Ἀνθολόγιο Πατερικῶν χωρίων ὑπὲρ τῶν εἰκόνων.

ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

Πατερικῶν χωρίων ὑπὲρ τῶν εἰκόνων.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Τὸ εἶδος αὐτὸ τῶν συλλογῶν ἀποσπασμάτων ἀπὸ πατερικὰ κείμενα, τὰ ὁποῖα παρουσίαζαν τὴν συνεχῆ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, ὑπὲρ τῆς τιμητικῆς προσκύνησης τῶν εἰκόνων, ξεκίνησε κατὰ τὴν περίοδο τῆς Εἰκονομαχίας γιὰ προφανεῖς λόγους. Ὡς λογοτεχνικὸ εἶδος θεωρεῖται ἰδιαίτερα πτωχό. Ἀκόμη καὶ στὶς ἡμέρες μας ἡ λογοτεχνικὴ ἀνάλυση τέτοιων συλλογῶν δὲν ἔχει νὰ προσφέρει κάτι τὸ σημαντικό. Ἀπὸ πλευρᾶς θεολογικῆς ἀναλύσεως εἶναι προτιμητέα ἡ προσέγγιση τοῦ πρωτοτύπου ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἐλήφθη τὸ κάθε ἀπόσπασμα.
Ὡς πρώτη συλλογὴ αὐτοῦ του εἴδους θεωροῦνται τὰ πρακτικὰ τῆς Συνόδου τῆς Ρώμης τοῦ 731, ποὺ διασώζεται μερικῶς στὰ λατινικὰ[1]. Ἀκολουθοῦν οἱ τρεῖς λόγοι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Δαμασκηνοῦ[2], καὶ τὴ συλλογὴ τοῦ 770 τοῦ ἀνωνύμου συλλέκτη[3]. Τελευταία στὴν σειρὰ τῶν συλλογῶν εἶναι αὐτὴ τοῦ Ἁγίου Νικήτα Μηδικίων[4].
Στὶς ἡμέρες μᾶς τόσο ὁ Παπισμὸς τόσο καὶ ὁ Προτεσταντισμὸς ἀρνοῦνται τὴν τιμητικὴ προσκύνηση τῶν εἰκόνων. Καλώντας κάθε...καλοπροαίρετο ἀναζητητὴ τῆς ἀληθείας- ὅπου καὶ ἂν ἀνήκει- προσφέρουμε τὴν παροῦσα συλλογή, ὡς ὑπενθύμιση τῆς ἀδιάκοπης Παραδόσεως τῆς Ἐκκλησίας, ὅσον ἀφορᾶ τὸ θέμα, ποὺ ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς Ἀποστολικοὺς Πατέρες καὶ φτάνει μέχρι τὶς ἡμέρες μας. Ἡ συλλογή, βέβαια, σταματᾶ στὰ ἔργα τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς περιόδου τῆς Εἰκονομαχίας, ἐποχῆς, κατὰ τὴν ὁποία ἡ συγγραφὴ ἔργων ἀπολογητικῶν ὑπὲρ τῶν εἰκόνων εἶναι ἔντονη, τὰ δὲ ἔργα, ὁλοκληρωμένα, ὡς πρὸς τὸ περιεχόμενό τους.
Δυστυχῶς, τὰ ἔργα αὐτὰ δὲν μποροῦν νὰ περιληφθοῦν στὸ σύνολό τους. Τὰ πλούσια ἀποσπάσματα, ὅμως, ποὺ θὰ παραθέσουμε θὰ καλύψουν ὅλη τὴν ἀπολογητικὴ ἐπιχειρηματολογία τῶν Πατέρων. Ταυτόχρονα θὰ φανεῖ γιὰ ἄλλη μία φορά, ἡ συμφωνία τῶν θεοφόρων Πατέρων, σημεῖο ἀπαραίτητο γιὰ τὴν ἀποδοχὴ τῆς θέσης τους ὡς θεόπνευστης.

___________

1. Βλ. Hartmann, Die Synoden der Karolingzeit im Frankreich und in Italien, Konziliengeschichte, ed. W. Brandmueller, Reihe A: Darstellungen 66 (Paderborn, 1989) 40-41
2. PG 94 cols 1227-1421.
3. Τὸ ἔργο κατατάσσεται μὲ αὐτὰ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ. Στὴν Πατρολογία τοῦ Migne περιλαμβάνεται 2 φορές. Μία στὸ PG 96 cols. 1347-1361, μαζὶ μὲ τὰ ἔργα τοῦ Δαμασκηνοῦ καὶ μία στὸ PG 109 cols. 499-516, ὡς ἔργο ἀνωνύμου. Τὴν σχετικὴ ἐπιχειρηματολογία τῶν δύο ἀπόψεων στὴν εἰσαγωγὴ τοῦ Παναγιώτη Παπαευαγγέλου, στὴν ἔκδοση τῆς σειρᾶς Ε.Π.Ε. τόμ. 3 σέλ. 361-367.
4. Κείμενο, Hans Georg Thuemmel/ Greifswald, Das Florileg des Niketas von Medikion fuer die Bildenverehrung, στὸ Byzantinische Zeitschrieft 86-87 (Jan 1994). Ἐπίσης Alexander Alexakis, A Florilegium in the Life of Nicetas of Medicion and a Letter of Theodore of Studios, Dumbarton Oaks Papers vol. 48 (1994) pp. 179-197
Α' ΜΕΡΟΣ - ΠΑΤΕΡΕΣ ΠΡΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ
Β’ ΜΕΡΟΣ – ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ (ΠΡΟΣΕΧΩΣ)
Γ' ΜΕΡΟΣ - ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΑΡΞΗ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ (ΠΡΟΣΕΧΩΣ)
Πηγή:Ι.Μ.Παντοκράτορος