκλησίες τραυματίστηκαν, ἡ Ὀρθοδοξία βγῆκε διχασμένη, ἐνῷ ἡ πολιτικὴ ἐπιρροή —καὶ ἀπὸ τὶς δύο πλευρὲς— εἰσέβαλε ἀπροκάλυπτα στὸν χῶρο τῆς πίστης. Καὶ ὅλα αὐτά, στὸ ὄνομα μιᾶς «ποιμαντικῆς μέριμνας» ποὺ κατέληξε νὰ μοιάζει περισσότερο μὲ διπλωματικὴ κίνηση παρὰ μὲ πνευματικὴ πράξη.
Ὅταν λοιπὸν ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος μιλᾶ γιὰ τὸν κίνδυνο τοῦ ἐθνικισμοῦ, τὸ ἀκροατήριο ἴσως ἐντυπωσιάζεται ἀπὸ τὶς ὄμορφες φράσεις περὶ σεβασμοῦ καὶ διαλόγου, οἱ ὁποῖες γίνονται ὡραῖοι τίτλοι γιὰ ρεπορτάζ. Ὅμως στὸν κόσμο τῆς Ὀρθοδοξίας, οἱ πληγὲς ἀπὸ τὸ οὐκρανικὸ ζήτημα εἶναι ἀκόμα ἀνοιχτές.
Τὸ ἐρώτημα ποὺ γεννᾶται ἀβασάνιστα εἶναι τὸ ἑξῆς: πῶς μπορεῖ τὸ Φανάρι νὰ καταγγέλλει τὸν ἐθνικισμὸ στὴ θρησκεία, ἐνῷ τὸ ἴδιο προχώρησε πρὶν λίγα χρόνια στὴ δημιουργία τῆς λεγόμενης «Αὐτοκέφαλης Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας»; Διότι δὲν μπορεῖς νὰ καταγγέλλεις τὸν ἐθνικισμὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ἐσὺ μὲ μία βιαστική σου ἀπόφαση τὸν ἐνθάρρυνες μέσα στὴν ἴδια τήν καρδιὰ τῆς Ὀρθοδοξίας.
Ἡ κίνηση αὐτὴ μπορεῖ νὰ παρουσιάστηκε ὡς πράξη ἀποκατάστασης, στὴν πράξη ὅμως δίχασε τὸν ὀρθόδοξο κόσμο μὲ τὸν τρόπο ποὺ ἔγινε, προκάλεσε σχίσματα στὶς σχέσεις τῶν Τοπικῶν Ἐκκλησιῶν καὶ ἔδωσε ἔδαφος στὴ Μόσχα νὰ χρησιμοποιήσει τὸ ἐκκλησιαστικὸ ζήτημα ὡς ὅπλο γεωπολιτικῆς ἐπιρροῆς καὶ πίεσης.
Ἡ Ὀρθοδοξία ἱστορικὰ προβάλλει τὴν «καθολικότητα» καὶ τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας ὑπεράνω ἐθνοτικῶν καὶ γεωπολιτικῶν διαχωρισμῶν. Ὅταν ὅμως ἡ Ἐκκλησία ἐμπλέκεται ἄμεσα σὲ πολιτικὲς ἐνέργειες καὶ σκοπιμότητες, ὑπονομεύεται τὸ ἴδιο της τὸ μήνυμα.
Ἡ Ἐκκλησία καλεῖται νὰ ὑπερβεῖ τὰ ἐθνικὰ σύνορα καὶ νὰ σταθεῖ ὑπεράνω γεωπολιτικῶν παιγνίων. Ἡ ἱστορία τῆς Οὐκρανίας δείχνει τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο: μιὰ Ἐκκλησία ποὺ ἐμπλέκεται στὰ πολιτικὰ παιχνίδια, ποὺ ἀντὶ νὰ ἑνώνει, διχάζει. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ ρητορικὴ τοῦ Πατριάρχη, ὅσο καλοδιατυπωμένη κι ἂν εἶναι, ἠχεῖ ὑποκριτικά.
Ἂν πραγματικὰ τὸ Φανάρι θέλει νὰ ὑπηρετήσει τὸν διάλογο καὶ τὴν εἰρήνη, ὀφείλει νὰ σταθεῖ μὲ συνέπεια ἀπέναντι σὲ κάθε μορφὴ ἐθνικιστικῆς ἐργαλειοποίησης - ἀκόμα κι ὅταν αὐτὴ προέρχεται ἀπὸ τὶς δικές του ἀποφάσεις.
Ἐν κατακλεῖδι, τὰ λόγια τοῦ Πατριάρχη γιὰ τοὺς κινδύνους τοῦ ἐθνικισμοῦ εἶναι ὀρθὰ καὶ ἀξίζουν προσοχῆς. Καὶ εἶναι σημαντικὸ νὰ λέγονται ἀπὸ τὸν ἴδιο. Ὅμως, γιὰ νὰ ἀποκτήσουν πραγματικὸ κῦρος, πρέπει νὰ συνοδεύονται ἀπὸ ἔμπρακτη αὐτοκριτικὴ καὶ ἀπὸ πρωτοβουλίες ποὺ θὰ θεραπεύσουν τὰ τραύματα ποὺ ἤδη δημιουργήθηκαν στὸν ὀρθόδοξο κόσμο, ἀντὶ νὰ τὰ διαιωνίζουν.
Ὡραῖα λόγια, γεμᾶτα πνευματικὸ βάθος καὶ διπλωματικὴ λάμψη. Μόνο πού, γιὰ ὅποιον παρακολουθεῖ τὶς ἐξελίξεις στὸν ὀρθόδοξο κόσμο, ἡ τοποθέτηση αὐτὴ μοιάζει τοὐλάχιστον ὀξύμωρη καὶ ὑποκριτική..
Διότι πῶς γίνεται ὁ ἴδιος Πατριάρχης ποὺ σήμερα κουνᾶ τὸ δάχτυλο στὸν ἐθνικισμό, νὰ εἶναι αὐτὸς ποὺ λίγα χρόνια πρὶν φαγώθηκε νὰ δημιουργήσει τὴν «ἐθνικὴ Ἐκκλησία» τῆς Οὐκρανίας; Μιὰ ἀπόφαση ποὺ δίχασε τὴν Ὀρθοδοξία, ἔφερε σὲ εὐθεῖα ἀντιπαράθεση Φανάρι καὶ Μόσχα, καὶ ἔδωσε πρόσχημα στὴ Ρωσία νὰ ἐργαλειοποιήσει ἀκόμα περισσότερο τὴ θρησκεία, φτάνοντας μέχρι τὸ σημεῖο νὰ χρησιμοποιεῖ τὸ ἐκκλησιαστικὸ ζήτημα ὡς πολεμικὴ ρητορικὴ ἡ ὁποία ὁδήγησε στὸν πόλεμο;
Ἡ ἀλήθεια εἶναι πὼς ἡ χορήγηση Αὐτοκεφαλίας στὴν Οὐκρανία δὲν λειτούργησε ὡς πράξη ἑνότητας, ἀλλὰ ὡς πυροκροτητὴς ἑνὸς νέου σχίσματος. Ἤδη ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι διχασμένη.
Καὶ δὲν εἶναι τυχαῖο ὅτι ἡ παραχώρηση τοῦ Τόμου Αὐτοκεφαλίας... λειτούργησε ὡς καταλύτης γιὰ τὴν ὄξυνση τῶν σχέσεων Μόσχας – Κωνσταντινουπόλεως.
Οἱ σχέσεις ἀνάμεσα στὶς Τοπικὲς Ἐκκλησίες τραυματίστηκαν, ἡ Ὀρθοδοξία βγῆκε διχασμένη, ἐνῷ ἡ πολιτικὴ ἐπιρροή —καὶ ἀπὸ τὶς δύο πλευρὲς— εἰσέβαλε ἀπροκάλυπτα στὸν χῶρο τῆς πίστης. Καὶ ὅλα αὐτά, στὸ ὄνομα μιᾶς «ποιμαντικῆς μέριμνας» ποὺ κατέληξε νὰ μοιάζει περισσότερο μὲ διπλωματικὴ κίνηση παρὰ μὲ πνευματικὴ πράξη.
Ὅταν λοιπὸν ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος μιλᾶ γιὰ τὸν κίνδυνο τοῦ ἐθνικισμοῦ, τὸ ἀκροατήριο ἴσως ἐντυπωσιάζεται ἀπὸ τὶς ὄμορφες φράσεις περὶ σεβασμοῦ καὶ διαλόγου, οἱ ὁποῖες γίνονται ὡραῖοι τίτλοι γιὰ ρεπορτάζ. Ὅμως στὸν κόσμο τῆς Ὀρθοδοξίας, οἱ πληγὲς ἀπὸ τὸ οὐκρανικὸ ζήτημα εἶναι ἀκόμα ἀνοιχτές.
Τὸ ἐρώτημα ποὺ γεννᾶται ἀβασάνιστα εἶναι τὸ ἑξῆς: πῶς μπορεῖ τὸ Φανάρι νὰ καταγγέλλει τὸν ἐθνικισμὸ στὴ θρησκεία, ἐνῷ τὸ ἴδιο προχώρησε πρὶν λίγα χρόνια στὴ δημιουργία τῆς λεγόμενης «Αὐτοκέφαλης Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας»; Διότι δὲν μπορεῖς νὰ καταγγέλλεις τὸν ἐθνικισμὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ἐσὺ μὲ μία βιαστική σου ἀπόφαση τὸν ἐνθάρρυνες μέσα στὴν ἴδια τήν καρδιὰ τῆς Ὀρθοδοξίας.
Ἡ κίνηση αὐτὴ μπορεῖ νὰ παρουσιάστηκε ὡς πράξη ἀποκατάστασης, στὴν πράξη ὅμως δίχασε τὸν ὀρθόδοξο κόσμο μὲ τὸν τρόπο ποὺ ἔγινε, προκάλεσε σχίσματα στὶς σχέσεις τῶν Τοπικῶν Ἐκκλησιῶν καὶ ἔδωσε ἔδαφος στὴ Μόσχα νὰ χρησιμοποιήσει τὸ ἐκκλησιαστικὸ ζήτημα ὡς ὅπλο γεωπολιτικῆς ἐπιρροῆς καὶ πίεσης.
Ἡ Ὀρθοδοξία ἱστορικὰ προβάλλει τὴν «καθολικότητα» καὶ τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας ὑπεράνω ἐθνοτικῶν καὶ γεωπολιτικῶν διαχωρισμῶν. Ὅταν ὅμως ἡ Ἐκκλησία ἐμπλέκεται ἄμεσα σὲ πολιτικὲς ἐνέργειες καὶ σκοπιμότητες, ὑπονομεύεται τὸ ἴδιο της τὸ μήνυμα.
Ἡ Ἐκκλησία καλεῖται νὰ ὑπερβεῖ τὰ ἐθνικὰ σύνορα καὶ νὰ σταθεῖ ὑπεράνω γεωπολιτικῶν παιγνίων. Ἡ ἱστορία τῆς Οὐκρανίας δείχνει τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο: μιὰ Ἐκκλησία ποὺ ἐμπλέκεται στὰ πολιτικὰ παιχνίδια, ποὺ ἀντὶ νὰ ἑνώνει, διχάζει. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ ρητορικὴ τοῦ Πατριάρχη, ὅσο καλοδιατυπωμένη κι ἂν εἶναι, ἠχεῖ ὑποκριτικά.
Ἂν πραγματικὰ τὸ Φανάρι θέλει νὰ ὑπηρετήσει τὸν διάλογο καὶ τὴν εἰρήνη, ὀφείλει νὰ σταθεῖ μὲ συνέπεια ἀπέναντι σὲ κάθε μορφὴ ἐθνικιστικῆς ἐργαλειοποίησης - ἀκόμα κι ὅταν αὐτὴ προέρχεται ἀπὸ τὶς δικές του ἀποφάσεις.
Ἐν κατακλεῖδι, τὰ λόγια τοῦ Πατριάρχη γιὰ τοὺς κινδύνους τοῦ ἐθνικισμοῦ εἶναι ὀρθὰ καὶ ἀξίζουν προσοχῆς. Καὶ εἶναι σημαντικὸ νὰ λέγονται ἀπὸ τὸν ἴδιο. Ὅμως, γιὰ νὰ ἀποκτήσουν πραγματικὸ κῦρος, πρέπει νὰ συνοδεύονται ἀπὸ ἔμπρακτη αὐτοκριτικὴ καὶ ἀπὸ πρωτοβουλίες ποὺ θὰ θεραπεύσουν τὰ τραύματα ποὺ ἤδη δημιουργήθηκαν στὸν ὀρθόδοξο κόσμο, ἀντὶ νὰ τὰ διαιωνίζουν.
Ο ΔΙΑΒΟΛΟΣ ΚΑΝΕΙ ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΕΠΕΙΔΗ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΤΟ ΕΧΟΥΝ ΑΝΑΛΑΒΕΙ ΟΙ "ΙΕΡΑΡΧΕΣ" . ΠΑΤΗΡ ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΩΜΑΝΙΔΗΣ.
ΑπάντησηΔιαγραφή