Γράφει ὁ Ἀρχιμ. Ἰωὴλ Κωνστάνταρος
ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΒ' ΜΑΤΘΑΙΟΥ (Ματθ. ΙΘ' 16-26)
Φαίνεται ὅτι οὐδέποτε θὰ πάψει ὁ πλοῦτος νὰ ἀπασχολεῖ τὴν σκέψη καὶ κυρίως νὰ βασανίζει τὸ “εἴναι” τῶν ἀνθρώπων. Ἕνα βάσανο ποὺ κάνει τὸν ἄνθρωπο συνειδητά, τελικῶς νὰ ἀρνεῖται τὴν ἴδια τοῦ τὴν σωτηρία. Αὐτὸ δηλ. ποῦ βλέπουμε νὰ συμβαίνει στὴν Εὐαγγελικὴ περικοπὴ ὅπου περιγράφεται ἡ ὅλη ἀποκαρδιωτικὴ στάση τοῦ πλούσιου νέου.
Τί νὰ πεῖ κανεὶς ἢ πῶς νὰ χαρακτηρίσει τὴν ὅλη νοοτροπία καὶ τὴν τελικὴ ἐπιλογὴ τοῦ νέου αὐτοῦ ἀνθρώπου, ὅταν ἀπὸ τὴν μιὰ ἐφαρμόζει (ὅσο τὸ δυνατὸν) τὸν νόμο καὶ τὶς διατάξεις τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ὅταν δείχνει τέτοια προθυμία γιὰ νὰ συνομιλήσει μὲ τὸν ἴδιο τὸν Ἰησοῦ καὶ νὰ διδαχθεῖ ἀπὸ Αὐτόν, καὶ τελικῶς ὅταν τοῦ ὑποδεικνύεται ὁ τρόπος γιὰ νὰ ἐκπληρώσει τὸν πόθο τῆς τελειότητας, ὅταν δηλ. μπροστά του ἀνοίγεται ἡ ὁδὸς τῆς ἁγιότητας, αὐτὸς ἀπέρχεται “λυπούμενος• ἣν γὰρ ἔχων κτήματα πολλά”;
Ἀλλὰ τὴν σκέψη καὶ τὸν πόθο τοῦ νέου γιὰ νὰ κερδίσει τὴν αἰώνιον ζωήν, ἄλλοτε φανερὸ καὶ ἄλλοτε συγκεκαλυμμένο, ἄλλοτε ἔντονο ἢ δυσδιάκριτο καὶ ἀσθενῆ, τὸν ἔχουν ὅλοι ἀνεξαιρέτως οἱ ἄνθρωποι. Καὶ τοῦτο δὲν εἶναι μιὰ ἁπλὴ θεωρία, ἀλλὰ μιὰ ἀναμφισβήτητη πραγματικότητα. Δὲν ἔχει κανεὶς παρὰ νὰ ἐξετάσει τὴν....
ἱστορία καὶ τὴν πίστη τῶν ἀνθρώπων. Τῶν ὑπάρξεων ποὺ ἔζησαν καὶ ζοῦν μετὰ Χριστόν. Νὰ μελετήσει, ὄχι ἐπιφανειακὰ ἀλλ' εἰς βάθος τὴν δίψα τοῦ ἀνθρώπου. Τὸν ἀγώνα του καὶ τὴν ἀγωνία του γιὰ νὰ βιώσει τὸ ἄριστον, τὸ τέλειον, δηλ. Αὐτὸν τὸν προσωπικὸ καὶ ἐνανθρωπίσαντα Θεό.
Ὅσο κι ἂν θέλουν κάποιοι νὰ τὸ ἀρνηθοῦν καὶ νὰ τὸ ἀπορρίψουν, ἡ ἀλήθεια εἶναι πὼς ὁ ἄνθρωπος σὲ ὁποιοδήποτε σημεῖο τῆς γῆς καὶ σὲ ὁποιοδήποτε αἰώνα, πίστευε, πιστεύει, καὶ φυσικὰ θὰ πιστεύει σὲ δύο μεγάλες καὶ ἀναφαίρετες ἀλήθειες. Στὸν Θεὸ καὶ στὴν μέλλουσα ζωή. Καὶ εἶναι γεγονὸς ὅτι παρὰ τὸ ὅτι ὁρισμένοι ὅταν αἰσθάνονται τὶς δυνάμεις τοὺς ἀκμαῖες, μπορεῖ νὰ διδάσκουν καὶ νὰ κηρύσσουν διάφορα ἕωλα καὶ ἀνυπόστατα περὶ αὐτῶν τῶν μεγάλων ἀληθειῶν, ὅταν ὅμως πλησιάζει τὸ τέρμα τῆς ἐπιγείου ζωῆς τους, τότε ὅλα τα βλέπουν ἐντελῶς διαφορετικά. Καθίσταται τότε παντελῶς ἀδύνατη ἡ φίμωση τῆς συνειδήσεως καὶ ἀδυνατεῖ νὰ συμβιβαστεῖ ἡ καρδιά. Τότε ἡ ψυχὴ ἐπαναστατεῖ διότι αἰσθάνεται ὅτι πλησιάζει πρὸς τὴν αἰωνιότητα καὶ μάλιστα πρὸς Αὐτὸν ποὺ σὲ λίγο θέλοντας καὶ μὴ θὰ συναντήσει. Ζητοῦν τότε οἱ ἄνθρωποι τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ καὶ δείχνουν θέληση γιὰ νὰ ἑτοιμαστοῦν γιὰ τὸ μεγάλο ταξίδι καὶ πρὸς συνάντηση Αὐτοῦ ποὺ ματαίως προσπαθοῦσαν πρὶν νὰ ἀρνηθοῦν.
Ὅμως ἃς μὴ νομίσουμε ὅτι πρόκειται περὶ εὐκόλου ὑποθέσεως. Ὅτι ἔτσι ἁπλῶς καὶ μόνο ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νὰ τακτοποιήσει τὰ μεγάλα καὶ ὑπαρξιακὰ αὐτὰ θέματα ποὺ ἔχουν νὰ κάνουν μὲ τὸν ἴδιο καὶ τὴ σωτηρία του. Ἐπιπλέον δὲ θὰ πρέπει νὰ κατανοήσουμε πὼς δὲν εἶναι θέμα ἁπλῶς ὁ ἄνθρωπος νὰ αἰσθανθεῖ τὴν πραγματικότητα, ἀλλὰ καὶ νὰ τὴν κατακτήσει, βιώνοντας τὴν. Αὐτό, ὁπωσδήποτε ἔχει τὶς δυσκολίες τοῦ οἱ ὁποῖες ὅμως οὐδέποτε εἶναι ἀνυπέρβλητες γιὰ τὸν ἄνθρωπο ποὺ θέλει.
Δυστυχῶς, σὲ αὐτὴ τὴν περίπτωση ποὺ συναντήθηκε μὲ τὴν ἀλήθεια, ἀλλὰ τελικῶς δὲν προχώρησε καὶ στὸ δεύτερο βῆμα τῆς κατακτήσεώς της, δηλ. τῆς προσωπικῆς ἀποδοχῆς τοῦ Ἰησοῦ, ἑκουσίως βρέθηκε ὁ πλούσιος νέος της Εὐαγγελικῆς περικοπῆς.
Δὲν χρειαζόταν πλέον νὰ βασανίζει τὸν νοῦ τοῦ μέσω λεπτῶν φιλοσοφικῶν πλοκῶν, καὶ ἡ καρδιὰ τοῦ τὸν βεβαίωνε περὶ τοῦ Θεανδρικοῦ προσώπου τοῦ Χριστοῦ ὁ ὁποῖος τὸν κάλεσε κοντά του γιὰ νὰ τοῦ χαρίσει τὴν τελειότητα καὶ νὰ τὸν κάνει ἀπόστολο. Τὸ πρόβλημα ὅμως ἦταν ἡ ἀνίσχυρη βούλησις. Ὁ ἀσθενικός του χαρακτήρας ποὺ ἄφησε τὶς χρυσὲς ἁλυσίδες τοῦ πλούτου νὰ τὸν δέσουν χειροπόδαρα. Ἔτσι τὰ πράγματα δείχνουν πὼς εἶχε δίκαιο αὐτὸς ποὺ ὑποστήριξε ὅτι τὰ σκληρότερα δεσμὰ καὶ οἱ πλέον ἄρρηκτες χειροπέδες εἶναι αὐτὲς ποὺ ἔχουν κατασκευαστεῖ ἀπὸ τὸ ἄψυχο χρυσάφι τῆς γῆς.
Ζητᾶς λοιπὸν τὴν τελειότητα; Ἰδού, ἐνώπιόν σου ἀνοίγεται στάδιον δόξης λαμπρόν. Καὶ μπροστὰ στὶς καταστάσεις αὐτές, φυσικὰ δὲν μποροῦν νὰ σταθοῦν ἀμφιταλαντεύσεις καὶ ἀμφιβολίες ὅπως “θὰ τὸ σκεφθὼ” ἢ “ἀργότερα” ἢ “ἒς αὔριον τὰ σπουδαία”.
Ἐὰν χάσεις αὐτὴ τὴ μοναδικὴ στιγμή, ἔχασες φίλε μου τὰ πάντα.
Δυστυχῶς ὁ πλούσιος του Εὐαγγελίου ἔχασε τὰ πάντα. Ἔφυγε “λυπούμενος” σκυθρωπὸς καὶ μελαγχολικός. Τόσο πολὺ σκοτίσθηκε ὁ ἐσωτερικός του κόσμος ὥστε οὔτε καν ἔθεσε ἕνα ἐρώτημα καὶ φυσικὰ δὲν ἔμαθε περὶ τῆς διεξόδου καὶ τῆς λύσεως τοῦ προβλήματός του. Ὅτι δηλ. τὰ πράγματα ἐπὶ τῆς οὐσίας, ἐὰν ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος τὸ θέλει, εἶναι εὔκολα ἀφοῦ “παρὰ ἀνθρώποις τοῦτο ἀδύνατόν ἐστι, παρὰ δὲ τῷ Θεῶ πάντα δυνατὰ ἐστί”.
Ἴσως κάποιοι δὲν μποροῦν νὰ κατανοήσουν τὴν ἀδιανόητη αὐτὴ στάση τοῦ πλουσίου. Προφανῶς διότι οἱ ἴδιοι (εὐτυχῶς) δὲν εἶναι πλούσιοι. Ὅσοι ὅμως εὑρίσκονται στὴν “ἠλεκτρικὴ καρέκλα” καὶ στὴν θέση τοῦ νέου της περικοπῆς, διαθέτοντας οἰκονομικὴ ἐπιφάνεια, κατανοοῦν καὶ μὲ τὸ παραπάνω τὴν ἐπιλογὴ τοῦ φίλου τους. Ἔτσι, κατὰ τὸ μᾶλλον ἢ ἧττον τὸν δικαιολογοῦν μέσα στὴν συνείδησή τους, ὥστε νὰ “μπορέσουν” καὶ οἱ ἴδιοι νὰ κλείσουν τὰ αὐτιὰ τῆς καρδιᾶς στὸν ριζοσπαστικὸ λόγο τοῦ Χριστοῦ “ὕπαγε πώλησον τὰ ὑπάρχοντά σου καὶ δὸς πτωχοίς”.
Αὐτὸς εἶναι καὶ ὁ λόγος ποὺ τελικῶς ὀλίγοι εἶναι οἱ πλούσιοι ἐκεῖνοι ποὺ μέσα στὸν ροῦν τῆς ἱστορίας τολμοῦν νὰ σπάσουν τὰ χρυσὰ δεσμὰ τοῦ πλούτου. Αὐτοὶ ποὺ ἀποφασίζουν νὰ θρυμματίσουν τὸ χρυσοποίκιλτο κλουβὶ τὸ ὁποῖο οἱ ἴδιοι κατασκεύασαν ἢ καὶ τοὺς κληροδότησαν, ὥστε νὰ μπορέσει τὸ ἀηδόνι ἀπελεύθερο πλέον νὰ ψάλλει τὴν δόξα τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ κελαηδίσει τὴν ἀγάπη τῶν ἀδελφῶν.
Βεβαίως, ὅλοι δὲν εἶναι πλούσιοι, ὅλοι ὅμως ἔχουμε τὰ πάθη ποὺ μᾶς “βραχυκυκλώνουν” καὶ ποὺ καθίσταται ἀνάγκη ταχέως νὰ ἀπελευθερωθοῦμε ἀπὸ αὐτά.
Ὅμως, ἐπειδὴ ὁ εὐαγγελικὸς λόγος ἐπισημαίνει τὸ καρκίνωμα αὐτὸ τοῦ πλούτου καὶ μάλιστα προσφέρει τὴν λύση ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, εἶναι ἀνάγκη νὰ τονίσουμε ὅτι τὸ ἀδυσώπητο κεφάλαιο τοῦ πλούτου δὲν ἔχει ἀκόμα ἀντιμετωπιστεῖ ἀπὸ τοὺς διαδόχους των Ἀποστόλων, πλὴν ἐλαχίστων μόνο περιπτώσεων, μεγάλων πατερικῶν μορφῶν ποὺ ἀποτελοῦν τὴν ἐξαίρεση ἡ ὁποία ἐπιβεβαιώνει τὸν κανόνα. Κάποιες δυναμικὲς προσωπικότητες ποὺ ὁ λόγος τοὺς μεταβάλλεται σὲ τρίπλοκο φραγγέλιο κατὰ τῶν ἀσπλάχνων πλουσίων. Καὶ γιὰ νὰ πάρουμε μιὰ ἐλαχίστη ἀλλὰ ἀρκούντως ἱκανὴ γεύση τῶν πατερικῶν ἀναλύσεων ἐπὶ τοῦ θέματος, ἃς ἀκούσουμε ἀπὸ τὰ βάθη τῶν χρόνων τὴν πάντοτε ὅμως ἐπίκαιρη θέση τοῦ δεδιωγμένου ἕνεκεν δικαιοσύνης Ἱεροῦ Χρυσοστόμου: “πᾶς πλούσιος ἄδικος ἢ κληρονόμος ἀδίκου”!
Ναί, θὰ πρέπει νὰ τὸ παραδεχθοῦμε ὅτι ἡ διοικοῦσα Ἐκκλησία, ὄχι μόνο δὲν ὀρθοτόμησε δυναμικὰ στὸ σημεῖο τοῦτο, ἀλλὰ πλεῖστες ὅσες φορές, πολλὰ ἀπὸ τὰ στελέχη τῆς ἔδειχναν νὰ συμπλέουν μὲ τὸ αἱμοσταγὲς κεφάλαιο, δῆθεν “κρεῖττον τί προβλεψάμενοι” καὶ μὲ τὴν δικαιολογία περὶ “τοῦ καλοῦ της κοινωνίας”, ἀρκούμενοι ἁπλῶς στὸ νὰ ἀναγινώσκονται ἀπ' ἄμβωνος οἱ καταδικάζουσες τὸν πλοῦτο εὐαγγελικὲς περικοπές.
Ἔτσι λοιπὸν φθάσαμε στὸ κατάντημα ὁ καταδικάζων τὸν πλοῦτο λόγος τοῦ Χριστοῦ, νὰ περάσει μὲ ἐντελῶς διεστραμμένη μορφὴ στὰ χείλη τῶν ἀθέων καὶ τῶν διωκτῶν τῆς πίστεως, μὲ ἀποτέλεσμα ἐὰν κάποιος πιστὸς ἢ σπανιότερα κληρικός, τολμοῦσε νὰ ἐκφέρει ἢ καὶ νὰ γράψει κάποιες καυτὲς ἀλήθειες περὶ τοῦ θέματος, πολλοὶ “ἐχέφρονες” καὶ “ἀνησυχούντες” νὰ τοῦ κολλοῦν τὴν ἐτικέτα κάποιου πολιτικοῦ κόμματος ἢ χρώματος.
Ἐὰν εἶναι ποτὲ δυνατὸν ἡ ἀλήθεια καὶ ὁ παρρησιασμένος λόγος νὰ ἔχουν ἀνάγκη τὰ δεκανίκια μαρξιστικῶν θεωριῶν καὶ ἀθέων ἰδεολογιῶν. Ἀντιθέτως μάλιστα, ἡ ἁμαρτωλὴ σιωπὴ καὶ ὁ ἔνοχος συμβιβασμὸς εἶχαν, ἔχουν καὶ φυσικὰ θὰ ἔχουν ἀνάγκη ἀπὸ τὰ “μανδρόσκυλα τοῦ κεφαλαίου”, ποὺ ὑποκριτικῶς κάνουν κάποιες φορὲς τὴν ἐμφάνισή τους σὲ κεντρικοὺς ναοὺς καὶ σὲ χώρους προσκυνηματικούς, δικὴν πασαρέλας. Περισσότερο δὲ φαρισαϊκῶς καὶ μισανθρώπως ρίπτουν “ἕνα κοκκαλάκι” στὸ φιλόπτωχο ταμεῖο, ἀφοῦ πρῶτα ἔχουν ἀναρροφήσει τὸ αἷμα τῶν “συναδέλφων” αὐτῶν ποὺ δῆθεν ἀγαποῦν καὶ διὰ τῶν συσσιτίων δῆθεν χορταίνουν καὶ προστατεύουν.
Ἀλλὰ τὰ θέατρα καὶ ἀπὸ τὶς δύο πλευρές, δηλ. τῶν δωρητῶν καὶ τῶν δωροληπτῶν, νομοτελειακῶς σταματοῦν μπροστὰ στὸ χεῖλος τοῦ ἀνοικτοῦ τάφου ἢ στὸν ἀποτεφρωτήρα γιὰ ἐκείνους ποὺ φοβοῦνται τὸ χῶμα ἢ ἀνοήτως πιστεύουν ὅτι ἡ στάχτη θὰ ἐμποδίσει τὴν κοινὴν ἀνάστασιν.
Ἐπειδὴ ὅμως, ὄντως γιὰ τοὺς πλουσίους τα πράγματα εἶναι δύσκολα καὶ ἀκόμα περισσότερο γίνονται τραγικὰ γιὰ ἐκείνους ποὺ ἀντὶ νὰ ὀρθοτομοῦν καὶ μάλιστα ριζικὰ καὶ στὸν κοινωνικὸ τομέα, αὐτοὶ συμβιβάζονται μὲ τὸ κατεστημένο καὶ προσκυνοῦν τὸν Λεβιάθαν τοῦ Μαμωνᾶ, ἃς ἀνάψουμε τὸν σπινθήρα τῆς ἐλπίδας διὰ τῆς φράσεως τοῦ Ἰησοῦ: “Παρὰ ἀνθρώποις τοῦτο ἀδύνατόν ἐστι, παρὰ δὲ Θεῶ, πάντα δυνατὰ ἐστί”. Τὸ λοιπὸν δὲν μᾶς σώζει παρὰ ἡ ἔμπρακτη μετάνοια καὶ ἡ ἀπέκδυσις τῆς χρυσοφόρου γιὰ τοὺς μέν, κλεπταποδόχου ζωῆς γιὰ τοὺς δέ.
Εἴθε οἱ ἄμβωνες τῶν Ἐκκλησιῶν νὰ “ξαραχνιάσουν” καὶ ἐξ' αὐτῶν νὰ διασαλπίζονται οἱ ἀλήθειες περὶ τοῦ πλούτου ὡς “ἀσφαλὴς ὀδοὺ” πρὸς τὴν κόλαση. Τώρα μάλιστα ποὺ διὰ τοῦ συστήματος πρὸς ἐντροπὴν τῆς κοινωνίας μας καὶ κολαφισμὸν τὴν Ἐκκλησίας μας, οἱ πτωχοὶ καθίστανται πτωχότεροι, οἱ δὲ πλούσιοι ἀναδεικνύονται πλουσιότεροι.
Ἀμήν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου