Πῶς ἀπαντᾶ ὁ Ἅγιος Νεκτάριος στοὺς ἐπιστήμονες πού πολεμοῦν τὴ Θεία Κοινωνία;

Γράφει ὁ Ἡρακλῆς Ρεράκης, Καθηγητὴς Θεολογίας ΑΠΘ

Ἐπανερχόμενοι στὸ θέμα τῶν ἐπιθέσεων, ποὺ δέχεται τὸν τελευταῖο καιρὸ ἡ Θ. Εὐχαριστία, ἀπὸ κάποιους ἐπιστήμονες, ἐπαναλαμβάνουμε ὅτι δὲν εἶναι ἐπιστημονικὰ δεοντολογικὸ καὶ ἐπιτρεπτὸ νὰ ὑπεισέρχονται σὲ ξένες, σὲ σχέση μὲ τὴν ἐπιστήμη τους, περιοχὲς καί, πολὺ περισσότερο, νὰ ἀποφαίνονται γιὰ ξένα πρὸς αὐτοὺς ἐπιστημονικὰ ἀντικείμενα. 

Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος γράφει, σχετικὰ μὲ παρόμοιες παρεισφρήσεις, ποὺ συνέβαιναν καὶ στὴν ἐποχή του: «Πᾶσαι αἱ θεωρίαι τῶν διαφόρων ἐπιστημῶν δὲν ἐπιδέχονται τὰς αὐτᾶς ἀποδείξεις, ἀλλ’ ἑκάστη ἔχει ἰδίας ἀποδείξεις, ἁρμοδίας εἰς τὴν ἑαυτῆς φύσιν. Ἄλλας ἀποδείξεις ἔχουσιν αἱ μαθηματικαὶ ἐπιστῆμαι, ἄλλας αἱ... φυσικαί, ἄλλας ἡ φιλοσοφία, ἄλλας ἡ ἱστορία καὶ ἄλλας ἡ θεολογία. Διὸ καὶ ὀρθὸς παραλογισμὸς εἶναι ἡ ἀπαίτηση τῆς ἐφαρμογῆς τῆς μίας ἐπὶ τῶν λοιπῶν καὶ τῶν λοιπῶν ἐπὶ τῆς μίας. Πῶς εἶναι, λόγου χάριν, δυνατὴ φυσικὴ ἀπόδειξις, λαμβανομένη ἀπὸ τὰς καταληπτᾶς ἐνεργείας τῶν ὁρατῶν ὄντων τῶν ὑλικῶν κτισμάτων, νὰ ἐφαρμοστεῖ εἰς τὰς ἀκαταλήπτους βουλᾶς τοῦ Θεοῦ τοῦ Ἀοράτου, τοῦ Πανσόφου καὶ Παντοδυνάμου, τοῦ ἀοράτως ἐνεργοῦντος, τοῦ δι' ἐμπνεύσεως ἀλλοιοῦντος τὰς ἀρχάς, τὰς πεποιθήσεις καὶ τὰς πίστεις τῶν ἀνθρώπων; Ὡς, ἄρα, ἑκάστη ἐπιστήμη κέκτηται ἰδίας ἀποδείξεις πρὸς ἀπόδειξιν τῶν θεωρημάτων αὐτῶν, οὕτω καὶ ἡ θεολογία κέκτηται ἰδίας ἀποδείξεις, οἰκείας τῷ θεωρητικῶ αὐτῆς χαρακτήρι. Αἱ ἀποδείξεις τῆς θεολογίας, ἂς αὔτη κέκτηται καὶ ἂς ποιεῖται χρῆσιν πρὸς ἀπόδειξιν τῆς θειότητος τῆς πίστεως ἠμῶν, εἶναι ἐκεῖναι, ἂς ὁ θεοδίδακτος Ἀπόστολος Παῦλος, ἐδίδαξεν ἠμᾶς. Οὗτος, γράφων πρὸς τοὺς Κορινθίους περὶ τοῦ κηρύγματος αὐτοῦ, ἔλεγεν ὅτι δὲν ἔγινε μὲ πειστικοὺς λόγους τῆς ἀνθρωπίνης σοφίας, ἀλλὰ μὲ ἀπόδειξιν πνεύματος καὶ δυνάμεως. Καὶ τοῦτο, ἔλεγεν, ηὐδόκησεν ὁ Θεός, ἴνα μὴ λογισθεῖ ἡ πίστις κατασκεύασμα ἀνθρωπίνης σοφίας, ἀλλ’ ἔργον καὶ κατόρθωμα τῆς δυνάμεως τοῦ ὑψίστου: ”ἴνα ἡ πίστις ὑμῶν μὴ ἢ ἐν σοφία ἀνθρώπου, ἀλλ’ ἐν δυνάμει Θεού”». 

Κάποιοι ἐπιστήμονες, συνεπῶς, πού, χωρὶς διάκριση, παρεμβαίνουν, σοφιολογοῦν καὶ ἀποφαίνονται γιὰ θέματα ἀνερμήνευτα, ἀκόμη καὶ ἀπὸ θεολογικῆς πλευρᾶς, ὅπως εἶναι τὰ θέματα τῆς πίστεως καὶ τῶν Μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας, ἀγνοοῦν, ἐν γνώσει ἢ ἐν ἀγνοία τους, ὅτι ὁ μόνος τρόπος προσεγγίσεως τέτοιων ὑπερλογικῶν θεμάτων δὲν εἶναι ἡ λογικὴ καὶ ἡ γνώση, ἀλλὰ ἡ πίστη. 

Ὅπως μαρτυρεῖ, μάλιστα, ὁ Ἅγιος Νεκτάριος, «ἡ πίστις τῶν Χριστιανῶν ἐμαρτυρήθη διὰ τῆς ἱστορίας, ὡς ἀσφαλὴς καὶ βεβαῖα γνῶσις. Ἡ πίστις, καίτοι μὴ ὑπαγομένη εἰς κανόνας ἐρεύνης, οὒχ ἧττον ἔχει ἀσφαλῆ καὶ βεβαίαν τὴν πληροφορίαν. Μεταβαίνομεν εἰς τὴν ἀπόδειξιν τῆς ἀληθείας τῆς θείας ἠμῶν πίστεως ἐξ ἱστορικῶν γεγονότων». 

Πῶς εἶναι δυνατόν, συνεπῶς, τὰ ὑπὲρ λόγον καὶ ἔννοιαν θαύματα τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ ἡ ἴδια ἡ ἐπιστήμη τῆς Θεολογίας ὁμολογεῖ ὅτι δὲν προσεγγίζονται λογικά, νὰ ἐπιχειροῦν κάποιοι ἐπιστήμονες, ἄλλων ἐπιστημῶν, νὰ τὰ ἑρμηνεύουν μὲ λογικὲς ἀποδείξεις, ἀμφισβητώντας, μάλιστα, τὴν πνευματική τους ὀντολογία καί, κατὰ συνέπεια, τὴν μυστηριακῶς καὶ ὑπερφυσικῶς θαυματουργικὴ ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέσω τῆς ὁποίας λειτουργοῦν; 

Πῶς τολμοῦν, παίζοντας «ἐν οὐ παικτοῖς», νὰ ἀναλύουν τὰ ἀκατάληπτα, μὲ τὴ χρήση δῆθεν ἐπιστημονικῶν ὅρων καὶ ἀποδείξεων, διασπείροντας τὸ δηλητήριο τῆς ἀπιστίας, τοῦ φόβου καὶ τῆς ἀμφιβολίας καὶ θέτοντας σὲ ἀμφισβήτηση τὴν διὰ μέσου τῶν αἰώνων ἀποδεδειγμένη «γνώση τῆς πίστεως», ποὺ βεβαιώνει τοὺς πιστοὺς ὅτι ἡ συμμετοχή τους στὸ Ἱερὸ Μυστήριο τῆς Θείας Κοινωνίας δὲν μεταδίδει ἰοὺς καὶ ἀσθένειες; 

Ἐπ’ αὐτοῦ, ὁ Ἅγιος Νεκτάριος ὁ Θαυματουργὸς σημειώνει ὅτι «τὸ παραδοθὲν παρὰ τοῦ Κυρίου Μυστήριον τῆς Θείας Εὐχαριστίας, εἶναι τὸ ἀνώτερον ὅλων τῶν Μυστηρίων, τὸ θαυμασιώτερον τῶν θαυμάτων, ὅσα ἡ δύναμις τοῦ Θεοῦ ἐξετέλεσεν, τὸ ὑψηλότερον ἐξ ὅσων ἡ σοφία τοῦ Θεοῦ ἐπενόησεν. Εἶναι δὲ καὶ τὸ τιμιώτερον ὅλων τῶν χαρισμάτων, ὅσα ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἐχαρίσατο τοῖς ἀνθρώποις, διότι τοῦτο ὑπερέχει ὅλα τὰ ἄλλα, κατὰ τὴν ἀριθμητικὴν ὑπερβασίαν τῶν ὅρων τῆς φύσεως. Διότι πάντα μὲν τὰ θαύματα προέρχονται ἐξ ὑπερβασίας νόμων τινῶν τῆς φύσεως, τὸ Μυστήριον ὅμως τῆς Θείας Μεταλήψεως ὑπερέβη πάντας. Διὸ καὶ δικαίως, θαῦμα τῶν θαυμάτων καὶ Μυστήριον τῶν Μυστηρίων δύναται νὰ κληθεῖ καὶ νὰ θεωρηθεῖ… Θαῦμα, διότι ὁ αὐτὸς Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι καὶ εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ εἰς τὴν γῆν καὶ ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τὸ ἱερὸν ἠμῶν θυσιαστήριον. Θαῦμα, διότι, ὡς σῶμα Χριστοῦ, εἶναι ἄφθαρτον καὶ ἀθάνατον καὶ ὡς αἷμα Χριστοῦ εἶναι πηγὴ ζωῆς αἰωνίου. Εἶναι τὸ μεγαλύτερον καὶ ὑψηλότερον ὅλων τῶν θαυμάτων, ἐπειδὴ ὑπερβαίνει πάσαν κατάληψιν… καὶ πάντας τοὺς ὅρους τῆς φυσικῆς γνώσεως». 

Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος, ὑπογραμμίζει ὅτι «ὁ ἐπαξίως κοινωνήσας εὑρίσκεται ἐνδεδυμένος τὴν θείαν πανοπλίαν, ἤτις προφυλάττει αὐτὸν ἀπὸ παντὸς κακοῦ». 

Γιὰ ἐκείνους, ὅμως, ποῦ ἀποφεύγουν νὰ κοινωνοῦν, ὁ Ἅγιος διερωτᾶται: «Εἰς ποίαν τάξιν χριστιανῶν κατατάξωμεν αὐτούς; Ἄρα γὲ οὗτοι εἰσὶν ἀληθεῖς χριστιανοί; Τοῦτο ἠμὶν ἄδηλον. Ό,τι δὲ ἠμεῖς δυνάμεθα νὰ γινώσκωμεν εἶναι ὅτι οἱ τοιοῦτοι πελαγοδρομούσιν ἄνευ πυξίδος, ἄνευ πηδαλίου καὶ ἄνευ κυβερνήτου. Οὐαὶ δὲ αὐτοῖς τὴ ἡμέρα ἐκείνη. Ἔρημοι τότε καὶ ἐστερημένοι τῆς θείας παρηγορίας, θέλουσιν ἀτενίζει, μὲ βλέμμα ἀπελπισίας, τὰ ἀνοιγόμενα πρὸ τῶν ποδῶν τῶν βάραθρα, τὰ ἀπειλοῦντα καταποντισμὸν καὶ παντελῆ ἀφανισμόν». 

Τονίζει, μάλιστα, «τὴν ἐκ τῆς θείας μεταλήψεως προσγενομένην ὠφέλειαν, ψυχικὴν τὲ καὶ σωματικήν. Διότι ἡ ὑγεία τῆς ψυχῆς ἐπιδρᾶ καὶ ἐπὶ τῆς ὑγείας τοῦ σώματος, ὡς γινώσκομεν ὅτι συμβαίνει τανάπαλιν». 

Ἀπὸ θεολογικῆς πλευρᾶς, οἱ «ἐπιστήμονες» ποὺ κάνουν παράχρηση τῶν ἀποδείξεων τῆς ἐπιστήμης τους, προσπαθώντας νὰ τὶς ἐφαρμόσουν στὴν Ἱερὴ Ἐπιστήμη τῆς Θεολογίας, ὀφείλουν νὰ γνωρίζουν ὅτι γίνονται ὄργανα ψευδῶν καὶ παραπλανητικῶν ἀποδείξεων, τὶς ὁποῖες, ἐπενδύοντάς τις μὲ ἐπιστημονικὸ μανδύα, τὶς χρησιμοποιοῦν γιὰ νὰ ἀλλοιώσουν καὶ νὰ πολεμήσουν τὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ καὶ γιὰ νὰ κλονίσουν τὴν πίστη τὴν ὁποία ἔχουν οἱ Χριστιανοὶ πρὸς τὸ πλέον ἱερότερο Μυστήριο τῆς πίστεώς τους, τὴ Θ. Εὐχαριστία. 

Ἰσχυρίζονται, μάλιστα, ὅτι θέλουν νὰ προστατέψουν καὶ νὰ σώσουν σωματικά τούς Χριστιανοὺς ἀπὸ τὸν νοσογόνο ἰό, ἐνῶ, στὴν πραγματικότητα, τοὺς μολύνουν μὲ τὴν πνευματικὴ ἴωση τῆς ἀπιστίας, ποὺ τοὺς ὁδηγεῖ στὸν ὀντολογικὸ αἰώνιο θάνατο, ἀφοῦ ὁ Χριστὸς τοῦ Ἁγίου Ποτηρίου, ἀπὸ τὸ ὁποῖον θέλουν νὰ ἀπομακρύνουν τοὺς πιστούς, εἶναι ὁ μόνος χορηγός τῆς αἰώνιας ζωῆς. 

Ἡ μετάληψη τῶν Ἀχράντων μυστηρίων, κατὰ τὸν Ἅγιο Νικόδημο τὸν Ἁγιορείτη (1749-1809), «προσφέρει ἁγιασμὸ στοὺς μεταλαμβάνοντας τὸν Χριστό. Ἀποτελεῖ ἀπαραίτητο συστατικό τῆς ζωῆς τῆς ψυχῆς, ὅπως εἶναι ἡ ἀναπνοὴ καὶ ἡ τροφὴ γιὰ τὸ σῶμα. Ἀσυγκρίτως ἀναγκαιότερη εἶναι γιὰ τὴ ζωὴ τῆς ψυχῆς ἡ Ἁγία Μετάληψη, ἡ ζωοποιὸς τροφή, χωρὶς τὴν ὁποία ἐπαπειλεῖται κίνδυνος ψυχικοῦ θανάτου». 

Εἶναι ἀνάγκη, τονίζει ὁ Ἅγιος Νικόδημος, ὄχι μόνον νὰ κοινωνοῦμε, ἀλλὰ νὰ κοινωνοῦμε συχνά, «γιὰ νὰ ἔχουμε πάντοτε ἐντὸς ἠμῶν τὴν ἀληθινὴ ζωή, ποὺ εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς καὶ γιὰ νὰ μὴ ἀποθάνουμε θάνατον ψυχικόν. Ὁ Χριστὸς εἶναι ζωή. Ἡ θεία Κοινωνία εἶναι ὁ Χριστός. Ἄρα ἡ Θ. Κοινωνία εἶναι χαρισματικὴ μετοχὴ στὴ ζωή, τὸν Χριστό, ἡ δὲ παύση τῆς ζωοποιοῦ τροφοδοσίας τῶν Ἁγίων Μυστηρίων ὁδηγεῖ στὸν πνευματικὸ μαρασμὸ καὶ τὸν ψυχικὸ θάνατο. Ἡ θεία μετάληψη τρέφει τὶς ἀρετὲς ἐνδυναμώνει τὴν ἐργασία τῶν ἐντολῶν, τελειοποιεῖ τὴν ἀγάπη, χωρὶς τὴν ὁποία εἶναι ἀδύνατη ἡ σωτηρία, ἀφοῦ οἱ ἀρετὲς τοῦ ἠθικοῦ βίου πηγάζουν ἀπὸ αὐτήν». 

Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, οἱ πιστοί, ὅπως τονίζει ὁ Ἅγιος Νικόδημος, εἶναι ἀνάγκη νὰ ὑποτάσσονται στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, νὰ μεταλαβαίνουν συχνά, ἀφοῦ «ἐντολὴ τελειωτικὴ καὶ συστατικὴ εἶναι ἡ βρώση καὶ ἡ πόση τοῦ Ἁγίου Σώματος καὶ τοῦ Τιμίου Αἵματος τοῦ Χριστοῦ. Οι μὴ συμμετέχοντες στὴ Θ. Κοινωνία στεροῦνται τὸν ἁγιασμὸ καὶ τὴ χάρη τῶν Ἁγίων Μυστηρίων, χάνουν τὴ θεοείδεια, λιμοκτονοῦν πνευματικά, καταστρέφεται ὁ πνευματικός τους μεταβολισμὸς καὶ ὁδηγοῦνται στὴν ἀπώλεια τῆς σωτηρίας. Τὸ αὐτὸ ἀκριβῶς συμβαίνει μὲ κάποιον ποὺ στερεῖται τὴν ὑλικὴ τροφή, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἀσθενεῖ καὶ νὰ κινδυνεύει μὲ σωματικὸ θάνατο». 

Μὲ βάση τὶς παραπάνω ἁγιοπνευματικὲς διδασκαλίες, οἱ Χριστιανοὶ ὀφείλουν νὰ ἀκοῦν καὶ νὰ ἀκολουθοῦν τὶς ἀλήθειες τῶν Ἁγίων της Ἐκκλησίας τους καὶ νὰ περιφρονοῦν τὶς συκοφαντίες τῶν ἐχθρῶν της.