21 Οκτ 2018

ΕΔΔΑ: Δέν ἀκυρώθηκε καταδίκη ἀκτιβιστή κατά τῶν ἐκτρώσεων πού προσομοίασε τήν ἔρευνα σέ βλαστοκύτταρα μέ τήν ναζιστική θηριωδία!

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ακτιβιστής κατά των αμβλώσεων ήταν αντίθετος με την έρευνα για τα βλαστοκύτταρα και παρομοίαζε στο διαδίκτυο ερευνητή καθηγητή με αυτούς που έκαναν πειράματα σε ανθρώπους κατά τη ναζιστική περίοδο υποδηλώνοντας ότι η συμπεριφορά των επιστημόνων που πραγματοποιούν έρευνα για τα βλαστοκύτταρα, όπως του μηνυτή του, είναι ισοδύναμη με τις θηριωδίες που διαπράχθηκαν από τους Ναζί. Του επιβλήθηκε από τα ποινικά δικαστήρια μικρή ποινή για δυσφήμιση (450 ευρώ πρόστιμο).  Το ΕΔΔΑ έκρινε  ότι οι δηλώσεις του προσφεύγοντος ήταν ιδιαίτερα σοβαρές, σοκαριστικές και προσβλητικές και απαιτούσαν μια ιδιαίτερα ισχυρή πραγματική βάση, ξεφεύγοντας από τα όρια της οποιασδήποτε αποδεκτής κριτικής. Το Δικαστήριο του Στρασβούργου δεν διαπίστωσε παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης.

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων, Klaus Günter Annen, είναι Γερμανός υπήκοος που γεννήθηκε το 1951 και ζει στο Weinheim (Γερμανία). Είναι ακτιβιστής ενάντια στις εκτρώσεις.
Ο κ. Annen δημοσίευσε ένα διαδικτυακό δελτίο τύπου τον Δεκέμβριο του 2007, επικρίνοντας την έρευνα για τα βλαστοκύτταρα και μια ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Βόννης. Ανέφερε το όνομα ενός καθηγητή και  σύγκρινε την εν λόγω έρευνα με πειράματα σε.... ανθρώπους από το ναζιστικό καθεστώς.
Το Νοέμβριο του 2008, κατόπιν σχετικής έγκλησης τα εγχώρια δικαστήρια διαπίστωσαν ότι ο κ. Annen είχε προσβάλει τον καθηγητή συγκρίνοντας τον επιστήμονα με τους γιατρούς που διεξήγαγαν πειράματα σε ανθρώπους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και τον καταδίκασε σε 30 ημέρες πρόστιμα ύψους 15 ευρώ τη κάθε μέρα. Η έφεσή του εναντίον αυτής της ποινής τελικά απορρίφθηκε από το Εφετείο τον Φεβρουάριο του 2010.
Βασιζόμενος στο άρθρο 10 (ελευθερία έκφρασης), ο κ. Annen διαμαρτύρεται ότι  η ποινική του καταδίκη για προσβολή παρενέβη στο δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασής του χωρίς να δικαιολογείται από την προστασία των δικαιωμάτων προσωπικότητας του καθηγητή. Το δελτίο τύπου του προσπαθούσε να προωθήσει  δημόσια συζήτηση και δεν είχε σκοπό να προσβάλει προσωπικά τον καθηγητή. Κατά την άποψη του προσφεύγοντος τα εθνικά δικαστήρια δεν έλαβαν υπόψη το  γεγονός ότι ο καθηγητής ενεργούσε ως εκπρόσωπος των επιστημόνων και συνεπώς ήταν ήδη εμπλεκόμενος στη δημόσια συζήτηση.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Το ΕΔΔΑ παρατηρεί ότι τα εθνικά δικαστήρια αντιλαμβάνονται το κείμενο του ανακοινωθέντος Τύπου ως κείμενο που υποδηλώνει ότι η συμπεριφορά των επιστημόνων που πραγματοποιούν έρευνα για τα βλαστοκύτταρα, και ιδίως του Καθ. Β, θεωρούνταν ισοδύναμη με τις θηριωδίες που διαπράχθηκαν από τους Ναζί. Ο προσφεύγων αμφισβήτησε αυτόν τον χαρακτηρισμό του δελτίου τύπου. Το Δικαστήριο σημειώνει ωστόσο ότι το δελτίο Τύπου του προσφεύγοντος περιείχε μια σειρά συγκρίσεων μεταξύ της σύγχρονης έρευνας βλαστικών κυττάρων και των πειραμάτων που πραγματοποιούνταν στους ανθρώπους κατά τη διάρκεια του ναζιστικού καθεστώτος, η οποία κορυφώθηκε με τη φράση «Έφτασε τελικά ο χρόνος να ξεπεραστεί το πνεύμα του Άουσβιτς!!». Με βάση αυτές τις δηλώσεις, το Δικαστήριο δεν βλέπει κανένα λόγο να θέσει υπό αμφισβήτηση το πόρισμα των εθνικών δικαστηρίων ότι ο προσφεύγων όντως συνδέει άμεσα το έργο των επιστημόνων – και ειδικότερα του καθηγητή Β. με τις θηριωδίες κατά τη διάρκεια της ναζιστικής περιόδου. Το Δικαστήριο σημειώνει επίσης ότι οι δηλώσεις του προσφεύγοντος ήταν ιδιαίτερα σοβαρές. Ακόμη και αν, όπως εν προκειμένω, θεωρείται ως αξιολογική κρίση, τέτοιες σοβαρές και ιδιαίτερα προσβλητικές συγκρίσεις απαιτούν μια ιδιαίτερα ισχυρή πραγματική βάση. Ενώ το Δικαστήριο δέχεται ότι η ηθική ευθύνη των επιστημόνων ήταν το μείζον ζήτημα, αυτό από μόνο του δεν παρέχει σταθερή πραγματική βάση για την προσωπική επίθεση του επιστημονικού έργου του Καθηγητή Β. Ακόμα περισσότερο επειδή η σύγκριση που χρησιμοποιήθηκε δεν ήταν μόνο σοκαριστική και ανησυχητική αλλά πέρα από τα όρια οποιασδήποτε αποδεκτής κριτικής.
Το Δικαστήριο επισημαίνει επίσης ότι τα εθνικά δικαστήρια κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το επίκεντρο του δελτίου Τύπου αφορούσε «καίριο ζήτημα» και επιδίωκε να συμβάλει στο δημόσιο διάλογο παρά να τιμωρήσει κάποιον συγκεκριμένο γιατρό. Αποδέχεται όμως το συμπέρασμα αυτό, αλλά προσθέτει ότι ο προσφεύγων προέβαλε ισχυρισμούς εναντίον των επιστημόνων και των ιατρών που ασχολούνταν με την έρευνα των βλαστικών κυττάρων και ειδικότερα κατά του καθηγητή B. Το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι, μολονότι η πρόθεση πίσω από το δελτίο τύπου του προσφεύγοντος δεν ήταν για να κακολογήσει και να δυσφημίσει τους επιστήμονες, αλλά κατονομάζοντας τον καθηγητή B. είχε δυσφημιστικό αποτέλεσμα.
Όσον αφορά τη σοβαρότητα της προσωπικής επίθεσης εναντίον των επιστημόνων και του καθηγητή Β., το Δικαστήριο επαναλαμβάνει ότι ο αντίκτυπος που έχει η έκφραση της γνώμης στα δικαιώματα προσωπικοτήτων τρίτου προσώπου δεν μπορεί να αποσπαστεί από το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο έχει δήλωση. Η σύγκριση της έρευνας των σύγχρονων βλαστικών κυττάρων με τα πειράματα που πραγματοποιούνταν στους ανθρώπους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης πρέπει συνεπώς να εξεταστεί στο συγκεκριμένο πλαίσιο της γερμανικής ιστορίας. Το Δικαστήριο έχει δεχτεί προηγουμένως ότι, υπό το πρίσμα του ιστορικού του ρόλου και εμπειρίας, τα κράτη που έχουν βιώσει τις ναζιστικές φρίκες μπορούν να θεωρηθούν ότι έχουν ειδική ηθική ευθύνη να αποστασιοποιηθούν από τις μαζικές αγριότητες που διέπραξαν οι Ναζί. Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η δυσφήμιση του Καθ. Β. ήταν σοβαρό γεγονός και ότι το ιστορικό πλαίσιο είναι ένας σημαντικός παράγοντας που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά την εκτίμηση του εάν υπήρξε πιεστική κοινωνική ανάγκη να παρεμποδιστεί το δικαίωμα του προσφεύγοντος στην ελευθερία της έκφρασης.
Το Δικαστήριο παρατηρεί επίσης ότι ο καθηγητής B. και οι άλλοι επιστήμονες – απαντώντας στις επικρίσεις που διατύπωσε ο Επίσκοπος F. είχαν συμμετάσχει στη δημόσια συζήτηση σχετικά με την έρευνα των βλαστικών κυττάρων πριν από τη δημοσίευση του δελτίου τύπου του προσφεύγοντος και, ως εκ τούτου, δεν μπορούσαν να διεκδικήσουν την ίδια ιδιαίτερη προστασία με τα άτομα που είναι εντελώς άγνωστα στο κοινό.
Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι οι δηλώσεις του προσφεύγοντος είχαν σκοπό να συμβάλουν και να προωθήσουν το δημόσιο διάλογο και ότι ο καθηγητής B. είχε συμμετάσχει σε κάποιο βαθμό στο δημόσιο διάλογο, το Δικαστήριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα εθνικά δικαστήρια παρείχαν σχετικούς και επαρκείς λόγους για την ποινική καταδίκη του προσφεύγοντος. Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι, όταν η εξισορρόπηση των δικαιωμάτων πραγματοποιούνταν από τις εθνικές αρχές σύμφωνα με τα κριτήρια που ορίζει η νομολογία του Δικαστηρίου, το Δικαστήριο απαιτούσε σοβαρούς λόγους να αντικαταστήσει την άποψή του με την άποψη των εθνικών δικαστηρίων. Διαπιστώνει ότι οι αποφάσεις των εθνικών δικαστηρίων βασίστηκαν σε μια εύλογη εκτίμηση των εν λόγω δηλώσεων, των δικαιωμάτων του καθηγητή Β. και των περιστάσεων της παρούσας υπόθεσης.
Τέλος, το Δικαστήριο επισημαίνει ότι η ποινή είχε ποινικό χαρακτήρα, η οποία – λόγω της ύπαρξης άλλων μέσων παρέμβασης, ιδίως μέσω αστικών ένδικων μέσων – αποτελεί μία από τις σοβαρότερες μορφές παρέμβασης στο δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης. Ενώ η χρήση ποινικών κυρώσεων στις υποθέσεις δυσφήμισης δεν είναι από μόνη της δυσανάλογη, η φύση και η σοβαρότητα των κυρώσεων που επιβάλλονται είναι παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, διότι δεν πρέπει να είναι τέτοιοι ώστε να αποθαρρύνουν τον Τύπο ή άλλους που συμμετέχουν στο δημόσιο διάλογο. Συναφώς, επισημαίνει ότι ο προσφεύγων καταδικάστηκε σε ποινή καταβολής 15 ευρώ ημερησίως για 30 ημέρες και ως εκ τούτου, του επιβλήθηκε η κατώτερη δυνατή ποινή για το αδίκημα της δυσφήμισης. Λαμβανομένης υπόψη της σοβαρότητας των παραβιάσεων των δικαιωμάτων προσωπικότητας του καθηγητή Β. και της φύσης των εξατομικευμένων επιθέσεων, όταν εξετάζεται στο ιστορικό πλαίσιο, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η ποινή χαρακτηρίζεται ως μέτρια και εμπίπτει στο περιθώριο εκτίμησης των εθνικών δικαστηρίων.
Το ΕΔΔΑ  δεν διαπιστώνει παραβίαση του άρθρου 10 της Σύμβασης(επιμέλεια echrcaselaw.com).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.