Τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Ρωσίας θὰ διακόψει καὶ τὴν μνημόνευση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἱερώνυμου ἐὰν ἐκεῖνος μνημονεύσει τὸν σχισματικὸ Οὐκρανίας Ἐπιφάνιο καὶ τὴν ψευδο-ἐκκλησιαστικὴ δομή του

Δήλωση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας

Στὶς 17 Ὀκτωβρίου 2019 ἡ συνελθοῦσα σὲ συνεδρία Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας προέβη σὲ δήλωση σχετικὰ μὲ τὴν κατάσταση, ἡ ὁποία διαμορφώθηκε στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος κατόπιν διεξαγωγῆς ἐκτάκτου συνελεύσεως τῆς Ἱερᾶς Συνόδου Ἱεραρχίας στὶς 12 Ὀκτωβρίου 2019 γιὰ τὸ οὐκρανικὸ ἐκκλησιαστικὸ (πρακτικὰ ἀριθμ. πρωτ. 125).

Μέλη τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας ἔλαβαν γνώση τῶν ἀναρτηθέντων στὰ Μέσα Μαζικῆς Ἐνημερώσεως ἐγγράφων τῆς ἐκτάκτου Συνελεύσεως τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἀπὸ 12ης Ὀκτωβρίου 2019 καὶ εἰδικότερα δὲ τοῦ Ἀνακοινωθέντος τῆς Συνόδου καὶ τῆς Εἰσηγήσεως τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καὶ Πάσης Ἑλλάδος Ἱερωνύμου μὲ θέμα «Αὐτοκεφαλία...

Ἐκκλησίας Οὐκρανίας», διὰ τῆς ὁποίας εἰσηγεῖται «τὴν ἀναγνώρισιν…τῆς Αὐτοκεφαλίας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς ἀνεξαρτήτου Δημοκρατίας τῆς Οὐκρανίας».

Ἐφόσον ἡ ὑπὸ τὸν Μητροπολίτη Κιέβου καὶ πάσης Οὐκρανίας Ὀνούφριο αὐτοδιοίκητος Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μὲ 95 ἀρχιερεῖς, πλέον ἀπὸ 12 χιλιάδες ἐνορίες, πλέον ἀπὸ 250 Ι. Μονὲς καὶ δεκάδες ἑκατομμύρια πιστοὺς παραμένει κανονικῶς ἑνωμένη μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας καὶ οὔτε ζήτησε αὐτοκεφαλία ἀπὸ κανέναν, προφανῶς πρόκειται περὶ ἀναγνωρίσεως τῶν σχισματικῶν παρατάξεων τῆς χώρας. Ἐνωρίτερα ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαῖος προχωροῦσε σὲ ἐπανειλημμένες δηλώσεις περὶ ἀναγνωρίσεως τοῦ Μητροπολίτη Κιέβου καὶ πάσης Οὐκρανίας Ὀνουφρίου ὡς μόνου κανονικοῦ Προκαθημένου τῆς ἐν Οὐκρανία Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας (μὲ τελευταία τέτοια δήλωση νὰ εἶχε κάνει εἰς ἐπήκοον ὅλων στὴν Σύναξη Προκαθημένων τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν τὸν Ἰανουάριο 2016).

Ἐν τούτοις, στὸ τέλος τοῦ ἔτους 2018 ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος σὲ ἀντίθεση μὲ τὶς παλαιότερές του δηλώσεις καὶ χωρὶς νὰ εἶναι κανονικῶς ἁρμόδιος, ἄνευ μετανοίας καὶ ἀποκηρύξεως τοῦ σχίσματος «ἀποκατέστησε» ὅσους καθαιρέθηκαν, ἀναθεματίσθηκαν ἢ οὐδέποτε εἶχαν οὔτε κανονικὴ χειροτονία, ἀλλὰ οὔτε καὶ τὴν τυπικὴ ἀποστολικὴ διαδοχή. Ἐπικεφαλῆς τῆς νεόδμητης δομῆς ἀνέλαβε ἄνθρωπος μὲ «χειροτονία» ἀπὸ τὸν καθηρημένο καὶ ἀφορισμένο ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία πρώην μητροπολίτη Κιέβου Φιλάρετο Ντενισένκο. Ὁ τελευταῖος καὶ αὐτὸς «ἀποκαταστάθηκε» «εἰς τὸ ἀρχιερατικὸ ἀξίωμα» ἀπὸ τὸν Κωνσταντινουπόλεως, ἀλλὰ ἀμέσως μετὰ ἀποχώρησε ἀπὸ τὴν ἄρτι συγκροτηθεῖσα «ἐκκλησία», ἀνακοινώνοντας τὴν ἀνασύσταση τῆς παλαιότερης σχισματικῆς αὐτοῦ παρατάξεως, τὴν ὁποία χαρακτηρίζει «πατριαρχεῖο Κιέβου».

Περὶ δύσκολης θέσεως, στὴν ὁποία περιῆλθε ἡ Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία κατόπιν ἀντικανονικῆς νομιμοποιήσεως τοῦ οὐκρανικοῦ σχίσματος ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη, καθὼς καὶ βίας καὶ διωγμῶν, ποὺ ἐξαπέλυσαν σὲ βάρος τῶν πιστῶν τέκνων της οἱ πρώην ἀρχὲς τῆς Οὐκρανίας, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας κατ’ ἐπανάληψιν πληροφόρησε τὶς ἐκκλησιαστικὲς ἀρχὲς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Στὶς 9 Ὀκτωβρίου, λίγες ἡμέρες πρὶν τὴν μνημονευθεῖσα ἔκτακτη Συνέλευση τῆς Ἱεραρχίας, ὁ Πατριάρχης Μόσχας καὶ Πασῶν τῶν Ρωσσιῶν Κύριλλος ἀπέστειλε ἀδελφικὸ Γράμμα πρὸς τὸν Μακαριώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος Ἱερώνυμο μὲ προτροπὴ νὰ ἀπέχουν ἀπὸ μονομερεῖς ἐνέργειες καὶ νὰ μὴν προβαίνουν σὲ «ἐσπευσμένες ἀποφάσεις μέχρις ὅτου τὸ Ἅγιον Πνεῦμα συναγάγη πάντας τοὺς Προκαθημένους τῶν Ἁγίων του Θεοῦ Ἐκκλησιῶν καὶ συνετίση αὐτοὺς ὥστε, διὰ κοινῶν προσπαθειῶν, ἐξ ὀνόματος συμπάσης τῆς Ἁγίας, Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας νὰ εὔρωμεν λύσιν, μὲ τὴν ὁποίαν νὰ εἶναι ἀναπαυμένοι οἱ πάντες καὶ ἡ ὁποία θὰ συντελέση εἰς τὴν ὑπέρβασιν τῆς παρούσης κρίσεως».

Λύπη προκαλεῖ ὅτι τὴν ἀνάγκη ἐσπευσμένης καὶ μονομεροῦς ἀναγνωρίσεως τῆς ἀντικανονικῆς σχισματικῆς κοινότητας ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος τὴν αἰτιολογεῖ μὲ σειρὰ ἐσφαλμένων καὶ ψευδῶν ἐπιχειρημάτων, τὰ ὁποία κατ’ ἐπανάληψιν εἶχαν ἀναιρεθεῖ ὄχι μόνο ἀπὸ ἱεράρχες, ἐπιστήμονες καὶ θεολόγους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ ἀρκετοὺς ἐπιφανεῖς ἀρχιερεῖς, ἱερεῖς καὶ θεολόγους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

Δὲν ἀνταποκρίνεται στὴν πραγματικότητα ἡ θέση τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἱερωνύμου ὅτι «ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας… παρέμεινε πάντοτε εἰς τὴν κανονικὴν ἐκκλησιαστικὴν δικαιοδοσίαν τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριαρχείου». Τὸ ἔτος 1686 διὰ Γραμμάτων τοῦ Παναγιωτάτου Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Διονυσίου καὶ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Κωνσταντινουπολίτιδος Ἐκκλησίας ἡ μητρόπολη Κιέβου ὑπάχθηκε στὴν δικαιοδοσία τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας. Ἐπὶ 300 καὶ πλέον ἔτη ὅλη ἡ Ὀρθοδοξία, συμπεριλαμβανομένης καὶ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἀναγνώριζε τὴν ἐπὶ τῆς μητροπόλεως Κιέβου κανονικὴ δικαιοδοσία τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας. Ταυτόχρονα, σύμφωνα μὲ τοὺς ἱεροὺς κανόνες τῆς Ἐκκλησίας, γιὰ τὶς δικαιοδοσιακὲς διαφορὲς ἰσχύει παραγραφὴ 30 ἐτῶν (25ος καν. τῆς Πενθέκτης Συνόδου).

Ὅλα τὰ παραπάνω ἀγνοήθηκαν ἀπὸ τὶς δύο Ἐπιτροπὲς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, στὶς ὁποῖες ἀνετέθη ἡ ἐξέταση τοῦ οὐκρανικοῦ ἐκκλησιαστικοῦ. Στὰ πορίσματά τους οἱ Ἐπιτροπές, κατὰ τὸν Μητροπολίτη Κυθήρων καὶ Ἀντικυθήρων Σεραφείμ, «παραθεωροῦν τὴν ζῶσα παράδοσί της ἀπὸ 300 περίπου χρόνων ἐξαρτήσεως τῆς Μητροπόλεως Κιέβου καὶ πάσης Οὐκρανίας ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο Ρωσίας. Αὐτὴ ἄλλωστε ἡ πραγματικότητα ἀπεικονίζεται σὲ ὅλα τὰ Δίπτυχα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, μέχρι καὶ τὸ ἐφετεινό. Παραβλέπουν, ἴσως, τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ νῦν Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης κ.Βαρθολομαῖος διὰ Πατριαρχικῶν Γραμμάτων (1992 καὶ 1997) ἀναγνωρίζει τὴν κανονικὴν δικαιοδοσίαν τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας ἐπὶ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κιέβου καὶ τὸν σεβασμὸν τῶν ἐπιβληθεισῶν κανονικῶν ποινῶν εἰς τοὺς νῦν ἀποκαθαρθέντας καὶ ἀποκατασταθέντας καθηρημένους καὶ σχισματικοὺς κληρικούς».

Δὲν ἀνταποκρίνεται στὴν πραγματικότητα καὶ ὁ ἰσχυρισμὸς τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἱερωνύμου ὅτι δῆθεν «ἐπειδὴ τὸ Πατριαρχεῖον Μόσχας ἀπουσίασεν ἀπὸ τὰς ἐργασίας τῆς Συνόδου τῆς Κρήτης, κατὰ τὸ 2016, δὲν ἐδόθη ἡ δυνατότης συζητήσεως τοῦ θέματος τῆς χορηγήσεως τοῦ αὐτοκεφάλου». Στὴν πραγματικότητα τὸ θέμα τοῦ αὐτοκεφάλου ἀποσύρθηκε ἀπὸ τὴν Ἡμερήσια Διάταξη τῆς Συνόδου πολὺ ἐνωρίτερα κατόπιν ἐπίμονης παρακλήσεως τοῦ Πατριάρχη Βαρθολομαίου. Τώρα πλέον καθίσταται ὀφθαλμοφανὲς ὁ λόγος τῆς ὡς ἄνω κινήσεως. Ἄλλωστε στὶς συνεδριάσεις τῆς Διορθοδόξου Προπαρασκευαστικῆς Ἐπιτροπῆς τῶν ἐτῶν 1993 καὶ 2009 ἐκπρόσωποι ὅλων τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν κατέληξαν σὲ συμφωνία σχετικὰ μὲ τὴν τάξη χορηγήσεως τοῦ αὐτοκεφάλου, ἡ ὁποία προβλέπει:

α) συγκατάθεση τῆς Τοπικῆς Συνόδου τῆς κυριάρχου Μητρὸς Ἐκκλησίας ὥστε ἡ μερίδα αὐτῆς νὰ λάβει τὸ αὐτοκέφαλο, β) ἐξασφάλιση ἀπὸ τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη τῆς συναινέσεως ὅλων τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ἡ ὁποία ἐκφράζεται ὁμοφώνως ἀπὸ τὶς Συνόδους αὐτῶν, γ) μὲ συγκατάθεση τῆς Ἐκκλησίας Μητρὸς καὶ πανορθόδοξη συναίνεση ἐπισήμως ἀνακηρύσσεται τὸ αὐτοκέφαλο μὲ τὴν ἔκδοση τοῦ Τόμου, ὁ ὁποῖος «ὑπογράφεται ὑπὸ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, συμμαρτυρούντων ἐν αὐτῶ διὰ τῆς ὑπογραφῆς αὐτῶν τῶν Μακαριωτάτων Προκαθημένων τῶν ἁγιωτάτων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, πρὸς τοῦτο προσκαλουμένων ὑπὸ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου».

Σχετικὰ μὲ τὸ τελευταῖο σημεῖο, δὲν συμφωνήθηκε μόνον πλήρως ἡ τάξη ὑπογραφῆς τοῦ Τόμου, ἀλλὰ αὐτὸ δὲν ἀναιρεῖ τὶς προηγούμενες συμφωνίες, οἱ ὁποῖες εἶχαν ἐπιτευχθεῖ ἐπὶ τῶν λοιπῶν σημείων. Στὶς Συνάξεις τῶν Προκαθημένων τῶν ἐτῶν 2014 καὶ 2016 ἡ ἀντιπροσωπεία τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας καθὼς καὶ ἐκπρόσωποι ἐνίων ἀδελφῶν Ἐκκλησιῶν, ἐπέμειναν στὴν ἔνταξη τοῦ θέματος τοῦ αὐτοκεφάλου στὴν Ἡμερήσια Διάταξη τῆς Συνόδου. Ἡ Ρωσικὴ Ἐκκλησία δέχθηκε τελικὰ τὴν ἀπόσυρση αὐτοῦ τοῦ ζητήματος ἀπὸ τὴν Ἡμερήσια Διάταξη τῆς Συνόδου μόνον ὅταν τὸν Ἰανουάριο 2016 ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος, παρουσία τῶν λοιπῶν Προκαθημένων, διαβεβαίωσε ὅτι ἡ Ἁγιωτάτη Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως δὲν εἶχε προθέσεις νὰ προχωρήσει σὲ κάποιες ἐνέργειες, ποὺ νὰ ἀφοροῦν στὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωὴ στὴν Οὐκρανία, οὔτε κατὰ τὴν Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδο, ἀλλὰ οὔτε καὶ μετά.

Τὰ ἐπιχειρήματα, ποὺ κατατάσσονται στὴν εἰσήγηση τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἱερωνύμου καὶ παλαιότερα εἶχαν κατ’ ἐπανάληψιν ἀναιρεθεῖ, ἀκολουθοῦν ἐπακριβῶς τὴν θέση τοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Ὅμως ἐγείρονται ἀμφιβολίες ὡς πρὸς τὸ κατὰ πόσον τὰ συμμερίζεται τὸ πλήρωμα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Τὴν ἔλλειψη ὁμοφροσύνης στοὺς κόλπους τῆς ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἐπὶ τοῦ ἐν λόγω θέματος καθὼς καὶ τὴν περιφρόνηση τῶν φωνῶν τῶν μὴ συμφωνούντων μὲ τὴν ἀναγνώριση τοῦ οὐκρανικοῦ σχίσματος μαρτυρεῖ ὁ μητροπολίτης Κυθήρων Σεραφείμ:

«Προηγήθησαν οἱ δύο πολιοὶ καὶ πολυσέβαστοι Μητροπολίται Καρυστίας κ.Σεραφεὶμ καὶ Ἠλείας κ.Γερμανός, οἱ ὁποῖοι ὡμίλησαν μὲ πολλὴν σοφίαν καὶ σύνεσιν ἐπὶ τοῦ φλέγοντος τούτου ζητήματος, ἀναγνωρίσαντες μὲν ὅτι ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης ἔχει τὸ κανονικὸ δικαίωμα τῆς χορηγήσεως ὑπὸ ὅρους τῆς Αὐτοκεφαλίας, ἀλλὰ καὶ ὅτι ἡ παροῦσα περίστασις εἶναι πολὺ κρίσιμος καὶ ἀπαιτεῖται μεγάλη περίσκεψις καὶ ἐμβριθὴς μελέτη καί ἐξέτασις, ἄνευ χρονικῆς πιέσεως, τοῦ ὅλου δυσχεροῦς αὐτοῦ ζητήματος. Εἰς αὐτὸ τὸ «μῆκος κύματος» ἐκινήθησαν καὶ οἱ Σεβ. Μητροπολίται: Καισαριανὴς Δανιήλ, Μεσογαίας Νικόλαος, Πειραιῶς Σεραφείμ… καὶ ἡ ταπεινότης μου. Οἱ Σεβ. Μητροπολίται Δρυϊνουπόλεως Ἀνδρέας καὶ Αἰτωλίας Κοσμᾶς δὲν ἔλαβον τὸν λόγον, ἀλλὰ συνετάχθησαν μὲ τοὺς προλαλήσαντας Σεβ. Ἀρχιερεῖς. Οἱ ἀπουσιάζοντες, ἀλλὰ τοποθετηθέντες γραπτῶς Σεβ. Μητροπολίται Νέας Σμύρνης Συμεὼν καὶ Κερκύρας Νεκτάριος προσεγγίζουν μὲ τὴν ἴδια εὐαισθησία καὶ προοπτικὴ τὸ σοβαρὸν αὐτὸ Οὐκρανικὸν ζήτημα».

Στὸ Γράμμα του πρὸς τὴν Σύνοδο τῆς Ἱεραρχίας καὶ τὸν Μακαριώτατο Πρόεδρό της ὁ Μητροπολίτης Νέας Σμύρνης Συμεὼν ἐπισημαίνει ὅτι «τὸ οὐκρανικὸ αὐτοκέφαλο καὶ οἱ συνθῆκες ὑπὸ τὶς ὁποῖες χορηγήθηκε δὲν ἔχουν καμιὰ ὁμοιότητα μὲ τὰ ἄλλα αὐτοκέφαλα πού χορηγήθηκαν παλαιότερα» ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως. Τονίζει ὅτι «ἡ ἀναγνώριση ἐν τάχει… τῶν σχισματικῶν καὶ τῶν λεγομένων «αὐτοχειροτονήτων», — παρακαμπτομένης τῆς κανονικῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ καὶ τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας ὑπὸ τοῦ ὁποίου καταδικάστηκαν οἱ σχισματικοὶ— καὶ ἡ χορήγηση τοῦ αὐτοκεφάλου στὴν νέα ἐκκλησιαστικὴ δομὴ γεννᾶ εὔλογα ἐρωτηματικὰ καὶ προκαλεῖ ἀντιδράσεις».

Ἐπίσης ὑποδεικνύει τὸ κανονικῶς ἀπαράδεκτο γεγονὸς συνυπάρξεως «δύο παραλλήλων τοπικῶν Ἐκκλησιῶν» στὴν Οὐκρανία καὶ τὸν ἤδη γενόμενο διχασμὸ ἐντός τῆς «νέας ἐκκλησιαστικῆς δομῆς πού ἔλαβε τὸ αὐτοκέφαλο». Ἀναφέρει ἄμεσα τὸ ἐνδιαφέρον τῶν μεγάλων γεωπολιτικῶν δυνάμεων γιὰ τὴν βεβιασμένη χορήγηση «αὐτοκεφαλίας» στοὺς σχισματικούς. Ἀντιπαραβάλλοντας τὴν σημερινὴ κατάσταση τῆς Ὀρθοδοξίας μὲ τὰ γεγονότα τοῦ Μεγάλου Σχίσματος τοῦ ἔτους 1054, καλεῖ τὴν ἱεραρχία «νὰ μὴ σπεύσουμε νὰ λάβουμε θέση». «Ἡ βεβιασμένη καὶ «στὸ πόδι» ἀντιμετώπιση τοῦ ζητήματος θὰ μᾶς ἐκθέσει καὶ θὰ ἐμπλέξει τὴν Ἐκκλησία μας σὲ περιπέτειες. Εἶναι λάθος νὰ πιστεύουμε ὅτι μιὰ τέτοιου εἴδους ἀντιμετώπιση τοῦ θέματος συνιστᾶ στήριξη πρὸς τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο».

Ὁ Μητροπολίτης Κερκύρας Νεκτάριος, ὁ ὁποῖος δὲν μπόρεσε νὰ παραστεῖ στὴν ἔκτακτη Συνέλευση τῆς Συνόδου Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας του, ἀπηύθυνε Γράμμα πρὸς τὴν Σύνοδο, ὅπου ζητᾶ «νὰ ἀναβάλουμε τὴν λήψη αὐτῆς τῆς ἀποφάσεως». Ὑπογραμμίζει ὅτι δὲν θεωρεῖ ὅτι «ὁ καιρὸς εἶναι κατάλληλος γιὰ νὰ λάβουμε ἀπόφαση ἐπὶ τοῦ ἀκανθώδους αὐτοῦ ζητήματος καὶ ἐπειδὴ καὶ οἱ γεωπολιτικὲς συνθῆκες στὴν εὐρύτερη περιοχὴ δὲν εἶναι ὁμαλές, μὲ ἀποτέλεσμα ἡ ὅποια ἀπόφαση νὰ εἶναι πιθανὸν νὰ προκαλέσει δυσκολίες στὴν πατρίδα μας». Ἀκόμη καλεῖ τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος νὰ κάνει «μία ἀπόπειρα νὰ μεσολαβήσουμε» ὥστε νὰ ξεκινήσει διάλογος μεταξὺ τῶν Πατριαρχείων Κωνσταντινουπόλεως καὶ Μόσχας.

Ὡς εἰδήμων στὰ θέματα τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ κανονικοῦ δικαίου ὁ Μητροπολίτης Πειραιῶς Σεραφεὶμ δὲν κατέθεσε μόνον ἐνώπιον τῆς Συνόδου μία ἐμπεριστατωμένη μελέτη, ὅπου πειστικῶς ἀναίρεσε τὴν ἐπιχειρηματολογία τῆς εἰσηγήσεως τοῦ Προκαθημένου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἀλλὰ καὶ διὰ προφορικῶν του παρεμβάσεων ἄσκησε δριμύτατη κριτικὴ στὴν λεγόμενη «ἑνωτικὴ σύνοδο» τῶν σχισματικῶν. Τόνισε ὅτι «ἡ συγκληθεῖσα λεγομένη «ἑνωτικὴ Σύνοδος» εἶναι καὶ αὐτὴ ἄκυρος διότι ἀπαρτίσθηκε ἀπὸ λαϊκὰ πρόσωπα καὶ κατὰ ταῦτα ἡ χορήγηση τοῦ καθεστῶτος τῆς Αὐτοκεφαλίας σὲ αὐτὴν τὴν μὴ ὑποστατὴ «ἐκκλησιαστικὴ» Δομὴ ἀποβαίνει ἄκυρος».

Ἀκόμη ὑπογράμμισε ὅτι ἀπόπειρες δικαιώσεως αὐτῶν τῶν «κανονικῶν ἀκυροτήτων» μὲ ἀνώμαλη κανονικὴ πρακτική, «μὲ προσφυγὴ στὴν Ὀθωμανικὴ αἰχμαλωσία τῆς Ἐκκλησίας» καὶ τὴν χαλεπὴ περίοδο ὅταν μερικὲς κατὰ τόπους Ἐκκλησίας τελοῦσαν σὲ ἄμεση ἐξάρτηση ἀπὸ τὸν Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, «παρασιωποῦν τὴν κανονική τῆς Ἐκκλησίας τάξι τῶν Ἁγίων Οἰκουμενικῶν Συνόδων». «Ζήτησα ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος – λέγει ὁ Μητροπολίτης Σεραφεὶμ – τὴν σύγκλησι Πανορθοδόξου Συνόδου γιὰ τὴν ἐπίλυσι τοῦ δυσχερεστάτου αὐτοῦ θέματος πού ἐμπλέκεται δυστυχῶς ἡ γεωπολιτικὴ καὶ ἡ γεωστρατηγικὴ μὲ ἐνέργειες πρὸς ὅλους τους Προκαθήμενους τῶν Αὐτοκεφάλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν.

Ταυτοχρόνως ἐμέμφθην τὴν Συνοδικὴ Ἐπιτροπὴ ἐπὶ τῶν Διορθοδόξων καὶ Διαχριστιανικῶν Σχέσεων διότι οὐδεμία εἰσήγησι παρουσίασε στὴν Διαρκῆ Ι. Σύνοδο, στὸν Μακαριώτατο Πρόεδρο καὶ τὴν Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος γιὰ τὶς ἀπόψεις ἐπὶ τοῦ θέματος τῶν λοιπῶν Αὐτοκεφάλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καὶ τὴν προεκτίμησι τῶν τυχὸν συνεπειῶν γιὰ τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας, τὴν διακοπὴ τῆς κοινωνίας μὲ τὴν Ἐκκλησία τῆς Ρωσσίας καὶ τὴν ἀναγνώριση ὑπ’ Αὐτῆς Παλαιοημερολογιτῶν ἐν Ἑλλάδι. Συγχρόνως ἀπήντησα στὸν Πρόεδρο τῆς Ἐπιτροπῆς τῶν Νομοκανονικῶν ὅτι ὁ Μητροπολίτης Ὀνούφριος δὲν εἶχε καμμία δυνατότητα νὰ συμπράξει στὴν λεγομένη «ἑνωτικὴ Σύνοδο» ὅπως δὲν θὰ εἶχε ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν νὰ συμπράξει μὲ τὸν αὐτοτιτλοφορούμενο ὡς «Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν» κ. Παρθένιο Βεζυρέα, καθηρημένο Διάκονο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος».

Τὸ ἀνακοινωθὲν τῆς ἐκτάκτου Συνελεύσεως τῆς Ἱεραρχίας ἐνημέρωσε γιὰ τὴν ἀπόφαση, ἡ ὁποία λήφθηκε κατόπιν συζητήσεως τῆς ἐν λόγω εἰσηγήσεως. Ὅμως ἄγνωστο παραμένει ποιὸς ἀκριβῶς ἔλαβε τὴν ἀπόφαση καὶ ὑπὸ ποιὰ μορφή. Σειρὰ ὁλόκληρη ἐγκρίτων Ἱεραρχῶν ἐφιστοῦσαν τὴν προσοχὴ τῆς Συνόδου στὴν κρίσιμη κατάσταση τῆς ἀνὰ τὴν οἰκουμένη Ὀρθοδοξίας, στὴν μεγάλη περίσκεψη καὶ ἐμβριθῆ μελέτη τοῦ προβλήματος χωρὶς βιασύνη καὶ τὶς ἔξωθεν πιέσεις. Μερικοὶ Μητροπολίτες, ἀκόμη καὶ ὅσοι ἀπουσίασαν ἀπὸ τὴν Σύνοδο, ὑπέβαλαν γραπτὰ αἰτήματά τους στὴν Σύνοδο γιὰ ἀναβολὴ τῆς λήψεως τῆς ἀποφάσεως.

Ἀποφάσεις τῆς Συνόδου Ἱεραρχίας στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος λαμβάνονται μὲ ψηφοφορία ὅλων τῶν συνέδρων. Καίτοι, δὲν διενεργήθηκε ἡ ψηφοφορία τῆς Ἱεραρχίας οὔτε ἐπὶ τοῦ θέματος τῆς ἀναγνωρίσεως τῶν οὐκρανικῶν σχισματικῶν παρατάξεων, ἀλλὰ οὔτε καὶ ἐπὶ τοῦ θέματος ἐγκρίσεως τῶν ἀποφάσεων τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου. Αὐτὰ εἰδικότερα πληροφόρησε ὁ Μητροπολίτης Κηθύρων Σεραφείμ: «Οἱ ἀποφάσεις λαμβάνονται, ὡς γνωστόν, εἰς τὸν ἐκκλησιαστικό μας χῶρο μὲ ψηφοφορία: εἴτε δι’ ἀνατάσεως χειρός, εἴτε φανερά, εἴτε μυστικὴ ἢ κατόπιν ἐρωτήσεως πρὸς ὅλους τούς συνέδρους. Ἠμπορεῖ νὰ ὑπῆρξαν ἀρκετὲς φωνὲς ὑπὲρ τῆς Αὐτοκεφαλίας, ἀλλὰ σημαντικὸς ἀριθμὸς ἦτο καὶ ἐκείνων οἱ ὁποῖοι ὑπεστήριξαν τὴν ἀντίθετη ἄποψι, ἀλλὰ καὶ αὐτῶν, οἱ ὁποῖοι σιωπῶντες συμπαρετάσσοντο μὲ τοὺς δευτέρους».

Δὲν ὑπάρχει σὲ ἀνοικτὴ πρόσβαση κάποιο ἐπίσημο κείμενο ποὺ νὰ ὑπογράφηκε ἀπὸ Ἕλληνες ἀρχιερεῖς καὶ τὸ ὁποῖο θὰ μποροῦσε κανεὶς νὰ θεωρεῖ μαρτυρία τῆς ἑνιαίας συνοδικῆς ἀποφάσεως τῆς Τοπικῆς Ἐκκλησίας. Ἀκόμη περισσότερο, πολὺ σύντομα διαδόθηκε εἴδηση ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος δῆθεν ἀναγνώρισε τὸ οὐκρανικὸ αὐτοκέφαλο, κάτι τὸ ὁποῖο δὲν συνάδει οὔτε πρὸς τὸ κείμενο τοῦ ἀνακοινωθέντος, ἀλλὰ οὔτε καὶ στὶς θέσεις πολλῶν συνέδρων. Ἐγείρονται σοβαροὶ φόβοι, ὅτι ἐν προκειμένω ἀθετήθηκε ὁ συνοδικὸς τρόπος λήψεως ἀποφάσεων, ποὺ εἶναι εὐλογημένος ἀπὸ τὰ λόγια τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων: «Ἔδοξε γὰρ τῷ  Ἁγίω Πνεύματι καὶ ἠμὶν» (Πράξ. 15. 28) καθὼς καὶ τὴν ὑπερχιλιετῆ ἱστορία τῆς Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας.

Ἐὰν τὸ οὐκρανικὸ σχίσμα πράγματι θὰ ἀναγνωρισθεῖ ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἢ τὸν Προκαθήμενό της – σὲ μορφὴ συλλειτούργων, λειτουργικῆς μνημονεύσεως τοῦ ἀρχηγοῦ τοῦ σχίσματος ἢ ἀποστολῆς πρὸς αὐτὸν ἐπίσημων γραμμάτων – αὐτὸ θὰ ἀποτελέσει μία θλιβερὴ μαρτυρία ἐμβαθύνσεως τοῦ διχασμοῦ ἐντός τῆς οἰκογένειας τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Ὅλη ἡ εὐθύνη τοῦ διχασμοῦ θὰ ἐπωμίζεται κυρίως ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαῖος καὶ ἐκεῖνες οἱ ἐξωτερικὲς πολιτικὲς δυνάμεις ὑπὲρ τῶν ὁποίων «νομιμοποιήθηκε» τὸ οὐκρανικὸ σχίσμα.

Ἀντὶ νὰ παραδεθχεῖ τὸ διαπραχθὲν σφάλμα καὶ νὰ προσπαθήσει νὰ τὸ διορθώσει μὲ πανορθόδοξη διαβούλευση, ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος μπλοκάρισε κάθε πρωτοβουλία συνομιλιῶν στὸν τομέα αὐτὸ καὶ ἐπὶ ἕνα χρόνο, σύμφωνα μὲ πολλὲς μαρτυρίες, ἄσκησε μία ἄνευ προηγουμένου πίεση στοὺς ἱεράρχες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἀπαιτώντας ἀπὸ αὐτοὺς τὴν ἀναγνώριση τῶν σχισματικῶν. Ἔκανε ἐπανειλημμένες δηλώσεις σχετικὰ μὲ τὴν ἀναγνώριση ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος τῶν ἀντικανονικῶν ψευδο-ἱεραρχῶν τῆς Οὐκρανίας ὡς μία ὑπόθεση προαποφασισμένη, σὰν νὰ μὴν ἐπρόκειτο γιὰ μία ἀνεξάρτητη ἀπόφαση τῆς Αὐτοκεφάλου Τοπικῆς Ἐκκλησίας.

Ἡ θέση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἡ ὁποία εἶναι περιορισμένη οὐσιαστικὰ ὡς πρὸς τὸ αὐτοκέφαλο καθεστὼς αὐτῆς, περιπλέκεται μὲ τὴν διπλὴ δικαιοδοσία σημαντικῆς μερίδας τῆς ἱεραρχίας της, ποὺ ἱεροκανονικῶς ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη: π.χ. στοὺς ἱεράρχες αὐτοὺς κοινοποιήθηκε ἐγκύκλιο γράμμα μὲ ἀπαίτηση νὰ ἀναγνωρίσουν ἄμεσα τὴν νεόδμητη ψευδο-ἐκκλησιαστικὴ δομή. Ὅσοι ἀποδείχθηκαν τολμηροὶ καὶ ἔλεγχαν δημοσίως τὶς πλάνες τοῦ Κωνσταντινουπόλεως, προχωρώντας σὲ συζήτηση μὲ αὐτόν, δέχθηκαν ἀπειλές, ζητήθηκαν νὰ τοὺς ἐφαρμοσθοῦν μέτρα πειθαρχίας, κατηγορήθηκαν γιὰ προδοσία καὶ ἔλλειψη πατριωτισμοῦ.

Λύπη προκαλεῖ ὅτι ἡ ἱστορικὴ προσφορὰ τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ στὴν μεταλαμπάδευση τῆς Ὀρθοδοξίας ἀνταλλάσσεται μὲ πρόσκαιρα πολιτικὰ κέρδη καὶ ὑποστήριξη τῶν ἀλλοτρίων πρὸς τὴν Ἐκκλησία γεωπολιτικῶν συμφερόντων. Ὅμως αὐτὲς οἱ καταχρήσεις τοῦ ἐθνικοῦ αἰσθήματος δὲν θὰ στεφανωθοῦν μὲ ἐπιτυχία. Δὲν θὰ μπορέσουν θὰ ὑπονομεύσουν τὴν ἑνότητα τῆς πίστεώς μας, ἡ ὁποία ἐξαγοράσθηκε μὲ τὸ αἷμα τῶν νεομαρτύρων καὶ ὁμολογητῶν τῶν Ἐκκλησιῶν μας. Δὲν θὰ διακόψουν τὴν ἑνότητα τῆς ἀσκητικῆς μας παραδόσεως, ἡ ὁποία διαμορφώθηκε μὲ ἄθλους πολλῶν ὁσίων πατέρων καὶ ἀγωνιστῶν. Δὲν θὰ καταστρέψουν τὴν αἰώνια φιλία τοῦ Ἑλληνικοῦ καὶ τῶν Σλαβικῶν λαῶν, ἡ ὁποία πληρώθηκε μὲ τὸ αἷμα τῶν Ρώσων στρατιωτῶν καὶ σφυρηλατήθηκε μὲ κοινοὺς ἀγῶνες γιὰ τὴν ἐλευθερία τοῦ ἀδελφοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ.

Ἐκτιμοῦμε τὴν προσευχητικὴ κοινωνία μὲ τοὺς ἀδελφούς μας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ θὰ κρατήσουμε μὲ αὐτὴν ζωντανή, κανονικὴ καὶ εὐχαριστιακὴ σχέση μέσω ὅλων τῶν ἱεραρχῶν καὶ ποιμένων, οἱ ὁποῖοι ἤδη τάχθηκαν καὶ θὰ ταχθοῦν στὸ περαιτέρω κατὰ τῆς ἀναγνωρίσεως τοῦ οὐκρανικοῦ σχίσματος, μέσω ὅσων δὲν θὰ μολυνθοῦν μὲ συλλείτουργα μὲ σχισματικοὺς ψευδο-ἱεράρχες, ἀλλὰ θὰ ἀποτελέσουν παραδείγματα τῆς χριστιανικῆς ἀνδρείας καὶ σταθερῆς ἐμμονῆς στὴν ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Κύριος νὰ τοὺς ἐνδυναμώνει στὸν ὁμολογητικὸ τους ἀγώνα μὲ πρεσβεῖες τῶν Ἁγίων Μάρκου τῆς Ἐφέσου καὶ Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, τοῦ Ὁσίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ καὶ ὅλων τῶν Ἑλλήνων Ἁγίων, τοὺς ὁποίους εὐλαβούμασταν καὶ εὐλαβούμαστε στὴν Ἁγία Ρῶς.

Ταυτόχρονα ἐνθυμούμαστε ὅτι οἱ ἱεροὶ κανόνες κατακρίνουν ὅσους δέχονται σὲ προσευχητικὴ κοινωνία καὶ προχωροῦν σὲ συλλείτουργα μὲ τοὺς καθηρημένους καὶ ἀκοινωνήτους (Ἀποστ. 10, 11, 12, Α’ Οἰκ. 5, Ἀντιοχ. 2 κα.). Κατόπιν τούτων διακόπτουμε προσευχητικῆ καὶ εὐχαριστιακὴ κοινωνία μὲ ὅσους ἀρχιερεῖς τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος δέχθηκαν ἢ δεχθοῦν σὲ τέτοια κοινωνία ἐκπροσώπους τῶν οὐκρανικῶν μὴ κανονικῶν σχισματικῶν κοινοτήτων. Ἐπίσης δὲν δίνουμε τὴν εὐλογία μας γιὰ προσκυνηματικὲς ἐκδρομὲς σὲ ἐπαρχίες, οἱ ὁποῖες ποιμαίνονται ἀπὸ τοὺς ἐν λόγω ἱεράρχες. Οἱ σχετικὲς πληροφορίες θὰ κοινοποιηθοῦν εὐρέως στοὺς προσκυνηματικοὺς καὶ τουριστικοὺς ὀργανισμοὺς τῶν χωρῶν, ποὺ ἀποτελοῦν τὸν κανονικὸ χῶρο τῆς καθ΄ ἠμᾶς Ἐκκλησίας.

Ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας ἐξουσιοδοτεῖ τὸν Ἁγιώτατο Πατριάρχη Μόσχας καὶ Πασῶν τῶν Ρωσσιῶν Κύριλλο νὰ διακόψει τὸ μνημόσυνο τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος Ἱερωνύμου σὲ περίπτωση καθ’ ἢν ὁ Προκαθήμενος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἀρχίσει νὰ μνημονεύει στὶς θεῖες ἀκολουθίες ἀρχηγὸ μίας ἐκ τῶν οὐκρανικῶν σχισματικῶν παρατάξεων ἢ ἀναλάβει ἄλλες πρωτοβουλίες, ποὺ θὰ ἐπιμαρτυροῦν τὴν γενομένη ἀπὸ αὐτὸν ἀναγνώριση τοῦ οὐκρανικοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σχίσματος.