Μητροπολίτης Ἰερόθεος Μιλητουπόλεως (1874 – 20 Ἰανουαρίου 1956)

Ὁ Μητροπολίτης ποὺ χειροτόνησε 

τὸν Γέροντα Ἐφραὶμ τὸν Φιλοθεΐτη

Ὁ κατὰ κόσμον Ἰωάννης Γιαχόπουλος τοῦ Ἀντωνίου καὶ τῆς Αἰκατερίνης γεννήθηκε στὴν Πρεμετὴ Β. Ἠπείρου τὸ 1874. Σπούδασε στὴ Θεολογικὴ Σχολὴ τῆς Χάλκης. 
Τὸ 1900 ἐκάρη μοναχός. Τὸ 1907 ἀκολούθησε τὸν μητροπολίτη Τραπεζοῦντος καὶ μετέπειτα Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη Κωνσταντῖνο ς’ (+1930), ὁ ὁποῖος τὸν προήγαγε σὲ μητροπολίτη Μιλητουπόλεως. 
Ὡς πατριαρχικὸς ἀπεσταλμένος στὴν Κορυτσὰ ἐργάσθηκε ἐπίμονα καὶ ὑπομονετικὰ ὑπὲρ ἀνορθώσεως τῶν πιστῶν. Οἱ Ἀλβανοὶ ὅμως τὸν ἐδίωξαν.

Ἀπεσύρθη στὸ Ἅγιον Ὅρος τὸ 1930, κι ἔμεινε στὴν ἀρχὴ στὸ Λαυριώτικο Κελλὶ τοῦ Ἁγίου Εὐσταθίου-Μυλοποτάμου, ὅπου εἶχε μῆνες ἐξόριστος καὶ ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Ἰωακεὶμ ὁ Γ΄. Κατόπιν, τὸ 1935, διέμεινε στὸ Κελλὶ τοῦ Ἁγίου Ἐλευθερίου-Βουλευτηρίων, στὴν παραλία τῆς σκήτης, τῆς Ἁγίας Ἄννης. Ἔμεινε στὸ Ἅγιον Ὅρος περὶ τὶς τρεῖς δεκαετίες. Ἡ ἐκεῖ παραμονὴ του διακρίνεται γιὰ τὴν ἀκτημοσύνη του, τὴν ἁπλότητά του, τὴν ἀφιλοχρηματία του, τὴν ἀσκητικότητά του, τὸ φιλακόλουθο καὶ τὴν ἐλεημοσύνη του.

Ἂς ἀφήσουμε ὅμως καλύτερα νὰ μιλήσουν ἐκεῖνοι ποὺ τὸν γνώρισαν ἀπὸ κοντά: «Ὑπῆρξεν, ὁ ἀείμνηστος, ἡ ἐνσάρκωσις τῆς ἁγιότητος. Εἶχε μισήσει τελείως τὰ χρήματα, καὶ ἔχων τελείαν ἀκτημοσύνην, ὅταν εἰσέπραττε τὸ ἀρχιερατικὸν ἐπίδομα, διένειμεν αὐτὸ ἀμέσως εἰς τοὺς ἐνδεεῖς. Εἰς τὸν λιμὸν τοῦ 1941 ἔμεινε συνεχῶς νῆστις διὰ νὰ τρέφη ἄλλους. Πρὸ ἔτους μὴ ἔχων...
ἄλλο τί νὰ προσφέρη, προσέφερε τὸ μοναδικόν του ράσον… Ἄγαν φιλακόλουθος ὧν, παρέμενεν εἰς τὰς ἀγρυπνίας ἐν τῷ ἀρχιερατικῷ θρόνῳ ὡς πανύψηλος δρῦς, ἱστάμενος ἐπὶ 15 καὶ 18 ὥρας… Ἐδείχθη ὠσαύτως ἡ ἐνσάρκωσις τῆς ταπεινώσεως, πραότητος, ἀκλονήτου πίστεως… Ὅ,τι καὶ νὰ εἴπη τις ὡς πρὸς τὴν καρτερίαν του ὅσον ἀφορᾶ εἰς τὸν ὕπνον καὶ τὰ φαγητά, εἶναι ὀλίγον. Οὐδαμῶς ἠνοχλεῖτο ἀπὸ ἐπιθυμίας καλοζωΐας. Ἡ ἐγκράτειά του εἶχε μεταβληθῆ εἰς ἀσκητικὴν ἀταραξίαν. Ἐὰν τὸν παρακολουθήσωμεν κατὰ τὰς ἱερᾶς ἀγρυπνίας, θὰ ἐλέγομεν ὅτι ἐφαίνετο ὡς νὰ εἶχε ὑπερνικήσει παντελῶς τὴν ἐπιθυμίαν τοῦ ὕπνου. Ὁ ἐκλιπὼν ὑπῆρξε παράδειγμα ἐλεημοσύνης. Ἀκτήμων ὡς πραγματικὸς μοναχός, ἀπεχόμενος καὶ πάλιν ἀπεχόμενος καὶ πάντοτε ἑαυτὸν προσφέρων καὶ τοὺς πάντας εὐεργετῶν. Ἐτίμησε τὴν Ἐκκλησίαν. Ὑπῆρξε ἀφοσιωμένος θεράπων εἰς τὸν Κύριον».

Ἡ μόνη περιουσία ποὺ ἄφησε ὁ σεβάσμιος αὐτὸς ἱεράρχης, «τὸ σέμνωμα ἀρχιερέων» καὶ «ὑπόδειγμα καθήκοντος», ἦταν ἕνα ἅγιο δισκοπότηρο γιὰ τὸ ναὸ τοῦ Πρωτάτου, μία εἰκόνα γιὰ τὸ Κυριακό τῆς σκήτης τῆς Ἁγίας Ἄννης καὶ λίγα τρόφιμα, ποὺ μοιράσθηκαν ὡς εὐλογία στοὺς ἄπορους ἐρημίτες. «Ὑπερμεσοῦντος μηνὸς Ἰανουαρίου ἀπεδήμησε πρὸς Κύριον, ὂν παιδιόθεν ὑπηρέτησε, πλήρης ἡμερῶν καὶ ἁγιότητος ὁ ἐπίσκοπος Μιλητουπόλεως Ἰερόθεος».

Ἀνεπαύθη ἐν Κυρίω στὶς 20.1.1956. Ὁ μακαριστὸς Γέροντας Γαβριὴλ Διονυσιάτης (+1983) γράφει στοχαστικὰ περὶ αὐτοῦ σὲ νεκρολογία: «Οἱ Ἁγιορεῖται ἁπαξάπαντες ἀπὸ ἐτῶν διεκήρυττον “τοιοῦτος ἠμὶν ἒπρεπεν ἀρχιερεύς”. Ἀρχιερεὺς πένης. Πολλοὶ ὅμως τῶν συναδέλφων του, ἐπισκέπται καὶ προσκυνηταί, ἔχοντες ἀλλοία κριτήρια τῆς ἐπιγείου βιοτῆς “ἐκίνουν τὰς κεφαλὰς λέγοντες· ἄλλους ἔσωσεν, ἑαυτὸν οὐκ ἠδυνήθη σώσαι”. Αὐτὸς δὲ ὁ ὑπεράνω τῶν γήινων γενόμενος, οὐκ ἐπαίνους, μήτε σκώμμασι προσέχων, ἕνα σκοπὸν τῆς ζωῆς του ἔθετο, τὴν ἀγαθοεργίαν, ἐξ ἢς καὶ κατέλιπεν ὡς ἀγλαοὺς καρποὺς τέκνα του πνευματικά, κατέχοντα ζηλευτᾶς θέσεις ἐν πανεπιστημίοις καὶ τῇ ἀνώτερα Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας μας, καὶ ἐδικαιοῦτο νὰ λέγη “ἰδοὺ ὁ ἐμὸς πλούτος”, καὶ δὲν τὸ ἔλεγε ποτέ, ἐκ ταπεινώσεως καὶ μετριοφροσύνης. Ἀπῆλθεν ἤδη εἰς τὸν ποθούμενον Χριστὸν καὶ οἱ πατέρες τοῦ Ὅρους ἀπὸ καρδίας εὔχονται ὅπως τοῦ μακαριστοῦ Μελιτουπόλεως κυροῦ Ἰεροθέου εἴη αἰωνία ἡ μνήμη».

Πηγὲς – Βιβλιογραφία

Γαβριὴλ Διονυσιάτου ἀρχιμ., Λαυσαϊκὸν τοῦ Ἁγίου Ὅρους, Βόλος 1953, σσ. 22-23. Τοῦ αὐτοῦ, Μελιτουπόλεως Ἰερόθεος, Ἁγιορειτικὴ Βιβλιοθήκη 235-236/1956, σ. 89. Μωυσέως Ἁγιορείτου μοναχοῦ, Ὁ μητροπολίτης Μιλητουπόλεως Ἰερόθεος (1876- 1956), Πρωτάτον 30/1991, σσ. 96-98.

Μοναχοῦ Μωυσέως Ἁγιορείτου, Μέγα Γεροντικό, τ. Β΄, ἔκδ. Μυγδονία σ. 545-551

Πεμπτουσία