Ἡ πονεμένη καί ἀπροσκύνητη Ρωμιοσύνη

Γράφει ὁ Δημήτριος Νατσιός

Ἔγραφε ἡ τότε ἐφημερίδα Νέα Ἡμέρα στίς 21.1.1913 γιά τόν ἡρωικό θάνατο τοῦ ἀνθυπολοχαγοῦ Ἰωάννη Μαυροδήμου: «Μου διηγήθηκαν σήμερα μερικάς λεπτομερείας τοῦ θανάτου τοῦ ἀνθυπολοχαγοῦ Μαυροδήμου. Μοιάζει μέ ποίημα. Οἱ Μαυροδημαῖοι εἶναι μία παλαιά στρατιωτική οἰκογένεια τῆς Ἑλλάδος. Εἰς κάθε πόλεμον σκοτώνεται κι ἀπό ἕνας Μαυροδῆμος. Στό Εἰκοσιένα, στό '86, στό '97... Ὁ ἀνθυπολοχαγός Μαυροδῆμος μόλις εἶχε βγεῖ ἀπό τό στρατιωτικόν σχολεῖον. Τήν ἡμέρα πού ὁ λόχος του ἐπρόκειτο νά λάβει μέρος εἰς τήν μάχην, ἐσηκώθη πρωί, ἐξυρίσθη, ἐκτενίσθη, διέταξε καί τοῦ ἔφεραν τήν καλή του... στολή, τίς καινούργιες τοῦ τίς μπότες, τά ἄσπρα του γάντια, τέλος στολίστηκε σάν γαμπρός, ἐτράβηξε τό σπαθί καί εἶπε στούς ἄνδρας τοῦ: ἐμπρός παιδιά... Καί σκοτώθηκε ἀπό τούς πρώτους». (Ἐφημερίδα Νέα Ἡμέρα στίς 21.1.1913).  Εἶναι ὁ πρῶτος πεσών ἀξιωματικός τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ, στίς 6 Ὀκτωβρίου τοῦ 1912, στούς Βαλκανικούς Πολέμους. Τέτοιες ἱστορίες ἀνήκουν στό Συναξάρι τοῦ Γένους. Εἶναι οἱ ἄγνωστοι ἥρωες, τά πολυτίμητα εἰκονίσματα τοῦ ἔθνους μας...

Τό διάβασα στούς μαθητές μου. Αὐτό τό μικρό, λακωνικό γιά τόσο μεγάλη θυσία ἀφιέρωμα τῆς τότε ἐφημερίδας. Θυμήθηκα μιά ξεχασμένη παιδαγωγική ἀρχή. «Ὁ διδάσκων δίς διδάσκεται». Σέ τέτοια κείμενα καθρεφτιζόμαστε πρῶτα ἐμεῖς, πού τά προσφέρουμε στά παιδιά. Σηκώθηκε, στολίστηκε σάν γαμπρός γιά νά πάει, ποῦ; Στήν μάχη, στόν ὑπέρ Πίστεως καί Πατρίδος γάμο του. Στίς χαρές τῆς νύμφης του πατρίδας Ἑλλάδας. Καί θυσιάστηκε, ἔδωσε τό αἷμα τοῦ γι' αὐτήν, τόσο τήν ἀγαποῦσε.

Καί τά παιδιά ἄκουγαν μέ συγκίνηση. Μέ χαρμολύπη. Ὑπερηφάνεια γιά τήν ἀνδρεία καί τήν λεβεντιά. Λύπη γιά τήν νιότη του. Αὐτό θέλουμε.  Αὐτή εἶναι ἡ πατρίδα. Μέ τά «πάθια καί τούς καημούς τῆς» (Παπαδιαμάντης) καί μέ τίς τρανές χαρές της, τίς ἀναστάσιμες ἡμέρες τῆς ἱστορίας της. Τίς Θερμοπύλες τοῦ Λεωνίδα, τήν Πύλη τοῦ Ρωμανοῦ μέ τόν Κωνσταντῖνο Παλαιολόγο, τό Μανιάκι μέ τόν ἀρχιμανδρίτη Παπαφλέσσα, τήν Στάτιστα τοῦ Παύλου Μελά, τό μοναστήρι τῆς Παναγίας τοῦ Μαχαιρά μέ τόν Γρηγόρη Αὐξεντίου. Μοσχοβολοῦν λευτεριά αὐτοί οἱ τόποι μέ τήν θυσία τούς... ὅπως οἱ μάρτυρες καί οἱ ἅγιοι τῆς ἀμωμήτου Πίστεώς μας ἁγιάζουν τά χώματα μέ τό αἷμα τους καί τόν ἱδρῶτα τῶν ἀσκητικῶν ἀγώνων τους.

Ἀναστάσιμη ἡμέρα, Πασχαλιά, ἦταν γιά τούς σκλάβους Μακεδόνες, ἡ ἡμέρα πού πατοῦσε ὁ ἑλληνικός στρατός τήν αἱματοβαμμένη γῆ τους. (Καί ἦρθε ἡ σταύρωσή της, ὅταν ἄθλιοι προδότες, πού καμαρώνουν ἀκόμη στά ἑδώλια, ὄχι τοῦ δικαστηρίου, ἀλλά τῆς Βουλῆς, τήν ξεπούλησαν γιά μιά γραβάτα).

Διαβάζω καί πάλι ἀπό τά ἡρωικά μας συναξάρια τοῦτα τά σπουδαῖα: «Ὅταν ὁ στρατός μας μπῆκε στά Σέρβια Κοζάνης ἐλευθερωτής τό 1912, στίς 10 Ὀκτωβρίου, βρῆκε σφαγμένους ἀπό τούς Τούρκους τούς 115 προκρίτους τῆς πόλης, πού τούς εἶχαν κρατήσει ὡς ὁμήρους. Τήν ἄλλη μέρα γινόταν μνημόσυνο τῶν μαρτύρων αὐτῶν σέ πάνδημη συγκέντρωση λαοῦ καί στρατοῦ. Ὁ παπᾶς ἄρχισε νά ἀπαγγέλλει τήν ἐπιμνημόσυνον ἀκολουθίαν, ὅταν μιά βροντερή φωνή ἀκούσθηκε:

Στάσου, παπᾶ!!

Ἦταν ἡ φωνή τοῦ Σπύρου Ματσούκα, ἱδρυτοῦ τοῦ Λευκοῦ Σταυροῦ. Καί τό αὐτοσχέδιον τραγούδι πού ἔκαμε τόν παπᾶ νά σιγήση καί 3.500 στρατιώτας καί ἄλλους τόσους πολίτας νά γονατίσουν καί νά ἀναλυθοῦν εἰς δάκρυα, ἔλεγε:

Ξυπνᾶτε ἀπό τά μνήματα, ἀδικοσκοτωμένοι.

Νά ἰδῆτε τήν Πατρίδα σας, ἐλευθερωμένη.

Ξυπνᾶτε κι ἀναστήσαμε, δέν εἶστε πιά ραγιᾶδες.

Ξυπνᾶτε κι ἦρθε Πασχαλιά, χαθήκαν οἱ ἀγᾶδες».

(Βασίλη Περσείδη, Τό ἐθνικό μας τραγούδι, σέλ.33, Ἀθήνα 1983).

Ὡραῖα μαθήματα πατριδογνωσίας, διδάσκουν στά παιδιά ὅτι ἔχουμε ἱστορικά δικαιώματα πάνω στά χώματα καί στά κύματα τῶν θαλασσῶν μας, πού μέ τόσες θυσίας οἱ πρόγονοί μας ἀπελευθέρωσαν. «Ὅσοι γῆ περιαγκαλιάζει ὁ εὔμορφος αἰθέρας μας εἶναι ἡ ἀγαπητή  μας πατρίδα», ὅπως εἶπε ὁ Γεώργιος Τερτσέτης στήν περίφημα ἀπολογία του.

Καμαρώνει καί κλασαυχενίζεται τό «ὑπουργεῖο Ὑπνοπαιδείας», ὅπως εὐφυῶς τό ἀποκαλοῦσε ὁ μακαριστός, σπουδαῖος Σαράντος Καργάκος, διότι φέτος καθιέρωσε τήν ἑξῆς μεγαλειώδη, παγκοσμίου ἐμβέλειας καινοτομία: Διεύρυνε τό ὀλοήμερο σχολεῖο, μέχρι τίς 5:30. Μιά προαιρετική ὥρα παραπάνω καί αὐτό θεωρεῖται «τομή», περίπου ἀπογείωση τῆς Παιδείας. Τί νά πεῖ κανείς; Καλῶς εἰπώθηκε πώς «ὅταν ὁ ἥλιος τοῦ πολιτισμοῦ εἶναι χαμηλά στόν ὁρίζοντα... ἀκόμα καί οἱ νᾶνοι ρίχνουν μεγάλες σκιές».

Ἄν θέλουμε νά ἐπιβιώσουμε στήν παρανοϊκή ἐποχή μας, ἀπαιτεῖται μέσα ἀπό τίς σχολικές αἴθουσες νά ἀρχίσει ἡ ἀνάταση. Νά προβάλλουμε στούς μαθητές μας τήν πονεμένη καί ἀπροσκύνητη Ρωμιοσύνη. Πρίν ἀπό 110 χρόνια, τό 1912, τέτοιες ἡμέρες τό Γένος ἑνωμένο κατατρόπωνε «καί νύχτα καί μέρα» τούς Τούρκους στίς ἀετοφωλιές τῆς Μακεδονίας καί τῆς Ἠπείρου. Ἐνῶ τό ἀήττητο ναυτικό μας ἔστελνε στόν πάτο τοῦ Αἰγαίου τούς Τούρκους, γιά νά γνωρίσουν καί «νά γευτοῦν» τά γαλανά νερά του. Παραθέτω ἐπιστολή μαχητῆ τῶν Βαλκανικῶν Πολέμων, ἡ ὁποία περιεχόταν στά παλιά βιβλία Γλώσσας, τότε πού ἦταν ὄντως Παιδεία καί ὄχι παιδομάζωμα...

«Ἀδελφέ, μοῦ γράφεις ἄν ὑποφέρω. Οἱ κόποι καί τά βάσανα δέν ἔχουν καμμία σημασία γιά μας. Ἐλησμονήσαμε ὅτι εἴμαστε ἄνθρωποι. Καί τό σπουδαιότερο, ὅτι μᾶς ἐλησμόνησε καί ἡ φύσις, ἡ ὁποία ἐκουράσθηκε νά μᾶς πειράζη μέ τίς ἀρρώστιες τῆς. Ὁ βίος ἐδῶ εἶναι εὐχάριστος. Μόνον ἡ ἰδέα, ὅτι μᾶς ἀπειλοῦν οἱ γείτονες, μᾶς ἔχει σκυλιάσει ὅλους. Ἐμεῖς δέν εἴμαστε γι' αὐτοῦ πλέον. Ἐδῶ εἶναι ἡ θέσις μας καί ὁ τάφος μας. Τά μέρη αὐτά εἶναι πληρωμένα μέ αἷμα. Κάθε βουνό καί κάμπος εἶναι στολισμένα μέ σταυρούς. Κοιμῶνται ἐκεῖ οἱ σύντροφοί μας. Ἄς μήν ἀνησυχῆ κανείς. Ὅσο εἶναι ἐδῶ ὁ στρατός, ἡ μεγάλη Ἑλλάς θά εἶναι ἀπρόσβλητη. Ἐμάθαμε πλέον τό μυστικό τῆς νίκης. Ἔχομε τό μονοπώλιο τῆς παλληκαριᾶς. Ἄς τό μάθουν ὅλοι αὐτό.

-Τί δουλειά κάνεις;

-Πολεμῶ, ἀπαντᾶ ὁ ἐρωτώμενος στρατιώτης.

Σέ φιλῶ, ὁ ἀδελφός σου».

Δημήτρης Νατσιός

δάσκαλος-Κιλκίς