18 Οκτ 2019

Ὁ Ἅγιος Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς

Το Λάμπρου Κ. Σκόντζου, Θεολόγου - Καθηγητοῦ
Οἱ τέσσερις Ἱεροὶ Εὐαγγελιστές, ὁ Ματθαῖος, ὁ Μάρκος, ὁ Λουκᾶς καὶ ὁ Ἰωάννης, κατέχουν ἰδιαίτερη τιμὴ μέσα στὴν Ἐκκλησία μας, διότι ἀξιώθηκαν νὰ γίνουν οἱ συγγραφεῖς τῶν τεσσάρων Εὐαγγελίων, τὰ ὁποία ἀποτελοῦν τοὺς τέσσερις στύλους, πάνω στοὺς ὁποίους στηρίζεται ἡ χριστιανική μας πίστη, μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα βιβλία τῆς Καινῆς Διαθήκης καὶ τὴν Ἱερὰ Παράδοση. Στὸ ἄρθρο μας αὐτὸ θὰ ἀσχοληθοῦμε μὲ τὸν ἱερὸ εὐαγγελιστὴ Λουκᾶ.
Καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἀντιόχεια τῆς Συρίας καὶ εἶχε ἑλληνικὴ καταγωγή. Ἦταν πολὺ μορφωμένος καὶ ἀσκοῦσε τὸ ἐπάγγελμα τοῦ ἰατροῦ. Γνώριζε ἄριστα τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα, ὅπως καὶ τὴν ἑβραϊκή. Αὐτὸ φαίνεται καθαρὰ ἀπὸ τὰ ἱερὰ συγγράμματά του, τὸ τρίτο Εὐαγγέλιο καὶ τὶς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, ὅπου κανένας ἄλλος συγγραφέας τῆς Καινῆς Διαθήκης δὲν μπορεῖ νὰ...
φθάσει τὴν καλλιέπεια τοῦ λόγου του. Παράλληλα ἦταν καὶ ἄριστος ζωγράφος. Σπούδασε στὴν Ἀλεξάνδρεια καὶ τὴν Ἀθήνα.

Δὲν γνωρίζουμε λεπτομέρειες ἀπὸ τὴν ζωὴ του πρὶν τὴν συνάντησή του μὲ τὸν ἀπόστολο Παῦλο. Εἰκάζουμε ὅτι ἦταν εἰδωλολάτρης. Γνώρισε προφανῶς τὸν Χριστιανισμὸ στὴν Ἀντιόχεια. Ἀφ’ ὅτου γνώρισε τὸν ἀπόστολο Παῦλο συνδέθηκε μαζί του καὶ ἔγινε ἀφοσιωμένος μαθητής του καὶ ἀκόλουθός του ὡς τὸ μαρτυρικό του τέλος. Κήρυξε μὲ θέρμη καὶ ζῆλο τὴν νέα σώζουσα πίστη στὴν Θράκη, τὴν Μακεδονία, τὴν Θεσσαλία, τὴν Ἀχαΐα, τὴν Ἀσία, τὴν Κύπρο, τὸ Ἰλλυρικό, τὴν Ἰουδαία καὶ τὴν Μ. Ἀσία, μεταστρέφοντας πλῆθος εἰδωλολατρῶν καὶ Ἰουδαίων στὸν Χριστιανισμό.

Θεώρησε σκόπιμο νὰ γράψει, ὅσα εἶχε ἀκούσει ἀπὸ τοὺς ἁγίους Ἀποστόλους, τὸν ἀπόστολο Παῦλο, τὴν Θεοτόκο καὶ ἄλλους αὐτόπτες καὶ αὐτήκοους μάρτυρες, γιὰ τὸ θεῖο Πρόσωπο καὶ τὸ ἔργο τοῦ Κυρίου, δεκαπέντε χρόνια μετὰ τὴν Ἀνάληψή Του. Νὰ μείνει ἐσαεὶ αἰώνιο γραπτὸ μνημεῖο καὶ μαρτυρία στὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Συνέγραψε λοιπὸν τὸ γνωστό μας «Κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγέλιο», τὸ τρίτο κατὰ σειρὰν βιβλίο τῆς Καινῆς Διαθήκης. Σὲ αὐτὸ ἀρχίζει μὲ τὴν  γέννηση τοῦ Τιμίου Προδρόμου, τὸν Εὐαγγελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ μὲ ζωηρότητα καὶ ἀκριβῆ χρονολόγηση περιγράφει τὴν Γέννηση τοῦ Κυρίου, τὴν δράση, τὰ θαύματα, τὸ σταυρικὸ Πάθος καὶ τὴν Ἀνάστασή Του, μὲ ἀκριβεῖς ἱστορικὲς συγκυρίες καὶ χάρη λογοτεχνική. Τέλος αὐτὸς κατέγραψε τὶς περισσότερες παραβολὲς τοῦ Χριστοῦ μὲ ἄφθαστη παραστατικότητα.  

Συνέγραψε ἐπίσης καὶ τὸ πέμπτο κατὰ σειρὰν ἱερὸ βιβλίο τῆς Καινῆς Διαθήκης, τὶς «Πράξεις τῶν Ἀποστόλων», ἤτοι: τὴν πρώτη ἐκκλησιαστικὴ ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας μας, στὸ ὁποῖο ἐκθέτει τὴν δική του ἐμπειρία γιὰ τὴν ἵδρυση καὶ τὴν ἀνάπτυξη τῆς πρώτης Ἐκκλησίας. Ἀρχίζει μὲ τὸ θαυμαστὸ γεγονὸς τῆς Θείας Ἀναλήψεως, περιγράφει μὲ καταπληκτικὲς λεπτομέρειες τὸ μεγάλο καὶ θαυμαστὸ γεγονὸς τῆς Πεντηκοστῆς, τὸ πρῶτο κήρυγμα τοῦ ἀποστόλου Πέτρου, τὴν βάπτιση τριῶν χιλιάδων ἀκροατῶν του καὶ τὴν ἵδρυση τῆς Ἐκκλησίας. Στὴν συνέχεια ἀναφέρεται στὴν ζωὴ τῆς πρώτης Ἐκκλησίας, στὴν δράση τῶν ἀποστόλων, ἀφιερώνοντας τὸ μεγαλύτερο μέρος στὴν δράση τοῦ ἀποστόλου Παύλου.

Ὡς ἀποδέκτης καὶ τῶν δύο ἱερῶν βιβλίων του ἀναφέρεται κάποιος «κράτιστος Θεόφιλος», τὸν ὁποῖο ἀγνοοῦμε. Πιθανὸν νὰ ἦταν κάποιος ἐπιφανής, ὁ ὁποῖος ζήτησε ἀπὸ τὸν Λουκᾶ πληροφορίες γιὰ τὴν νέα πίστη.  

Ἡ εὐσεβὴς παράδοση ἀναφέρει πὼς ὁ Λουκᾶς ὑπῆρξε καὶ ἐξαίσιος ζωγράφος, ὁ ὁποῖος εἰκονογράφησε τὸ ἱερότατο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου, μὲ τὴν ὁποία ἔζησε ἀρκετὸ καιρὸ στὴν Ἱερουσαλήμ. Φημισμένες Ἱερὲς Εἰκόνες Της ἀποδίδονται στὸν σ’ ἐκεῖνον, ὅπως ἡ Ἱερὴ Εἰκόνα τοῦ Μ. Σπηλαίου, τῆς Παναγίας Κύκκου τῆς Κύπρου, τῆς πόλεως Βιλίνα τῆς Ρωσίας. Στὸν ἅγιο Λουκᾶ ἀποδίδονται ἐπίσης καὶ ἄλλες γνωστὲς Ἱερὲς Εἰκόνες τῆς Θεοτόκου.

Ἡ ἱεραποστολική του δράση συνέπεσε μὲ τὴν κήρυξη τῶν διωγμῶν τοῦ ρωμαϊκοῦ κράτους ἐναντίον τῶν Χριστιανῶν. Τὰ σκοταδιστικὰ εἰδωλολατρικὰ ἱερατεῖα, βλέποντας τὴν ρώμη τῆς νέας πίστης, φοβήθηκαν γιὰ τὰ ἄνομα καὶ δεισιδαίμονα συμφέροντά τους καὶ γι’ αὐτὸ ἔπεισαν τοὺς διεφθαρμένους ρωμαίους νὰ ἐγείρουν σκληρὸ διωγμὸ ἐναντίον τῶν Χριστιανῶν, ὡς δῆθεν ἐπικίνδυνους γιὰ τὴν ἔννομη τάξη. Χιλιάδες Χριστιανοὶ συλλαμβάνονταν, μὲ τὴν βοήθεια τῶν εἰδωλολατρῶν ἱερέων, βασανίζονταν φρικτὰ γιὰ νὰ θυσιάσουν στὰ εἴδωλα. Ὅσοι ἀρνοῦνταν θανατώνονταν μέσω ἀπερίγραπτων βασανισμῶν.

Ἔτσι λοιπὸν καὶ ὁ ἅγιος καὶ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς ἔγινε στόχος τῶν φανατικῶν εἰδωλολατρῶν. Σύμφωνα μὲ τὴν ἐπικρατέστερη παράδοση, μετὰ τὸν μαρτυρικὸ θάνατο τοῦ ἀποστόλου Παύλου τὸ 68 μ. Χ. ἦρθε στὴν Ἑλλάδα καὶ ἐγκαταστάθηκε στὰ μέρη τῆς Βοιωτίας, ὅπου μὲ τὸ φλογερό του κήρυγμα μετέστρεφε πλῆθος εἰδωλολατρῶν στὴν ἀληθινὴ χριστιανικὴ πίστη. Ἐπίσης ἀσκοῦσε καὶ τὸ ἰατρικὸ ἐπάγγελμα, θεραπεύοντας δωρεὰν τοὺς ἀρρώστους. Αὐτὸ θορύβησε καὶ ἐξόργισε τοὺς εἰδωλολάτρες ἱερεῖς τῆς περιοχῆς, οἱ ὁποῖοι ἔβλεπαν νὰ ἐρημώνουν τὰ «ἱερά» τους καὶ νὰ χάνουν πλούτη ἀπὸ τὶς δεισιδαίμονες πρακτικές τους, ὅπως τὴν μαγεία, τὴν μαντικὴ καὶ τὶς διάφορες ἀγυρτεῖες, τὶς ὁποῖες πωλοῦσαν ἁδρὰ ὡς «θεραπεῖες» στοὺς ἄτυχους πιστούς τοῦ παγανισμοῦ. Παρότρυναν λοιπὸν τὸν φανατισμένο εἰδωλολατρικὸ ὄχλο, ὁ ὁποῖος ὄρμισε καὶ συνέλαβε τὸν ἔνθερμο ἅγιο Λουκᾶ. Μὴ σεβόμενοι τὰ γεράματά του τὸν ὑπέβαλαν σὲ ἀπάνθρωπα βασανιστήρια. Ἐξουθενωμένο, τὸν κρέμασαν σὲ μία ἐλιά, ὅπου παρέδωσε τὴν ἁγία του ψυχὴ στὸ Θεό, σὲ ἡλικία ὀγδόντα χρονῶν.

Οἱ Χριστιανοὶ περιμάζεψαν τὸ τίμιο λείψανό του καὶ τὸ ἔθαψαν μὲ μεγάλες τιμὲς κοντὰ στὴν Θήβα. Ἀπὸ τὴν μαρμάρινη λάρνακά του ἔρρεε μύρο, τὸ ὁποῖο εὐωδίαζε σὲ μεγάλη ἀπόσταση. Γινόταν ἐπίσης ἐκεῖ πάμπολλα θαύματα, κάνοντας πολλοὺς εἰδωλολάτρες νὰ γίνονται Χριστιανοί. Ὁ βυζαντινὸς αὐτοκράτωρ Κώνστας (337-350) μετέφερε στὴν Κωνσταντινούπολη τὰ Ἱερὰ Λείψανά του, ὅπως καὶ τῶν ἄλλων ἀποστόλων, τὰ ὁποία ἐναπέθεσε, ὡς πολύτιμο θησαυρό, στὸν ναὸ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων. Βρισκόταν ἐκεῖ ὡς τὴν ἅλωση ἀπὸ τοὺς σταυροφόρους τὸ 1204, τὰ ὁποία οἱ ἀντίχριστοι εἰσβολεῖς τὰ ἔκλεψαν καὶ τὰ μετέφεραν στὴν Δύση. Σήμερα σώζεται ἡ λάρνακα τοῦ ἁγίου στὴν Βοιωτία, ἐντὸς περικαλλοῦς ναοῦ, ὅπου συνεχίζονται νὰ ἐπιτελοῦνται θαύματα. Ἡ ἱερή του μνήμη ἑορτάζεται στὶς 18 Ὀκτωβρίου.                         

2 σχόλια:

  1. Κάποιοι προβληματίζονται

    για την αυθεντικότητα
    των εικόνων που αποδίδονται στον Άγιο

    βασισμένοι στα τεχνοτροπικά
    χαρακτηριστικά τους,

    παραβλέποντας το γεγονός
    ότι οι βυζαντινοί
    πολύ απλά και λογικά
    επιζωγράφιζαν τις
    εικόνες ,
    όταν δυό-τρείς αιώνες μετά την κατασκευή τους
    χρειάζονταν ένα φρεσκάρισμα.





    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αγιε Λουκά πρέσβευε υπερ ημών!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.