«Τὰ φέρετρα εἶναι περισσότερα ἀπὸ τὶς κούνιες». Τὸ Δημογραφικὸν Πρόβλημα ἀπειλεῖ τὴν Ἑλλάδα.

Τοῦ κ. Ἰωάννου Γ. Θαλασσινοῦ, μαθηματικοῦ, 
Ἀντιπροέδρου τῆς «Πανελληνίου Ἑνώσεως Φίλων τῶν Πολυτέκνων» (Π.Ε.ΦΙ.Π.)[1] 

Τὴ δεκαετία τοῦ ’60, ὅταν σχεδὸν κανεὶς δὲν ἔκανε λόγο γιὰ τὴ δημογραφικὴ κρίση, ποὺ μὲ ἀργοὺς ρυθμοὺς εἶχε ἀρχίσει νὰ διαφαίνεται, ἡ Π.Ε.ΦΙ.Π. καὶ ἰδιαίτερα ὁ μακαριστὸς Ἱδρυτὴς τῆς Ἁγιορείτης Μοναχὸς π. Νικόδημος Μπιλάλης († 2014), ἔκρουε τὸν κώδωνα τοῦ κινδύνου. Μὲ ἄρθρα στὸ Περιοδικὸ τοῦ Συλλόγου «Πολύτεκνη Οἰκογένεια» (ἀπὸ τὸ 2003 «Ἑλληνορθόδοξη Πολύτεκνη Οἰκογένεια»), μὲ συνεντεύξεις καὶ ὁμιλίες παρουσίαζε τὶς κοινωνικές, οἰκονομικές, ἐθνικές, ἀλλὰ πρωτίστως τὶς πνευματικὲς ἐπιπτώσεις τοῦ Δημογραφικοῦ Προβλήματος τῆς Χώρας μας. Μάλιστα, συνεργαζόταν μὲ σπουδαίους δημογράφους, ὅπως ὁ μακαριστὸς Καθηγ. Πολυτεχνείου Γεώργιος Τζιαφέττας, ὁ σεβαστὸς πρώην Ὑπουργὸς καὶ Καθηγητὴς ΑΣΟΕΕ κ. Μανόλης Δρεττάκης κ.α. 

Ἤδη ἀπὸ τὸ 1993 τὰ δημογραφικὰ στοιχεῖα ἦταν ἀνησυχητικὰ καὶ ἀπαισιόδοξα καὶ αὐτὸ ἀποτυπωνόταν γλαφυρὰ στοὺς πηχυαίους τίτλους τῶν σχετικῶν ἄρθρων στὰ ΜΜΕ. Ἡ Βουλὴ τῶν Ἑλλήνων πιεζόμενη ἀπὸ τὴν ὁρατὴ διόγκωση του...

προβλήματος συνέστησε Διακομματικὴ Κοινοβουλευτικὴ Ἐπιτροπὴ «γιὰ τὴ μελέτη τοῦ Δημογραφικοῦ Προβλήματος τῆς Χώρας καὶ διατύπωση προτάσεων γιὰ τὴν ἀποτελεσματικὴ ἀντιμετώπισή του». Στὸ ὁμόφωνο Πόρισμά της ἡ Ἐπιτροπὴ περιέγραφε μὲ ἀναλυτικὸ τρόπο τὶς συνιστῶσες τοῦ Προβλήματος κι ἔκανε συγκεκριμένες προτάσεις γιὰ βραχυπρόθεσμα καὶ μακροπρόθεσμα μέτρα, τὰ ὁποῖα ἔπρεπε νὰ ληφθοῦν προκειμένου νὰ ἀντιστραφεῖ τὸ ἤδη ἀρνητικὸ κλίμα. 

Πέρασαν ἀπὸ τότε 25 ὁλόκληρα χρόνια, κατὰ τὰ ὁποία θὰ μποροῦσαν σταδιακὰ νὰ ἐφαρμοσθοῦν τὰ περισσότερα, ἐὰν ὄχι ὅλα, ἀπὸ τὰ προταθέντα ἀπὸ τὴν Ἐπιτροπὴ τῆς Βουλῆς μέτρα. Κι ἔτσι τώρα θὰ δρέπαμε θετικοὺς δημογραφικοὺς καρποὺς καὶ δὲν θὰ βρισκόμαστε σὲ χειρότερο σημεῖο ἀπὸ τότε. Κι ὅμως, σχεδὸν τίποτα δὲν ἔγινε. Ἐλάχιστα δημογραφικὰ μέτρα ἐλήφθησαν καὶ αὐτὰ ἀποσπασματικὰ καὶ ἀρκετὲς φορὲς ψηφοθηρικά. Δυστυχῶς, ὅμως, στὶς ἡμέρες μας καὶ αὐτὰ καταργοῦνται ἡ ἀλλάζουν μορφὴ καὶ προϋποθέσεις, ὥστε οὐσιαστικὰ νὰ λαμβάνονται ἀπὸ λιγότερους. Ἔτσι, ἀπὸ δημογραφικὰ μέτρα μετατρέπονται σὲ ἐπιδόματα φτώχειας![2] Τὴν τελευταία ὅμως ἑπταετία (2011–2017), ποὺ συμπίπτει καὶ μὲ τὴν ἀρχὴ τῆς οἰκονομικῆς κρίσης, ἡ δημογραφικὴ κατάρρευση τῆς Χώρας μας ἔχει λάβει μορφὴ ἀνεξέλεγκτης χιονοστιβάδας. Τὸ 2011 γιὰ πρώτη φορὰ μετὰ ἀπὸ τὸ 2ο Παγκόσμιο πόλεμο καὶ τὸν ἐμφύλιο, οἱ θάνατοι ὑπερέβησαν τὶς γεννήσεις. Καὶ αὐτό, δυστυχῶς, συνεχίζεται μέχρι καὶ σήμερα, μὲ ἀρνητικὴ τὴ διαφορὰ τῶν θανάτων ἔναντι τῶν γεννήσεων. «Τὰ φέρετρα εἶναι περισσότερα ἀπὸ τὶς κούνιες», ἔγραφε πρὶν χρόνια σὲ ἄρθρο τοῦ ὁ κ. Μᾶν. Δρεττάκης. Πόσο τραγική, ἀλλὰ συνάμα ἀληθινὴ διαπίστωση! 

Παραθέτουμε τὸ σχετικὸ πίνακα[3]: 

Ἔτη, Θάνατοι, Γεννήσεις, Διαφορὰ ἀρνητικὴ – περισσότεροι θάνατοι 2011 111.099 106.428 -4.671 2012 116.668 100.371 -16.297 2013 111.794 94.134 -17.660 2014 113.740 92.149 -21.591 2015 121.212 91.847 -29.365 2016 118.785 92.898 -25.887 2017 123.079 88.132 -34.947 Αὐτὸ ποὺ θὰ πρέπει ὅλους νὰ μᾶς ἀνησυχεῖ εἶναι φυσικὰ τὸ ἀρνητικὸ ἰσοζύγιο μεταξὺ γεννήσεων καὶ θανάτων, ποὺ ἔχει σὰν ἀποτέλεσμα μέσα σὲ μία ἑπταετία τὴ μείωση τοῦ πληθυσμοῦ κατὰ 150.418, δηλαδὴ μία ὁλόκληρη πόλη ἔχει «ἐξαφανιστεῖ»! Ἐὰν συνυπολογίσουμε καὶ τὴ μεταναστευτικὴ ἐκροὴ χιλιάδων Ἑλλήνων λόγω κρίσης, τότε ἡ μείωση τοῦ γηγενοῦς πληθυσμοῦ εἶναι ἀκόμη μεγαλύτερη.[4] Σύμφωνα μὲ τὸν διεθνῆ «Ὀργανισμὸ Οἰκονομικῆς Συνεργασίας καὶ Ἀνάπτυξης» (ΟΟΣΑ), τὴν ἑπταετία 2008–2015 περίπου 364.000 Ἕλληνες μετανάστευσαν στὸ ἐξωτερικό, ἀπὸ τοὺς ὁποίους τὸ 60% εἶχε πανεπιστημιακὴ μόρφωση. Μάλιστα, σύμφωνα μὲ πρόσφατη ἔρευνα τῆς «Γενικῆς Συνομοσπονδίας Ἐπαγγελματιῶν Βιοτεχνῶν Ἑλλάδος» (ΓΣΕΒΕΕ) τὸ 40,1% τῶν νοικοκυριῶν θὰ ἐξέταζε σοβαρὰ τὸ ἐνδεχόμενο νὰ μεταναστεύσει στὸ ἐξωτερικό, ἐνῶ στὶς νεότερες ἡλικίες 18–31 ἐτῶν, τὸ ποσοστὸ αὐτὸ ἀνέρχεται στὸ 72,3%![5] Ταυτόχρονα, ἡ μείωση τῶν γεννήσεων ὁδηγεῖ ἀργά, ἀλλὰ σταθερὰ στὴ μείωση τοῦ ποσοστοῦ τῶν παιδιών–νεων ἔναντι τῶν ἡλικιωμένων. Προβλέπεται ὅτι ἀπὸ 10.768.193 τὸ 2016 ὁ πληθυσμὸς τῆς Ἑλλάδας θὰ μειωθεῖ στὰ 9.900.000 ὡς τὸ 2030 καὶ στὰ 8.900.000 ὡς τὸ 2050! Μάλιστα, ἡ Χώρα μας ἔχασε τὸ 3% τοῦ πληθυσμοῦ της μόνο μεταξὺ 2011–2016 (συμπεριλαμβανομένων καὶ τῶν συμπατριωτῶν μας ποὺ μετανάστευσαν). Ἀναμένεται δὲ ἐπιπλέον 18% μείωση τοῦ πληθυσμοῦ μέχρι τὸ 2050, ὅποτε θὰ εἴμαστε 2.000.000 λιγότεροι! Ἡ Χώρα μας ἔχει πλέον ἕναν ἀπὸ τοὺς πιὸ γηρασμένους πληθυσμοὺς στὴν Εὐρώπη, καθὼς τὸ 21% τῶν κατοίκων, 1 στοὺς 5, εἶναι ἄνω τῶν 65 ἐτῶν (μόνο ἡ Ἰταλία ἔχει ὑψηλότερο ποσοστό). Ἔτσι, σὲ λίγες δεκαετίες, ἐὰν δὲν ληφθοῦν ἄμεσα δημογραφικὰ μέτρα, τὰ ὁποῖα ἔπρεπε νὰ ἔχουν ἤδη ληφθεῖ, ἡ Ἑλλάδα μας θὰ εἶναι χώρα Γερόντων! [6] Ὁ μέσος ὅρος (μ. ο.) γεννητικότητας (ἡ μᾶλλον ὑπογεννητικότητας) τῶν Ἑλληνίδων καταγράφεται σὲ διάφορες πρόσφατες μελέτες στὰ 1,3 παιδιὰ ἀνὰ Ἑλληνίδα σὲ ὅλη τὴν ἀναπαραγωγική της ἡλικία. Ἐνῶ ὁ παγκοσμίως δημογραφικὰ παραδεκτὸς δείκτης εἶναι πάνω ἀπὸ 2,1 γιὰ τὴν ἀναπλήρωση τῶν γενεῶν καὶ τὴ στοιχειώδη αὔξηση τοῦ πληθυσμοῦ. Βέβαια, αὐτὸς ὁ δείκτης, δυστυχῶς, στὴ Χώρα μας κυμαίνεται ἀκόμη χαμηλότερα, περίπου στὸ 0,9. Αὐτὸ συμβαίνει γιατί στὶς μελέτες ὑπολογίζονται καὶ οἱ γεννήσεις τῶν ἀλλοδαπῶν κι ἔτσι αὐξάνεται ὁ μ. ο. 

Κάθε ἐχέφρων ἄνθρωπος, μετὰ ἀπὸ τὰ παραπάνω ἀποκαρδιωτικά, θὰ ἀνέμενε ὅτι οἱ ἑκάστοτε κυβερνήσεις θὰ ἐλάμβαναν τὰ κατάλληλα μέτρα γιὰ τὴν ἀντιστροφὴ τοῦ ἀρνητικοῦ κλίματος. Ὅμως, ἡ ὀλιγωρία, ἡ ἀνευθυνότητα καὶ ἡ ἀδιαφορία τῶν κρατούντων, ὅλα αὐτὰ τὰ χρόνια καὶ ἰδιαίτερα τὰ τελευταία χρόνια τῆς κρίσης, ὁδήγησαν τὸ Δημογραφικὸ στὴν ὥρα ΜΗΔΕΝ. 

Κι ἐνῶ, ἔστω καὶ τὴν ἐσχάτη ὥρα, θὰ ἔπρεπε νὰ συνέλθουν καὶ νὰ ἀναλογιστοῦν τὶς εὐθύνες τους πρὸς τὶς ἑπόμενες γενεές, λαμβάνοντας ἄμεσα δραστικὰ μέτρα ἀντιμετώπισης τοῦ προβλήματος, περικόπτουν καὶ καταργοῦν τὰ ἐναπομείναντα ἐπιδόματα[7] τῶν Πολυτέκνων καὶ Τριτέκνων καὶ ἀναμένουν νὰ λυθεῖ τὸ πρόβλημα τῆς ὑπογεννητικότητας ἀπό τούς… πρόσφυγες–μετανάστες! 

Συγκεκριμένα, τὸ Μάρτιο τοῦ 2016, Ὑπουργοὶ ὑποστήριξαν δημόσια ὅτι τὸ Δημογραφικὸ Πρόβλημα τῆς Χώρας μας θὰ λυθεῖ ἀπὸ τὸ μεταναστευτικὸ ρεῦμα. Ἀναφέρει τὸ σχετικὸ δημοσίευμα: «Ὑποστήριξε (ὁ Ὑπουργὸς Μεταναστευτικῆς Πολιτικῆς κ. Γιάννης Μουζάλας) πὼς ἡ παρουσία τῶν μεταναστῶν καὶ τῶν προσφύγων θὰ λύσει τὸ δημογραφικὸ πρόβλημα στὴν Ἑλλάδα. Μιλώντας στὸν ΑΝΤ1 δήλωσε χαρακτηριστικὰ ὅτι “εἶναι ἐπιστημονικὴ ἀλήθεια ὅτι τὸ μεταναστευτικὸ ρεῦμα σώζει δημογραφικὰ τὶς περιοχὲς ποὺ πηγαίνει”. Ὑπενθυμίζεται πὼς πρὶν ἀπὸ δύο ἡμέρες τὴν ἴδια ἄποψη εἶχε ἐκφράσει καὶ ὁ ἀναπληρωτὴς Ὑπουργὸς Ἐξωτερικῶν Νίκος Ξυδάκης». 

Ὅλως τυχαίως (!), κινούμενο στὸ ἴδιο πνεῦμα, πρὶν λίγους μῆνες τὸ Ἰνστιτοῦτο τοῦ Βερολίνου γιὰ τὸν Πληθυσμὸ καὶ τὴν Ἀνάπτυξη, παρουσίασε μία μελέτη του, στὴν ὁποία ἀναλύει τὸ δημογραφικὸ μέλλον τῆς Εὐρώπης. Ἐκεῖ, διαβλέποντας ὅτι ἡ «λύση τῶν κινήτρων» δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ τελεσφορήσει στὴν Ἑλλάδα, προτείνει μία ἄλλη «λύση». «Νὰ “συμπληρώσουμε” ἄμεσα τὸν πληθυσμό μας μὲ μετανάστες, καθώς, μὲ δεδομένο ὅτι γεννᾶνε περισσότερα παιδιά, ἡ συμβολὴ τους ἀναμένεται νὰ εἶναι θετική, τόσο στὴν αὔξηση τοῦ πληθυσμοῦ ὅσο καὶ στὴ συγκράτηση τῆς γήρανσης».[8] Ὅμως, σύμφωνα μὲ τοὺς εἰδικούς, «… τὸ δημογραφικὸ ἔλλειμμα τῆς Χώρας εἶναι τόσο μεγάλο, ὥστε μία ὁλοκληρωτική του κάλυψη μὲ μεταναστευτικὲς εἰσροὲς θὰ σήμαινε ὅτι περίπου στὸ μέσο τοῦ τρέχοντος αἰώνα θὰ μιλᾶμε γιὰ μία ἄλλη χώρα. Καὶ τὸ πρόβλημα βεβαίως ἐδῶ δὲν εἶναι μόνο ἡ διατήρηση τῆς πολιτιστικῆς της φυσιογνωμίας, ποὺ ἴσως κάποιους δὲν τοὺς συγκινεῖ ἡ δὲν τοὺς ἐνδιαφέρει, ἀλλὰ ὅτι μία τέτοια κοινωνία πολὺ δύσκολα θὰ μπορέσει νὰ εἶναι συνεκτική. Διότι κάτι τέτοιο θὰ εἶναι πρακτικὰ ἀδύνατο, ἂν τότε ὁ μισὸς περίπου νεανικὸς πληθυσμὸς θὰ προέρχεται ἀπὸ τὸ Ἀφγανιστᾶν, τὸ Πακιστᾶν ἡ χῶρες τῆς Ἀφρικῆς, δηλαδὴ θὰ συντίθεται ἀπὸ πληθυσμοὺς πολιτισμικὰ πολὺ μακρινοὺς ἀπὸ τὸν ἑλληνικὸ (πολιτισμό)…».[9] Παρόλες τὶς δυσοίωνες προβλέψεις, θὰ θέλαμε νὰ δώσουμε μία νότα αἰσιοδοξίας. Ὑπάρχει ἀκόμη ἐλπίδα, γιατί ὑπάρχει ἕνα κύτταρο, τὸ μοναδικὸ ποὺ ἔχει τὴ δυνατότητα νὰ ἀναγεννήσει τὴ γηράσκουσα Πατρίδα μας, κι αὐτὸ εἶναι ἡ Οἰκογένεια. Μὲ τὴν προϋπόθεση ὅμως νὰ στραφοῦμε στὶς πατροπαράδοτες Ἀξίες τοῦ ἑλληνορθοδόξου πολιτισμοῦ μας, καὶ μόνο τότε θὰ μπορέσουμε νὰ ἐλπίζουμε σὲ καλύτερες ἡμέρες, σὰν Ἔθνος καὶ σὰν Κράτος. Καὶ ἀναμφίβολα μία ἀπ’ αὐτὲς τὶς Ἀξίες εἶναι ἡ Ὑπερπολύτεκνη καὶ Πολύτεκνη Οἰκογένεια, ποὺ πάντοτε ὡς Π.Ε.ΦΙ.Π. στηρίζουμε καὶ προβάλλουμε ὡς τὸ μεγαλύτερο σύγχρονο ΘΕΜΑ–ΘΕΑΜΑ–ΘΑΥΜΑ! 

Σημειώσεις: 

[1] «Πανελλήνια Ἕνωση Φίλων τῶν Πολυτέκνων» (Π.Ε.ΦΙ.Π.): Φιλανθρωπικὸς Σύλλογος, ποὺ σκοπὸ ἔχει τὴν ἠθικὴ καὶ ὑλικὴ ἐνίσχυση τῶν Ὑπερπολυτέκνων καὶ Πολυτέκνων Οἰκογενειῶν τῆς Πατρίδος μας. Ἱδρύθηκε τὸ 1969, καὶ ἀπὸ τότε ἔχει ἐνισχύσει καὶ ἐνισχύει χιλιάδες Πολυτέκνους. Ταυτόχρονα ἐνημερώνει ὑπεύθυνα γιὰ τὸν ὀρθόδοξο Γάμο καὶ τὴν τεκνογονία, καθὼς καὶ γιὰ τὸ δημογραφικό. Βασικὸς ἐπίσης σκοπὸς τοῦ Συλλόγου εἶναι ἡ ἐνημέρωση, πρόληψη καὶ θεραπεία τῶν φονικῶν Ἐκτρώσεων. Δημοσιογραφικό της ὄργανο εἶναι τὸ 3μηνιαιο Περιοδικὸ «Ἑλληνορθόδοξη Πολύτεκνη Οἰκογένεια», τὸ ὁποῖο διανέμεται δωρεάν. (Ἀκαδημίας 78Δ, 10678 Ἀθήνα, τήλ. 210.38.38.496, FAX: 210.38.39.509, e-mail: info@pefip.gr). 

[2] «… Ὄχι μόνο ἀπέκλεισε (ἡ κυβέρνηση) σημαντικὸ ἀριθμὸ πολυτέκνων ἀπὸ τὸ κοινωνικὸ εἰσόδημα ἀλληλεγγύης, τὸ κοινωνικὸ μέρισμα καὶ κάθε εἴδους βοήθημα, μὲ τὰ κριτήρια πολυτελοῦς διαβίωσης ποῦ ἔθεσε (ξέρουν πολλοὺς πολυτέκνους που ζοῦν μέσα στὴν πολυτέλεια; Ἂς μᾶς ποῦν ἐπιτέλους ὀνόματα, καθότι ἐμεῖς στὸ ἀρχεῖο μας δὲν ἔχουμε τέτοιους)…! Ἄραγε ἀντιλαμβάνονται οἱ συγκυβερνῶντες μας τὴ διαφορὰ τοῦ προνοιακοῦ ἐπιδόματος καὶ τοῦ κάθε εἴδους ἐπιδόματος φτώχειας ἀπὸ αὐτὸ τοῦ Δημογραφικοῦ κινήτρου;…» [«Ἀνωτάτη Συνομοσπονδία Πολυτέκνων Ἑλλάδος» (ΑΣΠΕ), Δελτίο τύπου, 12. 1. 2018]. 

[3] Πηγὴ «Ἑλληνικὴ Στατιστικὴ Ἀρχὴ» 

[4] «Ἀπὸ τὸ 2011 ἡ Ἑλλάδα ἔχει μπεῖ σὲ μία νέα φάση, πρωτοφανῆ μεταπολεμικά. Τὸ φυσικὸ ἰσοζύγιο πλέον γίνεται ἀρνητικὸ (οἱ θάνατοι εἶναι περισσότεροι ἀπὸ τὶς γεννήσεις), ἀλλὰ καὶ τὸ μεταναστευτικὸ ἰσοζύγιο, παρὰ τὴν προσφυγικὴ κρίση, εἶναι κι αὐτὸ ἀρνητικὸ καθὼς πολλοὶ Ἕλληνες φεύγουν ἀπὸ τὴ Χώρα ἀναζητώντας καλύτερη τύχη στὸ ἐξωτερικό… Τὰ δημογραφικὰ δεδομένα καθιστοῦν βέβαιη τὴν περαιτέρω μείωση τοῦ πληθυσμοῦ μέχρι τὰ μέσα τῆς ἑπόμενης δεκαετίας, καθὼς τὰ φυσικὰ ἰσοζύγια θὰ συνεχίσουν νὰ εἶναι ἀρνητικά, καὶ ἡ δημογραφικὴ γήρανση δὲν πρόκειται νὰ ἀνακοπεῖ». (Ἔρευνα γιὰ τὸ Δημογραφικό τοῦ «Ὀργανισμοῦ Ἔρευνας καὶ Ἀνάλυσης “Διανόησις”», Σεπτέμβριος 2016). 

[5] «Μὲ τὸ διαβατήριο στὸ χέρι 7 στοὺς 10 νέους», ἐφημ. «Ἐλεύθερος Τύπος», 2. 2. 2018, σέλ. 22. 

[6] Κι αὐτὸ συμβαίνει ὅταν στὴν Τουρκία σημειώθηκε τὸ 2017 σημαντικὴ αὔξηση τοῦ πληθυσμοῦ κατὰ 995.564. Ἔτσι ὁ πληθυσμὸς τῆς ξεπέρασε τὰ 80.000.000 κατοίκους! (Ἐφημ. «Δημοκρατία», 2. 2. 2018, σέλ. 25). 

[7] «Καὶ τὸ τελευταῖο ἐναπομένον πολυτεκνικὸ ἐπίδομα καταργήθηκε. Συγκεκριμένα τὸ εἰδικὸ ἐπίδομα τριτέκνων–πολυτεκνων, ποὺ ἀντικατέστησε τὸ πολυτεκνικὸ ἐπίδομα, καταργήθηκε στὶς 18/1/2018…». (ΑΣΠΕ, «Ποιοὶ δικαιοῦνται ἐπίδομα παιδιοῦ καὶ τί ποσὰ καταβάλλονται;» 28. 1. 2018). 

[8] Ἐφημ. «Δημοκρατία», 16. 8. 2017, σέλ. 8. 

[9] Ἀναστασίου Λαυρέντζου, «Τὸ 2050 ἡ Ἑλλάδα θὰ εἶναι μία ἄλλη Χώρα…» (17. 10. 2016). 

orthodoxostypos