22 Μαρ 2011

Ἡ ἄγαμη μητέρα στὰ μάτια ἑνὸς Πατερικὰ Ὀρθοδόξου


Πρώτ. Γεώργιος Δ. Μεταλληνς

Η ΑΓΑΜΗ ΜΗΤΕΡΑ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ ΕΝΟΣ ΠΑΤΕΡΙΚΑ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ
ξίζουν θερμ συγχαρητήρια στν «Σύλλογο Προστασίας γέννητου Παιδιο» γι τν σύγκληση ατς τς μερίδας στ δεκάχρονά του, λλ κα γι τν πιτυχ πιλογ τς διπλς θεματικς της, πο μία πλευρ συμπληρώνει ποτελεσματικ τν λλη. Εχαριστ κα γι τν τιμητική σας πρόσκληση ν συμπεριληφθ στν μάδα τν κλεκτν μιλητν σας. Θ πιχειρήσω μία σύντομη ποιμαντικ προσέγγιση τς «γαμης μητέρας», πο εναι στ πίκεντρό της προβληματικς μας, πιδιώκοντας κάποιες πνευματικές, λλ κα κοινωνικές, ς κκλησιαστικές, ψηλαφήσεις το θέματος κα χαράσσοντας να πλαίσιο δυναμοποίησης τν προσπαθειν το Συλλόγου στ ρια τς λληνορθόδοξου παραδόσεως. Θ μο πιτραπε μως πρτα μία σημασιολογικ ριοθέτηση.
τίτλος τς εσηγήσεώς μου μ τν ρο «πατερικ ρθοδόξου» διαφοροποιε τν τυπικ ρθόδοξο Χριστιανό, πλς λόγω τς βαπτίσεώς του (παλαιότερα λέγαμε: χριστιανς τς ταυτότητας), π τν αθεντικ χριστιαν-ρθόδοξο, ατν πο μετέχει στν ν Χριστ ζω ρθόδοξα, μέσα στ πνεμα δηλαδ κα τν πράξη τν γίων μας, πο γνήσια νσαρκώνουν κα κφράζουν τν ρθοδοξία. ν σ κοινωνικ θέματα, πως «γαμη μητέρα», παρατηρονται συμπεριφορς νάρμοστες κα στν δική μας χριστιανικ κοινωνία, ατ φείλεται στ γεγονός, τι μιλομε γι ρθοδόξους, πο μως μόνον πιφανειακή, τυπικ κα συμβατικ σχέση χουν μ τν ρθοδοξία.
λόγος μς φορ τν θέλητα γαμη μητέρα, πο κατ κανόνα εναι θύμα, πρτα...
της στοργίας κα πάνθρωπης στάσης πέναντί της το πατέρα το παιδιο της, λλ στν συνέχεια κα τς κοινωνίας, πού, μολονότι χαρακτηρίζεται χριστιανική, τν περιβάλλει συχν μ σκληρότητα κα περιφρόνηση. Τ νόθο χριστιανικ κοινωνικό, κόμη δ κα τ οκογενειακ περιβάλλον, τν παξιώνει, κατ κανόνα, κα τν θε στ γκλημα τς κτρωσης. Προϋπόθεση τς ρνητικς κα πορριπτικς ατς συμπεριφορς πέναντι στν «γαμη μητέρα», δη π τ στάδιο τς γκυμοσύνης, εναι προφανς μία ντιχριστιανικ νοοτροπία, θικιστικο κα φαρισαϊκο χαρακτήρα, πο κρίνει ποκριτικ κα γωκεντρικά. οκογένεια δίως σ' ατ τν περίπτωση προσπαθε ν διασώσει τ δικό της κοινωνικ κύρος, ξαρτώμενη πολ σοβαρ π τν γνώμη μίας κοινωνίας χι μόνο π-χριστιανοποιημένης, λλ κα πάνθρωπης: ν νοικτ σκέψη κα κυρίως ερύχωρη καρδι το Χριστο κα τν γίων μας «συγχωρε» -ατ σημαίνει: κάνει τόπο γι ν χωρέσουν κα λοι ο λλοι, δίκαιοι κα μαρτωλο- στεν θικιστικ κα φαρισαϊκ συνείδησή μας κάνει διακρίσεις κα κρίσεις, πάντοτε ποβλέποντας στ δικό μας κοινωνικ κύρος κα τν διάσωση τς ξιοπρέπειάς μας, διαφορώντας γι τν λλο, πο μπορε ν εναι τ διο τ παιδί μας.
«νευ τέρου» μως πόρριψη τς «γαμης μητέρας» παραγνωρίζει τ γεγονός, τι ατή, παρ τν κλονισμό, πο προκαλε γκατάλειψή της π τν «πιστο» (χωρς μπιστοσύνη, δηλαδ) σύντροφο, χοντας συναίσθηση τί σημαίνει μβλωση πνευματικ κα νθρωπολογικά, πέρα π τος σωματικος κινδύνους, πο περικλείει, πιστ στ μητρικ νστικτο, ποφασίζει ν σώσει τ παιδί της, τν ζω δηλαδή, πο φυτεύθηκε στ σπλάγχνα της, σεβόμενη τν ξία το νθρώπου κα θυσιαζόμενη γι' ατήν. Σ' ατ τν κρίσιμη στιγμ τς μεγάλης πόφασης μως χρειάζεται τν βοήθεια κα νίσχυση το περιβάλλοντός της, τ ποο σχεδν κατ κανόνα -δυστυχς-δν τν θέλει μόνο γκαταλελειμμένη, λλ κα στιγματισμένη. Πολλς κτρώσεις γίνονται, πειδ γαμη μητέρα δν ντέχει τν κοινωνικ κατακραυγή, ταν μάλιστα θ φέρει στν κόσμο τ παιδί της κα παράλληλα δν χει τς οκονομικς δυνατότητες ν ντιμετωπίσει τν γκυμοσύνη κα λα τ συνδεόμενα μ ατν προβλήματα.
«γαμη μητέρα» θέτει, τσι, τν κοινωνία μας πρ τν εθυνν τς πέναντί της. διαίτερα δ στν δική μας παραδοσιακ λληνορθόδοξη κοινωνία λέγχει τν συμπεριφορά μας κα τς προϋποθέσεις της. Διότι γι μία καθαρ χριστιανικ (κα συνάμα νθρωπιστικ) στάση πέναντι στν μπερίστατη «γαμη μητέρα» χρειάζονται κατάλληλες προϋποθέσεις, πο μπορον ν διαμορφώσουν νάλογη νοοτροπία. Στν θεολογική μας γλώσσα ατ λέγεται φρόνημα, πο εναι τ περιεχόμενο τς συνειδήσεώς μας. «Τοτο φρονείσθω ν μίν, κα ν Χριστ ησο», λέγει π. Παλος (Φίλ. 2,5), «λοτελς» (' Θέσσ. 5, 23) κα καθολικ νταξη το ρθοδόξου πιστο στν ν Χριστ κοινωνία, τ κκλησιαστικ σμα, ποσκοπε στν συγκρότηση ν Χριστ συνειδήσεως, κα δεκτικς της Χάριτος το Θεο καρδις, στε πιστς ν ζε, ν κινεται κα ν βλέπει τ πάντα, μέσα π τ πρίσμα τς θεϊκς γάπης. Ατ μως σημαίνει πέρβαση τς τεγκτης νομιμότητας κα το τυφλο θικισμο. Εναι, λλωστε, βασικ διδασκαλία το π. Παύλου, τι δν σώζει τυφλ προσήλωση στν νόμο, στω κα ν δόθηκε π τν Θεό, λλ μέσω τς τηρήσεως το νόμου, μετοχ στν χάρη το Θεο, γι ν μεταβληθε γάπη μας σ νιδιοτελ κα φιλάνθρωπη. Ατ γάπη «πάντα στέγει» κα «οδέποτε κπίπτει», διότι «ο ζητε τ αυτς» (' Κόρ. 13, 5-8). Ατ δν σημαίνει, φυσικά, περιφρόνηση το θεϊκο νόμου. λλ ο ντολς το Θεο, πως λέγει γιος Μάρκος ρημίτης, «οχ τν μαρτίαν κκόπτουσιν, λλ τος ρους τς δοθείσης μν λευθερίας φυλάττουσιν» (PG 65, 992).
Πέρα π τ «Πρέπει» το θικο νόμου, πάρχει τ «Εναι» τς νθρώπινης παρξης, πο κατακρεουργεται π τν μία πλευρ μ τν κτρωση κα π τν λλη μ τν παξίωση τς γκύου, πο στω κα γαμη, θέλει ν «κρατήσει», πως λέμε, τ παιδί της. στάση μας, λοιπόν, πέναντι σ' ατν τν μητέρα κα στ ζωή, πο φέρει μέσα της, βαρύνει πολ περισσότερο π τν δική της «νομία» κα παρέκκλιση. Εναι δ πόλυτα ναγκαος ναβαπτισμός μας στν φιλανθρωπία τν γίων μας, διαίτερα σήμερα, πο τ ριζοσπαστικ νέα θη τς σχατολογικς Νέας ποχς, να π τ ποια εναι συδοσία τν προγαμιαίων σχέσεων, θ μς δηγε λο κα περισσότερο σ τέτοιες καταστάσεις, πο θ γίνουν γρήγορα κανόνας στν κοινωνικ κα οκογενειακ ζω μς (πρβλ. τν νομοθέτηση τν συμβιώσεων, τ. ο.)
Εναι ναγκαος, συνεπς, σεβασμς λων μας στν ξία τς ζως κα προστασία τς γυναίκας, πο κυοφορε, μ ποιεσδήποτε προϋποθέσεις. Ατ μάλιστα σχύει κα γι τν γαμη μητέρα, κόμη κα στν περίπτωση το βιασμο της, κα μάλιστα κτηνώδους, πως συνέβη κατ τν τουρκικ εσβολ στν Κύπρο, τ 1974. λλο μως κτηνωδία κα λλο ζω κα κυοφορούμενος νθρωπος, πο δν φέρει μόνον τς καταβολς το παίσιου βιαστο, λλ κα τς διας της βιασθείσης μητέρας. Ποις ξέρει δ τί νθρωπος θ γεννηθε, στω κα π ατ τν δόκητη σύλληψη! Σ κάθε περίπτωση νθρωπος δν παύει ν εναι «θες κεκελευσμένος», κατ τν Μ. Βασίλειο: νθρωπος δηλαδή, πο χει μέσα το τν ντολ κα τν δυνατότητα ν γίνει «θες κατ χάριν».
καλλιέργεια σ' λους μας τς γιοπατερικς νοοτροπίας δηγε στν ποδοχ τς γαμης μητέρας ς συνανθρώπου μπερίστατου, πο χει νάγκη τν βοήθεια κα προστασία μας. Κα πάρχει πλθος προτύπων συμπεριφορν ατο του εδους, πως π.χ. παραβολ το Καλο Σαμαρείτου (Λούκ. 10, 30-37), πο κωδικοποιε τν στάση το διου του Θεανθρώπου πέναντι σ κάθε νθρωπο. Χριστς μ τν διήγηση ατ διδάσκει πς μπορε νθρωπος ν γίνει «πλησίον» γι τν λλον, τν συνάνθρωπό του. Τόσο στν ρχαιοελληνική, σο κα στν ουδαϊκ κοινωνία «πλησίον» ταν συγγενής, μόφυλος, οκεος. Χριστός μας μως προβάλλει ς «πλησίον», πρτα κενον πο «ποιε τ λεος» -δείχνει δηλαδ γάπη- κα χι τν δεχόμενο τν φιλανθρωπία, κα δεύτερο ατς πο δέχεται τν γάπη δν εναι συγγενς κα μόφυλος, λλ ξένος κα πρακτικ χθρς κα ντίπαλος, πως ο Σαμαρετες πέναντι στος ουδαίους. Σαμαρείτης, κατ τν γιο Κύριλλο λεξανδρείας, μολονότι «λλογενής... πεπλήρωκε τς γάπης τν νόμον». Συμπληρώνει δ ερς Χρυσόστομος: «Οτω τοίνυν κα σύ, ν δης τιν κακς πάσχοντα, μηδν περιεργάζου λοιπόν. χει τ δικαίωμα τς βοηθείας τ κακς παθεν ατόν». Κα μόνον κατάσταση το πάσχοντος συνανθρώπου παιτε τν συμπαράστασή μας. Τ ρθ ρώτημα, λοιπόν, δν εναι «τς στί μου πλησίον», πο θεσε νομικός της παραβολς, λλ «σ ποιν εμαι γ πλησίον». «Πλησίον» γινόμεθα στν γαμη μητέρα, ταν τν ποδεχόμεθα, πως εναι, «καθς κα Χριστς μς προσελάβετο» (Ρώμ. 15, 7).
Σημαντικ μως γι τ θέμα μς εναι κα περικοπ το Κατ Ματθαον Εαγγελίου μ τν διήγηση γι τν ωσήφ, τν «μνήστορα» κα προστάτη τς Παναγίας κα τος δικαιολογημένους λογισμούς του στν περίπτωση τς «κ Πνεύματος γίου» γκυμοσύνης της, τηρουμένων βέβαια τν ναλογιν κα τν διαφορν. ωσφ χαρακτηρίζεται «δίκαιος», εσυνείδητος δηλαδ τ ρητς κατ' ρχς του Νόμου, πο πέβαλλε μως ποιν θανάτου στος μοιχος κα τς μοιχαλίδες (Λευϊτ. 20, 10) δι λιθοβολισμο (Δεύτ. 22, 23). ωσφ μως, κατ τν Χρυσόστομο, «φιλανθρωπεύετο π πολλς χρηστότητος... πρ τ νομικ ντάλματα ζν». Εχε περάσει στν περιοχ τς Χάρης, περβαίνοντας τν Νόμο. Περιβάλλει, λοιπόν, μ τν γάπη κα φιλανθρωπία το τν κατ τς νδείξεις «κλεψίγαμον» Μαρία. μως «ο μόνον κολσαι, λλ' οδ παραδειγματίσαι βούλετο». Οτε ν τν διαπομπεύσει δηλαδ δν θελε. Γιατί; παντ Χρυσόστομος: «λλ' μως οτως ν πάθους καθαρός, ς μ θελσαι μηδ ν μικροτάτοις λυπσαι τν Παρθένον» (ταν τόσο καθαρς π κάθε κακία, πο δν θελε στ λάχιστο ν λυπήσει τν Παρθένο Μαρία), πο θες το μπιστεύθηκε. Ατ εναι γιότητα, ρθοδοξία! ν δν φθάσουμε σ' ατ τν καθαρότητα τς καρδις, δν εναι δυνατν ατ ν πληρωθε π τν θεϊκ γάπη κα φιλανθρωπία το ωσφ πρς κάθε συνάνθρωπο.
Ο γιοί μας, μιμητα κα συνεχιστς το Θεανθρώπου στν στορία, χουν πίγνωση τς ξίας το νθρώπου σ ποιαδήποτε στιγμ κα κατάσταση τς ζως του. ρκε ν θυμηθομε τ Μάρκ. 2, 27. Εναι λόγος το Χριστο μας, τι «τ Σάββατον δι τν νθρωπον γένετο, οχ νθρωπος δι τ Σάββατον». Ο θεσμοί, κοινωνία, τ πάντα πάρχουν, γι ν πηρετον τν νθρωπο, πόσο μλλον, ταν εναι μπερίστατος, πως γαμη μητέρα. ρθόδοξος διαφορε γι τ τί θ πε χωρς Χριστ κοινωνία, στω κα ν λέγεται χριστιανική, κα τ μόνο πο θέλει εναι ν συμπαρασταθε στ θύμα, πο λέγεται γαμη μητέρα, κα ν σώσει τν ζωή, πο ατ κυοφορε. Χίλια ξώγαμα εναι γιότερα π μία κτρωση, πο εναι ψυχρς φόνος! Μπορομε, συνεπς ν καταλάβουμε ατό, πο επε νας πατέρας στν κόρη του, μόλις μπκε στν φηβεία: «Παιδί μου, τς επε. Μπορε ν χεις περιπέτειες στ ζωή σου κα ν βρεθες κάποια στιγμ γκυος, πρν κόμη φθάσεις στν γάμο. Σ παρακαλ, ν συμβε κάτι τέτοιο, γ θ τ ναλάβω. κτρωση μως μν κάνεις ποτ στν ζωή σου!». Τ ληθιν κύρος μς εναι ν σώσουμε μία ζω κα χι ν τν θυσιάσουμε στν Μολχ το γωκεντρισμο μας...
ν δν μιλήσουμε τσι στ παιδιά μας, δν θ ποβάλουν τν φόβο γι τν οκογενειακ γκατάλειψη σ περίπτωση ξώγαμης γκυμοσύνης κα τν κοινωνικ κατακραυγή. Βέβαια, ατ δν σημαίνει μ κανένα τρόπο νθάρρυνση τν λεγομένων λευθέρων σχέσεων, το πανσεξουαλισμο κα τς θικς συδοσίας τς ποχς μας. Αλλά τν θωράκιση τς γυναίκας-θυγατέρας μας, μ τν πόσχεση τς συμπαράστασής μας σ περίπτωση θυματοποιήσεώς της π κάποιον νάξιο νδρα. Δν πρέπει δέ, ν λησμονομε, τι φείλουμε ατ τν στάση πέναντι στς θυγατέρες μας, διότι σχεδν πάντοτε εναι θύματα κα τς πουσίας γωγς στν δια τν οκογένεια. Ο πτώσεις τν παιδιν μς εναι κατ κανόνα, συνέπεια τς διαφορίας μας γι τν ν Χριστ διαπαιδαγώγησή τους, στε ν μάθουν ν γωνίζονται κα ν νθίστανται στος πειρασμούς. Σ πρόσφατη νακοίνωσή μου σ συνέδριο γι τ δημογραφικό, τόνισα διαίτερα, τι πολυτεκνία μόνη της δν σώζει, ν δν συνδέεται κα μ τν ρθ γωγή, πο δηγε στν «καλλιτεκνία». Δν σώζει ριθμς τν παιδιν, λλ ν Χριστ νατροφή τους. κατάλληλη νατροφ εναι πρόληψη το κακο (κατ τό: «κάλλιον τ προλαμβάνειν τ θεραπεύειν») κα μφύσηση πνεύματος ατοσεβασμο κα ατοσυγκράτησης στ παιδιά μας, διαίτερα στς θυγατέρες μας. Παράλληλα μως μπνευση σεβασμο το νθρώπου κα ς μβρύου, στε σ περίπτωση κτος γάμου γκυμοσύνης ν ποφευχθε κτρωση μ κάθε τρόπο.
Εχομαι στν Σύλλογο ν τ κατοστήσει!

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ. ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΥ 
ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ 
κδόσεις «ρθόδοξος Κυψέλη»
Θεσσαλονίκη
Τήλ. 2310212659

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.