Μιμητὲς τοῦ “Παραβάτη”

τοῦ Πρώτ. π. Θωμὰ Βαμβίνη

Στὶς μέρες μᾶς ξαναζοῦν οἱ ἀπόψεις τοῦ Ἰουλιανοῦ του παραβάτη. Ἔχει ἐμφανισθεῖ στὴ χώρα μᾶς μία νεοειδωλολατρικὴ κίνηση, συνδεδεμένη μὲ ρατσιστικὲς ἀπόψεις, ἡ ὁποία συνδέει τὸν Ἑλληνισμὸ μὲ τὴν εἰδωλολατρία καὶ θεωρεῖ τὸν Χριστιανισμὸ ξένο καὶ ἐχθρό του Ἑλληνισμοῦ. Ὁ Χριστιανισμὸς γι’ αὐτοὺς εἶναι μία Ἑβραϊκὴ αἵρεση, ποὺ δὲν ἁρμόζει στοὺς Ἕλληνες, τοὺς κληρονόμους τοῦ μεγάλου ἀρχαιοελληνικοῦ πολιτισμοῦ. Προσπαθοῦν μάλιστα νὰ ἀποδώσουν στὸν Χριστιανισμὸ στοιχεῖα τελείως ἀντίθετα μὲ τὴν διδασκαλία καὶ τὴν ζωὴ ποὺ προτείνει, καὶ ποὺ βίωσαν καὶ βιώνουν ὅλα τὰ πραγματικὰ μέλη του. Παρουσιάζεται ὡς ὁ αἱμοσταγὴς διώκτης τῶν εἰδωλολατρῶν καὶ τῶν αἱρετικῶν, ἀποδίδοντας σ’ αὐτὸν ἀντιχριστιανικὲς πολιτικὲς ἀποφάσεις αὐτοκρατόρων, στὶς ὁποῖες ἀντιδροῦσαν οἱ Ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας.
Ὡς ἐπιχείρημα γιὰ τὴν μεγάλη ἀπόσταση μεταξὺ Χριστιανισμοῦ καὶ Ἑλληνισμοῦ χρησιμοποιοῦν τὴν ταύτιση ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ τοὺς ἁγίους Πατέρες τοῦ Ἑλληνισμοῦ μὲ τὴν εἰδωλολατρία. Ὡς παράδειγμα φέρνουν τὴν κατηγορία “ἐπὶ ἑλληνισμώ”, ἡ ὁποία ἀποδιδόταν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία σ’ αὐτοὺς ποὺ λάτρευαν τὸ Δωδεκάθεο, μὲ τὶς διάφορες προσαυξήσεις του καὶ σ’ αὐτοὺς ποὺ ἀναμίγνυαν στοιχεῖα τῆς φιλοσοφίας καὶ μεταφυσικῆς μὲ τὴν πίστη τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ καταδίκη της φιλοσοφίας ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία προβάλλεται ἀπὸ τοὺς νεοειδωλολάτρες ὡς σκοταδισμὸς καὶ ὀπισθοδρόμηση καὶ οἱ Χριστιανοὶ ὡς ἄνθρωποι ποὺ εἶναι ἐναντίον τῆς προόδου, σκοτεινοὶ καὶ φανατικοί.
Οἱ νεοειδωλολάτρες, βέβαια, γιὰ νὰ ὑπάρξη κάποιος σοβαρὸς διάλογος μαζί τους καὶ ὄχι μόνο τηλεοπτικὰ σόου γιὰ κατανάλωση, πρέπει νὰ κάνουν σαφεῖς τὶς βασικὲς ἀρχὲς τῆς πίστης τους. Στηρίζονται στὴν θεογονία τοῦ Ἡσιόδου, στὴν θεολογία τοῦ Πλάτωνα, στὴν μεταφυσική του Ἀριστοτέλη, σὲ ἕνα συνονθύλευμά τους, σὲ κάτι ἄλλο; Θὰ πρέπη ἐπίσης νὰ διαβάσουν τὴν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας ἀμερόληπτα καὶ χωρὶς τὸ πάθος ποὺ γεννήθηκε μέσα τοὺς πιθανῶς ἀπὸ κάποιες τραυματικὲς ἐμπειρίες, ποὺ εἶχαν μέσα στὴν Ἐκκλησία τῶν πατέρων τους, τὶς ὁποῖες δὲν κατάφεραν ὡριμάζοντας νὰ ξεπεράσουν.
Ἀπέναντι σὲ αὐτὲς τὶς ἀπόψεις, σὲ αὐτὸν τὸν νέο κίνδυνο ποὺ μπορεῖ μελλοντικὰ νὰ ἀποδειχθῆ μεγάλος, ἂν λάβουμε ὑπόψη τὶς ρατσιστικὲς κινήσεις ποὺ ἀνθοῦν στὴν δυτικὴ Εὐρώπη, θὰ σημειώσω ἐπιγραμματικὰ ὁρισμένες βασικὲς θέσεις.
1. Ὁ Χριστιανισμὸς δὲν ἀπέρριψε τὴν ἔρευνα καὶ τὴν ἐπιστήμη τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων, ἀλλὰ τὰ εἴδωλα, τὴν μεταφυσική, δηλαδὴ τὴν διδασκαλία τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων φιλοσόφων γιὰ τὴν προΰπαρξη τῶν ψυχῶν, τὶς ἰδέες, τὴν μετενσάρκωση, τὴν δημιουργία ἀπὸ προϋπάρχουσα ὕλη καὶ ὄχι “ἐξ οὐκ ὄντων” κ.τ.λ., καὶ δίδαξε ὅτι ἡ δημιουργία δὲν προέρχεται ἀπὸ μία πτώση ἀπὸ τὸν κόσμο τῶν ἰδεῶν καὶ ἡ ὕλη δὲν εἶναι... τίποτε τὸ κακό, οὔτε τὸ σῶμα εἶναι φυλακὴ τῆς ψυχῆς, ἀλλὰ ὅλη ἡ δημιουργία προέρχεται ἀπὸ θετικὴ ἐνέργεια τοῦ θεοῦ. Ἀπὸ “τὰ χέρια τοὺ” βγῆκε “καλὴ λίαν”, εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς πανσοφίας καὶ τῆς ἀγάπης του. Ὁ Χριστιανισμὸς δὲν ἦταν ἐναντίον τῆς μελέτης τῶν ἀρχαίων φιλοσόφων “διὰ παίδευσιν”. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ θεολόγος στηλίτευσε τὴν ἀπόφαση τοῦ Ἰουλιανοῦ του παραβάτη, ποὺ ἀπαγόρευσε στοὺς Χριστιανοὺς νὰ φοιτοῦν στὶς σχολὲς τῆς ἐποχῆς ἐκείνης καὶ νὰ μορφώνονται.
2. Ὁ Ἑλληνισμὸς μὲ τὴν δράση τῶν μεγάλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, κυρίως τοῦ 4ου αἰῶνος, ἐκχριστιανίσθηκε καὶ ἀπαλλάχθηκε ἀπὸ “τὴν περὶ τῶν νοερῶν καὶ θείων ἀρχῶν σαφῶς πεπλανημένην δόξαν καὶ τὴν ἐν τοῖς κτίσμασιν μυθολογίαν”. Τὰ ἀντίστοιχα ἐρωτήματα ἀπαντήθηκαν μὲ βάση τὴν διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν Ἀποστόλων. Μὲ αὐτὸ τὸ μεγάλο ἔργο τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ Χριστιανισμὸς ἔγινε παράδοση καὶ τῶν ἀπογόνων τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων. Χωρὶς νὰ ταυτίζεται μὲ τὸ ἔθνος μας, ἐμπλούτισε τὴν παράδοσή μας μὲ τὴν ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ. Ἡ πίστη πλέον τῶν Πατέρων μας δὲν εἶναι τὸ Δωδεκάθεο ἢ ἡ κλασσικὴ μεταφυσική, ἀλλὰ ἡ πίστη τῆς ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.
“Εκκλησιαστική Παρέμβαση” Αὔγουστος 1997
http://aktines.blogspot.com/2010/08/blog-post_2446.html
Ἀπό:Ι.Μ.Παντοκράτορος