Ἡ Εὐρωπαϊκή πραγματικότητα

Ἰωάννης Θεοδωρακόπουλος – Καθηγητής Φιλοσοφίας
«... Κατά τούς ἑρμηνευτές τοῦ πνεύματος τῆς Εὐρώπης, ὅ,τι ἀποτελεῖ καί ὅ,τι συνθέτει τήν σημερινή εὐρωπαϊκή πραγματικότητα, τόν εὐρωπαϊκό πολιτισμό, εἶναι τό ἑλληνικό, τό ρωμαϊκό καί τό χριστιανικό πνεῦμα. Αὐτά τά τρία πνεύματα συνεχωνεύθησαν καί ἀποτέλεσαν τήν οὐσία τοῦ εὐρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ.
»... Ἀπό τά τρία αὐτά πνεύματα, τά ὁποῖα συνέθεσαν τήν εὐρωπαϊκή πραγματικότητα, ὁ Νίτσε, ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ πρῶτος ποῦ ἐπεσήμανε τήν ἀνάγκη νά ἑνωθεῖ ἡ Εὐρώπη -ἄλλως, λέγει, τήν Εὐρώπη τήν περιμένει καταστροφή- ὁ Νίτσε, λέγω, θεωρεῖ τό ἑλληνικό πνεῦμα ὡς τόν κύριο πυρήνα τῆς ὅλης Εὐρώπης. Καί ὁ Νίτσε ἦταν ἕνας ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος... ἐγνώρισε βαθύτατα τό ἑλληνικό πνεῦμα, καί ὄχι μόνο τό ἐγνώρισε, ἄλλα ὡς πρός τό θέμα αὐτό δέν ἄλλαξε ποτέ γνώμη, ἐνῶ γιά ὅλα τά ἄλλα θέματα μέ τά ὁποῖα κατέγινε ἄλλαξε γνώμη καί μάλιστα ὄχι μόνο μία φορά. Ὁ φιλόσοφος αὐτός λέγει ὅτι ὑπῆρξε μεγάλη ἀτυχία γιά τούς εὐρωπαϊκούς λαούς τό ὅτι ἐγνώρισαν τούς Ἕλληνες μέσω τῶν Ρωμαίων. Διότι, λέγει, οἱ Ρωμαῖοι ἐνόθευσαν τό ἑλληνικό Πνεῦμα καί ἔτσι τό παρέδωσαν στούς Εὐρωπαίους. Ἄλλη, λέγει, θά ἦταν ἡ Εὐρώπη, ἄν οἱ εὐρωπαϊκοί λαοί ἐγνώριζαν ἀπ’ εὐθείας τους Ἕλληνες.
»... Ἡ σημερινή λοιπόν Εὐρώπη, ὅπως ἐμφανίζεται, κινεῖται καί δρᾶ, δέν εἶναι νοητή δίχως τίς ἑλληνικές πηγές, δίχως τήν τέχνη, τήν ἐπιστήμη καί δίχως τό πνεῦμα τῆς θρησκείας, δίχως τό πνεῦμα τοῦ Χριστιανισμοῦ... Γι' αὐτό λέγω ὅτι ὁ Χριστιανισμός εἶναι ἐπίσης ἑλληνικός ἀπό τήν καταγωγή του.
»... Δέν εἶναι ὑπερβολή, ἡ ἱστορία ἐπιβάλλει νά τό ποῦμε, ὅτι ὁ κόσμος, καί συγκεκριμένως ὁ κόσμος τῆς Εὐρώπης ἀπό τότε ποῦ ἄρχισε νά σχηματίζεται, ἀπό τήν στιγμή δηλαδή ἐκείνη ἄρχισε συγχρόνως καί νά ἐξελληνίζεται, γιατί τά στοιχεῖα ἀκριβῶς τῆς διαμορφώσεώς του κατάγονται ἀπό τήν Ἑλλάδα. Πέραν ὅμως ἀπό τήν Εὐρώπη δέν εἶναι ὑπερβολή νά ἰσχυρισθεῖ κανείς, ὅτι σήμερα γίνεται -καί αὐτό εἶναι πεποίθησή μου- ἕνας ἀπόλυτος ἐξελληνισμός τῆς ἀνθρωπότητας. Ὁ ἕνας εἶναι ὁ πολιτικός, τό πολιτικό ἰδεῶδες της ἐλευθερίας καί ὁ ἄλλος η ἑλληνική φιλοσοφία, ἡ ὁποία ἐξελληνίζει».
«... Εἴμεθα λαός μέ τεράστια ζωτικότητα. Αὐτό εἶναι γεγονός. Ὅμως ὑποπίπταμε συχνά σέ ἕνα λάθος. Καταφεύγομε πολλάκις εἰς τήν ἐξυπνάδα μᾶς -αὐτός εἶναι ὁ κίνδυνος γιά μας-, ἐνῶ χρειάζεται βαθειά νοημοσύνη καί ὄχι ἐξυπνάδα, χρειάζεται σύστημα, ὀργανωμένη σκέψη καί ὄχι ἁπλῶς ἐξυπνάδα, ποῦ εἶναι ἐφήμερη καί καμμιά φορᾶ παγιδεύεται ἀπό κάποιον ἐξυπνότερο, ἐνῶ ἡ νοημοσύνη δέν μπορεῖ νά παγιδευτεῖ, γιατί εἶναι σταθερή καί μόνιμη.
»Οἱ Ἕλληνες ὑποδέχθηκαν τόν Χριστιανισμό εἰς τήν γλώσσαν τους. Δέν ὑπάρχει Χριστιανισμός ἐξωελληνικός, ἁπλούστατα διότι δέν γνωρίζουμε τί ἦταν, δέν ὑπάρχουν γραπτά. Ὁ Χριστιανισμός ὅμως ὑπάρχει καί μέ ὅ,τι ὑπάρχει εἶναι Ἑλληνικό. Αὐτό εἶναι μεγάλο γεγονός, τό ὁποῖο δέν τονίζεται καθόλου»
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ - ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ