Ψευδὸ-Κιέβου Ἐπιφάνιος: "Ἐλπίζω μέσα σὲ αὐτὸν τὸν χρόνο νὰ κάνω τὴν πρώτη μου ἐπίσημη ἐπίσκεψη στὴν Ἑλλάδα"

«Προνόμιο τοῦ Οἰκ. Πατριάρχη Βαρθολομαίου νὰ παραχωρεῖ Αὐτοκεφαλία» - «Τὸ ρωσικὸ κράτος κάνει τὰ πάντα γιὰ νὰ ἐμποδίσει τὴν ἐξέλιξη μας» - «Συζήτησα μὲ τὸν Πομπέο καθὼς γιὰ ἐμᾶς εἶναι κρίσιμη ἡ βοήθεια τῶν δυτικῶν ξένων ἑταίρων μας, γιατί ἡ Ἐκκλησία ὑποστηρίζει τὴν πορεία τῆς Οὐκρανίας πρὸς ΕΕ καὶ ΝΑΤΟ 

Βαρυσήμαντη συνέντευξη στό protothema.gr καί τὴν Ἰσμήνη Χαραλαμποπούλου παραχώρησε ὁ Μητροπολίτης Κιέβου καὶ Πάσης Οὐκρανίας Ἐπιφάνιος, μὲ ἀφορμὴ τὴν συμπλήρωση ἑνὸς χρόνου ἀπὸ τὴν ἀνακήρυξη τῆς Αὐτοκεφαλίας τῆς Οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας καὶ τὶς λαμπρὲς ἐκδηλώσεις ποὺ ἔγιναν στὸ Κιέβο καὶ στὶς ὁποῖες εἶχε κληθεῖ καὶ παρέστη τὸ protothema.gr. 

Ἐρωτηθεῖς γιὰ τὸν Μητροπολίτη Επιφἀνιο ἀπό τὸ protothema.gr στὸ πλαίσιο μεγάλης ἐκδήλωσης γιὰ τὴν Αὐτοκεφαλία τῆς Οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας στὴν ὁποία παρέστησαν καὶ ἁγιορεῖτες μοναχοί, ὁ πρώην πρόεδρος τῆς Οὐκρανίας Πέτρο Ποροσένκο εἶπε χαρακτηριστικὰ ὅτι «εἶναι φανταστικὸς καὶ πολὺ καλὴ ἐπιλογὴ» 

Στὴ συνέντευξή του, ὁ Μητροπολίτης Ἐπιφάνιος τονίζει τὴν δικαιοδοσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου γιὰ τὴν χορήγηση Αὐτοκεφαλίας, ἐκφράζει εὐγνωμοσύνη στὴν Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδας ποὺ πρώτη ἀναγνώρισε τὴν Αὐτοκεφαλία, ἀναφέρεται στὶς συναντήσεις μὲ τὸν ὑπουργὸ Ἐξωτερικῶν τῶν ΗΠΑ Μάικ Πομπέο καὶ ἐξηγεῖ τὶς σχέσεις ποὺ διαμορφώνονται στὸ ἐσωτερικό της Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας, λόγω τῆς διατήρησης ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας δικοῦ της Μητροπολίτη στὸ Κίεβο, ἐνῶ ζητεῖ ἀπὸ τὴν Μόσχα ἡ Ρωσικὴ Ἐκκλησία στὴν Οὐκρανία νὰ ἀλλάξει ὄνομα καὶ νομικὸ καθεστὼς...
 

Ἀποφασισμένος νὰ ἑνώσει τὴν Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας εἶναι ὁ Μητροπολίτης Ἐπιφάνιος, ἐπικεφαλῆς τῆς Νέας Ἀνεξάρτητης Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας. Στὴ συνέντευξή του στὸ «Πρῶτο Θέμα », τονίζει ὅτι ἀναμένει ἐντὸς αὐτῆς τῆς χρονιᾶς τὴν ἀπόφαση ἄλλων δύο Πατριαρχείων,λέγοντας μὲ νόημα ὅτι Βουλγαρία, Ρουμανία, Γεωργία, καὶ Σερβία πῆραν τὸ Αὐτοκέφαλο καὶ αὐτὲς ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο . 

Ὁ Μητροπολίτης μὲ μία ἀποφασιστικὴ κίνηση γιὰ τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας ἀπομάκρυνε ὕστερα ἀπὸ ἀπόφαση τῆς Συνόδου τὸν Ἐπίτιμο Πατριάρχη Φιλάρετο, τοῦ ὁποίου ὑπῆρξε μαθητής, ποὺ παραμένει μέλος τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τηςΟυκρανίας, ἀλλὰ χωρὶς νὰ ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ τελεῖ ἱεροπραξίες. Στὴν χώρα ὅπου ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία περιλαμβάνει 7000 ἐνορίες, 77 μοναστήρια καὶ 47 Μητροπόλεις, οἱ ἐκδηλώσεις αὐτὲς σηματοδότησαν τὴν πολιτιστικὴ ἐνοποίηση τοῦ λαοῦ τῆς Οὐκρανίας. 

Διαβάστε παρακάτω ἀναλυτικὰ τὴ συνέντευξη: 

Μακαριότατε τί ἔχει ἀλλάξει μὲ τὴν νέα Αὐτοκέφαλη Οὐκρανικὴ Ἐκκλησία καὶ ἐσᾶς στὴν θέση τοῦ πρώτου ἐπικεφαλῆς, ἕναν χρόνο μετὰ τὴν ἀνακήρυξη τῆς αὐτοκεφαλίας καὶ τὴν ἐκλογή σας στὴ θέση τοῦ Προκαθημένου; 

Ἦταν μία δύσκολη χρονιὰ ἀλλὰ καταφέραμε νὰ διατηρήσουμε τὴν ἑνότητα. Ἐπίσης, μετὰ τὴν χορήγηση τῆς Αὐτοκεφαλίας ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο λάβαμε ἀναγνώριση καὶ ἀπὸ ἄλλες δύο Ἐκκλησίες (τῆς Ἑλλάδας καὶ τοῦ Πατριαρχείου Ἀλεξανδρείας) καὶ ἐντός της χώρας ἀποκτοῦμε περισσότερους ὀπαδοὺς καὶ περισσότερο κύρος καὶ μεγαλύτερη ὑποστήριξη ἀπὸ τὸν Οὐκρανικὸ λαό. Τὸ 72% τῶν Οὐκρανῶν ἀναγνωρίζουν τὸν ἑαυτό τους ὡς Χριστιανοὶ Ὀρθόδοξοι, ἐκ τῶν ὁποίων τὸ 52% ὑποστηρίζει τὴν Νέα Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία. 

Ἀπὸ τὸ ποσοστὸ αὐτὸ μόνο τὸ 13% εἶναι μὲ τὴν Ἐκκλησία τοῦ Πατριαρχείου τῆς Μόσχας ποὺ δραστηριοποιεῖται στὰ ἐδάφη τῆς Οὐκρανίας. Ἔχει σημασία γιατί ἔχουν ἐνωθεῖ τρεῖς κλάδοι τῆς Ὀρθοδοξίας ποὺ ὑπῆρχαν ἀπὸ πρίν. Εἴμαστε διαφορετικοὶ πρὶν ἀπὸ τὴν ἑνωτικὴ Σύνοδο οὔτε ἐπικοινωνούσαμε μεταξύ μας καὶ ἐντὸς ἑνὸς χρόνου ἐνωθήκαμε καὶ γίναμε μία κοινότητα. Ἀλλὰ εἶναι μόνο ἕνας χρόνος πολὺ λίγο γιὰ τὴν Ἐκκλησία. Ἡ ἐκκλησία εἶναι ἕνας θεσμὸς συντηρητικὸς καὶ ὁρισμένα γεγονότα ἐξελίσσονται αἰῶνες ἀλλὰ τὸ σημαντικότερο εἶναι ὅτι ἔχουμε διατηρήσει ἑνότητα, γιατί πολλοὶ ἔλεγαν ὅτι δὲν θὰ καταφέρει νὰ ἑδραιωθεῖ ἡ Ἐκκλησία, ἰδιαίτερα ὁ βόρειος γείτονάς μας. 

Ἡ Αὐτοκεφαλία τῆς Οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας χαρακτηρίστηκε ὡς ἱστορικὴ στιγμὴ καὶ μὲ τὴν ἔννοια τῆς ἀπομάκρυνσης ἀπὸ τὴν Ρωσία. Πῶς βλέπετε τὶς νέες προοπτικὲς ποῦ ἀνοίγονται; 

Ἐμεῖς ἔχουμε ἀπομακρυνθεῖ 30 χρόνια ἀπὸ τὴν Ρωσικὴ ἐκκλησία. Πέρυσι γιορτάσαμε τὰ 30 χρόνια της ἀρχῆς τῆς πορείας τῆς Οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας. Ἡ ἀρχὴ ἔγινε τὸ 1989. Ὅλο τὸ διάστημα αἰσθανόμαστε ἐπιθετικότητα ἐκ μέρους τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας. Τώρα ἔχουμε τὴν ἐπίσημη ἀναγνώριση ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο καὶ ἔχουμε καινούργιες δυνατότητες καὶ προοπτικὲς 

Τὸν χρόνο ποὺ πέρασε 600 ἐνορίες ἔχουν μπεῖ στὴν νεοσύστατη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας. 

Καὶ σύμφωνα μὲ κοινωνιολογικὲς ἔρευνες οἱ περισσότεροι Οὐκρανοὶ ὑποστηρίζουν τὴ νεοσύστατη Ἐκκλησία. Ἡ ἐντολὴ εἶναι νὰ ἑνώσουμε ὅλους τους Οὐκρανοὺς στὴν ἀναγνωρισμένη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας. Σύνθημα μᾶς εἶναι χτίζουμε τὴν Ἐκκλησία ἀνοιχτὴ γιὰ ὅλους γιὰ νὰ ἑνώσουμε ὅλους τους Οὐκρανοὺς καὶ νὰ προσελκύσουμε καὶ αὐτοὺς ποὺ λένε ὅτι εἶναι θρῆσκοι ἀλλὰ δὲν ἐκκλησιάζονται. Ὅποτε ὁ ἀγώνας συνεχίζεται καὶ θὰ συνεχίζεται. Καὶ στὰ ἀνατολικὰ ἐμεῖς ἀντιμετωπίζουμε τὸν ἀκήρυχτο πόλεμο. Βλέπουμε ὅτι ἡ ὅτι ἡ Ρωσία δὲν θέλει νὰ ἀφήσει τὴν Ἐκκλησία ποὺ βρίσκεται στὰ ἐδάφη τῆς Οὐκρανίας καὶ διὰ μέσου αὐτῆς τῆς Ἐκκλησίας ἐπηρεάζουν σημαντικὰ πολὺ τὴν οὐκρανικὴ κοινωνία. 

Πολλὲς φορὲς βλέπουμε καὶ ὀργισμένες κινήσεις ἀπὸ τὴν Μόσχα. Γιὰ τὸ θέμα κάνει δηλώσεις καὶ ὁ πρόεδρος Πούτιν ἐνῶ κάποιοι ἱερεῖς τῆς Οὐκρανίας παραμένουν πιστοὶ στὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας. Πῶς τὸ χειρίζεστε τὸ θέμα; 

Ὁ Πούτιν ἀκόμα καὶ μετὰ τὴν ἐκχώρηση της Αυτοκεφαλίας εχει συγκαλέσει τὸ Συμβούλιο Ἐθνικῆς Ἄμυνας. Τώρα τὸ ρωσικὸ κράτος στὸ πρόσωπο τῆς Ρώσικης Ἐκκλησίας κάνει τὰ πάντα γιὰ νὰ ἐμποδίσει τὴν ἐξέλιξή μας. Τὸ βλέπουμε στὶς κινήσεις ποὺ γίνονται νὰ νὰ ἐμποδιστεῖ ἡ ἀναγνώριση καὶ ἀπὸ ἄλλες Ἐκκλησίες ἀπὸ ἀνάγκη ἄλλων Ἐκκλησιῶν καὶ οἱ ἄλλες ἐκκλησίες τὸ μαρτυροῦν τώρα. Ἀλλὰ παρόλες τὶς πιέσεις ποὺ ἐξασκοῦνται ἡ ἀλήθεια νικᾶ. Δὲν θέλουμε κάτι ἀκατόρθωτο. Θέλουμε δικό μας ἀνεξάρτητο κράτος καὶ δική μας ἀνεξάρτητη τοπικὴ αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία ὅπως ἡ Ἑλλάδα ἔχει τὴ δική της Ἐκκλησία. Αὐτὸ ἐπιδιώκουμε καὶ ἐμεῖς, 

Συναντηθήκατε ἐκ νέου προχθὲς μὲ τὸν ὑπουργὸ Ἐξωτερικῶν τῶν ΗΠΑ Μάικ Πομπέο. Ξέρω ὅτι ἤδη σᾶς ἔχει τιμήσει γιὰ τὰ ἀνθρώπινα δικαιώματα καὶ τὴν προάσπιση τῶν θρησκευτικῶν ἐλευθεριῶν. Σᾶς ἀνησυχεῖ τὸ θέμα τῶν παραβιάσεων τῶν θρησκευτικῶν ἐλευθεριῶν. Μπορεῖτε νὰ μᾶς πεῖτε κάτι περισσότερο γιὰ αὐτὴν τὴν συνάντηση; 

Ἔχουμε ἤδη μία ἱστορία μὲ τὸν Πομπέο. Τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 2019 ὅταν πῆγα στὶς ΗΠΑ συναντήθηκα μὲ τον Πομπέο καὶ τώρα εἴχαμε μία νέα συνάντηση στὸ Κίεβο. Οἱ ΗΠΑ ὑποστηρίζουν τὴν ἐδαφικὴ ἀκεραιότητα τῆς Οὐκρανίας καὶ ἐπιβεβαιώνεται ὅτι οἱ ΗΠΑ δηλώνουν ὑποστηρικτὲς τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων σὲ ὅλη τὴν Οὐκρανία καὶ ἰδιαίτερα στὴν Κριμαία καὶ στὰ κατεχόμενα μέρη τοῦ Ντονμπᾶς. Βλέπουμε ὄχι μία παραβίαση ἀλλὰ ἔχουν πλήρως ἐκτοπίσει τὴν Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας ἀπὸ αὐτὰ τὰ μέρη. Ἡ Εὐρώπη καὶ ἡ Ἀμερικὴ μποροῦν νὰ ἐπηρεάσουν αὐτὲς τὶς διαδικασίες μέσω τῶν κυρώσεων. 

Γενικὰ εἶναι δικαίωμα κάθε Ὀρθόδοξου Οὐκρανοῦ νὰ μπορεῖ νὰ ἐπιλέξει τὴν Ἐκκλησία ποὺ θέλει νὰ ἀκολουθήσει. Σύμφωνα μὲ τὸ Σύνταγμα ὁ καθένας μπορεῖ νὰ ἐπιλέξει σὲ ποιὸ θρησκευτικὸ κέντρο ἀνήκει. 

Ἡ Ρωσία ἀναγνωρίζεται ὡς χώρα εἰσβολέας σύμφωνα μὲ τὴν νομοθεσία ἑπομένως ἡ λεγόμενη Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησίας τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας ποὺ δραστηριοποιεῖται στὰ ἐδάφη πρέπει νὰ ἀλλάξει ὀνομασία, νὰ ἀλλάξει νομικὸ καθεστὼς γιατί τὸ θρησκευτικό τους κέντρο εἶναι στὴ Μόσχα. Γι' αὐτὸ ὁ Πομπέο τὸ τόνισε καὶ συνεχάρη τὴν Οὐκρανία καὶ τὸν πρόεδρό της γιὰ τὴν ἀναγνώριση ἐκ μέρους τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ τοῦ Πατριαρχείου Ἀλεξανδρείας νὰ ἀντιστέκεται στὴν ἐπέμβαση Ρωσίας. Εἶπε ὅτι ἡ Ἀμερικὴ θὰ καταβάλλει τὶς προσπάθειες ἀντίστασης στὴν ἐπέμβαση Ρωσίας στὰ ἐνδοεκκλησιαστικὰ θέματα τῆς Οὐκρανίας. Γιὰ ἐμᾶς τώρα εἶναι κρίσιμη ἡ βοήθεια τῶν δυτικῶν ξένων ἑταίρων μας γιατί ἡ Ἐκκλησία ὑποστηρίζει τὴν πορεία τῆς Οὐκρανίας πρὸς τὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση καὶ τὸ ΝΑΤΟ. 

Ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος χαρακτήρισε τὴν Αὐτοκεφαλία τῆς Οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας Δίκαιο αἴτημα ἐνῶ καὶ ἡ Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἀναγνώρισε τὴν Αὐτοκεφαλία. Κάποιες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες διστάζουν νὰ προχωρήσουν. Ποιὸ εἶναι τὸ μήνυμα ποῦ στέλνετε πρὸς αὐτὲς τῆς Ἐκκλησίες; Θεωρεῖται ὅτι ἔχουν νὰ κάνουν μὲ τὴ θέση τοὺς ἀπέναντι σας ἢ ἀμφισβητοῦν τὴ δικαιοδοσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου νὰ χορηγεῖ Αὐτοκεφαλία; 

Εἶναι προνόμιο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη Βαρθολομαίου νὰ παραχωρεῖ Αὐτοκεφαλία. Ἱστορικὰ ἡ Οὐκρανία εἶναι Κανονικὸ ἔδαφος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ἔχει ἐξασκήσει αὐτὸ τὸ δικαίωμα, ὅπως οἱ προκάτοχοι τοῦ τὸ ἔκαναν πρὸς ὄφελος ἄλλων Ἐκκλησιῶν παραχωρώντας τὸ Αὐτοκέφαλο στὶς Ἐκκλησίες τῆς Ἑλλάδας τῆς Βουλγαρίας τῆς Ρουμανίας, τῆς Σερβίας τῆς Γεωργίας καὶ τῆς Ρωσίας ὅποτε οἱ Ἐκκλησίες ποὺ κάποτε τὸ πῆραν ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο καὶ τώρα τὸ ἀρνοῦνται ἑπομένως ἀρνοῦνται καὶ τὸ δικό τους τὸ αὐτοκέφαλο ποὺ τὸ πῆραν ἀκριβῶς γιὰ αὐτοὺς τοὺς λόγους καὶ μὲ αὐτὴ τὴ διαδικασία. 

Πέρασε λίγος χρόνος καὶ δύο Ἐκκλησίες ἤδη μᾶς ἀναγνώρισαν καὶ περιμένουμε νὰ μᾶς ἀναγνωρίσουν ἐκτὸς ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος Ἑλλάδα καὶ Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας καὶ ἄλλοι τὰ ἑπόμενα χρόνια. Περιμένουμε ἄλλες δύο ἐκκλησίες νὰ μᾶς ἀναγνωρίσουν. Εἶναι θέμα χρόνου. Ἡ ἀλήθεια νικᾶ. 

Πῶς αἰσθάνεστε γιὰ τὸν Μητροπολίτη Ὀνούφριο; 

Ὁ Ὀνούφριος εἶναι ὁ Μητροπολίτης τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας, εἶναι ἕνα μέρος τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας ἀλλὰ σύμφωνα μὲ τὴν ἐτήσια ἐπετηρίδα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τοῦ 2019 ἀναφέρεται ὅτι εἶναι ἁπλὰ Μητροπολίτης ὡς ἐν Κιέβω. Δὲν εἴμαστε ἐναντίον δὲν διαφωνοῦμε νὰ ὑπάρχει στὰ ἐδάφη Οὐκρανίας ἡ ρωσικὴ Ἐκκλησία ποὺ θὰ ἔχει κάποια παρουσία σὲ κάποια μορφὴ μητρόπολης ἢ Ἑξαρχείου. Οἱ Ρῶσοι ποὺ μένουν στὴν Οὐκρανία δικαιοῦνται νὰ ἐκκλησιάζονται. Ἐμεῖς πάντως ὑποστηρίζουμε ὅσα συμβαίνουν πρέπει νὰ συμβαίνουν βάσει ἀγάπης. Ἐπειδὴ στὴν τελικὴ ἀναμέτρηση θὰ ἑνωθοῦμε σὲ μία Ἐκκλησία ὅποτε πρέπει νὰ μειώνουμε τὸ ρῆγμα. 

Τί μήνυμα στέλνετε πρὸς τοὺς πιστοὺς ποῦ δὲν ἔχουν ἀκόμα ἐνταχθεῖ στὴν νέα Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία; 

Τὸ σύνθημά μας εἶναι ὅτι πόρτες τῆς Ἐκκλησία καὶ τῆς καρδιὰ μᾶς εἶναι ἀνοιχτὲς γιὰ ὅλους 

Μιλᾶτε ἄπταιστα ἑλληνικὰ ἔχετε δημοσιογραφήσει σὲ πνευματικὰ ἔντυπα καὶ ἰστοσελίδες σὲ Ἑλλάδα καὶ Οὐκρανία. Θέλετε νὰ μᾶς πεῖτε κάτι περισσότερο; 

Δὲν μιλάω ἄριστα ἑλληνικά. Κάποιο διάστημα ἀσχολήθηκα μὲ τὴ δημοσιογραφία ὅταν ἀποφοίτησα ἀπὸ τὴν Ἀκαδημία δίδασκα σὲ διάφορα θεολογικὰ ἱδρύματα ἤμουν μέρος τῆς Ἕνωσης Δημοσιογράφων Οὐκρανίας καὶ γραμματέας τύπου σὲ μία ἐπαρχία. Αἰσθάνομαι πολὺ κοντὰ στὴν ἑλληνικὴ παράδοση. Στὴν ἱερατικὴ σχολὴ ἀλλὰ καὶ σὲ ἑξαμηνιαῖες σπουδὲς στὴν Ἀθήνα ἔμαθα πρῶτα ἀρχαῖα ἑλληνικὰ καὶ σιγὰ σιγὰ ἔμαθα μόνος μου ἕνα ἑλληνικά. Ἡ Ἑλλάδα γιὰ ἐμᾶς εἶναι μία κοντινὴ χώρα ἑπομένως δὲν εἶναι καθόλου παράξενο ποὺ ἡ πρώτη Ἐκκλησία ποὺ μᾶς ἀναγνώρισε εἶναι ἡ ἑλληνικὴ Ἐκκλησία καὶ εἴμαστε εὐγνώμονες στὸ Ἀρχιεπίσκοπο Ἱερώνυμο καὶ στὴν Ἱεραρχία τῆς Ἑλλάδας. Ἐλπίζω τὸ συντομότερο μέσα σὲ αὐτὸν τὸν χρόνο νὰ κάνω τὴν πρώτη μου ἐπίσημη ἐπίσκεψη στὴν Ἑλλάδα. 

thriskeftika,protothema