4 Φεβ 2021

Αἰωνία ἡ εὐγνωμοσύνη μας καὶ ἡ μνήμη τοῦ ἀθάνατου Γέρου τοῦ Μοριὰ

Γράφει ὁ Δημήτρης Νατσιὸς
«Λάμπουν τὰ χιόνια στὰ βουνὰ κι ὁ ἥλιος στά λαγκάδια
λάμπουν καί τά ’λαφρά σπαθιά τῶν Κολοκοτρωναίων»
4 Φεβρουαρίου τοῦ 1843. Ὁ Θοδωρὴς Κολοκοτρώνης, ἁρπάζεται ἀπὸ τὰ φτερὰ τῆς δόξας καὶ μπαίνει διὰ παντὸς στὸ ἅγιο εἰκονοστάσι τοῦ Γένους. Τελευταία του ἐπιθυμία, νὰ βάλουν, στὸ μνῆμα του τὴν ἡμισέληνο, κάτω ἀπὸ τὰ τσαρούχια του, νὰ τὴν πατάει καὶ πεθαμένος τὴν Τουρκιά, ὅπως τὴν πατοῦσε καὶ ὅταν τὴν πολεμοῦσε καὶ τὴν κατατρόπωνε…
Διαβάζεις τὰ ἀπομνημονεύματα καὶ τὶς φυλλάδες του γιὰ τὴν Ἐθνεγερσία καὶ νομίζεις ὅτι ἀνοίγεις ἕνα «μυρογιάλι», ἐκεῖνα τὰ μικρὰ φιαλίδια ποὺ περιέχουν ἀρώματα ἐξαίσια. Ὀσμὴ εὐωδίας πνευματικὴ ἀναδίδεται, παρ' ὅλα τὰ πάθια καὶ τοὺς... καημοὺς ἐκείνης τῆς περιόδου. Ἔχω τὸ συνήθειο, ὅταν συναντῶ στὰ ἀναγνώσματά μου, λόγια καὶ ἐπεισόδια τῶν ἀγωνιστῶν, ποὺ στέκεσαι καὶ τὰ ξαναδιαβάζεις, ποὺ κρύβουν στὰ φυλλώματά τους πετράδια, νὰ τὰ καταγράφω, γιὰ νὰ μὴν λησμονηθοῦν. Σκοπός μου νὰ τὰ μοιραστῶ μὲ τοὺς μαθητές μου. Σ' αὐτὲς τὶς ἐξοπλιστικὲς ἡλικίες, τὰ παιδιὰ δὲν θέλουν περισπούδαστες ἀναλύσεις καὶ κενόλογες φλυαρίες. Μαθαίνουν μὲ τὸ παράδειγμα, μὲ τὸ παραμύθι, μὲ τὴν ἀξία καὶ τὴν ἀρετὴ σαρκωμένες σὲ πρόσωπα. Τὸ λυμφατικὸ κράτος διδάσκει μὲ συνταγὲς μαγειρικῆς, ἐμεῖς θὰ ἐπιμένουμε νὰ δίνουμε στοὺς μαθητὲς μας παραδείγματα ἀπὸ τὰ ἀντρειωμένα χρόνια. Εἴπαμε πνευματικὸ ἁρματολίκι…

Ξαναθυμίζω, λοιπόν,  κάποια ἀπὸ τὰ λεβέντικα τοῦ Κολοκοτρώνη καὶ ἂς εἶναι αὐτά, ταπεινὸ μνημόσυνο στὸν ἐλευθερωτὴ μιᾶς Μάχη τῆς Γράνας, 10 Αὐγούστου τοῦ 1821. Βγῆκαν οἱ πολιορκημένοι στὴν Τριπολιτσὰ Τοῦρκοι νὰ χτυπήσουν τοὺς Ἕλληνες. Ὁ Κολοκοτρώνης εἶχε διατάξει νὰ ἀνοιχθεῖ τάφρος (γράνα) 700 μέτρων, βάθους ἑνὸς καὶ πλάτους δύο μέτρων. Κάποια στιγμὴ οἱ Τοῦρκοι ἐπιτίθενται στὴ γράνα καὶ ἀπὸ τὶς δύο μεριές. Ἔπρεπε ὁ Γέρος τοῦ Μοριὰ νὰ διατάξει τὰ παλληκάρια του νὰ χωριστοῦν, νὰ μοιραστοῦν τὰ καριοφίλια, νὰ «χτυποῦν» οἱ μισοὶ πρὸς τὴν μία πλευρὰ καὶ οἱ ἄλλοι μισοὶ πρὸς τὴν ἄλλη. Ἐρωτῶ τοὺς μαθητές μου πῶς τὸ ἔκανε πάνω στὴν ἀντάρα τῆς μάχης: Τοὺς βασάνισα κανένα πεντάλεπτο καὶ ἄκουσα ἀπίθανες ἀπαντήσεις. Τί εἶπε ὁ Κολοκοτρώνης καὶ ἀμέσως χωρίστηκαν τὰ ντουφέκια; «Κῶλο μὲ κῶλο ὠρὲ Ἕλληνες!». «Χαμὸς» στὴν τάξη, γέλια καὶ θαυμασμὸς γιὰ τὴν μεγαλοφυία τοῦ Γέρου.

Λίγο πρὶν συλλάβει ἡ βαυαρικὴ ἀντιβασιλεία τὸν ἐλευθερωτὴ τοῦ Ἔθνους μας, ὁ ἀντιβασιλεὺς Ἄρμανσπεργκ, θέλοντας νὰ τὸν δοκιμάσει, τοῦ εἶπε:

-Ἔχεις πολλους ἐχθρούς, στρατηγέ. Έχω παραδέχτηκε ὁ Κολοκοτρώνης, μὰ δύο ἀπ’ αὐτούς, στέκονται οἱ χειρότεροι ἀπ’ ὅλους. Και ποιοὶ εἶναι οἱ δύο αὐτοὶ ἐχθροί σου; ρώτησε περίεργα ὁ προϊστάμενος τῶν ἀντιβασιλιάδων. Ὁ Γέρος τοῦ ἀποκρίθηκε: Ὁ ἕνας τ’ ὄνομά μου κι ὁ ἄλλος οἱ δούλεψές μου γιὰ την πατρίδα.  

Σεπτέμβριος τοῦ 1833. Ἔστειλαν οἱ Βαυαροὶ ἕνα «τσοῦρμο», σαράντα «χωροφύλακες» γιὰ νὰ ἁλυσοδέσουν, ποιόν; τὸ ἀθάνατο Εἰκοσιένα. Ἀρχηγὸς τους κάποιος εὐτελὴς καὶ γλοιώδης μοίραρχος, ὀνόματι Κλεόπας. Μόλις τὸν εἶδε ὁ Γέρος τοῦ Μοριά, εἶπε: Ἔφτανε, ὠρὲ Κλεόπα,  νὰ μοῦ στείλουν ἕνα σκυλὶ μαλλιαρό, ἀπὸ ἐκείνα ὅπου κάνουν θελήματα, μ’ ἔνα γράμμα στό στόμα νά πάω στ’ Ἀνάπλι καὶ μ’ ἕνα φαναράκι νὰ φέγγει καὶ τῶν δυονῶν μας...

Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ ἔκοψε τὸ κάπνισμα ὁ Κολοκοτρώνης. Ὅταν κάποτε ξέμεινε ἀπὸ καπνό, ἔξυσε τὴν πίπα του γιὰ νὰ καπνίσει ὅσα ὑπολείμματα εἶχαν μείνει, ἀλλὰ ἀηδίασε ἀπὸ τὴν πίκρα. «Ὁρίστε ἄνθρωπος ποὺ θέλει νὰ ἐλευθερώσει τὸν τόπο του καὶ δὲν μπορεῖ ὁ ἴδιος νὰ ἐλευθερωθεῖ ἀπὸ τὸ πάθος του. Θεέ μου συγχώρα με», εἶπε καὶ πέταξε τὸν καπνὸ καὶ τὰ σύνεργά του.

Ἡ μάχη στὸ Βαλτέτσι κράτησε σχεδὸν 23 ὧρες καί ἦταν ἡ πρώτη  σημαντική νίκη τοῦ Ἀγώνα. Ἀμέσως  μετά τὴ μάχη, ὁ Κολοκοτρώνης συγκινημένος μίλησε πρὸς τοὺς νικητὲς καὶ ὅπως ἀναφέρει ὁ ἴδιος στὰ Ἀπομνημονεύματά του, τοὺς εἶπε μεταξὺ ἄλλων ὅτι ἡ ἡμέρα αὐτὴ πρέπει νὰ καθαγιαστεῖ μὲ νηστεία ὅλων καὶ νά ἑορτάζεται ἡ ἐπέτειός της εἰς «αἰώνας αἰώνων, ἔως ου στέκει τό ἔθνος, διότι ἦτο ἡ ἐλευθερία τῆς πατρίδος». Ἡ νίκη στὸ Βαλτέτσι ἐνίσχυσε τὸ ἠθικὸ καὶ τὴν αὐτοπεποίθηση τῶν Ἑλλήνων, στοιχεῖα πού ἒπαιξαν ἀποφασιστικό ρόλο στήν ἅλωση τῆς Τριπολιτσᾶς (23 Σεπτεμβρίου 1821).

Στά πρώτα χρόνια τῆς Ἐπαναστασης τοῦ 1821, στὴν Ἐθνοσυνέλευση τῆς Τροιζήνας συνέβη τό ἐξής περιστατικό. Οἱ πληρεξούσιοι, ὅπως ἔλεγαν τότε τοὺς βουλευτὲς τοῦ νεοσύστατου ἑλληνικοῦ κράτους, συνεδρίαζαν στά χωράφια καὶ τὰ περιβόλια, ὅπως οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοί μας. Ὅλοι τους κάθονταν σταυροπόδι, κάτω στό χώμα καί μόνον ὁ Κολοκοτρώνης ήταν σκαρφαλωμένος στη διχάλα μιας λεμονιᾶς. Κάποτε, λοιπόν, ἤθελαν να ψηφίσουν ἕνα νομοσχέδιο καὶ μερικοὶ πληρεξούσιοι πρότειναν νὰ κοπεί στο κειμενο του νομοσχεδιου η φραση «ἐν αυτή». Ὁ Πρόεδρος τῆς Συνελεύσεως προσπαθοῦσε νὰ τοὺς πείσει πώς δέν ἦταν σωστό νά περικοποῦν οἱ δύο αυτές λέξεις, ἠ φράση «ἐν αυτή», γιατί θά ἀλλοιωνόταν ὅλο τό νόημα τοῦ σχετικου ἂρθρου. Κάποια στιγμή δύο πληρεξούσιοι σηκώθηκαν ὀργισμένοι ἀπὸ τὶς «θέσεις» τους καὶ ἄρχισαν νά φωνάζουν πρός τό προεδρείο: Νὰ κοπεῖ τὸ «ἐν αὐτή». Ναί, νά κοπεῖ. Τό «ἐν αὐτὴ» νὰ κοπεῖ ὁπωσδήποτε, ὁ άλλος.

Ὄχι, δὲν κόβεται τὸ «ἐν αὐτὴ» καὶ ἡ συνεδρίαση ἐξελισσόταν σέ σύρραξη. Ὁ Γέρος τοῦ Μοριὰ λαγοκοιμόταν, ἀφήνοντας τοὺς λογιότατους νὰ ἐρίζουν, μὲ τὴν ἀκατανόητη, γι’ αὐτόν, στεγνὴ καὶ τυποποιημένη γλώσσα τους. Ἀκούγοντας ὅμως τὰ λόγια καὶ τὴν φασαρία, πήδηξε μ’ ἕνα σάλτο κάτω ἀπὸ τὴν λεμονιὰ καὶ πηγαίνοντας κατ’ εὐθείαν πρὸς τὸ προεδρεῖο, ἔξαλλος ἄρχισε νὰ ρωτᾶ: τίνος τὸ αὐτὶ θὰ κόψετε, ὠρέ πατριώτες; Τόσο μεγάλο ἔγκλημα ἔκανε ὁ ἄνθρωπος. Ντροπὴ μας Ἕλληνες. Ἐμεῖς ἀγωνιστήκαμε τόσα χρόνια  για  νά   διώξουμε   τόν   τύραννο   καί τώρα θ’ ἀρχίσουμε νὰ κόβουμε τὰ αὐτιὰ τοῦ  κοσμάκη;  Μέσα σ’ ἕνα πανδαιμόνιο ἀπὸ γέλια, χρειάστηκε νὰ ἐπέμβει ὁ Πρόεδρος, γιὰ νὰ ἐξηγήσει στόν Κολοκοτρώνη ὅτι παρεξήγησε τὰ πράγματα. Στό τέλος, βέβαια, κατάλαβε και ὁ Κολοκοτρώνης τήν γκάφα του καί τούς εἶπε χαμογελώντας: Ἐ! Καλά δά, δὲν εἶναι καί τίποτα σπουδαίο, ὠρὲ γραμματιζούμενοι. Πῶς θέλετε νὰ καταλάβω, ἐγὼ ὁ σκράπας, τὶς ἑλληνικοῦρες σας. Λέξεις κόψτε ὅσες θέλετε, αὐτιὰ μία φορὰ νὰ μὴν πειράξετε, γιατί θὰ ’χουμε ἂσχημα ξεμπερδέματα. Εἶπα κι ἐγὼ παλάβωσαν οἱ καλαμαράδες. Τί κόρακα μαθές!

Αἰωνία του ἡ μνήμη καὶ ἡ εὐγνωμοσύνη τοῦ ἔθνους μας στὸν ἀθάνατο Γέρο τοῦ Μοριά. Νὰ ΄χοῦμε τὴν εὐχή του….

Δημήτρης Νατσιὸς

δάσκαλος-Κιλκὶς

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.