21 Οκτ 2015

Ὁ ναὸς τοῦ Θεοῦ εἶναι «οἶκος ἐμπορίου» τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν

Γράφει  Ἠλιάδης Σάββας, Δάσκαλος
«Καὶ εἰσῆλθεν ὁ Ἰησοῦς εἰς τὸ ἱερόν τοῦ Θεοῦ, καὶ ἐξέβαλε πάντας τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ, καὶ τὰς τραπέζας τῶν κολλυβιστῶν κατέστρεψε καὶ τὰς καθέδρας τῶν πωλούντων τὰς περιστεράς,  καὶ λέγει αὐτοῖς· Γέγραπται, ὁ οἶκός μου οἶκος προσευχῆς κληθήσεται· ὑμεῖς δὲ αὐτὸν ἐποιήσατε σπήλαιον λῃστῶν» (Ματθ. 21, 12-13).
«Ἄρατε ταῦτα ἐντεῦθεν· μὴ ποιεῖτε τὸν οἶκον τοῦ πατρός μου οἶκον ἐμπορίου» (Ιωάν. 2,16).
Ὁ  Χριστὸς φέρθηκε μὲ ἀνδρεία καὶ αὐστηρότητα στοὺς ἐμπόρους, τοὺς  κολλυβιστὲς καὶ τοὺς κερματιστές, γιὰ τὸ ἐμπόριο ποὺ ἔκαναν  στὸ ἱερό το ναοῦ, διότι ἦταν ἐμπόριο ἀνομίας καὶ ἀσέβειας καὶ προσέβαλλε τὸν οἶκο τοῦ Πατρός του. Μετέβαλαν τὸ ναὸ σὲ σπήλαιο ληστῶν , σὲ οἶκο ἐμπορίου. Αὐτὸ δὲ σημαίνει πὼς τὸ ἐμπόριο  εἶναι ἄνομο γενικῶς καὶ καταδικαστέο. Ὁ Μέγας Βασίλειος μᾶς βοηθάει νὰ δοῦμε  καὶ ἀπὸ μιὰ ἄλλη διάσταση τὸ....
ἔργο τῆς ἐμπορίας:
    «Νὰ θεωρεῖς αὐτὴ τὴ ζωὴ πανηγύρι, ἔλεγε ὁ ἅγιος Γρηγόριος. Ἂν τὴν ἐκμεταλλευτεῖς σωστά, ἂν φερθεῖς σὰν ἔξυπνος, φρόνιμος ἔμπορος, θὰ ἔχεις μεγάλο κέρδος. Διότι ἀντάλλαγμα τῶν μικρῶν εἶναι τὰ μεγάλα καὶ τῶν ρεόντων καὶ φευγαλέων, τὰ αἰώνια. Μὲ τὰ λίγα δηλαδὴ καὶ παροδικὰ χρόνια τς παρούσης ζωῆς μᾶς μποροῦμε, ἐὰν τὰ ζήσουμε θεάρεστα, νὰ κερδίσουμε τὴν αἰώνια Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν». 
    Πόσο χαριτωμένα ὁ ἅγιος μεταφέρει καὶ παρομοιάζει τὴ ζωὴ  αὐτήν, τὴν πρόσκαιρη, μὲ τὸ ἐπάγγελμα τοῦ ἐμπόρου! Ἂν ἐμπορευτοῦμε σωστὰ γιὰ τὰ αἰώνια καὶ μὲ φρονιμάδα, θὰ ἔχουμε μεγάλο κέρδος. Διότι καὶ ὁ ἔμπορος ἔτσι ἐργάζεται. Ἔχει ὡς τελικὸ σκοπὸ νὰ κερδίσει, ὅσο εἶναι δυνατὸ περισσότερο.
    Πῶς καὶ γιὰ πράγματα θὰ ἐμπορευτοῦμε; Ἐπειδὴ γιὰ μᾶς ἡ παροῦσα ζωὴ εἶναι σύντομη καὶ ἀντικειμενικός μας σκοπὸς εἶναι ἡ αἰωνιότητα, θὰ ἀγωνιστοῦμε σ` αὐτὰ τὰ λίγα χρόνια, νὰ ἀνταλλάξουμε  τὰ πρόσκαιρα καὶ μικρά, τὰ ρέοντα καὶ φευγαλέα  μὲ τὰ μεγάλα καὶ τὰ αἰώνια. Ἡ καθημερινότητά μας εἶναι τὸ πεδίο δράσης, τὸ στάδιο γιὰ τὴν πάλη  καὶ  τὴν ἀλλοίωση τῶν παθῶν, γιὰ  τὴν ἀπόκτηση τῆς Χάριτος καὶ τῶν προϋποθέσεων γιὰ μιὰ θέση στὴν αἰωνιότητα. Ἡ διαρκὴς «ἀνταλλαγὴ προϊόντων», μὲ «ἐμπορικὸ πνεῦμα», σύμφωνα μὲ τὸ λόγο τοῦ ἁγίου, νὰ γίνει τρόπος ζωῆς: «μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως καὶ τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ» (Ἐφεσ. 4,13).
    Ὁ πλέον κατάλληλος «ἀποδοτικὸς» καὶ «κερδοφόρος», «ἐμπορικὸς οἶκος», ὅπου μπορεῖ ἡ ψυχὴ νὰ «ἐμπορευτεῖ», γιὰ νὰ ἀποκομίσει τὰ ἅγια, εἶναι ὁ ναός, ἡ ἐκκλησία, ὅπως ταιριάζει   πολὺ ἁπλὰ καὶ λαϊκὰ νὰ τὴν ὀνομάζουμε. Μέσα σ` αὐτήν, ἡ ψυχή, νιώθει πὼς βρίσκεται  στὴν ἀγκαλιὰ τοῦ Θεοῦ. Ἀσφαλίζεται ἀπὸ τὴν παρουσία τῶν ἁγίων καὶ ἔχει τὴ δυνατότητα νὰ στρωθεῖ  μὲ ταπείνωση μπροστὰ στὰ πόδια τοῦ Χριστοῦ καὶ νὰ καταθέσει τὰ φτηνὰ ἐμπορεύματά της, γιὰ νὰ ζητήσει τὴν  ἀντικατάστασή τους  μὲ τὰ μέγιστα, τὰ οὐράνια.
     Ἰδοὺ τί μᾶς λέει ὁ Κύριος στὴν ἐπὶ τοῦ Ὅρους ὁμιλία: «ἐὰν οὒν προσφέρης τὸ δῶρόν σου ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κακεῖ μνησθῆς ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἔχει τί κατά σου,  ἅφες ἐκεῖ το δῶρόν σου ἔμπροσθέν το θυσιαστηρίου, καὶ ὕπαγε πρώτον διαλλάγηθι τῷ ἀδελφῶ σου, καὶ τότε ἐλθών πρόσφερε τὸ δῶρόν σου» (Ματθ. 5,23-24). Στὸ θυσιαστήριο, δηλαδὴ στὸ ναὸ τοῦ Θεοῦ, διὰ τῆς αὐτοσυγκέντρωσης καὶ τῆς προσευχῆς  μποροῦμε νὰ συναισθανθοῦμε τὴν πτωχεία μας καὶ νὰ σπεύσουμε νὰ ἐπανορθώσουμε, γιὰ νὰ ἔχουμε δικαίωμα συμμετοχῆς στὸ μέγα μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας.
    Εἶναι φοβερὸς ὁ τόπος. Ὁ τόπος ὅπου γίνονται ἅγια, μόνο ἅγια πράγματα, τίποτε περισσότερο. Οὔτε ὡραία οὔτε εὐχάριστα οὔτε συγκινητικὰ οὔτε καλὰ οὔτε οἱοδήποτε ἄλλο χαρακτηρισμὸ ἐπιδεχόμενα,  ἀλλὰ μόνο ἅγια. Διότι, ἂν γίνουν ἄλλα πράγματα, τότε μετατρέπεται σὲ οἶκο ἐμπορίου καὶ σὲ σπήλαιο ληστῶν. Εἶναι ὁ τόπος ὅπου συγκεντρώνεται τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ὁ πιστὸς λαὸς  καὶ προσεύχεται.  Ὅπου κατεβαίνουν οἱ ἄγγελοι καὶ παρίστανται στὰ ἅγια Μυστήρια. Ὅπου εἶναι παρὼν ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς καὶ οἱ πιστοὶ κοινωνοῦν τὸ σῶμα καὶ τὸ αἷμα του.
    Ἡ  Ἐκκλησία, μὲ τὰ  τροπάριά της μὲ τὶς εὐχὲς καὶ τὶς προσευχές της, μᾶς βοηθάει νὰ κατανοήσουμε στὸ κατὰ δύναμη τὴν ἀξία καὶ τὸ μεγαλεῖο το ναοῦ. 
    1. Σ` ἕνα τροπάριο τοῦ Ἑσπερινοῦ το τρίτου ἤχου ψάλλουμε: «Οἱ ἀναξίως ἐστῶτες, ἐν τῷ ἀχράντω σου οἴκω, ἑσπερινὸν ὕμνον ἀναμέλπομεν, ἐκ βαθέων κραυγάζοντες, Χριστὲ ὁ Θεός, ὁ φωτίσας τὸν κόσμον τὴ τριημέρω Ἀναστάσει σου, ἐξελοῦ τὸν λαόν σου, ἐκ χειρὸς τῶν ἐχθρῶν σου, φιλάνθρωπε».
    «Οἱ ἀναξίως ἐστῶτες ἐν τῷ ἀχράντω σου οἴκω». Τί λόγος εἶναι αὐτός! Ὁ οἶκος τοῦ Θεοῦ εἶναι ἄχραντος, ἀμόλυντος, ἀμίαντος  κι ἐμεῖς στεκόμαστε μέσα ἀνάξια. Ἀκόμη καὶ στὴν καλύτερη πνευματικὴ κατάσταση νὰ εἶναι ὁ ἄνθρωπος- ὅπως αὐτοὶ ποὺ  ἔγραψαν τὰ τροπάρια καὶ πολλοὶ ἦταν ἅγιοι- ὁμολογεῖ πὼς εἶναι ἀνάξιος νὰ στέκεται μέσα στὸ ναό. Πόσο μᾶλλον ἐμεῖς, ποὺ ἀκόμη κι ἂν σταθοῦμε μὲ τὸν εὐλαβέστερο τρόπο, εἴμαστε ἀνάξιοι νὰ βρισκόμαστε ἐκεῖ μέσα. Αὐτὸ λέει καὶ ἐννοεῖ τὸ τροπάριο. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, πὼς πρέπει νὰ  ἐπανεξετάσουμε καὶ νὰ ἀναθεωρήσουμε τὴ στάση καὶ τὴ συμπεριφορὰ μᾶς μέσα στὴν ἐκκλησία, ὕστερα ἀπ` ὅλα αὐτά.
    2. Ἐμπνεόμενος  ὁ  ὑμνογράφος ἀπὸ τὸν 64ο ψαλμό, ὁ ὁποῖος χαρακτηρίζει τὸ ναὸ τοῦ Σολομώντα θαυμαστό, κάνει μιὰ προεικόνιση καὶ μᾶς προσφέρει ἕναν ὕμνο γιὰ τὴν Παναγία. Τὴν ἀποκαλεῖ ναὸ ἅγιο, ἀκατάλυτο. Τόσο καθαρὴ ἦταν ἡ Παναγία, ὅπως ὁ ναὸς τοῦ Σολομώντα, διότι εἶχε μέσα τὶς πλάκες τοῦ Μωυσῆ, τὴ ράβδο τοῦ Ἀαρών, τὸ μάννα καὶ προπαντός το νόμο. Ἡ Παναγία κυοφόρησε καὶ γέννησε τὸ Θεάνθρωπο Χριστό. Ἄρα τὸ ἴδιο ἰσχύει καὶ γιὰ κάθε ὀρθόδοξο ναὸ σήμερα. Εἶναι παρὼν ὁ Χριστός:
    «Χαῖρε Μαρία Θεοτόκε, ὁ ναὸς ὁ ἀκατάλυτος, μᾶλλον δὲ ὁ ἅγιος, καθὼς βοᾶ ὁ Προφήτης, Ἅγιος ὁ Ναός σου, θαυμαστὸς ἐν δικαιοσύνη».
    3.Ἕνα τροπάριο, ἀπολυτίκιο, στὴν ἀπόλυση τοῦ Ὄρθρου,  πάλι λέει: «Ἐν τῷ Να ἐστῶτες τῆς δόξης σου, ἐν οὐρανῶ ἐστάναι νομίζομεν, Θεοτόκε, πύλη ἐπουράνιε, ἀνοιξον ἠμὶν τὴν θύραν τοῦ ἐλέους σου».
    Καταλαβαίνουμε τί σημαίνει στὸ ἔργο τῆς σωτηρίας  ὁ ναὸς  τοῦ Θεοῦ; «Καθὼς στεκόμαστε μέσα στὸ ναό σου, Θεέ μου, αἰσθανόμαστε πὼς βρισκόμαστε πάνω στὸν οὐρανὸ μαζὶ μὲ τοὺς ἀγγέλους…». Τί τιμὴ γιὰ τὸν τιποτένιο ἄνθρωπο! Ἀνεβαίνει στὸν οὐρανὸ δωρεάν. Ἢ μᾶλλον κατεβαίνει ὁ οὐρανὸς στὴ γῆ. Μπαίνει ὁ ἄνθρωπος στὴν ἐκκλησία καὶ χωρὶς πυραύλους καὶ διαστημόπλοια βρίσκεται κατευθείαν  ἡ  ψυχή του στοὺς πνευματικοὺς κόσμους, στὰ οὐράνια.
    4. Ἐπίσης, στὸ ἀπολυτίκιο τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς, ὁ ναὸς Τῆς Θεοτόκου χαρακτηρίζεται «παράδεισος»: «Ὁ Ναός Σου Θεοτόκε, ἀνεδείχθη παράδεισος, ὡς ποταμοὺς ἀειζώους ἀναβλύζων ἰάματα ὢ προσερχόμενοι πιστῶς, ὡς Ζωοδόχου ἐκ Πηγῆς,ρῶσιν ἀντλοῦμεν καὶ ζωὴν τὴν αἰώνιον,πρεσβεύεις γὰρ Σὺ τῷ ἔκ Σοὺ τεχθέντι, Σωτήρι Χριστῷ σωθῆναι τὰς ψυχᾶς ἠμῶν». Εἶναι ἐπίγειος παράδεισος ἡ ἐκκλησία τῆς Παναγίας, ἀλλὰ καὶ κάθε ναός, ὅπως προαναφέραμε  καὶ χαρίζει εὐλογίες, σ` ὅσους προσέρχονται μὲ πίστη. Πάλι φαίνεται τὸ μεγαλεῖο του  καὶ τὸ δέος ποὺ πρέπει νὰ αἰσθάνεται  κάθε καλοπροαίρετη ψυχή, ὅταν εἰσέρχεται στὸν ὀρθόδοξο ναό.
    5. Τὸ δοξαστικὸ θεοτοκίο τῶν ἀποστίχων τοῦ ἑσπερινοῦ το Σαββάτου, στὸν πλάγιο πρῶτο ἦχο ἀρχίζει: «Ναὸς καὶ πύλη ὑπάρχεις, παλάτιον καὶ θρόνος τοῦ Βασιλέως, Παρθένε πανσεμνέ…». Ὁ ναὸς ἔχει τὴν καθαρότητα τῆς Παναγίας μας, ἡ ὁποία ὑπῆρξε ἄσπιλη, ἀμόλυντη, ἄφθορη, ἄχραντη, ἁγνή, παρθένος, μαζὶ μὲ ὅλες τὶς ἄλλες χάρες τῆς ἁγιότητας. Τί μεγαλειώδης παραλληλισμός. Τὴν Παναγία, τὴν Πλατυτέρα, μπαίνοντας, τὴν ἀντικρίζουμε ἀκριβῶς ἀπέναντί μας στὴν κόγχη τοῦ ἱεροῦ καὶ τὴ βλέπουμε νὰ κρατάει μέσα στὴν πλατιὰ  ἀγκαλιὰ της τὸ Χριστὸ καὶ ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα.  Μποροῦμε νὰ διανοηθοῦμε, μετὰ ἀπὸ αὐτά, πόσο ἀνάξια τολμᾶμε καὶ μπαίνουμε στὴν ἐκκλησία, ἀφοῦ μπαίνουμε στὴν ἀγκαλιὰ τῆς Παναγίας;
    6. Μιὰ εὐχὴ ἀκόμη ἀπὸ τὴν πρωινὴ προσευχὴ λέει: «Δόξα σοί, βασιλεῦ, Θεὲ παντοκράτορ, ὅτι τὴ θεία σου καὶ φιλανθρώπω προνοία ἠξίωσας μὲ τὸν ἁμαρτωλὸν καὶ ἀνάξιον δοῦλον σου ἐξ ὕπνου ἀναστῆναι καὶ τυχεῖν τῆς εἰσόδου τοῦ ἁγίου σου οἴκου…». Ἅγιος ὁ ναὸς καὶ ἄρα, ὅποιος εἰσέρχεται εὐλαβικά, ἁγιάζεται. Ἀντιθέτως ἡ ἀταξία καὶ ἡ ἀσέβεια δὲν ἁγιάζει, μᾶλλον καταδικάζει.
    7. Τὸ φοβερότερο  ὅλων,  ὅταν ὁ ἱερέας στὰ «εἰρηνικά», τὰ ὁποῖα ἐκφωνοῦνται σὲ κάθε θεία Λειτουργία, ἐπικαλεῖται τὸ Θεὸ νὰ προστατέψει τὸν ἅγιο ναὸ καὶ ὅσους εἰσῆλθαν μὲ πίστη καὶ εὐλάβεια:
    « Ὑπὲρ τοῦ ἁγίου οἴκου τούτου καὶ τῶν μετὰ πίστεως, εὐλαβείας καὶ φόβου Θεοῦ εἰσιόντων ἐν αὐτῶ τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν». Ὀφείλουμε νὰ ἐπιβεβαιώνουμε μὲ τὴ συμπεριφορά μας, αὐτὸ γιὰ τὸ ὁποῖο  ἡ δέηση παρακαλεῖ. Τὴν πίστη ὅτι εἶναι ἱερὸς χῶρος καὶ τὴν εὐλάβειά μας,  ποὺ θὰ ἐκδηλώνεται  μὲ τὴ δέουσα  συστολὴ καὶ αἰδῶ.
    Μετὰ ἀπὸ αὐτὲς τὶς λίγες ἀναφορές, ἀνάμεσα στὶς ἀμέτρητες, γύρω ἀπὸ τὴν ἁγιότητα τοῦ ναοῦ, πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ παραμείνουμε ἀδιάφοροι. Δὲν ὀφείλουμε  νὰ ἐπανεξετάσουμε τὸν ἑαυτό μας, σ` ὅ,τι ἀφορᾶ τὴ συμπεριφορὰ μᾶς μέσα σ` αὐτόν;
    Εἶναι τόσα πολλὰ αὐτὰ ποὺ ἔχουν σχέση μὲ τὴν παρουσία μας καὶ τὴ συμπεριφορὰ μᾶς μέσα στὴν ἐκκλησία, ὥστε δὲν ἀρκοῦν, ὅσες ὁδηγίες κι ἂν προτείνονται. Μόνοι μας θὰ καταλάβουμε πῶς θὰ πρέπει νὰ κινούμαστε, μὲ τὸ νοῦ καὶ τὴν καρδιὰ μᾶς ἀλλὰ καὶ μὲ ὅλο το εἶναι  μας, ἀφοῦ θὰ μᾶς καθοδηγεῖ ἡ σκέψη πὼς βρισκόμαστε μέσα σὲ ἅγιο χῶρο, κατενώπιόν το Θεοῦ καὶ τῶν ἁγίων. 
Κιλκίς, 19-10-1015

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.