26 Σεπ 2011

Μεταφρασμένη Θεία Λειτουργία στὴν Πρέβεζα

τοῦ Ἰωάννη Τάτση, Θεολόγου
Τὸ καλοκαίρι βρέθηκα γιὰ τὴν κυριακάτικη Θεία Λειτουργία σὲ ἕνα παραθαλάσσιο χωριὸ τῆς Μητροπόλεως Πρεβέζης. Εἶχα ἀκούσει γιὰ τὴ μεταφρασμένη Θεία Λειτουργία ποὺ τελεῖται σὲ πολλὲς ἐνορίες τῆς Μητροπόλεως αὐτῆς ἀλλὰ πίστευα πὼς ἡ συνήθεια δὲν θὰ εἶχε φτάσει στὸ μικρὸ ἐκεῖνο χωριό. Μὲ διέψευσε ὅμως ὁ νεαρὸς ἱερέας τοῦ χωριοῦ ποὺ λίγο μετὰ τὴν ἔναρξη τῆς Θείας Λειτουργίας ἄρχισε νὰ διαβάζει ἐκφώνως καὶ στὴ νέα ἑλληνικὴ τὶς εὐχές.
Ἡ μεταφρασμένη Θεία Λειτουργία ποὺ τελεῖται στὴ Μητρόπολη Πρέβεζας διατηρεῖ στὴν πρωτότυπη γλώσσα τοὺς ὅσα μέρη ψάλλονται καὶ κάποιες ἐκφωνήσεις τοῦ ἱερέα, ὅπως τὰ Εἰρηνικὰ ἀλλὰ ὅλες οἱ εὐχὲς λέγονται ἐκφώνως καὶ μεταφρασμένες στὴ νέα ἑλληνική, καθὼς καὶ τὸ ἀποστολικὸ καὶ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα... Ἡ μετάφραση τῶν εὐχῶν ἔχει γίνει σὲ γλώσσα ἁπλοϊκή, μὲ ἐπιλογὴ λέξεων ποὺ ὄχι ἁπλῶς δὲν ἀποδίδουν τὸ περιεχόμενο τῶν λέξεων τοῦ πρωτοτύπου ἀλλὰ πολλὲς φορὲς μετατρέπουν τὸ ἄκουσμα σὲ ἕνα πραγματικὸ λειτουργικὸ ἔκτρωμα.
Ἦταν ἡ πρώτη φορὰ ποὺ ἐξαντλήθηκα μέχρι νὰ τελειώσει ἡ Θεία Λειτουργία. Καὶ τοῦτο γιατί ζοῦσα μὲ τὴν ἀγωνία τῆς ἑπόμενης μεταφραστικῆς πρωτοτυπίας ποὺ θὰ ἄκουγα στὶς εὐχὲς ποὺ διαδέχονταν ἡ μία τὴν ἄλλη.
Μεταφρασμένη καὶ ἡ εὐχὴ τῆς Ἀναφορᾶς. Ἀντὶ τοῦ «Καὶ ποίησον τὸν μὲν ΄Ἄρτον τοῦτον τίμιον Σῶμα τοῦ Χριστοῦ Σου» ὁ ἱερέας ἀπήγγειλε εἰς ἐπήκοον πάντων «Καὶ κᾶνε αὐτὸ τὸ ψωμὶ τίμιο Σῶμα τοῦ Χριστοῦ σου». Σκεφτόμουν πόσο ἀκατανόητες στοὺς πιστοὺς μποροῦν νὰ εἶναι οἱ λέξεις «ποίησον» καὶ «ἄρτος» ὥστε νὰ χρήζουν μετάφρασης. Μόλις ἐξήλθαμε τοῦ ναοῦ βρῆκα τὴ...

 λύση στὴν ἀπορία μου. Μία πινακίδα, λίγα μόνο μέτρα μακριὰ ἀπὸ τὸ ναὸ ἔγραφε «Ἀρτοποιεῖον». Γιὰ ὅλους τους πιστοὺς ἦταν πλήρως κατανοητὸ τί πωλοῦσε τὸ κατάστημα αὐτό. Καὶ ὁ «ἄρτος» καὶ τὸ «ποιῶ» ἦταν τελικὰ λέξεις τῆς καθημερινότητάς μας.

Θυμήθηκα τότε καὶ ὅσα σοφὰ ἔλεγε ὁ ἅγιος Γέροντας Παΐσιος σχετικὰ μὲ τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα: «Βλέπω μία γλώσσα ποὺ γράφουν μερικοί! Διάβαζα σὲ μία μετάφραση τῆς Καινῆς Διαθήκης: «Ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο κάλεσα τὸν γιό μου». Δὲν ταιριάζει, βρὲ παιδί! Δὲν ξεχωρίζει τὸ ἱερὸ ἀπὸ τὸ ἀνίερο! Γράφουν ἔτσι, δῆθεν γιὰ νὰ εἶναι ὅλα ἴδια, νὰ ὑπάρχη ὁμοιομορφία στὴν γλώσσα. Ποιός, ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὸ πιὸ τελευταῖο χωριό, δὲν θὰ καταλάβαινε, ἂν ἔγραφε «τὸν υἱόν μου»; Ἄκουσα μία φορὰ στὸ Ἅγιον Ὅρος σὲ μία ἀνάγνωση: «Τὸ ψωμὶ καὶ τὸ κρασὶ ποὺ κάνουν τὴν Μεταλαβιά». Δὲν ταιριάζει. Πῶς νὰ τὸ κάνουμε; Ποιὸς δὲν ξέρει τί θὰ πῆ «ἄρτος» καὶ «οἶνος»;».

Δυστυχῶς οἱ μοναχοί της Μητροπόλεως Πρεβέζης φαίνεται πὼς δὲν ἐμφοροῦνται ἀπὸ τὸ πνεῦμα τοῦ Γέροντος Παϊσίου, ἀφοῦ ὄχι ἁπλῶς ἀνέχονται ἀλλὰ μὲ κάθε τρόπο στηρίζουν τὶς πρωτοβουλίες τοῦ μεταφραστῆ ἀρχιμανδρίτη. Τὴν ἴδια ὑποστήριξη παρέχει σὲ αὐτὸν καὶ ὁ οἰκεῖος ἐπίσκοπος, μὲ τὴ Σύνοδο νὰ ἐπιτρέπει τὴ λειτουργικὴ αὐτὴ πρωτοτυπία ἢ μᾶλλον ἐκτροπή. Ἡ πολυετὴς πλέον ἐφαρμογὴ τῆς παραπάνω τακτικῆς σὲ πολλὲς ἐνορίες τῆς Μητροπόλεως Πρεβέζης διαμορφώνει σταδιακὰ ἕνα νέο λειτουργικὸ ἦθος, ξένο πρὸς τὴν παράδοση τῶν Πατέρων μας. Ποιὸς ἄραγε θὰ δώσει τὴ λύση στὸ πρόβλημα;

13 σχόλια:

  1. γιατι κατι νεο παντα σας ξενιζει ,πολλα μπραβο στην προσπαθεια τησ μητροπολησ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Εύγε για το ιστολόγιο σας για την επιλογή των θεμάτων σας αλλά και διότι κρατάει υψηλό επίπεδο ήθους χωρίς αισχρές ή γελοίες φωτογραφίες για να "πουλήσει" όπως κάνουν άλλα μπλογκς.

    Ευριπίδης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Προς Ανώνυμο 26 Σεπτεμβρίου 2011 10:38 μ.μ

    Δεν μας ξενίζει οτιδήποτε νέο και πρωτοποριακό έρχεται. Μας ξενίζει μόνο όταν έρχεται σε αντίθεση με την πατερική διδασκαλία. Εσύ μπορείς να μας πεις γιατί υποστηρίζεις και επικροτείς τις λειτουργικές μεταφράσεις; Έτσι μπορούμε να κάνουμε διάλογο και να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. γιατί απλά η προσευχή δεν μπορεί να είναι σε γλώσσα που δεν καταλαβαίνεις,σε γλώσσα που δεν νιώθεις μέσα σου,ούτε καν θέατρο δεν είναι έτσι!και ο ίδιος ο Χριστός είπε να γίνεται η προσευχή σε γλώσσα που καταλαβαίνουμε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Η ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΑΝΥΠΑΚΟΗ ΣΤΗ ΣΥΝΟΔΟ ΠΟΥ ΤΗΣ ΕΙΠΕ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ ΤΙΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΑΚΑΘΕΚΤΟΙ! ΟΜΩΣ ΦΤΑΙΕΙ ΚΑΙ Η ΣΥΝΟΔΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΝΟΙΑΖΕΤΑΙ ΚΑΘΟΛΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΙΣ ΜΟΝΟ ΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΥΤΑ ΟΛΟ ΝΟΘΕΙΑ! ΕΛΕΟΣ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. εγω δε καταλαβαινω πως μπορουμε να μεταφραζουμε τη θεια λειτουργια σε αλλες γλωσσες σημερα για τισ αναγκες των ιεραποστολων ,και οχι στα νεα ελληνικα ,εκει δεν γινεται παρερμηνεια?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Συμφωνω με το 2ο σχολιο!συγχαρητηρια για το επιπεδο,τη σοβαροτητα και την πνευματικοτητα του ιστολογιου σας!ευχομαι να παραμεινει σ'αυτο το μηκος κυματος και να μην επηρεαστει απο τιποτε!Ηρωδιων

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. προς sapphire
    δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία η κατανόηση των θείων γραφών με τη λογική όσο το βίωμα τους. Δεν απορείς που γιαγιές που δεν έχουν την προαπαιτούμενη μόρφωση κι όμως αντιλαμβάνονται τα βασικά νοήματα των ακολουθιών και προσεύχονται;
    Από την άλλη στο σχολείο διδιασκόμαστε επαρκώς τα αρχαία ελληνικά σε σημείο που να καταλαβαίνουμε άνετα τη θεία λειτουργία. Επίσης υπάρχουν βιβλιαράκια που έχουν μετάφραση των ακολουθιών και είνια πολύ βοηθητικά ιδιαίτερα για τα νέα παιδιά που δυσκολεύονται.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. στο σχολειο διδασκομαστε επαρκως τα αρχαιαελληνικα? καλα αυτο ειναι αστειο ,δεν ξερω για σενα αλλα δεν πηγαμε ολοι θεωριτικη.και οσο γαι τα βιβλιαρακια σε λιγο θα πεισ να βαλουμε και προτζεκτορα για υποτιτλουσ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Κοίταξε φίλε ανώνυμε. Δεν χρειάζεται να πας θεωρητική κατεύθυνση για να μάθεις αρχαία ελληνικά. τα διδάσκεσαι σε όλες τις τάξεις του γυμνασίου και του λυκείου. Αν είμαστε επιμελείς νομίζω ότι μαθαίνουμε αρκετά. Αλλά ακόμα και αν δεν έμαθες στο σχολείο τα αρχαία γιατί δεν μελετάς λίγο τώρα; ποτέ δεν είναι αργά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. 400 χρονια σκλαβιας δεν αλλαξαν την γλωσσα του Ευαγγελιου,θα την αλλαξετε τωρα ολοι εσεις που δηθεν δεν την καταλαβαινετε;οσοι παντως ενοχλεισθε απ αυτο,δεν ειστε, στα σιγουρα, ορθοδοξοι.απλα ντορος να γινεται και να δημιουργειται προβληματα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. ΑΝΤΕ ΡΕ ΚΟΛΛΗΜΕΝΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ31 Μαρτίου 2012 στις 12:38 π.μ.

    ΡΕ ΖΩΑ, ΓΙΑΤΙ ΔΕ ΠΑΤΕ ΣΕ ΚΑΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ ΝΑ ΡΩΤΗΣΕΤΕ ΑΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΤΟΥΣ ΨΑΛΜΟΥΣ; ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΟΤΙ ΤΟ 100% ΘΑ ΠΕΙ ΟΧΙ. ΚΑΝΩ 3 ΧΡΟΝΙΑ ΑΡΧΑΙΑ, ΒΓΑΖΩ ΣΤΑΘΕΡΑ 18-19 ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΔΕΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΩ. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΩΡΑ! ΕΧΕΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΙ ΣΕ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ, ΓΙΑΤΙ ΟΧΙ ΚΑΙ ΣΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ> ΑΙ ΣΤΟΝ ΚΟΡΑΚΑ ΠΙΑ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ένας που ενδιαφέρεται πραγματικά για την πίστη του μπορεί να αγοράσει ένα βιβλιαράκι με τη μετάφραση και το πρόβλημα λύθηκε. Το θέμα είναι ότι δεν θέλουμε να κοπιάσουμε καθόλου και τα περιμένουμε όλα έτοιμα.

      Διαγραφή

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.