Ἐκ τοῦ κατὰ Ματθαῖον β΄ 13 - 23
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία του π. Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, στὰ πλαίσια τῆς ἑρμηνείας ποὺ ἔγινε στὸ κήρυγμα τῆς Κυριακῆς 28 Δεκεμβρίου τοῦ 2003
Τὸ ἠχητικὸ ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν ὁμιλία - σὲ mp3 ἐδῶ
Αὐτὴ ἡ γιορτή, ἡ κάθε γιορτὴ μέσα στὸν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας, δὲν εἶναι ποτὲ ἕνα γεγονὸς στιγμιαῖο ἢ ἕνα γεγονὸς ἡμερήσιο ἢ ἀκόμη κι ἕνα γεγονὸς ποὺ κρατάει ὅσο κρατάει ἡ λεγομένη ἀπόδοση τῆς ἑορτῆς. Εἶναι ἕνα γεγονὸς τὸ ὁποῖο ἀνοίγει βαθύτατες προοπτικὲς στὴν προσωπική μας ζωή. Ἀρκεῖ νὰ μὴν ντύσουμε αὐτὴ τὴ γιορτή, τὴν κάθε γιορτὴ τῆς Ἐκκλησίας μας, μὲ μιὰ ψεύτικη μαγεία πάνω της.
Γιατί μετά, ὅταν ἀναχωρεῖ αὐτὴ ἡ μαγεία, «Ἀναχωρησάντων τῶν Μάγων» ἔλεγε τὸ κείμενο τὸ ἀκούσαμε πρὶν ἀπὸ λίγο, ἀποκαλύπτεται ἡ πλεονάζουσα τραγωδία τοῦ περίγυρου. Τὴν ξέρετε καλὰ τὴν πλεονάζουσα τραγωδία τοῦ περίγυρου. «Ἀναχωρησάντων τῶν Μάγων»: κλαυθμός, ὀδυρμός, ἡ Ραχὴλ ποὺ «οὐκ ἠδύνατο παρακληθῆναι»· καὶ ὅλα σὲ μιὰ ἀπέραντη ἐρημιὰ καὶ σὲ μιὰ τραγωδία. Ἀκόμη καὶ ὁ Θεὸς ἀναχωρεῖ εἰς Αἴγυπτον. Καὶ φαίνεται ποὺ ὅλα ἔμειναν ἀνερμάτιστα... στὰ χέρια κάποιου Ἡρώδου. Καὶ ἐκεῖ ἀρχίζει ἡ ἀναμέτρηση μὲ τὴ γιορτή.
Ὁ Θεὸς ἀναχωρεῖ λοιπὸν εἰς Αἴγυπτον καὶ ἀφήνει ἐλεύθερο τὸν δρόμο στὸν Ἡρώδη, στὸν κάθε Ἡρώδη, πολλὲς φορὲς τὸν ἑαυτό μας, νὰ χτυπηθοῦμε μὲ τοὺς πειρασμούς μας καὶ μὲ τοὺς ὑποθετικοὺς ἀντιπάλους μας. Καὶ τὸ κείμενο μὲ ἕναν καταπληκτικὸ τρόπο περιγράφει τὴν ἐσωτερικὴ πορεία τοῦ Ἡρώδου, ποὺ χτυπιέται μὲ τοὺς πειρασμούς του καὶ μὲ τοὺς ὑποθετικοὺς ἀντιπάλους του. Ἔρημος ἀπὸ τὸν Θεὸ· ἀπὸ ἀγάπη ὁ Θεὸς ἐγκαταλείπει τὰ πάντα καὶ τὸν ἀφήνει νὰ ἀναμετρηθεῖ μὲ τὸν ἑαυτό του πρῶτα- πρῶτα. Μὲ τί ἀναμετριέται; Τὸ κείμενο τὸ περιγράφει μέσα σὲ τρεῖς λέξεις, σὲ τρία ρήματα. Λέει πρῶτα «ἰδὼν ὅτι ἐνεπαίχθη», τὸ δεύτερο «ἐθυμώθη λίαν» καὶ μετὰ «ἀνεῖλεν τοὺς παῖδας». Τὸ πρῶτο εἶναι ὁ θιγμένος ἐγωισμός, «ἐνεπαίχθη» ἡ θιγμένη ἀξιοπρέπεια τῆς βασιλικῆς, τῆς ὁποιασδήποτε μικρῆς ἢ μεγάλης ἐξουσίας ἔχουμε καὶ κατέχουμε στὸ χῶρο μας. Καὶ ἐκεῖ, ὅπως εἶπα πρὶν ἀπὸ λίγο, ἀναμετρούμενοι μὲ τοὺς ὑποθετικοὺς πειρασμούς μας καὶ μὲ τοὺς ὑποθετικοὺς ἀντιπάλους μας, νιώθουμε ποὺ ἐμπαιζόμαστε. Καὶ ἐκείνη τὴν ὥρα ἐγείρεται ὁ ἐγωισμός, «ἐθυμώθη λίαν» καὶ ἀρχίζει ἡ προσπάθεια γιὰ προσωπικὴ καταξίωση. Καὶ ἐκεῖ ἀκριβῶς ἡ καταστροφὴ γίνεται μεγαλύτερη: «ἀνεῖλεν τοὺς παῖδας». Ἕνα τελικὸ παιχνίδι προσωπικοῦ ἐγωισμοῦ καὶ πάλης μὲ τὰ καθημερινά μας.
Καὶ ὁ Θεὸς ἀπὸ ἀγάπη νὰ φαίνεται ποὺ ἐγκατέλειψε εἰς Αἴγυπτον τὸν τόπο ἐκεῖνο. Ἀπὸ ἀπέραντη ἀγάπη. Ἀφήνοντάς μας, τὸν Ἡρώδη καὶ ἐμᾶς πολλὲς φορές, νὰ ἀναμετριόμαστε μὲ τὸν ἑαυτό μας, μπὰς καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὴν ἐλευθερία ξαναβροῦμε Ἐκεῖνον ποὺ εἶναι ἡ ἐλευθερία. «Ἀναχωρησάντων τῶν Μάγων». Ὁ χῶρος τῆς Ἐκκλησίας μας ποτὲ δὲν προβάλλει κάτι μὲ μαγεία. Προβάλλει τὰ πράγματα ὅπως εἶναι· ἀληθινά, ρεαλιστικά. Καὶ προβάλλοντας τὴ γιορτή, προβάλλει τὸ μετὰ τὴ γιορτή. Τὸν σταυρὸ ποὺ ἀναφύεται μετὰ ἀπὸ τὴ γιορτή. Καὶ τὸν ἑαυτό μας ποὺ κάθε μέρα χτυπιόμαστε ἀναζητῶντας ψεύτικες μαγεῖες, ψεύτικα φῶτα καὶ ψεύτικες ἀναπαύσεις. Καὶ καλεῖ, μέσα ἀπὸ τὰ τρία ρήματα τὰ ὁποῖα τὰ βιώνει ὁ Ἡρώδης, νὰ κινήσουμε, ὄχι ἁπλῶς τὰ νήματα τῆς προσωπικῆς μας θεραπευτικῆς, ἀλλὰ καὶ ταυτόχρονα νὰ δώσουμε μιὰ ἄλλη ἔκφραση ζωῆς στὸν κόσμο μας: Αὐτὴ τὴν ἀναίρεση αὐτοῦ τοῦ «ἐνεπαίχθη»,» τοῦ «ἐθυμώθη λίαν» καὶ τὴν ὀργὴ ποὺ ἐκφράζεται μέσα σὲ ὁποιαδήποτε καταστροφικὴ κίνηση ποὺ διαλύει τὰ πάντα γύρω μας. Καὶ μετὰ Θεὸς ἐπιστρέφει. Γιὰ νὰ γιατρέψει τὰ πάντα, ἀκόμη καὶ ἐμᾶς ποὺ εἴμαστε κατερραγμένοι, ἂν τὸ θέλουμε.
Αὐτὴ εἶναι ἡ ἱστορία τοῦ Θεοῦ μας. Ἡ ἔκφραση τῆς ἀπόλυτης ἐλευθερίας, ποὺ ἐμεῖς καταστρέφουμε τὰ πάντα καὶ Ἐκεῖνος ἐπιστρέφει καὶ μᾶς γιατρεύει. Καὶ ἐδῶ ἀποκαλύπτεται ἡ ὄντως γιορτή. Ἡ ὄντως παρουσία τῆς γιορτῆς. Αὐτὴ ἡ γιορτὴ καὶ αὐτὸ τὸ κείμενο ποὺ ἀκούσαμε πρὶν ἀπὸ λίγο εἶναι μιὰ ὑπόθεση τῆς καθημερινότητάς μας. Παρακαλῶ ἀναλῦστε το καὶ θὰ βρεῖτε τὸν ἑαυτό σας κάθε μέρα σὲ αὐτὸν τὸν χριστουγεννιάτικο, ἀληθινό, σταυρικὸ διάκοσμο.
Φιλολογικὴ ἐπιμέλεια κειμένου
Ἑλένη Κονδύλη
Γιατί μετά, ὅταν ἀναχωρεῖ αὐτὴ ἡ μαγεία, «Ἀναχωρησάντων τῶν Μάγων» ἔλεγε τὸ κείμενο τὸ ἀκούσαμε πρὶν ἀπὸ λίγο, ἀποκαλύπτεται ἡ πλεονάζουσα τραγωδία τοῦ περίγυρου. Τὴν ξέρετε καλὰ τὴν πλεονάζουσα τραγωδία τοῦ περίγυρου. «Ἀναχωρησάντων τῶν Μάγων»: κλαυθμός, ὀδυρμός, ἡ Ραχὴλ ποὺ «οὐκ ἠδύνατο παρακληθῆναι»· καὶ ὅλα σὲ μιὰ ἀπέραντη ἐρημιὰ καὶ σὲ μιὰ τραγωδία. Ἀκόμη καὶ ὁ Θεὸς ἀναχωρεῖ εἰς Αἴγυπτον. Καὶ φαίνεται ποὺ ὅλα ἔμειναν ἀνερμάτιστα... στὰ χέρια κάποιου Ἡρώδου. Καὶ ἐκεῖ ἀρχίζει ἡ ἀναμέτρηση μὲ τὴ γιορτή.
Ὁ Θεὸς ἀναχωρεῖ λοιπὸν εἰς Αἴγυπτον καὶ ἀφήνει ἐλεύθερο τὸν δρόμο στὸν Ἡρώδη, στὸν κάθε Ἡρώδη, πολλὲς φορὲς τὸν ἑαυτό μας, νὰ χτυπηθοῦμε μὲ τοὺς πειρασμούς μας καὶ μὲ τοὺς ὑποθετικοὺς ἀντιπάλους μας. Καὶ τὸ κείμενο μὲ ἕναν καταπληκτικὸ τρόπο περιγράφει τὴν ἐσωτερικὴ πορεία τοῦ Ἡρώδου, ποὺ χτυπιέται μὲ τοὺς πειρασμούς του καὶ μὲ τοὺς ὑποθετικοὺς ἀντιπάλους του. Ἔρημος ἀπὸ τὸν Θεὸ· ἀπὸ ἀγάπη ὁ Θεὸς ἐγκαταλείπει τὰ πάντα καὶ τὸν ἀφήνει νὰ ἀναμετρηθεῖ μὲ τὸν ἑαυτό του πρῶτα- πρῶτα. Μὲ τί ἀναμετριέται; Τὸ κείμενο τὸ περιγράφει μέσα σὲ τρεῖς λέξεις, σὲ τρία ρήματα. Λέει πρῶτα «ἰδὼν ὅτι ἐνεπαίχθη», τὸ δεύτερο «ἐθυμώθη λίαν» καὶ μετὰ «ἀνεῖλεν τοὺς παῖδας». Τὸ πρῶτο εἶναι ὁ θιγμένος ἐγωισμός, «ἐνεπαίχθη» ἡ θιγμένη ἀξιοπρέπεια τῆς βασιλικῆς, τῆς ὁποιασδήποτε μικρῆς ἢ μεγάλης ἐξουσίας ἔχουμε καὶ κατέχουμε στὸ χῶρο μας. Καὶ ἐκεῖ, ὅπως εἶπα πρὶν ἀπὸ λίγο, ἀναμετρούμενοι μὲ τοὺς ὑποθετικοὺς πειρασμούς μας καὶ μὲ τοὺς ὑποθετικοὺς ἀντιπάλους μας, νιώθουμε ποὺ ἐμπαιζόμαστε. Καὶ ἐκείνη τὴν ὥρα ἐγείρεται ὁ ἐγωισμός, «ἐθυμώθη λίαν» καὶ ἀρχίζει ἡ προσπάθεια γιὰ προσωπικὴ καταξίωση. Καὶ ἐκεῖ ἀκριβῶς ἡ καταστροφὴ γίνεται μεγαλύτερη: «ἀνεῖλεν τοὺς παῖδας». Ἕνα τελικὸ παιχνίδι προσωπικοῦ ἐγωισμοῦ καὶ πάλης μὲ τὰ καθημερινά μας.
Καὶ ὁ Θεὸς ἀπὸ ἀγάπη νὰ φαίνεται ποὺ ἐγκατέλειψε εἰς Αἴγυπτον τὸν τόπο ἐκεῖνο. Ἀπὸ ἀπέραντη ἀγάπη. Ἀφήνοντάς μας, τὸν Ἡρώδη καὶ ἐμᾶς πολλὲς φορές, νὰ ἀναμετριόμαστε μὲ τὸν ἑαυτό μας, μπὰς καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὴν ἐλευθερία ξαναβροῦμε Ἐκεῖνον ποὺ εἶναι ἡ ἐλευθερία. «Ἀναχωρησάντων τῶν Μάγων». Ὁ χῶρος τῆς Ἐκκλησίας μας ποτὲ δὲν προβάλλει κάτι μὲ μαγεία. Προβάλλει τὰ πράγματα ὅπως εἶναι· ἀληθινά, ρεαλιστικά. Καὶ προβάλλοντας τὴ γιορτή, προβάλλει τὸ μετὰ τὴ γιορτή. Τὸν σταυρὸ ποὺ ἀναφύεται μετὰ ἀπὸ τὴ γιορτή. Καὶ τὸν ἑαυτό μας ποὺ κάθε μέρα χτυπιόμαστε ἀναζητῶντας ψεύτικες μαγεῖες, ψεύτικα φῶτα καὶ ψεύτικες ἀναπαύσεις. Καὶ καλεῖ, μέσα ἀπὸ τὰ τρία ρήματα τὰ ὁποῖα τὰ βιώνει ὁ Ἡρώδης, νὰ κινήσουμε, ὄχι ἁπλῶς τὰ νήματα τῆς προσωπικῆς μας θεραπευτικῆς, ἀλλὰ καὶ ταυτόχρονα νὰ δώσουμε μιὰ ἄλλη ἔκφραση ζωῆς στὸν κόσμο μας: Αὐτὴ τὴν ἀναίρεση αὐτοῦ τοῦ «ἐνεπαίχθη»,» τοῦ «ἐθυμώθη λίαν» καὶ τὴν ὀργὴ ποὺ ἐκφράζεται μέσα σὲ ὁποιαδήποτε καταστροφικὴ κίνηση ποὺ διαλύει τὰ πάντα γύρω μας. Καὶ μετὰ Θεὸς ἐπιστρέφει. Γιὰ νὰ γιατρέψει τὰ πάντα, ἀκόμη καὶ ἐμᾶς ποὺ εἴμαστε κατερραγμένοι, ἂν τὸ θέλουμε.
Αὐτὴ εἶναι ἡ ἱστορία τοῦ Θεοῦ μας. Ἡ ἔκφραση τῆς ἀπόλυτης ἐλευθερίας, ποὺ ἐμεῖς καταστρέφουμε τὰ πάντα καὶ Ἐκεῖνος ἐπιστρέφει καὶ μᾶς γιατρεύει. Καὶ ἐδῶ ἀποκαλύπτεται ἡ ὄντως γιορτή. Ἡ ὄντως παρουσία τῆς γιορτῆς. Αὐτὴ ἡ γιορτὴ καὶ αὐτὸ τὸ κείμενο ποὺ ἀκούσαμε πρὶν ἀπὸ λίγο εἶναι μιὰ ὑπόθεση τῆς καθημερινότητάς μας. Παρακαλῶ ἀναλῦστε το καὶ θὰ βρεῖτε τὸν ἑαυτό σας κάθε μέρα σὲ αὐτὸν τὸν χριστουγεννιάτικο, ἀληθινό, σταυρικὸ διάκοσμο.
Φιλολογικὴ ἐπιμέλεια κειμένου
Ἑλένη Κονδύλη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου