Παράκλητος

Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἰεροθέου
Πολλά ὀνόματα ἔχουν δοθεῖ στό Ἅγιο Πνεῦμα. Ἕνα ἀπό αὐτά, πού δείχνει καί τό ἔργο πού ἐπιτελεῖ στήν Ἐκκλησία, ἀλλά καί στήν ζωή τῶν ἀνθρώπων, εἶναι καί τό ὄνομα «Παράκλητος».Μέ αὐτήν τήν λέξη ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός χαρακτήρισε τό Ἅγιον Πνεῦμα, ὅταν ἔλεγε πρός τοῦ Μαθητᾶς Τοῦ λίγο πρό τοῦ Πάθους: «ἐγώ ἐρωτήσω τόν πατέρα καί ἄλλον παράκλητον δώσει ὑμίν, ἴνα μένη μεθ’ ὑμῶν εἰς τόν αἰώνα, τό Πνεῦμα τῆς ἀληθείας» (Ἰω. Ἰδ’, 16-17). Καί λίγο πιό κάτω τό Ἅγιον Πνεῦμα χαρακτηρίζεται ἀπό τόν Χριστό, Παράκλητος, πού θά διδάξει τούς Μαθητᾶς καί θά τούς ὑπενθυμίσει ὅλα ὅσα τούς εἶπε ὁ Ἴδιος κατά τήν διάρκεια τῆς ζωῆς Του. «Ὁ δέ παράκλητος, τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ὁ πέμψει ὁ πατήρ ἐν τῷ ὀνόματί μου, ἐκεῖνος ὑμᾶς διδάξει πάντα καί ὑπομνήσει ὑμᾶς πάντα ἅ εἶπον ὑμίν» (Ἰω. Ἰδ’ 25). Ἔχοντας τήν βεβαιότητα ὅτι τό Ἅγιον Πνεῦμα εἶναι Παράκλητος, προσευχόμαστε σέ Αὐτό: «Βασιλεῦ Οὐράνιε, Παράκλητε, τό πνεῦμα τῆς ἀληθείας».

Ὁ ὅρος παράκλητος ἑρμηνεύεται παρηγορητής. Ἔτσι, τό Ἅγιον Πνεῦμα παρηγορεῖ τόν ἄνθρωπο πού ἀγωνίζεται ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας, προσπαθώντας νά τηρήσει τίς ἐντολές τοῦ Χριστοῦ στήν ζωή του. Ὁ ἀγώνας αὐτός εἶναι σκληρός, γιατί ἡ μάχη εἶναι ἐναντίον τῶν πονηρῶν πνευμάτων. Γι’ αὐτό, τό Ἅγιον Πνεῦμα εἶναι....

 παράκλητος, παρηγορητής. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος λέγει ὅτι τό Ἅγιον Πνεῦμα ὀνομάζεται παράκλητος ἀπό τό «παρακαλεῖν» τούς ἀνθρώπους, «τουτέστι παραμυθῆσαι». Ἐπειδή δέ τό «παρακαλεῖν» τούς ἀνθρώπους εἶναι ἴδιο χαρακτηριστικό γνώρισμα τοῦ Θεοῦ, γι’ αὐτό καί μέ τόν ὄρο αὐτό τό Ἅγιον Πνεῦμα χαρακτηρίζεται Θεός.

Ἐκεῖνο πού ἔχει σημασία στίς χριστολογικές μελέτες πού κάνουμε ἐδῶ εἶναι ὅτι τό Ἅγιον Πνεῦμα χαρακτηρίζεται ἀπό τόν Χριστό Παράκλητος, ἀλλά ταυτόχρονα λέγεται ὅτι εἶναι ὁ «ἄλλος Παράκλητος». Εἶναι ὁ ἄλλος Παράκλητος, γιατί καί ὁ Χριστός εἶναι Παράκλητος πού παρηγορεῖ τούς ἀνθρώπους. Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος, στήν καθολική του ἐπιστολή συνιστᾶ στούς Χριστιανούς νά μήν ἁμαρτάνουν. Στή συνέχεια ὅμως λέγει ὅτι καί ἄν ἁμαρτήσουν δέν πρέπει νά ἀπογοητευθοῦν, γιατί «παράκλητον ἔχομεν πρός τόν πατέρα, Ἰησοῦν Χριστόν δίκαιον» (Ἅ’ Ἰω. β’, 1-2). Ἔτσι, ὁ Χριστός καί τό Ἅγιον Πνεῦμα εἶναι οἱ δύο Παρακλητοί στόν κόσμο. Βέβαια, καί ὁ Θεός Πατήρ εἶναι ὁ παρακαλῶν τούς ἀνθρώπους, ἀφοῦ ἡ παράκληση, ἡ παρηγορία, εἶναι κοινή ἐνέργεια τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ἡ φράση «ἄλλος Παράκλητος» δηλώνει ὅτι ὁ Χριστός καί τό Ἅγιον Πνεῦμα εἶναι διαφορετικές ὑποστάσεις, ἀλλά ἔχουν κοινή φύση, οὐσία καί ἐνέργεια. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, ἑρμηνεύοντας τήν φράση «ἄλλον Παράκλητον», λέγει ὅτι αὐτό συνιστᾶ καί χαρακτηρίζει τήν «συνδεσποτεία» καί τό ὁμοούσιο τῶν δύο ὑποστάσεων. Τό ὅτι ὁ Χριστός λέγει ὅτι θά ἀποστείλει «ἄλλον Παράκλητον», δηλοί ὅτι καί Αὐτός εἶναι Παράκλητος. «Τό γάρ ἄλλος οἶος ἐγώ καθίσταται». Μέ αὐτόν τόν τρόπο μποροῦμε νά δοῦμε τήν ἰσοτιμία τοῦ Χριστοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ἀπό τό βιβλίο «Οἱ Δεσποτικές Ἑορτές», Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἄγ. Βλασίου Ἰεροθέου