Ὁ Ἅγιος Γέροντας Ἰωσὴφ ὁ ἡσυχαστὴς

Προλογίζει ὁ Γέροντας Φιλόθεος Καρακαλλινὸς γιὰ τὸν Ἅγιο Γέροντα Ἰωσὴφ τὸν Ἡσυχαστὴ

Ὁ Νηπτικὸς Πατὴρ καὶ Διδάσκαλος

Πρόλογος

Χαῖρε ἅγιον ὅρος καὶ Θεοβάδιστον,

χαῖρε ἔμψυχε βάτε καὶ ἀκατάφλεκτε,

χαῖρε ἡ μόνη πρὸς Θεὸν κόσμου γέφυρα

ἡ μετάγουσα θνητοὺς πρὸς τὴν αἰώνιον ζωήν,

χαῖρε ἀκήρατε Κόρη, ἡ ἀπειράνδρως τεκοῦσα

τὴν σωτηρίαν τῶν ψυχῶν ἠμῶν.

(Θεοτοκίον. Ἦχος πλ. α)

Μὲ τὸν ὑπέροχον αὐτὸν ὕμνον παρουσιάζει ἡ Ἁγία Ἐκκλησία μας ἀλληγορικῶς τὴν Παναγίαν ὡς νοητὸν ὅρος, καὶ ἰδιαίτερα, ὡς τὸ ὅρος Σινά, ἐκεῖ ποὺ ὁ Προφήτης Μωϋσῆς ἔλαβε τὶς θεοχάρακτες πλάκες τοῦ Θείου Νόμου, τὶς Δέκα Ἐντολές. Τὸ ὅρος αὐτὸ συνδέεται ἀκόμη περισσότερο μὲ τὸ θαῦμα τῆς Βάτου, τῆς καιομένης καὶ μὴ καταφλεγομένης, τὴν ὁποίαν εἶδε ὁ Προφήτης Μωυσῆς καὶ ἡ ὁποία ἐσήμαινε προφητικῶς τὸ ἀειπάρθενόν της Παναγίας, καθὼς μέσω Αὐτῆς θὰ ἐγεννάτο ἀσπόρως ὁ Ἐνανθρωπήσας Θεὸς Λόγος, ὁ νέος Μωϋσῆς, ὁ Ὁποῖος θὰ ἔδιδε στὸν κόσμο τὸν νέον, σωτήριον Εὐαγγελικόν τῆς Χάριτος Νόμον.

Ὅλα ὅμως αὐτὰ τὰ θαυμαστὰ ἔχουν σχέση μὲ τὸν Παλαιὸν Νόμον τοῦ Θεοῦ. Ἂς ἔλθωμεν τώρα εἰς τὸν καιρὸν τῆς νέας Χάριτος, εἰς ἕνα ἄλλο ἅγιον ὅρος τὸ ὁποῖον διάλεξε ἀπὸ ὅλον τὸν κόσμον καὶ ξεχώρισε ἡ Παναγία, δίδουσα εἰς αὐτὸ τὴν χάριν καὶ εὐλογίαν Της, προκειμένου εἰς αὐτὸ νὰ δοξασθῆ ὁ Γιός Της, ὁ Κύριος ἠμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ἀπὸ ἀναρίθμητες ψυχὲς ποὺ Αὐτὴ...

ἡ Κυρία Θεοτόκος προορίζει θαυμαστῶς καὶ ὁδηγεῖ, καθὼς τοῦτο τὸ βλέπουμε, κατ’ ἀρχὴν εἰς τὸν ὑπέροχον βίον τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἠμῶν Πέτρου τοῦ Ἀθωνίτου.

Ὅταν ὁ Ὅσιος, ὕστερα ἀπὸ πολλοὺς πειρασμούς, κινδύνους καὶ περιπέτειες – ποὺ παρεχωρήθησαν εἰς αὐτὸν λόγω τῆς ἀναβολῆς πραγματοποιήσεως τῆς ὑποσχέσεώς του στὸν Κύριον γιὰ τὴν μοναχική του ἀφιέρωση – ἀπεφάσισε νὰ ἀναζητήση εἰς ποῖον τόπον νὰ ἀφιερωθῆ, τότε τοῦ ἐπαρουσιάσθη ἐν ὀράματι ἡ Παναγία, ἡ Ὁποία τὸν προσεκάλεσε καὶ τοῦ εἶπε: «Ἡ δική σου ἀφιέρωση δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ γίνη ἄλλου πουθενὰ εἰμὴ εἰς τὸ ὅρος τοῦ Ἄθωνος τὸ ὁποῖον ἐδιάλεξα ἐγὼ ὡς ἰδικόν μου ἐνδιαίτημα. Εἰς τὸ ἑξῆς θὰ ὀνομασθῆ Ἅγιον Ὅρος καὶ θὰ κατοικηθῆ ἀπ’ ἄκρου εἰς ἄκρον ἀπὸ ἀφιερωμένας ψυχᾶς, πρὸς δόξαν τοῦ Υἱοῦ Μου».

Τὰ ἴδια αὐτὰ χαριτωμένα λόγια καὶ οἱ ὑποσχέσεις τῆς Παναγίας ποὺ ἀναφέρονται ἀκριβῶς στὸν βίον τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἠμῶν Πέτρου τοῦ Ἀθωνίτου τὰ ἀναφέρει καὶ ἐπιβεβαιώνει στὰ συγγράμματά του καὶ ὁ ἐν Ἁγίοις Πατὴρ ἠμῶν Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης.

Τὰ ἀναφέρουμε καὶ πάλι ἐδῶ, καθὼς εἰπώθησαν στὸ πρωτότυπο ἀπὸ τὴν ἴδια τὴν Παναγία. Οἱ ὑποσχέσεις τῆς Παναγίας γιὰ τὸ Ἅγιον Ὅρος:

«Ἔστιν ὅρος ἐπ’ Εὐρώπης, κάλλιστον ὁμοὺ καὶ μέγιστον, πρὸς Λιβύην τετραμμένον, ἐπὶ πολὺ τὲ τῆς θαλάσσης εἴσω προϊόν, τοῦτο τῆς γῆς ἁπάσης ἀπολεζαμένη, τῷ μοναχικῷ πρέπον, καταγώγιον προσκληρῶσαι διέγνων ἔγωγε· τούτ’ ἄρα, καὶ ἰδιαίτατον ἐνδιαίτημα τοὺτ ’ ἀφιέρωσα ἐμαυτή, καὶ Ἅγιον τούντευθεν κεκλήσεταν καὶ τῶν ἐπ’ αὐτοῦ δὲ τὸν πρὸς τὸν κοινὸν ἀνθρώποις πολέμιον ἐπαναιρουμένων ἀγώνα, προπολεμήσω διὰ βίου παντός· καὶ ἔσομαι τούτοις ἄμαχος σύμμαχος, τῶν πρακτέων ὑφηγητής, τῶν μὴ πρακτέων ἑρμηνευτής, κηδεμών, ἰατρός, τροφεύς, ἢν ἄρα βούλει τροφὴν τὲ καὶ ἰατρείαν, ὅση τὲ πρὸς τὸ σῶμα τείνει, καὶ τοῦτο συνιστᾶ τὲ καὶ λυσιτελεῖ, καὶ ὅση τὸ πνεῦμα διανιστὰ τὲ καὶ ρώννυσι, καὶ μὴ τοῦ καλοῦ διαπεσεῖν συγχωρεῖ· συστήσω δὲ ἄρα καὶ τῷ Υἱῶ καὶ Θεῶ μου, οἶς ἂν γένοιτο καταλύσαι τῆδε τὸν βίον, τῶν αὐτοῖς ἠμαρτημένων τελείαν ἑξαιτησαμένη παρ’ Αὐτοῦ τὴν ἄφεσιν».

Σὲ μετάφραση: Ὑπάρχει ἕνα ὅρος στὴν Εὐρώπη, ὡραιότατο μαζὶ καὶ μέγιστο, κλῖνον πρὸς τὸ νότιο μέρος, τὸ ὁποῖο ἐκτείνεται πολὺ μέσα στὴν θάλασσα·, τοῦτο τὸ Ὅρος τὸ διάλεξα ἐγὼ ἀπὸ ὅλα τὰ μέρη τῆς γῆς ὡς ἰδικόν μου ἐνδιαίτημα καὶ ἀποφάσισα νὰ τὸ ἀφιερώσω στὸ νὰ γίνη ἁρμόδιο κατοικητήριο τῶν Μοναχῶν καὶ ἀπὸ τώρα καὶ στὸ ἑξῆς θὰ ὀνομάζεται Ἅγιον καὶ ὅσοι κατοικήσουν σὲ αὐτὸ καὶ θελήσουν νὰ πολεμήσουν τὸν κοινὸ ἐχθρὸ τῶν ἀνθρώπων, τὸν διάβολο, θὰ συμπολεμήσω πρώτη αὐτὸν καὶ ἐγὼ σὲ ὅλη τους τὴν ζωή· καὶ θὰ γίνω γι’ αὐτοὺς ἀκαταμάχητος βοηθός. Θὰ τοὺς διδάξω ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα πρέπει νὰ πράξουν καὶ θὰ τοὺς ἐξηγήσω ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα δὲν πρέπει νὰ πράξουν. Θὰ εἶμαι γι’ αὐτοὺς προστάτης, ἰατρὸς καὶ τροφὸς φροντίζοντας γιὰ τροφὴ καὶ θεραπεία, ἡ ὁποία δυναμώνει τὴν ψυχὴ καὶ δὲν τὴν ἀφήνει νὰ ἐκπέσει ἀπὸ τὸ καλὸ καὶ τὴν ἀρετή. Καὶ ἀκόμη θὰ συστήσω στὸν Υἱὸ καὶ Θεόν μου ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι θὰ τελειώσουν καλῶς τὴν ζωή τους σὲ αὐτὸ τὸ Ὅρος καὶ θὰ ζητήσω ἀπὸ Αὐτὸν τὴν τελεία συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν τους.

’Ὢ τί θαῦμα μέγα εἶναι τὰ λόγια αὐτὰ τῆς Παναγίας! Πὼς νὰ μὴν ἐκπλαγῆ κανεὶς καὶ νὰ μὴ θαυμάση τὴν μητρική Της ἀγάπη, εὐσπλαχνία καὶ φροντίδα γιὰ ὅλον τὸν πιστὸν ὀρθόδοξον χριστιανικὸν λαὸν ἀλλὰ καὶ γιὰ κάθε ἄνθρωπον, διὰ νὰ ἔλθη εἰς μετάνοιαν, ἐπίγνωσιν καὶ σωτηρίαν!

Ὅμως τὰ γλυκύτατα αὐτὰ λόγια τῆς Παναγίας εἰπώθησαν κυρίως γιὰ τὶς ἀφιερωμένες ψυχὲς ποὺ ἀκολουθοῦν τὴν μοναχικὴν πολιτείαν, καὶ ἰδιαίτερα ἀκόμη τὶς ἀφιερωμένες ἐκεῖνες ψυχὲς ποὺ ἀφιερώνονται εἰς τὸν ἰδικὸν Της τόπον, καθὼς ἐκείνη ἡ ἴδια ἡ Παναγία τὸν ὀνομάζει Ἅγιον’Ὅρος, ἔχουσα τοῦτο ὑπὸ τὴν ἰδίαν Της προστασίαν καὶ φροντίδα, τὸ ὁποῖον καὶ ἐθαυμάστωσε μὲ τὶς ἀναρίθμητες, ἐκλεκτές, ἀφιερωμένες ψυχὲς ποὺ προσείλκυσε εἰς αὐτὸ καὶ θὰ προσελκύη ἕως ἐσχάτων, γιὰ νὰ ἐπαληθεύεται αὐτὸ ποὺ εἶπε προφητικῶς ἡ Κυρία τοῦ Ἁγιωνύμου Ὅρους, πώς: «τοῦτο τὸ ὅρος μέλλει νὰ πληρωθῆ ἀπ’ ἄκρου εἰς ἄκρον, πρὸς δόξαν τοῦ Υἱοῦ Μου».

Μία ἀπὸ αὐτὲς τὶς ἀφιερωμένες, ἐκλεκτὲς ψυχὲς τοῦ Ἁγίου Ὅρους εἶναι καὶ ὁ Γέρων Ἰωσὴφ ὁ Ἡσυχαστής, ὁ ὁποῖος ἀνεδείχθη εἰς ἐξέχουσαν, ἁγιορειτικήν, ὀσιακὴν μορφὴν καὶ γιὰ τὸν ὁποῖον ἔγραφη καὶ τὸ βιβλίον αὐτό.

«Οὖς προέγνω καὶ προώρισε, τούτους καὶ ἐκάλεσε».

Στὸν Ὅσιο Γέροντα Ἰωσὴφ τὸ ρητὸ αὐτὸ πράγματι ἐφαρμόζεται διότι ὡς ἐξέχουσα, σπάνια, χαρισματικὴ μορφή, ἡ ἴδια ἡ Παναγία τὸν ἐκλέγει, τὸν καλεῖ, τὸν προορίζει καὶ τὸν ὁδηγεῖ στὸ Περιβόλι Της ὡς ἄνθος εὐωδέστατον καὶ καρποφόρον πνευματικὸν δένδρον.

Ἔχοντας ὁ Ὅσιος Γέρων ἓξ ἀρχῆς τὸ Θεῖον πῦρ τῆς ἀγάπης καὶ τοῦ θείου ἔρωτος πρὸς τὸν Χριστὸν μέσα στὴν ψυχὴν του καθὼς καὶ μίαν ζέουσαν, ἀπαράμιλλον, παραδειγματικὴν ἀφοσίωσιν εἰς τὴν Κυρίαν Θεοτόκον ἀπεδύθη στὴ συνέχεια μὲ ἔνθερμον, θυσιαστικόν, Θεῖον πόθον καὶ ζῆλον, εἰς ἐκείνους τοὺς ὑπερανθρώπους, ἀσκητικοὺς ἀγώνας καὶ τὰ παλαίσματα, ὡσὰν τοὺς παλαιοὺς ἀθλητᾶς, τῶν ὁποίων τὴν ἰσάγγελον πολιτείαν θαύμασαν οἱ Ἄγγελοι καὶ τρόμαξαν οἱ δαίμονες.

Τοιουτοτρόπως καὶ ὁ θαυμαστὸς Γέροντας Ἰωσὴφ διῆλθεν ὅλον τὸν βίον του εἰς τὸ Ἅγιον Ὅρος ὑπερχαριτωθεῖς ἀπὸ τὸν Κύριον καὶ τὴν Παναγίαν, καθὼς ἡ συνέχεια περιτράνως τὸ ἀπέδειξε καὶ εἰσέτι τὸ ἀποδεικνύει, ἀφοῦ ἐκ τῶν καρπῶν τὸ δένδρον γινώσκεται. Μὲ τοὺς ἀδιακόπους μόχθους καὶ κόπους του, ἐν μέσω τῶν ἀβαστάκτων πειρασμῶν τοῦ διαβόλου ἠγωνίσθη ἀνδρείως καὶ διὰ τῆς θαυμασίας, ἰσαγγέλου, ὀσιακῆς βιοτῆς του ἔγινε μάρτυρας τῇ προαιρέσει, εὐάρεστος τῷ Κυρίῳ καὶ δοχεῖον ἐκλεκτόν τῆς Χάριτος.

Ὁσίως λοιπὸν βιώσας ὁ ἅγιος Γέροντας ἐπληροφορήθη ἀπὸ τὴν Παναγίαν ὅτι κατ’ αὐτὴν ταύτην τὴν ἡμέραν τῆς Κοιμήσεώς Της, 15 Αὐγούστου, θὰ τὸν παραλαβὴ ἀπὸ τὴν πρόσκαιρον ζωὴν εἰς τὴν αἰωνίαν καὶ ἀτελεύτητον καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε.

Τὸ πόσον εὐηρέστησεν τὸν Κύριον καὶ τὴν Παναγίαν φαίνεται καὶ ἀπὸ τὸ ὅτι μετὰ τὴν κοίμησίν του ἀκολούθησε ὁλόκληρη εὐλογία Θεοῦ ἀπὸ τὰ πνευματικά του τέκνα καὶ τοὺς ἀπογόνους του ἐντός τοῦ Ἁγίου Ὅρους, στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπικράτεια, στὸ ἐξωτερικὸ καὶ ἰδιαίτερα στὴν Ἀμερικὴ καὶ στὸν Καναδὰ ὅπου ἕνα ἀπὸ τὰ πλέον ἀγαπητὰ καὶ πιστὰ πνευματικά του τέκνα – ποὺ ὡς ὑποτακτικὸς ἀνέπαυσε πλήρως τὸν Ὅσιο Γέροντά του μὲ τὴν τελεία ὑπακοή του, γι’ αὐτὸ καὶ χαριτώθηκε – ὁ Γέροντας Ἐφραὶμ ἔχει ἐκεῖ ἱδρύσει μεγάλο καὶ θαυμαστὸ ἔργο 20 περίπου Ἱερῶν Μονῶν πρὸς τεραστίαν ὠφέλειαν καὶ στήριξιν τοῦ ἀποδήμου Ἑλληνισμοῦ. Κοντὰ στὰ 20 αὐτὰ πνευματικὰ φυτώρια ποὺ λέγονται Ὀρθόδοξες Ἱερὲς Μονὲς ἀναπαύονται ὄχι μόνον οἱ ἀπόδημοι Ἕλληνες ἀλλὰ καὶ ἄλλες φυλὲς καὶ βρίσκουν τὸν δρόμο γιὰ τὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Ἂς ἔχουμε τὶς εὐχές τους.

Προσκληθεῖς καὶ παρακληθεῖς παρὰ τοῦ σεβαστοῦ καὶ ἀγαπητοῦ μας αἰδεσιμολογιωτάτου ἱερέως π. Γεωργίου Τριανταφύλλου, ὁ ὁποῖος τυγχάνει γέννημα καὶ θρέμμα τῆς γενέτειρας τοῦ Ὁσίου Γέροντος Ἰωσὴφ καὶ μάλιστα ἐφημέριος τοῦ περικαλλεστάτου Ἱεροῦ Ναοῦ τῆς Ἁγίας Τριάδος τοῦ αὐτοῦ χωρίου «Λεῦκες», ὅπου ὁ ἀοίδιμος Γέροντας διῆλθεν τὴν μικρᾶν καὶ παιδικήν του ἡλικίαν, προλογίζω τὸ βιβλίο αὐτὸ εὐχαριστώντας τὸν π. Γεώργιον γιὰ τὴν τιμὴν καὶ τὴν εὐκαιρίαν πού μοῦ δίδει.

Ἂν καὶ ἀνάξιος, τυγχάνω ἀπόγονος πνευματικά, ἐκ διαδοχῆς μέσω τοῦ Γέροντος Ἐφραίμ, ἐγγονὸς τοῦ Ἁγίου Γέροντος Ἰωσήφ, δι’ αὐτὸ καὶ μᾶς χαροποιεῖ τὸ ὅτι μὲ τὴν παροῦσαν μαρτυρίαν τιμᾶται ὁ Ὅσιος Γέροντας καὶ ἀπὸ τὴν ἰδιαίτερη πατρίδα του ὡς κλέος αὐτῆς, ὅπως καὶ πέρυσι ἐτιμήθη ἀπὸ τὴν Ἱερὰν Μητρόπολιν Παροναξίας, τὴν Ἱερὰν Κοινοβιακὴν Μονὴν Ζωοδόχου Πηγῆς Λογγοβάρδας, ἀπὸ τὸ Ἱερὸ Προσκύνημα τῆς Παναγίας Ἑκατονταπυλιανῆς καὶ τὶς Ἀρχὲς τῆς νήσου Πάρου.

Εἶναι μεγάλη εὐλογία διὰ τὸ χωρίον «Λεῦκες» τὸ ὅτι διατηρεῖται εἰς καλὴν κατάστασιν ἡ οἰκία ὅπου ἐγεννήθη ὁ μακάριος Γέροντας Ἰωσήφ. Ἀκριβῶς δὲ ἔναντι αὐτῆς ἕνας ἀκόμη ἐκλεκτὸς γόνος τῶν Λευκῶν, ὁ σύγχρονος μεγάλος ἀγωνιστὴς τῆς Ὀρθοδοξίας Γέρων Ἐπίσκοπος πρώην Φλωρίνης κ. Αὐγουστίνος, ἀνήγειρε Πνευματικὸν Κέντρον. Τὰ δύο αὐτὰ οἰκήματα δὲν κοσμοῦν ἁπλῶς τὴν γενέτειρα τῶν δύο αὐτῶν ἀνδρῶν, ἀλλὰ ἐκπέμπουν καὶ ἐλπιδοφόρα μηνύματα ζωῆς καὶ σωτηρίας στοὺς ἀνθρώπους ὅλων τῶν ἐποχῶν.

Εἴθε καὶ πάλι νὰ ἔχωμεν τὶς εὐχὲς καὶ τὴν πρεσβείαν τοῦ Γέροντος Ἰωσήφ, καθὼς καὶ τὶς εὐχὲς καὶ εὐλογίες τοῦ ἄλλου μεγάλου Γέροντος τῆς Πάρου Φιλοθέου του Ζερβάκου παρὰ τοὺς πόδας τοῦ ὁποίου ὁ π. Γεώργιος γαλουχήθηκε καὶ ἀνδρώθηκε πνευματικὰ καὶ ὁ ὁποῖος Ἅγιος Φιλόθεος κατέστη ἐκλεκτὸς ἐργάτης τοῦ ἀμπελῶνος τοῦ Κυρίου, κλέος τῆς Νήσου καὶ πανορθόδοξος Ἁγία μορφή.

Ὁ ἐλάχιστος † Ἀρχιμανδρίτης Φιλόθεος

Καθηγούμενος τῆς ἐν Ἁγίω Ὄρει

Ἱερᾶς Μονῆς Καρακάλλου

vatopedi