Διακονία ἀγάπης… Γέρων Παΐσιος Ἁγιορείτης (1924 – 1994)

Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου
Στόν π. Κωνσταντῖνο Καλλιανό, ὡς ἀντίδωρο ἀγάπης
Ὁ Θεός ἄς πλημμυρίσει τήν καρδιά σας μέ τήν καλοσύνη Του καί τήν πολλή Του ἀγάπη, μέχρι νά παλαβώσετε, γιά νά φύγει ὁ νοῦς σᾶς πιά ἀπό τήν γῆ καί νά βρίσκεται ἀπό τώρα κοντά Του στόν Οὐρανό.
Νά τρελαθεῖτε ἀπό τήν θεία τρέλα τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ! Νά κάψει ὅ Θεός μέ τήν ἀγάπη Τοῦ τίς καρδιές σας!.
Τό νά γράψει κανείς γιά....
μορφές σάν τό Γέροντα Παΐσιο τόν Ἁγιορείτη, ἀποδεικνύεται πολύ δύσκολο ἔργο, μία ποῦ «θέλει ἀρετήν καί τόλμην» κατά τόν ποιητή, ἤ προσέγγιση μέ τό ἱερό αὐτό πρόσωπο. Κι ἀφοῦ στό πρῶτο βιώνουμε – μόνο ἐκεῖ – τήν πλήρη ἀκτημοσύνη, ἀπέμεινε ἤ τόλμη, ποῦ μέ τήν παρακίνηση τῶν ὑπευθύνων του παρόντος ἐγκρίτου περιοδικοῦ, προσδοκοῦμε νά μᾶς ἐνισχύσει στό νά ἐκφράσουμε τίς παρακάτω σκέψεις.
Εἶναι γεγονός ὅτι γιά τό μακαριστό Γέροντα, ἤ σχετική βιβλιογραφία κάθε χρόνο ποῦ περνάει ἐμπλουτίζεται συνεχῶς. Ὄχι μόνο βιβλία καί ἄλλες ἐργασίες ποῦ ἀναφέρονται στήν μορφή του καί στίς ἐμπειρίες ἀνθρώπων ποῦ ἔχουν ὠφεληθεῖ ἀπ’ αὐτόν, βρίσκουν συχνά τό φῶς τῆς δημοσιότητας, ἀλλά καί – αὐτό κατά τή γνώμη μου εἶναι καί τό σπουδαιότερο – τά Ἔργα, οἱ Λόγοι καί οἱ Διδαχές τοῦ ἴδιου του Γέροντα, εἶναι πλέον προσιτές στό σύγχρονο πιστό, μέσα ἀπό τίς ἐκδόσεις τῆς μονῆς ὁπού ἀναπαύεται τό ἀσκητικό του λείψανο.
Ἀναδιφώντας γιά τίς ἀνάγκες τοῦ παρόντος ἄρθρου, μέσα ἀπό τίς τόσες ἐκδόσεις τά βιογραφικά του στοιχεῖα, ποῦ φαίνεται νά εἶναι ἀρκετά λεπτομερῆ, διαπίστωσα ὅτι πουθενά δέν ἀναφέρεται ὅτι τά πρῶτα βήματα τῆς μοναχικῆς του ζωῆς τά ἔκανε ἐδῶ, στήν ἁγιοτόκο Σκήτη Ἁγίας Τριάδος τῶν Καυσοκαλυβίων.
Σύμφωνα μέ μαρτυρίες ἐπιζώντων πατέρων ποῦ τόν γνώρισαν ἐκείνη τήν ἐποχή, ὁ Γέρο Παΐσιος – λαϊκός τότε «μέ τά παντελόνια του», Ἀρσένιος ὀνόματι – ἦλθε στά Καυσοκαλύβια τό καλοκαίρι τοῦ 1952 ἤ τοῦ 1953 καί ἔμεινε λίγους μῆνες ὡς δόκιμος στήν Καλύβη τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Σωτῆρος, ὑποτασσόμενος στό Γέροντα Κοσμᾶ μοναχό ποῦ εἶχε ὑποτακτικό τόν μοναχό Δημήτριο. Οἱ πατέρες μάλιστα τόν θυμοῦνται νά σκαλίζει μέ ἐπιμέλεια τό μικρό περιβόλι τῆς Καλύβης.
Τελικά ὅ Ἀρσένιος ἀναχώρησε ἀπό τή Σκήτη, ἀφοῦ -ὅπως ἐμπιστεύτηκε στόν ἀρχάριο τότε μοναχό Παῦλο, τῆς γειτονικῆς Καλύβης τῆς Ἁγίας Ἄννης – οἱ Γεροντάδες ἦταν «ζηλωτές» καί μάλιστα ἀπό διαφορετικές μεταξύ τους παρατάξεις καί ὡς ἐκ τούτου δέν ἀκολουθοῦσαν τό Κυριάκο. Κι αὐτό ἦταν κάτι ποῦ πολύ τόν στενοχωροῦσε.
Τά παραπάνω, σάν μία ἀκόμη παράγραφος στό θαυμαστό συναξάρι τοῦ μακαριστοῦ Γέροντα.
Ἀναπολώντας κατά καιρούς τή σεβάσμια μορφή τοῦ Γέροντα καθώς καί τίς φωτισμένες νουθεσίες καί διδαχές του, ποῦ πάντα στάλαζαν σᾶ βάλσαμο στίς ψυχές ὅλων ποῦ, λίγο ὡς πολύ, εἴχαμε τήν εὐλογία νά τόν συναντήσουμε, μοῦ ἔμενε ἤ αἴσθηση ὅτι ὅλα ὅσα ὑπέφερε καρτερικά στήν ἀσκητική του ζωή: στερήσεις, κακουχίες, πειρασμοί, κοπιώδεις μετακινήσεις, ἐνοχλήσεις καί κόπωση ἀπό τούς ἀναρίθμητους προσκυνητές καί τέλος, ὀδυνηρές ἀσθένειες, τά ὑπέμενε ἀπό ἀγάπη γιά τό Θεό καί γιά τόν ἄνθρωπο.
Καί στίς μονές πού διακόνησε, ἐντός καί ἐκτός Ἁγίου Ὅρους, καί ὅταν ζοῦσε μόνος του στήν ἡσυχία, ἤ ζωή του, ἦταν μία συνεχής διακονία ἀγάπης. Μίας ἀγάπης χωρίς σύνορα ποῦ ἐπειδή ἦταν εἰλικρινής καί ἀπαύγασμα τῆς θεοειδοῦς τοῦ ψυχῆς, ξεκούραζε ὅλους ὅσους τή γεύονταν. Ἀκόμη καί στήν περίοδο πρίν τήν ὀσιακή τοῦ κοίμηση, ἄν καί ἐξ αἰτίας τῆς ἐπάρατης νόσου εἶχε ὀδυνηρότατους πόνους, ἐκεῖνος θυσιάζοντας τόν ἑαυτό του γιά τούς ἀδελφούς του, διακονοῦσε μέ αὐταπάρνηση καί αὐτοθυσία ὅσους προσέτρεχαν σ’ αὐτόν γιά νά βοηθηθοῦν.
Μά κι ἀπό τήν πλούσια διδασκαλία του, ποῦ ἀναφέρεται διεξοδικά σέ ὅλα τά θέματα τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς καί ποῦ πραγματικά μας «ἀφυπνίζει πνευματικά», βλέπουμε τό Γέροντα νά μιλάει «μέ πόνο καί ἀγάπη» γιά ὅλους μας.
Ἀπό τό πάνθεον τῶν ἀρετῶν, ἤ ἀγάπη – ξεχωριστά ἀνάμεσα στίς ἄλλες – φαίνεται νά διαπνέει τή σύνολη ζωή καί διδασκαλία τοῦ π. Παϊσίου. Ἔλεγε στούς ἀκροατές του, ὑπογραμμίζοντας τή δύναμη τῆς ἀγάπης: «…ἐπειδή δέν ξέρουμε τί μᾶς περιμένει, ὅσο μπορεῖτε, νά καλλιεργήσετε τήν ἀγάπη. Αὐτό εἶναι τό κυριότερο ἀπ’ ὅλα: νά ἔχετε μεταξύ σας ἀγάπη ἀληθινή, ἀδελφική, ὄχι ψεύτικη. Πάντα ὅταν ὑπάρχει τό καλό ἐνδιαφέρον, ὅ πόνος, ἤ ἀγάπη, ἐνεργεῖ κανείς σωστά. Ἤ καλοσύνη, ἤ ἀγάπη, εἶναι δύναμη»2.
Μία ἀπό τίς τελειότερες ἐκφράσεις ἀγάπης εἶναι τό νά προσευχόμαστε γιά τούς ἄλλους.
Τήν ἀλήθεια αὐτή καθώς καί τήν ἀξία τῆς τονίζει ὅ Γέροντας: «Ἤ καρδιακή προσευχή βοηθάει ὄχι μόνο τούς ἄλλους ἀλλά καί τόν ἴδιο τόν ἑαυτό μας, γιατί βοηθάει νά ἔρθει ἤ ἐσωτερική καλοσύνη. Ὅταν ἐρχόμαστε στή θέση τοῦ ἄλλου, ἔρχεται φυσιολογικά ἤ ἀγάπη, ὅ πόνος, ἤ ταπείνωση, ἤ εὐγνωμοσύνη μας στό Θεό μέ τή συνεχῆ δοξολογία, καί τότε ἤ προσευχή γιά τό συνάνθρωπο μᾶς γίνεται εὐπρόσδεκτη ἀπό τόν Θεό καί τόν βοηθάει»3.
Καί σέ ἐρώτηση γιά τό πῶς καταλαβαίνει ὅτι μέ τήν προσευχή τοῦ βοηθήθηκε ὅ ἄλλος, ἀπαντάει: «Τό πληροφορεῖται ἀπό τή θεία παρηγοριά ποῦ νιώθει μέσα του ἀπό τήν πονεμένη τοῦ καρδιακή προσευχή ποῦ ἔκανε. Πρέπει ὅμως πρῶτα τόν πόνο τοῦ ἄλλου νά τόν κάνει δικό σου πόνο καί ὑστέρα νά κάνεις καί καρδιακή προσευχή. Ἤ ἀγάπη εἶναι ἰδιότητα θεϊκή καί πληροφορεῖ τόν ἄλλο»4.
Ἡ ἀγάπη εἶναι προϋπόθεση γιά νά φέρει τό ἐπιδιωκόμενο ἀποτέλεσμα τοῦ ἐλέγχου τῶν σφαλμάτων τοῦ ἀλλοῦ κι αὐτό εἶναι κάτι ποῦ τό ὑπογραμμίζει ὅ π. Παϊσιος: «Ὅταν ἐλέγχουμε κάποιον ἀπό ἀγάπη, εἴτε τήν καταλαβαίνει ὅ ἄλλος τήν ἀγάπη μας εἴτε ὄχι, ἤ ἀλλοίωση γίνεται στήν καρδιά του, ἐπειδή κινούμαστε ἀπό καθαρή ἀγάπη. Ἐνῶ ὅ ἔλεγχος ποῦ γίνεται χωρίς ἀγάπη, μέ ἐμπάθεια, τόν κάνει τόν ἄλλο θηρίο γιατί ἤ κακιά μας προσκρούει στόν ἐγωισμό του… Ὅταν ἀνεχόμαστε τόν ἄλλον ἀπό ἀγάπη, ἐκεῖνος τό καταλαβαίνει»51.
Ἡ θυσία γιά τόν ἀδελφό εἶναι μίμηση Χρίστου. «Νά μάθει κανείς νά χαίρεται μέ τό νά δίνει», ἔλεγε ὅ μακαριστός Γέροντας καί συνέχιζε: «Τέτοιοι ἄνθρωποι ποῦ δίνονται χωρίς νά ὑπολογίζουν τόν ἑαυτό τους, θά μᾶς κρίνουν μεθαύριο». «Ὅ Χριστός συγκινεῖται, ὅταν ἀγαπᾶμε τόν πλησίον μας πιό πολύ ἀπό τόν ἑαυτό μας, καί μᾶς γεμίζει μέ θεία εὐφροσύνη. Βλέπεις Ἐκεῖνος δέν περιορίστηκε στό «ἀγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς ἑαυτόν» ἀλλά θυσιάστηκε γιά τόν ἄνθρωπο»6. Καί συμπληρώνει: «Ἀδύνατο εἶναι νά ἔλθει ἤ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ μέσα μας, ἐάν δέν βγάλουμε ἔξω τόν ἑαυτό μας ἀπό τήν ἀγάπη μας καί νά τήν δώσουμε στόν Θεό καί στίς εἰκόνες Του καί νά δινόμαστε πάντα στούς ἄλλους, χωρίς νά θέλουμε νά μᾶς δίνονται οἱ ἄλλοι»7.
Ἐπιμένοντας ὅ Γέροντας στήν θυσιαστική προσφορά ὡς ἔκφραση τέλειας ἀγάπης, μᾶς νουθετεῖ: «Ἡ θυσία γιά τόν συνάνθρωπο μᾶς κρύβει τήν μεγάλη μας ἀγάπη γιά τόν Χριστό. Ὅσοι ἔχουν μέν τήν ἀγαθή προαίρεση γιά νά ἐλεήσουν, ἀλλά δέν ἔχουν τίποτα καί πονᾶνε γί αὐτό, ἐλεοῦν μέ τό αἷμα τῆς καρδιᾶς τους». Καί γιά νά ἐνθαρρύνει ὅσους ἀγωνίζονται νά καλλιεργοῦν τήν βασίλισσα τῶν ἀρετῶν, συμπληρώνει: «Οἵ εὔσπλαχνοι, ἐπειδή πάντα χορταίνουν τούς ἄλλους μέ ἀγάπη, πάντοτε εἶναι χορτασμένοι ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί ἀπό τίς ἄφθονες εὐλογίες Τοῦ»8.
Στρέφοντας τήν προσοχή του στή σωστή πραγμάτωση τοῦ μοναχικοῦ Ἰδεώδους καί ὁρίζοντας τήν ἀγάπη ἀρχή καί τέλος τῆς ἀποταγῆς τοῦ μοναχοῦ ἀπό τόν κόσμο, μᾶς διδάσκει: «Ἔργο τοῦ μοναχοῦ εἶναι νά γίνει δοχεῖο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Νά κάνει τήν καρδιά τοῦ εὐαίσθητη σάν τό φύλλο τοῦ χρυσοῦ τῶν ἁγιογράφων. Ὅλο τό ἔργο τοῦ μοναχοῦ εἶναι ἤ ἀγάπη, ὅπως καί τό ξεκίνημα τοῦ ἔγινε ἀπό ἀγάπη πρός τόν Θεό, ἤ ὁποία ἔχει καί τήν ἀγάπη γιά τόν πλησίον». Καί συνεχίζει, ἀπαντώντας ταυτόχρονα καί στούς ἀνά τούς αἰώνας ἐπικριτές τοῦ μοναχισμοῦ, ὅτι τάχα ἔφυγαν ἀπό τόν κόσμο ἐπειδή δέν τόν ἀγαποῦν: «Ὅ μοναχός φεύγει μακριά ἀπό τόν κόσμο, ὄχι γιατί μισεῖ τόν κόσμο, ἀλλά γιατί ἀγαπάει τόν κόσμο, καί ζώντας μακριά ἀπό τόν κόσμο, θά τόν βοηθήσει μέ τήν προσευχή του σέ ὅτι δέν γίνεται ἀνθρωπίνως παρά μόνο μέ θεϊκή ἐπέμβαση»9.
Ὁρίζοντας ἄλλη μία φορά τήν ἀγάπη σάν μία ἀπό τίς βασικές συντεταγμένες τῆς πορείας τοῦ μονάχου, ἀλλά καί κάθε χριστιανοῦ ποῦ ζεῖ μέ Λιτότητα καί ἐγκράτεια, ὅ μακαριστός Γέροντας Παΐσιος θά μᾶς πεῖ: «Ἤ ἀγάπη μέ τήν ἐξωτερική ἀκτημοσύνη πολύ βοηθάει γιά νά ἀποκτήσει κανείς καί τήν ἐσωτερική ἀκτημοσύνη ἀπό τά πάθη. Ὁ! δύο αὐτές ἀκτημοσύνες κάνουν τόν ἄνθρωπο πλούσιο ἀπό καλοσύνη Θεοῦ»10.
Ἔχουν περάσει ἤδη 10 χρόνια ἀπό τή μακαριά καί ὀσιακή κοίμηση τοῦ ἀλησμόνητου Γέροντος Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου. Ὅμως οὔτε αὐτά κατάφεραν οὔτε ὅσα ὅ Θεός θά ἐπιτρέψει νά ζήσει ἀκόμη αὐτός ὅ κόσμος θά καταφέρουν νά σβήσουν τήν χαριτωμένη μορφή του ἀπό τίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων ποῦ ἀγάπησε μέσα ἀπό τήν πολλή του μανικῆ ἀγάπη πρός τόν Χριστό. Ὁλόκληρη ἤ ζωή τοῦ ἦταν μία διακονία ἀγάπης. Μίας ἀγάπης χωρίς σύνορα! Γι’ αὐτό καί ὅσο ὅ ἥλιος θά ἀνατέλλει στή γῆ, δέν θά πάψει νά μᾶς ἐμπνέει καί νά διδάσκει πῶς ν’ ἀγαποῦμε πραγματικά.
«Ἐκεῖνοι ποῦ ἀγαποῦν ἀληθινά καί ἀγωνίζονται σωστά, ἀνέχονται μέ ἀγάπη, θυσιάζονται, στεροῦνται καί ἀναπαύουν τόν πλησίον τους, ποῦ εἶναι ὁ Χριστός»11.
Ἄς ἔχουμε τήν εὐχή του!
Πηγή: http://www.pigizois.net/afieromata/paisios/diakonia_agapis.htm ΠΗΓΗ:ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΟΝΗ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ