18 Φεβ 2017

Ὁ σκανδαλισμὸς τῶν πιστῶν: Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς τῆς Ἀπόκρεω

Ἑρμηνεία
Ἡ ἐκκλησία εἶναι μία κοινωνία προσώπων. Ὅ,τι συμβαίνει στὸ ἕνα πρόσωπο ἔχει ἀντίκτυπο καὶ στὸ ἄλλο. Ὁ χριστιανὸς δὲν ζεῖ μόνος του, ἀλλὰ μαζὶ μὲ τοὺς ἄλλους χριστιανούς, ποὺ εἶναι ἀδελφοί του. Ὅλους μᾶς ἑνώνει καὶ μᾶς συγκρατεῖ τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ• «δικαιωθέντες νῦν ἐν τῷ αἱματι αὐτοῦ σωθησόμεθα δι’ αὐτοῦ ἀπὸ τῆς ὀργῆς» (Ρωμ. 5, 9), θὰ πεῖ ὁ Ἀπόστολος. Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος γράφει πὼς ὁ χριστιανὸς «ἐχρήν... ἀπὸ τοῦ τρόπου γνωρίζεσθαι», δηλ. ἡ συμπεριφορὰ του τὸν κάνει γνωστὸ στὸν κόσμο. Ἡ ἁγία ζωή του ἢ ὁ ἁμαρτωλὸς τρόπος ζωῆς του ἐπηρεάζει τὸν συνάνθρωπό του.
Αὐτὴ τὴ μεγάλη ἀλήθεια ἐκφράζει ὁ μακάριος Παῦλος στὸ σημερινὸ ἀνάγνωσμα σχολιάζοντας τὸ γνωστὸ θέμα τῶν εἰδωλοθύτων.
Στήν Κόρινθο ἡ βρώση τῶν εἰδωλοθύτων εἶχε διχάσει τοὺς πιστούς. Αὐτοί, ποὺ θεωροῦσαν τὸν ἑαυτὸ τους προχωρημένο καὶ εἶχαν τὴ «γνῶσιν», ἔτρωγαν τὰ εἰδωλόθυτα, ὅπως ἀκριβῶς...
τὰ κοινὰ κρέατα, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ σκανδαλίζουν τοὺς ἁπλουστέρους τῶν πιστῶν. Οἱ ἄλλοι πάλι, ποὺ ἦταν καὶ οἱ περισσότεροι, ἀπέφευγαν νὰ φάγουν καὶ σκανδαλίζονταν. Ἔλεγαν πὼς ὅποιος τρώγει ἀπὸ τὶς θυσίες, συμμετέχει στὸ τραπέζι τῶν δαιμονίων. Προκειμένου νὰ διαφυλάξει τὴν ἑνότητα τῶν πιστῶν ὁ Ἀπόστολος φτάνει στὸ σημεῖο νὰ πεῖ «οὐ μὴ φάγω κρέας εἰς τὸν αἰώνα, ἴνα μὴ τὸν ἀδελφόν μου σκανδαλίσω» (Α' Κορ. 8, 13).

Τὰ ἐκκλησιαστικὰ σκάνδαλα
Σκάνδαλα εἶναι τὰ κωλύματα τοῦ ὀρθοῦ δρόμου καὶ τῆς ἀγαθῆς πολιτείας. Σκανδαλίζει κανείς, ὅταν παραβαίνει τὸν νόμο μὲ λόγο ἢ ἔργο καὶ ὁδηγεῖ τὸν ἄλλο στὴν παράβαση, ἢ ὅταν ἐνθαρρύνει τὸ φρόνημα τοῦ ἀσθενοῦς πρὸς κάτι ἀπὸ τὰ ἀπαγορευμένα, ὅπως ἔγραψε ὁ Παῦλος γιὰ τὰ εἰδωλόθυτα. Τὰ σκάνδαλα σπείρονται ἀπὸ τοὺς δαίμονες, ἀλλὰ τρέφονται καὶ αὐξάνονται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους. Π.χ. σκάνδαλο ἔβαλε ὁ ὄφις στὴν Εὕα καὶ ἡ Εὕα στὸν Ἀδὰμ (Γέν. 3,1-7). Σκάνδαλο πῆγε νὰ βάλει ὁ Πέτρος στὸν Κύριο γιὰ νὰ μὴν ἐκτελέσει τὸ θέλημα τοῦ Πατέρα του καὶ ἄκουσε τὴν ἐπίπληξη, «ὕπαγε ὀπίσω μου Σατανᾶ· σκάνδαλόν μου εἰ· ὅτι οὐ φρονεῖς τὰ τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ τὰ τῶν ἀνθρώπων» (Ματθ. 16, 23). Σκανδάλιζαν αὐτοί, ποὺ ἔτρωγαν εἰδωλόθυτα τοὺς ἁπλοὺς ἀδελφούς. Συνεπῶς σκάνδαλο εἶναι τὸ ἐμπόδιο, ποὺ βάζουμε μὲ τὰ λόγιά μας, τὶς πράξεις καὶ τὴ συμπεριφορά μας στοὺς ἄλλους ἀνθρώπους νὰ πλησιάσουν καὶ νὰ ζήσουν τὸν Θεό.

Ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας λέγει πὼς ὑπάρχουν δύο εἰδῶν σκάνδαλα. Τὸ πρῶτο εἶναι ἡ αἵρεση, ποὺ μάχεται τὴν ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ. Οἱ αἱρετικοὶ μὲ τὶς διδασκαλίες τους ἐμποδίζουν τοὺς πιστοὺς νὰ βιώσουν σωστὰ τὴν πίστη καὶ τοὺς ὁδηγοῦν στὸν αἰώνιο ὄλεθρο. Οἱ αἱρετικοὶ πολεμοῦν τὴν Ἐκκλησία, διαβάλλουν καὶ συκοφαντοῦν τοὺς ποιμένες, διαστρέφουν τὰ νοήματα τῆς Γραφῆς καὶ σκανδαλίζουν τοὺς πιστούς. Τὸ δεύτερο εἶδος σκανδάλου ὀφείλεται στὴν ἀνθρώπινη μικροψυχία μεταξὺ φίλων καὶ ἀδελφῶν. Μικροψυχίες, λύπες, δίκαιος καὶ ἄδικος παροργισμός, λοιδορίες, καταλαλιὲς καὶ τὰ παρόμοια ὁμοειδῆ πταίσματα, εἶναι σκάνδαλα στὴ ζωὴ τῶν πιστῶν. Τέτοιες καταστάσεις συγκλονίζουν πολλὲς φορὲς αὐτούς, ποὺ δὲν ἔχουν στερεωθεῖ πνευματικὰ καὶ ἴσως μερικούς τούς ὁδηγοῦν νὰ διακόψουν τὴ σχέση τους μὲ τὴν Ἐκκλησία. «Πορεύεσθε διὰ τῶν πυλῶν μου καὶ ὀδοποιήσατε τῷ λαῷ μου καὶ τοὺς λίθους τοὺς ἐκ τῆς ὁδοῦ διαρρίψατε» (Ἤσ. 62, 10), λέγει ὁ Θεὸς στὴν Παλαιὰ Διαθήκη.

Σκανδαλοποιοὶ καὶ σκανδαλιζόμενοι
Εἶναι αὐτοί, ποὺ ἔχουν ἀνερμάτιστη πίστη καὶ δὲν γνωρίζουν τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ. Σκανδαλίζουν καὶ σκανδαλίζονται εἴτε ἀπὸ τὴν ἀπειρία τους εἴτε ἀπὸ τὴν κακία τους. Ὁ σκανδαλιζόμενος πειράζεται, γιατί κάποιος ἐκτελεῖ τὴν ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ, ἢ γιατί κάποιος χρησιμοποιεῖ ἐλεύθερα τὰ δικαιώματά του. Οἱ Φαρισαῖοι σκανδαλίσθηκαν ἀπὸ τὰ λόγια τοῦ Κυρίου, γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Χριστὸς τοὺς ὀνόμασε φυτεία, ποὺ δὲν τὴν φύτευσε ὁ Πατέρας του καὶ εἶναι προορισμένη νὰ ἐκριζωθεῖ (Ματθ. 15, 12-13). Ἐὰν ὁ σκανδαλιζόμενος ἐνοχλεῖται, ἐπειδὴ κάποιος ἐφαρμόζει τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ, τότε ἂς θυμᾶται τὰ λόγια αὐτὰ τοῦ Ἰησοῦ. Ἀντίθετα, ἐὰν κάποιος σκανδαλίζεται ἀπὸ τὴν ἄσκηση αὐτῶν, ποὺ ἀνήκουν στὴ δικαιοδοσία μας, τότε ὀφείλουμε νὰ κάνουμε ὑποχώρηση, ὅπως ὁ Παῦλος, ποὺ προτιμοῦσε νὰ μὴ φάγει κρέας ποτέ, παρὰ νὰ δημιουργήσει σκάνδαλα στοὺς ἀδελφούς του.
Ὁ Μέγας Βασίλειος θίγει καὶ μία ἄλλη πλευρά· «...τί μπορεῖ νὰ πεῖ κανεὶς γιὰ τοὺς σκανδαλίζοντες μὲ τὸ νὰ πράττουν ἢ νὰ λέγουν τὰ ἀπαγορευμένα καὶ μάλιστα ὅταν ὁ σκανδαλίζων φαίνεται πώς ἔχει περισσότερο γνώση ἢ κατέχει ἱερατικὸ βαθμό; Αὐτὸς ὀφείλει νὰ εἶναι τύπος καὶ ὑπογραμμός».

Ἡ θεραπεία τοῦ σκανδάλου
Τρία πράγματα μᾶς ὑπενθυμίζει ὁ Ἀπόστολος γιὰ νὰ μὴ σκανδαλίζουμε. Τὸ πρῶτο εἶναι ἡ ἀσθενὴς συνείδηση τοῦ ἀνθρώπου. Οἱ ἁπλοὶ ἄνθρωποι δὲν μποροῦν νὰ φθάσουν στὴ γνώση ἐκείνη, ποὺ ἀπαιτεῖται γιὰ νὰ ἀξιολογήσουν σωστὰ τὰ πράγματα. Εἶναι οἱ «μικροὶ κατὰ τὸ φαινόμενον», οἱ εὐτελεῖς, γιὰ τοὺς ὁποίους μίλησε ὁ Κύριος καὶ ἀπαίτησε τὴν προσοχή μας (Ματθ. 18, 10). Τὸ δεύτερο εἶναι ὅτι οἱ σκανδαλιζόμενοι εἶναι ἀδέλφια μας, μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Ἐὰν τοὺς πληγώσουμε, πληγώνουμε ὅλο τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Καὶ τρίτον ὅτι «Χριστὸς ὑπὲρ ἠμῶν ἀπέθανε»• γιὰ ὅλους μας πέθανε ὁ Χριστός, καὶ γιὰ τοὺς τέλειους στὴ γνώση καὶ γιὰ τοὺς ἀσθενεῖς στὴ συνείδηση. Εἶναι λυπηρὸ γιὰ ἀσήμαντα πράγματα νὰ σκανδαλίζουμε τὸν ἀδελφό μας. Τὸ ὅτι θὰ παρουσιασθοῦν σκάνδαλα στὴ ζωή μας δὲν ἀνήκει στὴ δική μας ἁρμοδιότητα, «τὸ δὲ μὴ σκανδαλισθῆναι πάντως ἡμέτερον» (Ζιγαβηνός).

Σὲ κάθε ἐποχή, ἀλλὰ καὶ στὸν καιρὸ μας ὑπάρχουν ποικίλα σκάνδαλα. Ὑπάρχουν ἐκκλησιαστικὰ σκάνδαλα, ὅπως τὰ σχίσματα καὶ οἱ αἱρέσεις, ὁ φαῦλος βίος τῶν χριστιανῶν, οἱ διαιρέσεις τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, δηλ. τῆς Ἐκκλησίας κ.α. Ὑπάρχουν καὶ σκάνδαλα κοσμικά, ὅπως καταχρήσεις, δολοπλοκίες, κοινωνικὲς ἀκαταστασίες, πολιτικὲς διαιρέσεις κ.λπ. Οἱ ἄνθρωποι ψάχνουν νὰ βροῦν εὐκαιρίες νὰ ἀνακαλύψουν σκάνδαλα. Ὑπάρχουν βέβαια καὶ ἄνθρωποι, ποὺ σκανδαλίζονται καὶ μὲ καλὰ πράγματα, ὅπως μὲ τὸν μοναχισμό, τὴν ἱερωσύνη, τὴ συχνὴ θ. Κοινωνία κ.α.
Οἱ χριστιανοὶ ὀφείλουν νὰ ἐφαρμόζουν τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ προσέχουν νὰ μὴ σκανδαλίζουν μὲ τὴ συμπεριφορά τους, ἀλλὰ καὶ νὰ μὴ συμμετέχουν στὰ σκάνδαλα. Νὰ ἔχουν φόβο Θεοῦ, ἀλλὰ καὶ ἐλευθερία στὴν ἐφαρμογὴ τοῦ νόμου τοῦ Κυρίου.
Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, χρέος μας εἶναι νὰ βοηθᾶμε κι ὄχι νὰ σκανδαλίζουμε τοὺς ἄλλους. Ὁ Ἀπ. Παῦλος μᾶς προτρέπει σ’ αὐτὸ λέγοντας χαρακτηριστικά, «διὸ παρακαλεῖτε ἀλλήλους καὶ οἰκοδομεῖτε ὁ εἷς τὸν ἕνα» (Α' Θέσ. 5,11). Ἀμήν.

Μητροπολίτης Ἐδέσσης Ἰωήλ, «Ὁ ἐπιούσιος Ἄρτος»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.