Ρωμηοὶ ἀπροσκύνητοι μιλᾶνε γιὰ τὴν Ἅλωση

Γράφει ὁ Φώτης Μιχαήλ, ἰατρὸς

Ὁ Ἰωσὴφ Βρυένιος, ὀνομαστὸς  διδάσκαλος τοῦ Γένους μας,  σὲ λόγο του ἐνώπιον τοῦ αὐτοκράτορα, τριανταπέντε χρόνια πρὶν ἀπὸ τὴν Ἅλωση, ὅρισε τὴν αἰτία, τῆς διαφαινόμενης πτώσης τῆς Πόλης, μὲ τὰ παρακάτω λόγια:

’’Ὅλοι οἱ Χριστιανοὶ ἔγιναν ὑπερήφανοι, ἀλαζόνες, φιλάργυροι, φίλαυτοι, ἀχάριστοι, ἀπειθεῖς, λιποτάκται, ἀνόσιοι, ἀμετανόητοι, ἀδιάλλακτοι. Ἔγιναν οἱ ἄρχοντες κοινωνοὶ ἀνόμων, οἱ ὑπεύθυνοι ἅρπαγες, οἱ κριτὲς δωρολῆπτες, οἱ μεσίτες ψευδεῖς, οἱ νεώτεροι ἀκόλαστοι, οἱ ἀστοὶ ἐμπαῖκτες, οἱ χωρικοὶ ἄλαλοι καὶ οἱ πάντες ἀχρεῖοι. Χάθηκε εὐλαβὴς ἀπὸ τῆς γῆς, ἐξέλιπε στοχαστής, οὒχ εὔρηται φρόνιμος. Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος γιὰ τὸν ὁποῖον ἐπέπεσαν ἐκ δυσμῶν καὶ ἐξ ἀνατολῶν διάφοροι ἐχθροὶ καὶ λυμαίνονται τὴν αὐτοκρατορία’’.

Στὸ τέλος τῆς ὁμιλίας του, ὡς ἀνάχωμα στὴν ἐπερχόμενη Ἅλωση, πρότεινε, σὲ ὅλους, μετάνοια καὶ ὑπακοὴ στὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ.

Ὁ Ἅγιος Μάρκος ὁ Εὐγενικὸς ἦταν μαθητὴς τοῦ Ἰωσὴφ Βρυένιου καὶ ὡς ἐπίσκοπος Ἐφέσου, συμμετεῖχε καὶ αὐτὸς σ’ ἐκείνη τὴν ψευτοσύνοδο τῆς Φερράρας, στὴν ὁποία, δεκαπέντε χρόνια πρὶν ἀπὸ τὴν Ἅλωση, σύρθηκαν οἱ Ἕλληνες κάτω ἀπὸ τὴν ἀπειλὴ τῶν Τούρκων καὶ τὶς...

ἐκβιαστικὲς ἀπαιτήσεις τοῦ πάπα, νὰ ζητήσουν βοήθεια ἀπὸ τὴν Δύση.

Τελικά, τὴν δυσσεβὴ ἐκείνη συμφωνία περιφρόνησης τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθόδοξης παράδοσης καὶ τῆς ὑποταγῆς μας στὴν παπικὴ αἵρεση, τὴν ὑπέγραψαν ὅλοι, πλὴν ἑνός. Τοῦ Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ.

Θὰ μοῦ πεῖτε, καὶ τί θὰ μποροῦσε νὰ πετύχει ἡ ἀντίσταση τοῦ ἑνός; Καὶ ὅμως! Τὰ ἀποτελέσματα τῆς ἀντίστασης, τοῦ ἑνὸς καὶ μόνον, προέκυψαν καθοριστικά.

Πρῶτον, ἀνάγκασε τὸν τότε πάπα νὰ παραδεχθεῖ τὴν πλήρη ἀποτυχία του, στὴν προσπάθειά του νὰ ὑποτάξει τὴν Ὀρθοδοξία, λέγοντας τὴν γνωστὴ φράση: ’’Εἰ Μάρκος οὒχ ὑπέγραψεν, οὐδὲν ἐποιήσαμεν’’. Ἐὰν ὁ Μάρκος δὲν ὑπέγραψε, δὲν κάναμε τίποτε.

Καὶ δεύτερον, ἡ ἀντίσταση τοῦ ἑνὸς παραδειγμάτισε τόσο δυνατά τούς Ρωμηούς, ποὺ πίστεψαν ἀκράδαντα, ὅτι τὰ Ἔθνη χάνονται, ὄχι ὅταν ἀπωλέσουν τὴν κρατική τους ὀντότητα, ἀλλὰ ὅταν χάσουν τὴν πολιτισμική τους ταυτότητα, δηλαδή, τὴν ψυχή τους. 

Ὁ Γεννάδιος  Σχολάριος, ἐξέχων λόγιος, μαθητὴς τοῦ Ἁγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ καὶ πρῶτος Πατριάρχης τοῦ ὑπόδουλου Γένους, μέσα ἀπὸ τὶς διασωθεῖσες ἐπιστολές του, παραδίδει ὑψηλῆς πνευματικῆς καὶ πολιτικῆς στάθμης μαθήματα, ὄχι μόνον γιὰ τοὺς Ρωμηοὺς τῶν ἡμερῶν του, ἀλλὰ καὶ γιὰ ὁλόκληρη τὴν σύγχρονη Ρωμηοσύνη, ποὺ ὅλο καὶ ἀνθεῖ σὲ ὁλόκληρη τὴν οἰκουμένη.

Ἀνάμεσα στὰ ἄλλα γράφει ὁ Γεννάδιος:

’’Οἱ ἡγέτες πρέπει νὰ ξυπνήσουν τὴν Πόλη, ποὺ φαίνεται ὅτι κοιμᾶται.

Οἱ περισσότεροι νομίζουν, ὅτι θὰ σωθοῦν χωρὶς θυσίες, διότι πιστεύουν στὴν σκιὰ καὶ στὸ παραμύθι τῆς παπικῆς βοήθειας, ἀφοῦ προηγηθεῖ ἡ προδοσία τῆς Πίστεως.

Αὐτό, ποὺ ἀπαιτεῖται, εἶναι ἡ τόνωση τοῦ φρονήματος τοῦ λαοῦ καὶ ὄχι μοιρολατρικὴ ἐγκαρτέρηση καὶ ἠττοπάθεια. Ἐὰν χρειαστεῖ, θὰ πρέπει νὰ εἴμαστε ἕτοιμοι καὶ τὴν ζωή μας ἀκόμη νὰ θυσιάσουμε.

Ὅσες φορὲς ἡ Πόλη ἐναπέθετε τὶς ἐλπίδες της στὸν Θεὸ καὶ ὄχι σὲ δυσσεβεῖς συμμαχίες ἀνθρώπων, ἐσώζετο.

Πῶς, ὅμως, νὰ κρατήσει τὸ θάρρος του ὁ λαὸς καὶ νὰ πιστέψει στὴν σωτηρία τῆς Βασιλεύουσας, ὅταν βλέπει τοὺς πλουσίους καὶ τοὺς μορφωμένους νὰ φεύγουν στὴν Δύση καὶ στὶς αὐλὲς τῶν Φράγκων ἡγεμόνων, μὲ τὶς περιουσίες τους καὶ τὶς ἀνέσεις τους, ἀπ’ ὅπου δῆθεν φροντίζουν νὰ στείλουν βοήθεια’’;

Ἡ Πόλις ἑάλω. Ἡ Ρωμιοσύνη, ὅμως, δὲν ἔσβησε ποτέ.

Τὸ Πνεῦμα τῆς Ρωμηοσύνης, παρὰ τὰ μύρια ἐμπόδια, κατάφερε νὰ φτάσει,  μέχρι καὶ τὶς ἡμέρες μας, ἀκέραιο καὶ ρωμαλέο.

Εἶναι τὸ πνεῦμα τῶν ἡσυχαστῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας, ποὺ οἱ δυνάμεις τοῦ σκότους τὸ τρέμουν καὶ τὸ πολεμᾶνε μὲ μανία, ἀπὸ τότε μέχρι καὶ σήμερα.

Εἶναι ἐκεῖνο τὸ Πνεῦμα, ποὺ σὰν ὡριμάσει στὶς ψυχές μας, θὰ φέρει καὶ τὴν πολυπόθητη λύτρωση τοῦ Γένους μας ἀπὸ τὴν σημερινὴ «κάμινο τοῦ πυρός, τὴν καιομένη ἑπταπλασίως’’.