Ἀντιδράσεις ἀπὸ τὴν Ἐπίτροπο Διοικήσεως γιὰ προσκύνημα λειψάνων ἀπὸ νηπιαγωγεῖο στὴν Λευκωσία

Γράφει ὁ Μιχάλης Χατζηστυλιανοῦ

Τὸν μπελὰ του βρῆκε τὸ Ὑπουργεῖο Παιδείας καὶ Πολιτισμοῦ ποὺ δέχθηκε κατσάδα ἀπὸ τὴν Ἐπίτροπο Διοικήσεως καὶ Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων Ἐλίζα Σαββίδου λόγω τῆς πρωτοβουλίας ποὺ ἔλαβε ἡ Διεύθυνση ἑνὸς δημόσιου νηπιαγωγείου νὰ ἐπισκεφθοῦν τὰ παιδιὰ ἐκκλησία γιὰ προσκύνημα ἱερῶν λειψάνων κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ διδακτικοῦ χρόνου καὶ ἐν ἀγνοία τῶν γονιῶν. Ἡ Ἐπίτροπος παρενέβη ἐπὶ τοῦ θέματος μετὰ ἀπὸ παράπονο ποὺ ὑποβλήθηκε ἐνώπιόν της ἀπὸ τὴν πρόεδρο τοῦ Δ.Σ. τοῦ Ὁμίλου Ἀνθρωπιστῶν Κύπρου Βιάνα Ἔρικσον. Τὸ παράπονο στρεφόταν κατὰ τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας καὶ Πολιτισμοῦ.

Στὴν ἔκθεσή της ἡ κ. Σαββίδου, ἡμερ. 30/8/2016 ποὺ κοινοποιήθηκε χθὲς στὴ Βουλὴ γιὰ σκοποὺς ἐνημέρωσης, ἀφοῦ στηλιτεύει τὸ γεγονός, ὑποδεικνύει μὲ ἔμφαση ὅτι τέτοιου εἴδους δραστηριότητες, ποὺ συνδέονται μὲ τὸ δόγμα μιᾶς θρησκείας, δὲν πρέπει νὰ ἔχουν θέση στὰ σχολεῖα. Καλώντας, παράλληλα, τὸν ὑπουργὸ Παιδείας Κώστα Καδὴ νὰ....

λάβει μέτρα, ἐνόψει τῆς ἔναρξης τῆς νέας σχολικῆς χρονιᾶς, ἔτσι ὥστε νὰ μὴν ἐπαναληφθεῖ παρόμοιο φαινόμενο.

Στὴν ἔκθεσή της ἡ Ἐπίτροπος Διοικήσεως ἐπισημαίνει, μεταξὺ ἄλλων, τὰ ἑξῆς σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ τὸ ζήτημα τῆς διοργάνωσης ἀπὸ μέρους τῶν σχολικῶν Ἀρχῶν διαφόρων ἐκδηλώσεων ἢ δραστηριοτήτων ποὺ συνδέονται μὲ θρησκευτικὰ μυστήρια ἢ παραδόσεις:

1. Το σχολεῖο ἀποτελεῖ ἕνα χῶρο σύνθεσης ἀπόψεων καὶ πολιτισμῶν καὶ γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ θὰ πρέπει νὰ παραμένει οὐδέτερο καὶ ἀμερόληπτο. Σαφῶς ἡ θρησκευτικὴ οὐδετερότητα τοῦ κράτους δὲν συνεπάγεται τὸν ἐξοβελισμὸ τῆς θρησκείας ἀπὸ τὴν ἐκπαίδευση. Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, ἡ Πολιτεία ἔχει ἀποδεχτεῖ τὴ θρησκευτικὴ ἀγωγὴ καὶ τὴν ἐνσωματώνει στὸ δημόσιο ἐκπαιδευτικὸ σύστημα, χωρὶς ὅμως νὰ υἱοθετεῖ συγκεκριμένη θρησκευτικὴ ἢ δογματικὴ κατεύθυνση καὶ χωρὶς νὰ ἐξαναγκάζει ὅσους δὲν ἐπιθυμοῦν, νὰ συμμετέχουν.

2. Ὁποιαδήποτε ἄλλη ἀνάμειξη τοῦ σχολείου σὲ θρησκευτικὲς ἐκδηλώσεις, δραστηριότητες ἢ μυστήρια ὁποιασδήποτε θρησκείας κινεῖται πέραν καὶ ἐκτός του ἐκπαιδευτικοῦ πλαισίου τῆς θρησκευτικῆς ἀγωγῆς καὶ ἀναπόφευκτα παραβιάζει τὴ θρησκευτικὴ οὐδετερότητα ποὺ οἱ πολιτειακοὶ θεσμοὶ ὀφείλουν νὰ τηροῦν.

3. Τὰ πολιτειακὰ ὄργανα, ὅπως τὸ ἁρμόδιο Ὑπουργεῖο Παιδείας καὶ Πολιτισμοῦ, ὀφείλουν νὰ ἐνεργοῦν βάσει τοῦ Συντάγματος καὶ τοῦ διεθνοῦς καὶ εὐρωπαϊκοῦ δικαίου. Ἡ συμμετοχὴ σὲ θρησκευτικὰ μυστήρια ἢ ἡ μὲ ὁποιανδήποτε μορφὴ ἐκδήλωση λατρείας βάσει θρησκευτικῶν πεποιθήσεων ἀποτελεῖ προσωπικὴ ἐπιλογὴ τοῦ καθενὸς καὶ ἐπιλογὴ τῶν γονέων γιὰ τὸ ἀνήλικο παιδί τους. Τὰ ζητήματα αὐτὰ δὲν πρέπει νὰ ἀπασχολοῦν τὴν Πολιτεία ἀλλὰ τὴν Ἐκκλησία καὶ εὐρύτερά τους θρησκευτικοὺς φορεῖς.

4. Η τέλεση μυστηρίων ἢ ἡ διοργάνωση δραστηριοτήτων ποὺ συνδέονται μὲ τὸ δόγμα μιᾶς θρησκείας, ἀκόμη καὶ τῆς ἐπικρατέστερης, μὲ πρωτοβουλία καὶ ὑπὸ τὴν ἐπίβλεψη τῶν ἐκπαιδευτικῶν κατὰ τὶς διδακτικὲς ὧρες, ἐντὸς ἢ ἐκτός τοῦ σχολείου, δὲν μπορεῖ νὰ κριθεῖ ὅτι ἐντάσσεται στὴ διδακτικὴ διαδικασία τῆς θρησκευτικῆς ἀγωγῆς καὶ ἀναμφίβολα διαταράσσει τὴν οὐδετερότητα ποὺ ὀφείλει νὰ διατηρεῖ ἡ Πολιτεία στὰ ζητήματα αὐτά.

5. Ἡ ἐν λόγω περίπτωση ἀφορᾶ μιὰ λατρευτικὴ πρακτικὴ (προσκύνημα λειψάνων) ποὺ ἐνσταλάζει καὶ διαδίδει τὴν πίστη μὲ τρόπο ὀργανωμένο, ἐντός του ἐκπαιδευτικοῦ χρόνου, ὑπὸ τὴν ἐπίβλεψη καὶ καθοδήγηση ἐκπαιδευτικῶν. Πρωτίστως, ὅμως, δὲν θὰ πρέπει νὰ ἀγνοεῖται ὅτι σ’ αὐτὴν ὑποχρεώθηκαν νὰ συμμετάσχουν παιδιὰ προσχολικῆς ἡλικίας καὶ διοργανώθηκε ἀποκλειστικὰ μὲ πρωτοβουλία τοῦ σχολείου. Ἡ ἐν λόγω πρακτική τῆς διοργάνωσης θρησκευτικοῦ τύπου δραστηριοτήτων ἀπὸ τὶς σχολικὲς Ἀρχὲς δὲν θὰ ἦταν συμβατὴ μὲ τὴ θρησκευτικὴ οὐδετερότητα ἀκόμη κι ἂν εἶχε προηγηθεῖ ἡ συγκατάθεση τῶν γονιῶν ἢ εἶχε δοθεῖ τὸ δικαίωμα ἀπαλλαγῆς σὲ ὅσους δὲν ἐπιθυμοῦσαν νὰ συμμετέχουν. Καὶ τοῦτο ἐπειδὴ ἡ προβληματικότητα τῶν ἐνεργειῶν αὐτῶν δὲν συνδέεται μὲ τὶς ἀκολουθούμενες διαδικασίες γιὰ τὴν πραγματοποίησή τους, ἀλλὰ γεννᾶται ἀποκλειστικὰ ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι αὐτὲς διοργανώνονται ἀπὸ ἕναν πολιτειακὸ θεσμὸ ὅπως τὸ σχολεῖο, πραγματοποιοῦνται ἐντὸς ἐκπαιδευτικοῦ χρόνου καὶ ὑπὸ τὴν ἐπίβλεψη καὶ καθοδήγηση τῶν ἐκπαιδευτικῶν.

6. Ἡ ἀποχὴ τοῦ σχολείου ἀπὸ ὁποιανδήποτε ἐνέργεια σχετικὴ μὲ τέτοιου τύπου λατρευτικὲς πρακτικὲς ὄχι μόνο δὲν θὰ ἀποδυναμώσει τὸν θεσμό, ἀλλὰ θὰ ἐπιβεβαιώσει τὸν πολυδιακηρυγμένο χαρακτήρα του ὡς ἕνα δημοκρατικό, ἀνοιχτὸ καὶ πολυπολιτισμικὸ σύγχρονο σχολικὸ περιβάλλον. Ἀπὸ τὴν ἄλλη, ἡ τέλεση τέτοιων λατρευτικῶν ἐκδηλώσεων κατὰ τὸν σχολικὸ χρόνο ἀποδυναμώνει ἐντέλει τὴν ἱερότητα, θρησκευτικότητα καὶ ἰδιωτικότητά τους, καθὼς ἐντάσσονται στὸ πλαίσιο μιᾶς ἐκπαιδευτικῆς διαδικασίας, ποὺ ἐκ τῶν πραγμάτων δὲν καθορίζεται οὔτε ἐπιλέγεται αὐτόβουλα ἀπὸ τοὺς συμμετέχοντες.

Φιλελεύθερος