"Εγώ εἰμὶ ἡ Ἀνάστασις καὶ ἡ Ζωή"

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητοὺ

(Θεολογικὸ σχόλιο στὸ Σάββατο τοῦ Λαζάρου)

Τὸ Σάββατο τῆς ΣΤ΄ Ἑβδομάδος τῶν Νηστειῶν ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία ὅρισε νὰ ἑορτάζουμε τὴν θαυμαστὴ ἀνάσταση τοῦ Λαζάρου. Αὐτὸ δὲν εἶναι τυχαῖο. Διότι, πρῶτον τὸ μεγάλο καὶ θαυμαστὸ αὐτὸ γεγονὸς συμπίπτει χρονικὰ μὲ τὴν εἴσοδο τοῦ Κυρίου μας στὴν ἁγία πόλη τῆς Ἱερουσαλήμ. Καὶ δεύτερον, ὅτι τὸ γεγονὸς τῆς ἐκ νεκρῶν ἀναστάσεως τοῦ φίλου τοῦ Κυρίου εἶναι μία τρανὴ ἀπόδειξη ὅτι ὁ Χριστὸς μας εἶναι ὁ κύριος τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου, ὅτι αὐτὸς ποὺ ἀνάστησε ἀπὸ τοὺς νεκροὺς τὸ Λάζαρο θὰ ἀναστήσει καὶ τὸν Ἑαυτό του, ἀφοῦ θὰ σκυλέψει τὸν Ἅδη...καὶ θὰ νικήσει τὸν θάνατο!

Σύμφωνα μὲ τὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ὁ Λάζαρος μὲ τὶς ἀδελφές του Μάρθα καὶ Μαρία, ποὺ κατοικοῦσαν στὴν κώμη Βηθανία, εἶχαν ἐγκάρδιες φιλικὲς σχέσεις μὲ τὸν Κύριο. Φαίνεται ὅτι πολλὲς φορὲς εἶχαν τὴν ὕψιστη τιμὴ καὶ χαρὰ νὰ δεχτοῦν καὶ νὰ φιλοξενήσουν τὸ Χριστὸ στὸν εὐλογημένο οἶκο τους (Λούκ.10,38-42).

Ξαφνικὰ ὁ Λάζαρος ἀσθένησε βαριά. Οἱ δύο ἀδερφὲς ἔστειλαν μήνυμα στὸν Ἰησοῦ ὅτι ὁ ἀγαπημένος Του φίλος ὁ Λάζαρος ἀρρώστησε. Ὁ Χριστὸς διαβεβαίωσε τοὺς ἀπεσταλμένους πὼς «αὔτη ἡ ἀσθένεια οὐκ ἔστι πρὸς θάνατον, ἀλλ’ ὑπὲρ τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ, ἴνα δοξασθῆ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ δὶ΄ αὐτῆς» (Ἰωάν.11,4). Ὅμως ὁ Λάζαρος πέθανε καὶ ἐτάφη σὲ σπηλῶδες μνημεῖο, σύμφωνα μὲ τὶς ἰουδαϊκὲς συνήθειες. Ὁ Χριστὸς ἀφοῦ ἔμεινε δύο ἡμέρες στὸν τόπο ποὺ βρισκόταν πῆρε τοὺς μαθητές του καὶ γύρισε στὴν Ἰουδαία κατευθύνθηκε στὴ Βηθανία, παρ’ ὅλο ὅτι οἱ μαθητὲς Του τὸν προειδοποιοῦσαν γιὰ τὸν κίνδυνο νὰ τὸν λιθοβολήσουν οἱ Ἰουδαῖοι. Κὰθ΄ ὁδὸν τοὺς διαβεβαίωνε πὼς «Λάζαρος ὁ φίλος ἠμῶν κεκοίμηται΄ ἀλλὰ πορεύομαι ἴνα ἐξυπνίσω αὐτόν. Εἶπον οὒν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ Κύριε, εἰ κεκοίμηται, σωθήσεται. Εἰρήκει δὲ ὁ Ἰησοῦς περὶ τοῦ θανάτου αὐτοῦ ἐκεῖνοι δὲ ἔδοξαν ὅτι περὶ τῆς κοιμήσεως τοῦ ὕπνου λέγει. Τότε οὒν εἶπεν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς παρρησία Λάζαρος ἀπέθανε, καὶ χαίρω δὶ’ ἠμᾶς, ἴνα πιστεύητε, ὅτι οὐκ ἤμην ἐκεῖ» (Ἰωάν.11,12-15).

Ἡ ἐνθουσιώδης Μάρθα, ὅταν ἔμαθε ὅτι ὁ Χριστὸς ἔρχεται στὴν βυθισμένη στὸ πένθος Βηθανία, ἔτρεξε νὰ Τὸν προϋπαντήσει καὶ μὲ ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη σὲ Αὐτὸν τοῦ εἶπε: «Κύριε, εἰ ἢς ὧδε, ὁ ἀδελφός μου οὐκ ἂν ἐτεθνήκει. Ἀλλὰ καὶ νῦν οἶδα ὅτι ὅσα ἂν αἰτήση τὸν Θεόν, δώσει σοὶ ὁ Θεός». Ὁ Ἰησοῦς τῆς λέει ξεκάθαρα: «ἀναστήσεται ὁ ἀδελφός σου» (Ἰωάν.11,24) καὶ διαβεβαιώνει πανηγυρικά: «Ἐγὼ εἰμὶ ἡ ἀνάστασις καὶ ἡ ζωή. Ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, καν ἀποθάνη, ζήσεται΄ καὶ πᾶς ὁ ζῶν καὶ πιστεύων εἰς ἐμὲ οὐ μὴ ἀποθάνη εἰς τὸν αἰώνα» (Ἰωάν.11,26). Μετὰ ζήτησε νὰ τὸν ὁδηγήσουν στὸ μνημεῖο καὶ νὰ ἄρουν τὸν λίθο ἀπὸ τὴν θύρα τοῦ σπηλαίου. Τότε ἡ Μαρία τὸν προειδοποίησε: «Κύριε, ἤδη ὄζει τεταρταῖος γάρ ἐστι». Ὁ Χριστὸς τῆς εἶπε πώς «οὐκ εἶπον σοὶ ὅτι ἐὰν πιστεύσης ὄψει τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ;» (Ἰωάν.11,40). Ἀφοῦ κύλησαν τὸ λίθο ὁ Κύριος στάθηκε μπροστὰ στὸ μνημεῖο καὶ σήκωσε τὰ μάτια στὸν οὐρανὸ καὶ εἶπε: «Πάτερ, εὐχαριστῶ σοὶ ὅτι ἤκουσάς μου. Ἐγὼ δὲ ἤδειν ὅτι πάντοτέ μου ἀκούεις ἀλλὰ διὰ τὸν ὄχλον τὸν παρεστώτα εἶπον, ἴνα πιστεύσωσιν ὅτι σὺ μὲ ἀπέστειλας» (Ἰωάν.11,41). Κατόπιν φώναξε μὲ δυνατὴ φωνή: «Λάζαρε δεῦρο ἔξω». Τὸ θαῦμα ἔγινε, ὁ Λάζαρος ἔζησε καὶ ἐξῆλθε τοῦ μνημείου δεμένος μὲ τὰ νεκρικὰ ἐνδύματα. Ὁ Χριστὸς ἔδωσε ἐντολὴ νὰ τὸν λύσουν καὶ νὰ περπατήσει.

Τὸ μεγάλο αὐτὸ γεγονὸς ἔκανε πολλοὺς νὰ πιστέψουν στὸ Χριστό. Κάποιοι ἄλλοι ἔτρεξαν στοὺς Φαρισαίους καὶ ἀνήγγειλαν τὸ θαῦμα. Οἱ σκληρόκαρδοι καὶ ὑποκριτὲς ἐκεῖνοι ἄνθρωποι, μαζὶ μὲ τὸ ἰουδαϊκὸ ἱερατεῖο, ὄχι μόνο δὲν συγκινήθηκαν καὶ δὲν πίστεψαν στὰ θαῦμα καὶ τὴ δύναμη τοῦ Ἰησοῦ, ἀλλὰ σκληρύνθηκαν ἔτι περισσότερο οἱ καρδιές τους. Ὁ ἀρχιερέας Καϊάφας εἶπε τὸ ἑξῆς καταπληκτικό: «Ὑμεῖς οὐκ οἴδατε οὐδέν, οὐδὲ διαλογογίζεσθε ὅτι συμφέρει ἠμὶν ἴνα εἰς ἄνθρωπος ἀποθάνη ὑπὲρ τοῦ λαοῦ καὶ μὴ ὅλον τὸ ἔθνος ἀποληται» καὶ σχολιάζει ὁ ἱερὸς εὐαγγελιστής: «Τοῦτο δὲ ἀφ’ ἑαυτοῦ οὐκ εἶπεν, ἀλλὰ ἀρχιερεὺς ὧν τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐκείνου προεφήτευσεν ὅτι ἔμελλεν ὁ Ἰησοῦς ἀποθνήσκειν ὑπὲρ τοῦ ἔθνους, καὶ οὒχ ὑπὲρ τοῦ ἔθνους μόνον, ἀλλ’ ἴνα τὰ τέκνα τοῦ Θεοῦ τὰ διεσκορπισμένα συναγάγη εἰς ἐν» (Ἰωάν.11,49-52).

Ἡ ἀνάσταση τοῦ Λαζάρου εἶναι τὸ μεγαλύτερο θαῦμα τοῦ Κυρίου. Αὐτὸ φαίνεται καὶ ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι δὲν ἔσπευσε ἀμέσως μὲ τὴν εἴδηση τοῦ θανάτου τοῦ φίλου Του, ἀλλὰ πῆγε στὴ Βηθανία ὕστερα ἀπὸ τέσσερις ἡμέρες γιὰ νὰ φανεῖ τὸ μέγεθος τοῦ μεγάλου θαύματος καὶ τῆς ὑπέρτατης δυνάμεως τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος τονίζει πὼς «Ἔμεινεν, ἴνα ἀποπνεύση (ὁ Λάζαρος) καὶ ταφῆ, ἴνα μηδεὶς ἔχη λέγειν οὔπω τελευτήσαντα αὐτὸν ἀνέστησεν ὅτι κάρος ἤν, ὅτι ἔκλυσις ἤν, ὅτι καταγωγὴ ἢν καὶ οὐ θάνατος» (παρὰ Π. Τρεμπέλα Ὑπόμνημα εἰς τὸ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγέλιον, Ἀθῆναι 1969,σέλ.401). Ἂν καὶ ὁ νεκρὸς ἄρχισε νὰ ἀποσυντίθενται ὁ Χριστὸς τὸν ἀνάστησε, φανερώνοντας τὸ μεγαλεῖο τῆς θείας δυνάμεώς Του. Εἶναι ὁ κύριος τῆς ζωῆς, διότι εἶναι ὁ ἴδιος ἡ ζωή. Κανένας ποτὲ δὲν τόλμησε νὰ ἰσχυριστεῖ αὐτὸ ποὺ φανέρωσε στὴ Μάρθα «Ἐγὼ εἰμὶ ἡ ἀνάστασις καὶ ἡ ζωή, ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, καν ἀποθάνη, ζήσεται» (Ἰωάν.11,25).

Αὐτὴ ἡ διαβεβαίωση ὅτι ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι ἡ πηγὴ τῆς ζωῆς καὶ ἡ μακάρια ἀνάστασή μας εἶναι ἡ μεγάλη μας παρηγοριὰ καὶ ἡ ἄρρητη δύναμη ποὺ μᾶς κάνει νὰ ὑπερνικᾶμε ὅλες τὶς ἀντιξοότητες τῆς ἐπίγειας ζωῆς μας. Χάρη σ’ Αὐτὸν δὲν θὰ πεθάνουμε ποτέ, ἔστω καὶ ἂν τὸ φθαρτὸ σῶμα μας ἀποτεθεῖ στὴ γῆ καὶ ἀποσυντεθεῖ. Αὐτὸ εἶναι ἕνα ἁπλὸ βιολογικὸ γεγονός, τὸ ὁποῖο δὲν ἔχει οὐδεμία ὀντολογικὴ ἐπίπτωση γιὰ μᾶς τοὺς πιστούς τοῦ Χριστοῦ. Ἡ ψυχή μας θὰ ἐξακολουθεῖ νὰ ζεῖ καὶ χωρὶς τὸ σῶμα μας, μία ζωὴ ἀσύγκριτα ἀνώτερη ἀπὸ τὴν ἐπίγεια. Ἀλλὰ ὄχι γιὰ πάντα μόνη της, διότι «ἔρχεται ὥρα, καὶ νῦν ἐστιν, ὄτε οἱ νεκροὶ ἀκούσονται τῆς φωνῆς τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ καὶ οἱ ἀκούσαντες ζήσονται» (Ἰωάν.5,25). Τὰ σώματά μας θὰ ζήσουν καὶ θὰ ἑνωθοῦν καὶ πάλι μὲ τὰ πνεύματά μας γιὰ νὰ μὴν ξαναχωρίσουν ποτὲ πιά, ἀλλὰ νὰ ζοῦν αἰώνια τὴν ὄντως ζωὴ καὶ νὰ συνδοξάζονται μὲ τὸ Χριστό.

Τὸ μέγα θαῦμα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Λαζάρου δείχνει ξεκάθαρα ὅτι ὅπως ὁ Χριστὸς ἀνάστησε μὲ γοερὴ φωνὴ Τοῦ ἐκεῖνον, κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο θὰ ἀναστήσει καί μας. Μὲ τὴ δική Του ἀνάσταση νίκησε κατὰ κράτος τὸ θάνατο. Δία τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ «ἔσχατος ἐχθρὸς καταργεῖται ὁ θάνατος» (Ἃ΄Κόρ.15,26), διακηρύττει πανηγυρικὰ ὁ ἀπόστολος Παῦλος.

Ἡ μεγάλη αὐτὴ ἑορτὴ λειτουργεῖ ὡς πνευματικὴ ἀνάταση στὶς ψυχὲς ἠμῶν τῶν πιστῶν, οἱ ὁποῖοι σὺν-ὁδοιποροῦμε μὲ τὸν Κύριο πρὸς τὸ ἑκούσιο πάθος καὶ τὸ σταυρικό Του θάνατο. Αὐτὸ τὸ ἀποδίδει θαυμάσια τὸ ἱερὸ τροπάριο τῆς ἑορτῆς: «Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν πρὸ τοῦ σου πάθους πιστούμενος, ἐκ νεκρῶν ἤγειρας τὸν Λάζαρον Χριστὲ ὁ Θεὸς΄ ὅθεν καὶ ἠμεῖς ὡς οἱ παῖδες, τὰ νίκης σύμβολα φέροντες σοὶ τὸ νικητὴ τοῦ θανάτου βοῶμεν΄ Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος, ἐν ὀνόματι Κυρίου».