Ἐπιμέλεια Βασίλειος Εὐσταθίου
1. Στὶς 29 Μαίου 1453, ἕνας νεαρὸς σουλτᾶνος, ὁ Μωάμεθ ὁ Πορθητὴς παίρνει τὴν Πόλη. Ἡ πόλις ἑάλω. Ὁ πόνος γιὰ τὴν πτώση καὶ τὸν χαμὸ τῆς Πόλης καὶ ἡ ἐλπίδα γιὰ ἀποτίναξη τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ, πέρασε μέσα ἀπὸ γενιὰ σὲ γενιὰ μέσα ἀπὸ τὴν λαϊκὴ ποίηση "Σώπασε κυρὰ Δέσποινα καὶ μὴ πολυδακρίζεις, πάλι μὲ χρόνους, μὲ καιρούς, πάλι δίκιά μας θά ’ναι", ἐνῷ παράλληλα διασώθει ἕως σήμερα ὁ θρῦλος τοῦ Μαρμαρωμένου Βασιλιᾶ.
2. Στὶς ἀρχὲς τοῦ 1821, ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἀκόμα σκλαβωμένη στοὺς Τούρκους, ἔχοντας ἐπὶ 4 αἰῶνες ζήσει τον μέσα στὸν πόνο καὶ τὴν δυστυχία, χύνοντας τὰ δάκρυα καὶ τὸ αἷμα της, σὲ ἕνα καθεστὼς καταπίεσης, ταπείνωσης καὶ... διωγμῶν. Οἱ Εὐρωπαῖοι πίστευαν πὼς ἡ Ἑλλάδα εἶχε πεθάνει ὁριστικὰ ὡς ἔθνος, πὼς ἡ ἐλλ. ψυχὴ θὰ λύγιζε, θὰ ἔχανε γιὰ πάντα κάθε ἐλπίδα γιὰ ἐλεύθερη ζωή. Ὅμως οἱ Ἕλληνες δὲν ἔχασαν ποτὲ τὸν πόθο γιὰ τὴν λευτεριά τους. Ἔτσι, συχνὰ ἐπαναστατοῦσαν γιὰ νὰ ἀποτάξουν τὸ ὀθ. ζυγὸ καὶ νὰ ἀποκτήσουν τὴν δική τους ἀνεξάρτητη πατρίδα, νὰ ζοὺν μὲ ἀξιοπρέπεια. Οἱ κλέφτες καὶ οἱ ἀρματωλοὶ διατηροῦσαν τὸ φρόνημα τοὺς ἀδούλωτο, καὶ δὲν ἔπαψαν νὰ ἀγωνίζονται γιὰ τὴν ἐλευθερία.
3. Ἡ ἐθνικὴ συνείδηση τοῦ λαοῦ κρατιέται ζωντανὴ στὰ κρυφὰ σχολεῖα...
4. Μὲ τὰ ἐπαναστατικὰ κηρύγματα τοῦ Ρήγα Φεραίου, ποὺ ἔσπερναν τὸν σπόρο τῆς ἐλευθερίας, καὶ τὴν ἵδρυση τῆς Φιλικῆς Ἐταιρίας ποὺ βασιζόταν σὲ αὐτὰ καὶ προετοίμαζε τὴν ἐπανάσταση, ὁ ἀπελευθερωτικὸς ἀγῶνας ἔγινε πραγματικότητα. Ὁ Θούριος τοῦ Φεραίου μας εἶναι γνωστός: «Καλύτερα μιᾶς ὥρας ἐλεύθερη ζωή, παρὰ 40 χρόνια σκλαβιὰ καὶ φυλακή».
5. Τὸ 1821 οἱ Ἕλληνες ἀποφασίζουν νὰ ἐπαναστατήσουν γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ἀκόμα ἐνάντια στοὺς Τούρκους. Ἡ ἐπανάσταση ξεκίνησε ἀπὸ τὴν Πελοπόννησο, ἂν καὶ περίπου ἕνα μῆνα πρὶν εἶχε ξεσπάσει ἡ ἀποτυχημένη ἐπανάσταση ὑπὸ τοῦ Ἀλ. Ὑψηλάντη στὴν Μολδοβλαχία, μὲ τὴν προκήρυξη «μάχου ὑπὲρ πίστεως καὶ πατρίδας». Στὶς 25 Μαρτίου ἔγινε ἡ ἐπίσημη ἔναρξη τοῦ ἀγῶνα τῆς ἀνεξαρτησίας τῶν Ἑλλήνων μὲ τὴν ὕψωση τοῦ λάβαρου τῆς ἐπανάστασης ἀπὸ τὸν Π. Πατρῶν Γερμανὸ στὴν Ι.Μ. Ἁγ Λαύρας. Ἡ ἔναρξη τῆς ἐπανάστασης συνδυάστηκε μὲ τὸν ἑορτὴ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου. Συνδύασαν δηλαδὴ οἱ ἐπαναστατημένοι Ἕλληνες τὸν ἐρχομὸ τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἐλλ. ἔθνους μὲ τὸν ἐρχομὸ τοῦ Χριστοῦ, τοῦ ἀπελευθερωτοῦ τοῦ ἀνθρ. γένους. Ὁ ἀγῶνας τῆς ἐλευθερίας εἶναι γι’ αὐτοὺς ἀγῶνας μέχρι θανάτου- ὁρκίζονται δυνατὰ «ἐλευθερία ἢ θάνατος».
6. Μὲ τὴν ἔκρηξη τῆς ἐπανάστασης, ὁ ἐθνάρχης Πατριάρχης Κώνστ. Γρηγόριος Ε’ θεωρήθηκε ἀπὸ τοὺς Ὀθ. μετὰ τὴν ἀποκάλυψη ἐπιστολῶν του πρὸς τοὺς ἐπαναστατημένους, πὼς εἶναι στὴν πραγματικότητα ἀναμεμιγμένος σὲ αὐτὴ καὶ τὴν ὑποθάλπει. Αὐτὸ εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα τὴν σύλληψή του, τὸν βασανισμό, τὴν διαπόμπευση καὶ τέλος τὸν μαρτυρικό του θάνατο διὰ ἀπαγχονισμοῦ, ὅπου στὸ ἴδιο τέλος ὁδηγήθηκαν καὶ ἀρκετοὶ ἄλλοι ἱεράρχες μετὰ ἀπὸ αὐτόν.
7. Ὁ ἀγῶνας ξεκίνησε καὶ οἱ σελίδες του γράφονταν γεμᾶτες ἡρωισμὸ καὶ αὐτοθυσία τῶν Ἑλλήνων μὲ τὸ αἷμα τους νὰ χύνεται καὶ τὰ ὑπάρχοντά τους νὰ χάνονται. Τόποι, ὅπως ἡ Ἀλαμάνα, ἡ Γραβιά, τὸ Βαλτέτσι, ἡ Τρίπολη, τὰ Δερβενάκια, ἡ Χίος, τὰ Ψαρᾶ, τὸ Μεσολόγγι κ.α. ἔμειναν στὴν ἱστορία ὡς αὐτοὶ ὅπου οἱ Ἕλληνες μαρτύρησαν ἢ δοξάστηκαν. Τὸ μένος τῶν Τούρκων κατὰ τῶν ἐξεγερμένων ὁδήγησε σὲ κατὰ τόπους σφαγὲς ὡς ἀντίποινα (Χίος 1822, Ψαρᾶ 1824 κ.α.). Ἕνα ἀπὸ τὰ θλιβερότερα ἀλλὰ καὶ ἡρωικότερα γεγονότα ἦταν καὶ ἡ Ἔξοδος τοῦ Μεσολογγίου. Ἡ θυσία τῶν πολιορκημένων ἀποδείχθηκε πολύτιμη, καθὼς συγκλόνισε καὶ συγκίνησε τὴν εὐρωπαϊκὴ κοινὴ γνώμη.
8. Ἐθνικοὶ ἀγωνιστές, ὅπως ὁ Θ. Κολοκοτρώνης, ὁ Ὑψηλάντης, ὁ Νικηταράς, ὁ Ἀθ. Διάκος, ὁ Γ. Καραϊσκάκης, ὁ Μ. Μπότσαρης, ὁ Κ. Κανάρης, ὁ Α. Μιαούλης, ὁ Ὀδ. Ἀνδροῦτσος, ἡ Μπουμπουλίνα, ἡ Μαντώ, καὶ πολλοὶ ἄλλοι, μὲ τὸ ἡρωικὸ φρόνημά τους, ἡ ἀγάπη τους γιὰ τὴν ἐλευθερία, ἀλλὰ καὶ τὰ παθήματά καὶ οἱ θυσίες τους κατέπληξαν ὅλον τὸν εὐρωπαϊκὸ κόσμο. Φιλέλληνες ἦρθαν νὰ ἀγωνιστοῦν καὶ αὐτοὶ στὸ πλευρὸ τῶν Ἑλλήνων γιὰ χάρη τοῦ κοινοῦ ἰδανικοῦ τῆς ἐλευθερίας, ἐνῷ ποιητὲς ὅπως ὁ Μπάϊρον καὶ ὁ Οὐγκὼ ἀφιέρωσαν θαυμάσια ποιήματά τους στὸν ἀγῶνα μας.
9. Οἱ μεγάλες ἧττες τῶν στρατιῶν τοῦ Σουλτάνου ἀπὸ τοὺς ἐξεγερμένους Ἕλληνες τὸν ἔστρεψαν νὰ ἀναζητήσει βοήθεια στοὺς ὁμόθρησκους Αἰγυπτίους, οἱ ὁποῖοι ἦρθαν μὲ ἐπί κεφαλῆς τὸν Ἰμπραήμ. Ὅταν ἔφτασε στὴν Πελοπόννησο, ἡ ἐπανάσταση φάνηκε ὅτι ἄρχισε νὰ σβήνει. Ὅμως ὁ πόθος καὶ ἡ πίστη τῶν Ἑλλήνων γιὰ τὴν ἐλευθερία παρέμενε ζωντανὴ (Κολοκοτρώνης: «Ὁ Θεὸς ὑπέγραψε τὴν ἐλευθερία τῆς πατρίδας...»). Τελικά, μετὰ ἀπὸ σχεδὸν 10 χρόνια σκληρῶν ἀγώνων, καὶ ἀφοῦ μὲ τὴν βοήθεια τῶν τότε Μ. Δυνάμεων (κυρίως Ναυμαχία τοῦ Ναυαρίνου) ἐκδίωξαν τὸν Ἰμπραήμ, οἱ Ἕλληνες κατάφεραν νὰ ἀποκτήσουν δικό τους κράτος, ἀρχικὰ περιορισμένο σὲ ἔκταση στὴν νότια Ἑλλάδα.
10. Τὸ πρῶτο Σύνταγμα τοῦ νέου ἀνεξάρτητου κράτους ψηφίστηκε στὴν Α’ Ἐθν. στὴν Ἐπίδαυρο τὸ 1822, ἐνῷ ὁ πρῶτος κυβερνήτης τῆς Ἑλλάδος, Ι. Καποδίστριας, πρώην ὑπ. ἐξωτερικῶν τῆς Ρωσίας, ἐκλέχτηκε στὴν Γ΄ Ἐθν. στὴν Τροιζήνα τὸ 1827. Οἱ Ἕλληνες ἦταν ὁ πρῶτος λαὸς ποὺ κατάφερε νὰ ἀποκτήσει τὴν ἀνεξαρτησία του ἀπὸ τὴν τότε ὀθ. αὐτοκρατορία καὶ σήμερα μποροῦμε νὰ ἔχουμε τὴν ἐλευθερία μας χάρη στοὺς ἀγῶνες τῶν ἐνδόξων προγόνων μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου