Ὁ ἅγιος τῆς ἡμέρας, ὁ ἅγιος Δαλμάτος, κατατροπώνει τὴν αἵρεση τοῦ Νεστοριανισμοῦ

Γράφει ὁ Σάββας Ἠλιάδης, δάσκαλος - Κιλκίς

Ἀλήθεια, πόσο πιὸ ἐπίκαιρος θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι ὁ βίος καὶ ἡ πολιτεία τοῦ ἑορταζόμενου σήμερα ἁγίου τῆς Ἐκκλησίας μας, τοῦ ἁγίου Δαλμάτου καὶ τῶν σὺν αὐτῶ Ἰσαὰκ καὶ Φαύστου; Σήμερα, ποὺ ἡ παναίρεση τοῦ οἰκουμενισμοῦ ἐργάζεται μὲ ἄμετρη πονηρία, ἔχοντας συνεργοὺς καὶ ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας, γιὰ τὴν κατάλυση τῆς ἀλήθειας καὶ τὴν ἑδραίωση τῆς νεοεποχίτικης δικτατορίας. Γι΄ αὐτὸ ἐπιβάλλεται νὰ σκύψουμε εὐλαβῶς στὴν μνήμη του καὶ νὰ ἀφουγκραστοῦμε τὰ ἔργα καὶ τοὺς ἄθλους τοῦ ἁγίου κατὰ τῶν αἱρέσεων καὶ τῶν αἱρετικῶν καὶ δὴ τοῦ Θεοτοκομάχου Νεστορίου.

Ὁ ἅγιος Δαλμάτος ἦταν ἔγγαμος καὶ στρατιωτικὸς στὴν αὐτοκρατορικὴ φρουρά, ἀπὸ τὴ νεότητά του. Ὅταν γνώρισε τὸν ἅγιο Ἰσαὰκ (30 Μαΐου), ἀπαρνήθηκε τὸν κόσμο καί, ἀφοῦ...

παρέδωσε τὰ ὑπάρχοντά του ὅλα στὴν γυναίκα του, πῆρε τὸν γιὸ του τὸν Φαῦστο καὶ ἔγινε μαθητὴς τοῦ ἁγίου.

Ὅταν κοιμήθηκε ὁ ἅγιος Ἰσαὰκ (406), τὸν διαδέχτηκε αὐτός, κατόπιν ἐπιθυμίας καὶ ὁμόφωνης γνώμης τῶν μοναχῶν. Παρέμενε διαρκῶς ἔγκλειστος, γιὰ νὰ γίνει ἄξιος τοῦ λειτουργήματος.

Ἡ ἁγιότητά του διέλαμψε πρὸς θρίαμβο τῆς ἀλήθειας πρωτίστως κατὰ τὴν νεστοριανὴ αἵρεση. Ὅταν ὁ Νεστόριος, κρύβοντας ἀκόμη τὴν ἀπάτη του, ἐξελέγη ἀρχιεπίσκοπος, πῆγε νὰ ἐπισκεφθεῖ τὸν ὅσιο ἔγκλειστο. Ἀλλὰ ὁ Δαλμάτος τὸν ἀποχαιρέτισε λέγοντας: «Διόρθωσε πρῶτα αὐτὸ ποὺ κρύβεις στὴν καρδιά σου καὶ τότε θὰ μπορέσεις νὰ μπεῖς στὸ κελί μου». Μόλις ἔφυγε ὁ Νεστόριος, ὁ Δαλμάτος εἶπε στοὺς μοναχοὺς καὶ λαϊκούς, ποὺ ἦταν παρόντες: «Προσέξτε, γιατί ἕνα κακὸ θηρίο μπῆκε στὴν πόλη αὐτὴ καὶ θὰ πληγώσει πολὺν κόσμο». 

Ὅταν ὁ Νεστόριος φανέρωσε τὰ δόλια σχέδιά του καὶ τὴν αἱρετική του γνώμη σὲ σχέση μὲ τὴν Θεοτόκο, συγκλήθηκε ἡ Τρίτη ἁγία Οἰκουμενικὴ Σύνοδος τῆς Ἐφέσου (9 Ἰουνίου). Χάρις στὴν ἐνεργητικότητα τοῦ ἁγίου Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας, ἡ αἵρεση καταδικάστηκε σύντομα ἀπὸ τοὺς ἐπισκόπους. Οἱ ὀπαδοὶ τοῦ Νεστορίου ὅμως, ἰσχυροί, λόγω τῆς ἐπιρροῆς ποὺ ἀσκοῦσαν στὸν αὐτοκράτορα καὶ τὴν αὐλή, ἤλπιζαν ἀκόμα στὸ ναυάγιο τῆς Συνόδου, ἐμποδίζοντας κάθε ἐπικοινωνία μὲ τὴν Βασιλεύουσα. 

Ὁ ἅγιος Κύριλλος ὡστόσο κατόρθωσε νὰ ἀποστείλει στὸν ὅσιο Δαλμάτο μία ἐπιστολὴ μὲ τὴν μεσολάβηση ἑνὸς ἀνθρώπου μεταμφιεσμένου σὲ ζητιάνο, ποὺ εἶχε κρύψει τὸ γράμμα μέσα σὲ ἕνα κούφιο ραβδί. Μαθαίνοντας ἀπὸ τὴν ἀνάγνωση τῆς ἐπιστολῆς αὐτῆς ὅτι οἱ Πατέρες τῆς Συνόδου ἀπειλοῦνταν ἀπὸ αὐτοκρατορικὰ στρατεύματα, ὁ Δαλμάτος προσευχήθηκε καὶ ἔλαβε ἀπὸ μία οὐράνια φωνὴ τὴν ἐντολὴ νὰ βγεῖ ἀπὸ τὸ μοναστήρι του, γιὰ πρώτη φορὰ μετὰ ἀπὸ σαράντα ὀκτὼ χρόνια, προκειμένου νὰ σώσει τὴν κινδυνεύουσα Ἐκκλησία. 

Ἀκολουθούμενος ἀπὸ ὅλους τούς μοναχούς του, στοὺς ὁποίους προστέθηκαν καθ΄ ὁδὸν πλῆθος ἄλλων κληρικῶν καὶ λαϊκῶν, κρατώντας στὸ χέρι κεριὰ καὶ ψάλλοντας, ὁ ὅσιος ἔγινε δεκτὸς ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα Θεοδόσιο, ποὺ ἔμεινε κατάπληκτος βλέποντας μπροστά του ἐκεῖνον, ποὺ εἶχε τόσες φορὲς καλέσει ματαίως. Ὁ Δαλμάτος τοῦ διάβασε τὴν ἐπιστολὴ τῆς Συνόδου καὶ ἱκέτευσε τὸν ἡγεμόνα νὰ ἐλευθερώσει τοὺς ἐπισκόπους καὶ νὰ ἐργασθεῖ γιὰ τὸν θρίαμβο τῆς ἀλήθειας. Πληροφορούμενος τί ἀκριβῶς εἶχε συμβεῖ καὶ μαθαίνοντας ἀπὸ τὸν ὅσιο τὶς ραδιουργίες τοῦ Νεστορίου, ὁ αὐτοκράτορας ἔστειλε διάταγμα στὴν Ἔφεσο, ποὺ διέταζε τὴν συμμόρφωση στὶς ἀποφάσεις τῆς Συνόδου, ὅσον ἀφορᾶ τὴν καθαίρεση τοῦ Νεστορίου καὶ ἐπέβαλε σ΄ ἐκεῖνον νὰ ἀποσυρθεῖ στὴν μονή του, στὴν περιοχὴ τῆς Ἀντιόχειας. 

Βγαίνοντας ἀπὸ τὸ παλάτι ὁ Δαλμάτος γνωστοποίησε στὸν λαὸ ἀπὸ τὸν ἄμβωνα τοῦ ναοῦ τοῦ ἁγίου Μωκίου τὸ περιεχόμενο τῆς ἐπιστολῆς τῆς Συνόδου καὶ ἀνέφερε τὴν συνομιλία του μὲ τὸν αὐτοκράτορα, κατόπιν δὲ ἔγραψε στὸν ἅγιο Κύριλλο, ἐξ ὀνόματος τῶν ἡγουμένων τῶν μοναστηριῶν καὶ τῶν προεστώτων τῆς Βασιλεύουσας, γιὰ νὰ τὸν διαβεβαιώσει γιὰ τὴν ὑποστήριξή τους. Μετὰ τὰ γεγονότα αὐτά, ποὺ ἀποτέλεσαν καμπὴ στὸν δρόμο γιὰ τὴν νίκη τῆς Ὀρθοδοξίας, ὁ ὅσιος Δαλμάτος ὀνομάστηκε ἀρχιμανδρίτης ἀπὸ τὴν Σύνοδο καὶ ἔξαρχος ὅλων τῶν μονῶν τῆς Βασιλεύουσας, τίτλος ποὺ μεταβιβάστηκε στοὺς διαδόχους του καὶ κατέστησε τὴν Μονὴ τῶν Δαλμάτων τὸ πρῶτο μεταξὺ τῶν μοναστηριῶν τῆς Πόλης καὶ ὀχυρό τῆς Ὀρθοδοξίας.

Ὁ ὅσιος Δαλμάτος ἐκοιμήθη ἐν εἰρήνη σὲ ἡλικία ὀγδόντα πέντε ἐτῶν ἐπὶ ἐπισκοπίας τοῦ ἁγίου Πρόκλου (20 Νοεμ.), πού ἀνέλαβε καθήκοντα μετὰ τὴν σύντομη ἀρχιεπισκοπεία τοῦ ἁγίου Μαξιμιανοῦ (21 Ἀπρ.). Μόλις διαδόθηκε ἡ εἴδηση τῆς τελευτῆς  του, ὁλόκληρη ἡ πόλη ἔσπευσε στὸ μοναστήρι, νέοι, γέροι, κληρικοὶ καὶ λαϊκοί, κρατώντας στὸ χέρι κεριά. Ἡ κηδεία του τελέστηκε ἀπὸ τὸν ἅγιο Πρόκλο στὴν Μεγάλη Ἐκκλησία καὶ κατόπιν τὸ σκήνωμά του μεταφέρθηκε πάλι στὴν μονή του. Τρία χρόνια ἀργότερα ἡ σαρκοφάγος ὅπου εἶχε κατατεθεῖ τὸ σῶμα του ἄρχισε νὰ δακρύζει ἕνα εὐῶδες βάλσαμο καὶ πολλοὶ ἦταν ἐκεῖνοι ποὺ ἀλειφόμενοι μὲ αὐτὸ γιατρεύτηκαν ἀπὸ τὰ πάθη τους…

(Κύρια πηγή: ΝΕΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΙΝΔΙΚΤΟΣ»)

Σάββας Ἠλιάδης

Δάσκαλος

Κιλκίς, 3-8-2019