Τὴν ὥρα ποὺ σὲ µἴα ἀφιερωµατικὴ ἔκδοση, ἕλληνες ἐρευνητὲς ἀποκαλύπτουν θησαυροὺς τῆς Παναγίας Σουµελᾶ ἀπὸ τὶς ἀποθῆκες τοῦ Μουσείου τῆς Τραπεζούντας καὶ τῆς Ἁγιᾶς Σοφιᾶς στὴν Κωνσταντινούπολη, ἕνα ὁλοσέλιδο ρεπορτὰζ στὴ βρετανικὴ ἐφηµερίδα «The Independent» , γιὰ τοὺς 5.000 ἐναποµείναντες µοὐσουλµάνους πέριξ της Τραπεζούντας πού µιλᾶνε µἴα ποντιακὴ διάλεκτο, κοντινὴ στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά, ἐπαναφέρει στὸ προσκήνιο τὸν ἑλληνισµὸ τοῦ Πόντου καὶ τὴ µἀκραίωνη ἐπιβίωση τῆς γλώσσας του.Τὰ ποντιακὰ ποὺ µἰλοῦν οἱ περίπου 5.000 κάτοικοι χωριῶν κοντὰ στὴν Τραπεζούντα, στὸ σπουδαῖο κέντρο τοῦ Πόντου ποὺ ἀνήκει σήµερα στὴν Τουρκία, εἶναι µἴα διάλεκτος ἀξιοσηµείωτα κοντὰ στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ καὶ θὰ µποροῦσε νὰ δώσει πολλὰ στοιχεῖα γιὰ τὴν ἴδια τὴ γλώσσα τοῦ Σωκράτη καὶ τοῦ Πλάτωνα, γράφει ὁ Στὶβ Κόνορ στὴν ἐφηµερίδα «The Independent».
Τὰ λεγόµενα «ρωµαίικα», ὅπως λέει ἡ ἑλληνίδα λέκτορας στὸ Πανεπιστήµιο τοῦ Κέµπριτζ Ἰωάννα Σιταρίδου, «διατηροῦν ἕναν ἐντυπωσιακὸ ἀριθµὸ χαρακτηριστικῶν της γραµµατικῆς ποὺ δίνουν µἴα αὔρα ἀρχαίων ἑλληνικῶν, χαρακτηριστικῶν ποὺ ἔχουν ἐντελῶς χαθεῖ ἀπὸ τιςάλλες παραλλαγὲς τῶν σύγχρονων ἑλληνικῶν. Ἡ χρήση τοῦ ἀπαρέµφατου χάθηκε ἀπὸ ὅλες τιςάλλες ἑλληνικὲς διαλέκτους. Στὰ ρωµαίικα, ὄχι µὄνο διατηρήθηκε τὸ ἀπαρέµφατο, ἀλλὰ βρίσκουµε ἐπίσης καὶ ἀπαρεµφατικὲς δοµὲς ποὺ δὲν εἶχαν παρατηρηθεῖ προηγουµένως καὶ ποὺ µὄνο σὲ λατινογενεῖς γλῶσσες ἔχουν τὸ ἀντίστοιχό τους».
Τὰ χωριὰ ποὺ µἰλοῦν ρωµαίικα, τὰ ὁποῖα δὲν....
ἔχουν γραπτὴ ἐκδοχή, γράφει ἡ ἐφηµερίδα «The Independent», διατηροῦν καὶ ἄλλα χαρακτηριστικὰ γεωγραφικῆς καὶ πολιτισµικὴς ἀποµόνωσης. Οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖ σπάνια παντρεύονται ἐκτὸς κοινότητας καὶ παίζουντη δική τους µοὐσικὴ µἐ τὸ δικό τους ὄργανο, τὴ λύρα.
«Γνωρίζω µὄνο ἕναν ἄντρα ποὺ παντρεύτηκε ἔξω ἀπὸ τὸ χωριό του», παρατηρεῖ ἡ Ἰωάννα Σιταρίδου.
Οἱ ὀµιλοῦντες τὰ ρωµαίικα,λέει, εἶναι σήµερα εὐλαβεῖς µοὐσουλµάνοι, γι’ αὐτὸ καὶ τοὺς ἐπετράπη ἡ παραµονήτους στὸν Πόντο µἐτὰ τὴ Συνθήκη τῆς Λωζάννης καὶ τὴν ἀνταλλαγήτων πληθυσµῶν. Ἀλλὰ ἀλλεπάλληλα κύµατα µἐτανάστευσης, ὅπως καὶ ἡ κυρίαρχη ἐπιρροὴ τῆς τουρκόφωνης πλειονότητας, ἀπὸ κοινοῦ µἐ τὴν ἀπόλυτη ἀπουσία τῶν ρωµαίικων ἀπὸ τὴ δηµόσιασφαιρα, τὰ τοποθετοῦν αὐτοµαταστη λίστα τῶν γλωσσῶν ποὺ διατρέχουν τονµεγαλύτερο, παγκοσµίως, κίνδυνο ἐξαφάνισης.
«Μὲ 5.000 µὄνο ὀµιλοῦντες τὴ γλώσσα νὰ ἔχουν ἀποµείνει στὴν περιοχή, τὰ ρωµαίικα θὰ εἶναι συντοµα µἴα γλώσσα τοῦ παρελθόντος παρὰ ἕνα ζωντανὸ ἰδίωµα. Μὲ τὴν ἐξαφάνισή τους θὰ χαθεῖ µἴα µὀναδικὴ εὐκαιρία νὰ ξεκλειδώσει ὁ τρόπος µἐ τὸν ὁποῖο ἡ ἑλληνικὴ γλώσσα ἐξελίχθηκε», ὑποστηρίζει ἡ γλωσσολόγος Ἰωάννα Σιταρίδου.
Μελέτες τῆς γραµµατικῆς τῶν ρωµαίικων δείχνουν ὅτι µοἰράζονται πάµπολλες ὀµοιότητες µἐ τὴν ἑλληνικὴ κοινή, τὴ γλώσσα τῶν ἑλληνιστικῶν καὶ ρωµαϊκῶν χρόνων (4ο αἵ. π.Χ. - 4ος αἵ. µ.Χ.). Τὰ νέα ἑλληνικά, πάλι, ὑπέστησαν σηµαντικὴ διαφοροποίηση καὶ θεωρεῖται ὅτι προέρχονται ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ ἑλληνικὰ ποὺ µἰλιόνταν µἐταξὺ 7ου καὶ 13ου αἰώνα.
Πηγη:ksipnisere.blogspot.com
Πηγη:ksipnisere.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου