Ὁ Μητροπολίτης Θηβῶν καί Λεβαδείας
κυρᾶς Νικόδημος Γραικός,
«ὁ προστάτης τῶν κωφῶν» (1908-1996).
Οἱ ἄνθρωποι ποῦ ἀντιμετωπίζουν προβλήματα ἀκοῆς, σαφῶς καί ἀποτελοῦν μέλη τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας. Ἄλλα, πῶς εἶναι δυνατόν νά ἐνταχθοῦν στή ζωή Της καί νά βιώσουν τίς ἀλήθειες τοῦ Εὐαγγελίου; Τοῦτο ἐπιτυγχάνεται μέ τή χρήση τῆς Ἑλληνικῆς Νοηματικῆς Γλώσσας (Ε.Ν.Γ.). Οἱ κωφοί ἐπικοινωνοῦν μεταξύ τους μέ τήν νοηματική γλώσσα. «Ἡ νοηματική γλώσσα δέν εἶναι διεθνής, ἀλλά οἱ κωφοί σέ κάθε χώρα χρησιμοποιοῦν τήν δική τους νοηματική γλώσσα π. χ. στήν Ἑλλάδα, τήν Ἑλληνική Νοηματική Γλώσσα (Ε.Ν.Γ.). Εἶναι μία πλήρης... γλώσσα ποῦ μέ αὐτήν μποροῦν οἱ κωφοί νά ἐπικοινωνήσουν τίς ἰδέες τους, τά συναισθήματά τους, τίς ἀνάγκες τους. Παράλληλα μέ τή νοηματική γλώσσα ἐκφράζουν τίς καλλιτεχνικές τους ἀνάγκες μέσα ἀπό τό θέατρο, τήν ποίηση καί τήν λογοτεχνία. Τέλος, συμμετέχουν στή λατρευτική ζωή τῆς Ἐκκλησίας καί τά Ι. Μυστήρια καθώς ἡ νοηματική γλώσσα εἶναι τό μέσον μετάδοσης καί ἐπικοινωνίας τῶν ἀληθειῶν τοῦ Εὐαγγελίου.
Στήν ἀρχαία ἑλληνική βιβλιογραφία ἔχουμε ἀναφορές γιά τήν κώφωση καί τήν ὕπαρξη τῶν κωφῶν, κυρίως στά ἔργα τοῦ Ἀριστοτέλη καί τοῦ Πλάτωνα. Ὁ Σωκράτης, στό ἔργο τοῦ «Κρατύλος», ἀναφέρεται καί στή νοηματική γλώσσα, ὡς ἀπαραίτητο μέσο γιά νά ἐπικοινωνήσουν οἱ κωφοί. Ἡ ἀναφορά αὐτή εἶναι ἡ πρώτη γραπτή μαρτυρία γιά τήν ὕπαρξη τῆς Ε. Ν. Γ. Δυστυχῶς ἡ παρατήρηση τοῦ Σωκράτη γιά τά πλεονεκτήματα τῆς νοηματικῆς γλώσσας δέν λήφθηκε σοβαρά ὑπόψη, μέ ἀποτέλεσμα οἱ κωφοί σέ πολλές χῶρες νά κρατηθοῦν μακριά ἀπό τήν ἐκπαίδευση καί νά παραμείνουν μέσα στήν ἀμάθεια γιά περισσότερο ἀπό 2.000 χρόνια.
Οἱ πρῶτες προσπάθειες ἐκπαίδευσης κωφῶν στήν χώρα μᾶς ἔγιναν στίς ἀρχές τοῦ περασμένου αἰώνα. Τό πρῶτο ἐν Ἑλλάδι σχολεῖο κωφῶν ἱδρύθηκε στήν Ἀθήνα τό 1923. Μέχρι τά μέσα τῆς δεκαετίας τοῦ 80 ἡ χρήση τῆς νοηματικῆς γλώσσας στά σχολεῖα κωφῶν ἦταν ἀπόλυτα ἀπαγορευμένη. Ἡ ἐπίσημη ἀναγνώριση τῆς Ε.Ν.Γ. ἔγινε μόλις πρίν ἀπό μερικά χρόνια, μέ τήν ψήφιση τοῦ Νόμου 2817/2000. Ἡ ἱστορία τῆς κοινότητας τῶν κωφῶν εἶναι γεμάτη ἀγῶνες γιά τήν διεκδίκηση τοῦ αὐτονόητου ποῦ κράτησαν ἐπί ἕναν καί πλέον αἰώνα καί συνεχίζουν νά κρατοῦν...
Ὅπως συμβαίνει σέ ὅλες τίς ἱστορίες χειραφέτησης ἔτσι καί στήν συγκεκριμένη ὑπῆρξε ἕνα πρόσωπο - κλειδί ποῦ συνέβαλε ὅσο κανένας στό ξεπέρασμα τῶν διάχυτων προκαταλήψεων καί στερεοτύπων. Πρόκειται γιά τόν Νικόλαο Γραικό.
Τό 1938 ὑπάρχει μόνο ἕνα Δημοτικό Σχολεῖο Κωφῶν στήν Ἀθήνα. Ὁ Γραικός εἶναι κατηχητής στόν Ι.Ν. τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν στά Πετράλωνα καί κατηχεῖ τούς κωφούς μέ τή χρήση τῆς Ε.Ν.Γ. Στίς 20 Ἰουλίου τοῦ 1940 ἐκάρη μοναχός στήν Μονή τῆς Ξενίας καί τόν ἴδιο χρόνο χειροτονεῖται κληρικός τῆς Ι. Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν. Ὁ πατήρ Νικόδημος στά δύσκολα χρόνια του πολέμου καί τῆς κατοχῆς εἶναι πάντα κοντά στά κωφά πνευματικά παιδιά του γιά νά τά στηρίξει μέ κάθε δυνατό τρόπο. Ὁ κατηχητής τούς εἶναι τώρα καί ὁ ἐξομολόγος τους. Εἶναι ὁ πρῶτος ἀκούων ποῦ γίνεται μέλος τῆς κοινότητας τῶν Ἑλλήνων κωφῶν.
Ἡ ἀγάπη του γιά κωφούς εἶναι μεγάλη. Βλέπει τό πρόσωπο καί ὄχι τήν ἀναπηρία. Νοιώθει καί βιώνει τήν διαφορετικότητα τῶν προσώπων καί ἀποδέχεται ὅτι οἱ κωφοί μποροῦν νά συμμετέχουν ἰσότιμα στή ζωή τῆς "Ἐκκλησίας.
Μετά τήν ἀπελευθέρωση τῆς Ἑλλάδας ἀπό τούς Γερμανούς ὁ ἀριθμός τῶν κωφῶν ποῦ παρακολουθοῦσαν τό κατηχητικό αὐξήθηκε δραστικά καί ἦταν ἐξαιρετικά δύσκολο στόν ἐφημέριό της Μητρόπολης Ἀθηνῶν νά ἀνταποκριθεῖ στίς ὁλοένα αὐξανόμενες ἀνάγκες. Καλεῖ τό 1948 τήν κ. Κατσίμπρα Μαρούλα νά ἀναλάβει τήν κατήχηση τῶν κωφῶν κοριτσιῶν καί γυναικών. Ἡ κ. Κατσίμπρα Μαρούλα ἔμαθε σύντομα τή νοηματική γλώσσα καί ἔγινε ἔτσι ἡ πρώτη διερμηνέας τῆς Ε.Ν.Γ.
Τό 1963, μαζί μέ ἐκλεκτούς συνεργάτες του, ἵδρυσε τό Σωματεῖο: Φίλοι τῶν Κωφῶν «ὁ Προφήτης Ζαχαρίας», μέσα στό ὅποιο ἀναπτύχθηκε ἕνα σημαντικό μέρος τῆς ζωῆς τῆς κοινότητας τῶν κωφῶν. Ὀργανώνουν ἐκεῖ διάφορες ἐκδηλώσεις, ἐνῶ παράλληλα συμμετέχουν στή Θεία Λειτουργία, τήν ἐξομολόγηση καί τήν κατήχηση. Τό 1967 χειροτονεῖται Ἐπίσκοπος Θηβῶν καί Λεβαδείας, ἀλλά ἀκόμα καί ὑπό αὐτή τήν ἰδιότητα παραμένει κοντά στούς κωφούς δίνοντας κάθε Πέμπτη τό παρόν στό σωματεῖο τους. Τό 1981 ὁ Ἐπίσκοπος Νικόδημος ἀποσύρεται στήν Ἱερά Μονή τοῦ Ἄγ. Ἰωάννου τοῦ θεολόγου. Συνεχίζει νά ἐπικοινωνεῖ ἀδιάκοπα μέ τούς κωφούς μέχρι τόν θάνατο τοῦ (15 Φεβρουαρίου 1996)» (Ἡ Ἱστορία τῶν Κωφῶν, Ἐπί Ἴσοις Ὄροις, Ἐλευθεροτυπία, 17/2/2010, Γεωργίου Ἀντζάκα).
Τούς ἀγῶνες τοῦ μακαριστοῦ Ἐπισκόπου Νικόδημου καλούμαστε νά συνεχίσουμε, ἔτσι ὥστε οἱ κωφοί ἀδελφοί μας νά συμμετέχουν ἐμπειρικά καί βιωματικά στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας.
Ἡ Ἱερά Μητρόπολη Δημητριάδος σέ συνεργασία μέ τό Σύλλογο Κωφῶν καί Βαρήκοων Νομοῦ Μαγνησίας «Ἡ Ἀργώ», ξεκίνησε μία προσπάθεια ποιμαντικῆς τῶν κωφῶν συνανθρώπων μας. Τό τελευταῖο χρονικό διάστημα ἔχουν τελεσθεῖ δύο θεῖες Λειτουργίες μέ ταυτόχρονη ἀπόδοση στήν Ε.Ν.Γ. ἀπό τόν κ. Στράτο Πατρινό, θεολόγο καί διερμηνέα τῆς Ε.Ν.Γ. Εὐχή ὅλων μας εἶναι αὐτή ἡ προσπάθεια νά ἐνισχυθεῖ μέ διάφορες δράσεις, ἔτσι ὥστε τό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ νά ριζωθεῖ στίς καρδιές ἐκείνων ποῦ ἔχουν τά πνευματικά τους αὐτιά δεκτικά στό Λόγο τοῦ Θεοῦ.
Βοήθημα: Quer, J. Mazzoni. L. & Sapountzaki. G. (2007). Transmission of Sign Languages in Mediterranean Europe. In: Diane Brentari (ed.) 2007: Sign Languages: A Cambridge Language Survey. Cambridge Univ. Press. Cambridge; Massachusetts.
ἀπό τήν ἐφημερίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Δημητριάδος «Πληροφόρηση»,
Μάιος – Ἰούνιος 2010
ΑΠΟ:ΖΩΗΦΟΡΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου