Βαθαίνει ἡ ἐκκλησιαστικὴ κρίση στὴν Οὐκρανία

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Στήν Οὐκρανία βαθαίνει ἡ κρίση, ἐκκλησιαστικὴ καί ἐθνική, ἰδιαίτερα μετὰ τὴν ἐπίσημη ἐπίδοση τοῦ Τόμου Αὐτοκεφαλίας ἀπὸ τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη στὸν νέο Προκαθήμενο τῶν πρώην σχισματικῶν καὶ τώρα ἀποτελούντων τὴν «Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας». 

Στὶς 15 Δεκεμβρίου 2018, μὲ πρωτοβουλία τοῦ Φαναρίου, συνεδρίασε στὸ Κίεβο ἡ ἀποκληθεῖσα «Ἑνωτικὴ Σύνοδος». Στὴν ἐν λόγω «Σύνοδο» παρέστησαν οἱ σχισματικοὶ Μητροπολίτες τῆς Οὐκρανίας, τοὺς ὁποίους, ἕως τὶς 15/12, οὐδεμία Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀναγνώριζε. Αὐτοὶ ἔλαβαν «χάρη» ἀπὸ τὸ Φανάρι, κατέστησαν «κανονικοὶ» καὶ ἐξέλεξαν Προκαθήμενο! Ἀντίθετα, μὲ ἀπόφαση τοῦ Φαναρίου, παύεται ὁ κανονικὸς Μητροπολίτης Κιέβου Ὀνούφριος, τὸν ὁποῖο ἕως τὶς 15/12 ἀναγνώριζαν ὅλες οἱ Ἐκκλησίες, μὲ πρῶτο τό Φανάρι. Ὁμοίως οἱ 74 κανονικοὶ Μητροπολίτες τῆς Οὐκρανίας καθίστανται «σχισματικοί».

Ὑπενθυμίζεται ὅτι ἡ ὑπὸ τὴν δικαιοδοσία τοῦ Πατριαρχείου τῆς Μόσχας Κανονικὴ Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας διαθέτει τὶς περισσότερες ἐνορίες στὴ χώρα. Ἡ ρωσική...

ἰστοσελίδα Pravlife.ru ἀναφέρει ὅτι παρὰ τὸν διωγμὸ ποὺ ὑφίσταται ἡ κανονικὴ Ἐκκλησία ἀπὸ τὶς οὐκρανικὲς κρατικὲς ἀρχές, τὴν ἀστυνομία καὶ τοὺς φανατικοὺς ἐθνικιστές, τὸ 2018 γνώρισε αὔξηση στὶς ἐνορίες της. Σὲ σχέση μὲ τὸ 2017 αὐτές  αὐξηθηκαν κατὰ 23 (ἀπὸ 12.069 ἔφτασαν τὶς 12.092). Οἱ ἐφημέριοι ποὺ τὶς ἐξυπηρετοῦν ἐπίσης αὐξήθηκαν, σὲ σχέση μὲ τὸ 2017 κατά 126 καὶ ἔφτασαν τοὺς 12.409. Τὰ μοναστήρια αὐξήθηκαν κατὰ ἑπτὰ (ἀπὸ 251 ἔφτασαν τὰ 258). Οἱ μοναχοὶ καὶ οἱ μοναχὲς ποὺ ἐγκαταβιοῦν στὰ ἐν λόγω Μοναστήρια εἶναι 4.501. Οι Ἀρχιερεῖς ποὺ ποιμαίνουν τὶς 53 Μητροπόλεις πιστῶν στὴν Κανονικὴ Ἐκκλησία κατοίκων τῆς Οὐκρανίας εἶναι 97. Ὁ ἀριθμὸς τῶν ἐκκλησιαστικῶν σχολῶν παραμένει ὁ ἴδιος, δέκα ἑπτά, ἀλλὰ αὐξήθηκαν ὅσοι φοιτοῦν σὲ αὐτὲς κατὰ 82 καὶ ἔφτασαν τοὺς 1415. 

Ὅλο αὐτὸ τὸ πλήρωμα τῆς Κανονικῆς Ἐκκλησίας στὴν Οὐκρανία ἔχει τεθεῖ ὑπὸ διωγμό, γιὰ πρώτη φορὰ μετὰ ἀπὸ τρεῖς καὶ πλέον αἰῶνες. Τότε αὐτὸ συνέβη ἀπὸ τὴν Πολωνό - Λιθουανικὴ ἐξουσία καί, ἐκκλησιαστικά, κυρίως ἀπὸ τοὺς ὑπὸ τὸ Βατικανὸ Οὐνίτες. Αὐτὴ τὴ φορὰ ὁ διωγμὸς εἶναι ὄχι μὲ τὴν ἐντολὴ τοῦ Πάπα, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν οὐκρανικὴ κρατικὴ ἐξουσία μὲ τὴν βούλα τοῦ Φαναρίου.

Στὶς ἐνέργειες τοῦ Φαναρίου καὶ τῆς Οὐκρανικῆς Κυβέρνησης θὰ ὑπάρξουν ἀντιδράσεις. Δὲν εἶναι εὔκολο νὰ κλείσουν δώδεκα χιλιάδες ἐνορίες καὶ νὰ διωχθοῦν τόσοι ἀρχιερεῖς καὶ ἱερεῖς καὶ ἑκατομμύρια πιστῶν. Ἀπὸ πλευρᾶς τῶν σχισματικῶν, ποὺ ὑποστηρίζονται ἀπὸ τὴν κυβέρνηση τῆς Οὐκρανίας καὶ τὸ Φανάρι, ὑπάρχουν κάποιες ψύχραιμες φωνές, ποὺ καλοῦν τὶς δύο πλευρὲς σὲ αὐτοσυγκράτηση. Προτείνουν νὰ παραμείνει τὸ σημερινὸ ἐκκλησιαστικὸ στάτους στὴν Οὐκρανία, γιὰ νὰ μὴν ὑπάρξει ἐμφύλια αἱματοχυσία, ἀλλὰ νὰ ἀλλάξουν ἄρδην οἱ ἐκκλησιαστικὲς συνθῆκες. Ὡς κανονικὴ Ἐκκλησία νὰ ἀναγνωριστεῖ ἀπὸ ὅλες τὶς κατὰ τόπους Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες ἡ πρώην σχισματικὴ καὶ τώρα κρατικὴ Ἐκκλησία, ἡ δὲ Κανονικὴ νὰ μὴν ἀναγνωρίζεται μὲν ἀπὸ αὐτές, ὅμως νὰ ἀναγνωρίζεται καὶ νὰ ἐκπροσωπεῖται ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας. Αὐτὴ εἶναι μία πολιτικῆς ἀντιλήψεως  πρόταση, ποὺ στηρίζεται στὸ δίκαιο τοῦ ἰσχυροτέρου καὶ ὄχι στὸ ἐκκλησιαστικὸ καὶ στὸ κανονικὸ δίκαιο. Μὲ τὰ σημερινὰ δεδομένα δὲν πρόκειται νὰ γίνει ἀποδεκτὴ ἀπὸ τούς  97 Κανονικοὺς Οὐκρανοὺς Ἀρχιερεῖς.

Τό φιάσκο τῆς «Ἑνωτικῆς Συνόδου» στὴν Οὐκρανία ὀφείλεται στὸ ὅτι ἀποδείχθηκε ὅτι μόνο ἑνωτικὴ δὲν ἦταν. Ἡ Κανονικὴ Οὐκρανικὴ Ἐκκλησία παρέμεινε ἀρραγὴς στὴν ἑνότητά Της καὶ ἀποφασιστικὴ στὴν προστασία τῶν δικαίων Της ἔναντι τῆς  επίθεσης ποὺ δέχεται ἀπὸ τὸν κρατικὸ μηχανισμὸ τῆς χώρας. Ὁ πρόεδρος Ποροσένκο εἶχε ὑποσχεθεῖ στὸ Φανάρι ὅτι μὲ τὴν πίεση ποὺ εἶχε ἀσκήσει ἡ κυβέρνησή του πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς της ὑπὸ τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας Κανονικῆς Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας θὰ συμμετεῖχαν στήν  «Ἑνωτικὴ Σύνοδο» τοῦ Κιέβου, δέκα ἕως δώδεκα ἀπὸ αὐτούς. Τελικὰ προσῆλθαν μόνο δύο, οἱ Βίνιτσας Συμεὼν καὶ Περιεγεσλὰβ Ἀλέξανδρος. Ἀμέσως μετὰ τὴν ἀντικανονική τους ἐνέργεια  ἡ Σύνοδος τῆς Κανονικῆς Ἐκκλησίας τοὺς ἔθεσε σὲ ἀργία, ἀλλὰ τοὺς ἀνέλαβε ὑπὸ τὴν προστασία του τὸ Φανάρι...

Μὲ τὴν ἐπέμβαση τῶν οὐκρανικῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν παρουσιάστηκαν στὴν «Ἑνωτικὴ Σύνοδο» «ἐξουσιοδοτήσεις» κάποιων Μητροπολιτῶν τῆς Κανονικῆς Ἐκκλησίας. Αὐτὲς δὲν ἔγιναν δεκτές. Προφανῶς διότι ἤσαν ψῆφοι ἀπόντων Ἀρχιερέων, ἀλλὰ καὶ γιατί, διὰ τῆς ἐξουσιοδότησης, «ἐψήφισαν» τὸν ἐκλεκτό τοῦ Ποροσένκο καὶ τοῦ Φαναρίου Συμεών, τὸν ὁποῖο δὲν ἤθελε ἡ πλειονοψηφία τῶν Ἀρχιερέων στὴν «Ἑνωτικὴ Σύνοδο»... Ὁ καθηρημένος ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας «Πατριάρχης Κιέβου» Φιλάρετος - καὶ αὐτὸν ἀποκατέστησε τὸ Φανάρι – καὶ οἱ περὶ αὐτὸν ἀρχιερεῖς, ποὺ ἀποτελοῦσαν τὴν πλειονοψηφία στὴν «Ἑνωτικὴ Σύνοδο», θέλησαν καὶ ἐπέβαλαν ὡς «Προκαθήμενο τῆς Αὐτοκέφαλης Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας τὸν πιστὸ στὸν Φιλάρετο 39χρονο Ἐπίσκοπο Ἐπιφάνιο (Ντουμένκο).   

Στή συνεδρίαση τῆς Συνόδου τους οἱ ἱεράρχες της ὑπὸ τὸν Μητροπολίτη Κιέβου Ὀνούφριο  Κανονικῆς Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας, μεταξὺ τῶν ἄλλων, ἀποφάσισαν ὅτι οἱ ἀποφάσεις τῆς λεγομένης Ἑνωτικῆς Συνόδου εἶναι ἄκυρες καὶ δὲν ἔχουν καμία νομικὴ καὶ κανονικὴ ἰσχύ.  Επίσης θεωροῦν ὅτι ἡ «Ἑνωτικὴ Σύνοδος» εἴναι «μία συνέλευση ἀνομίας, ἀφοῦ σὲ αὐτὸ ἔλαβαν μέρος οἱ ἀντιπρόσωποι τῶν σχισματικῶν ὁμάδων». Ἀκόμη ἐκφράζουν τὴν ἔντονη ἀνησυχία τους «γιὰ τὰ πολυάριθμα περιστατικὰ πιέσεων στοὺς Σεβασμιωτάτους Ἀρχιερεῖς τῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, μὲ μοναδικὸ σκοπὸ διὰ τοῦ φόβου νὰ τοὺς ἐξαναγκάσουν νὰ λάβουν μέρος στὴ λεγομένη Ἑνωτικὴ Σύνοδο».

Ὅπως ἀναφέρθηκε ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος  παρέδωσε στὸν Προκαθήμενο τῆς «Αὐτοκέφαλης Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας»  Ἐπιφάνιο τὸν Τόμο τῆς Αὐτοκεφαλίας. Οἱ ὄροι ποὺ ἐτέθησαν, διὰ τοῦ Τόμου  ἀπό τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης προκάλεσαν ἀντιδράσεις. Ὁ Μητροπολίτης Τσερκάζι καὶ Κάνεφ Σωφρόνιος, ὁ ὁποῖος ἀνήκει στὴν Κανονικὴ Ἐκκλησία, τόνισε ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας δὲν καθίσταται ἀνεξάρτητη καὶ ἐλεύθερη ἀπὸ τὶς ἐκτός τῆς χώρας ἐπιρροές. Ἀντίθετα τῆς ἐπιβάλλεται ἕνας ὑπερβολικὸς ἔλεγχος ἀπὸ τὸ Φανάρι καὶ καθίσταται πολὺ περισσότερο ἐξηρτημένη ἀπὸ Αὐτὸ ἀπὸ ὅ,τι εἶναι ἡ ὑπὸ τὴν δικαιοδοσία τοῦ Πατριαρχείου τῆς Μόσχας Κανονικὴ Ὀρθόδοξη Οὐκρανικὴ Ἐκκλησία. Ἐπίσης ὁ Ἐπίσκοπος τοῦ Μακαρὸφ Γεδεῶν σημείωσε ὅτι ὁ ζυγὸς ποὺ ἐπιβάλλει ἡ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινοῦπολης  εἶναι βαρύτερος ἀπὸ αὐτὸν τοῦ Πατριαρχείου τῆς Μόσχας...

Ἡ «Ἑνωτικὴ Σύνοδος» στὴν Οὐκρανία ἀνήκει στὴν Ἱστορία, ὅπως καὶ τὰ ἑπόμενα γεγονότα, ἡ ἐκλογὴ Προκαθήμενου τῶν σχισματικῶν, ποὺ ἀποτελοῦν τὴν κρατικὴ «αὐτοκέφαλη» Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, καὶ ἡ ἐπίδοση σὲ αὐτὸν τοῦ σχετικοῦ Τόμου ἀπὸ τὸν Πατριάρχη κ. Βαρθολομαῖο. Ὅμως τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι ἕνα καὶ πολὺ δυσάρεστο: Ὅτι παραμένει καὶ μᾶλλον βαθαίνει τὸ ἐκκλησιαστικὸ σχίσμα στὴν Οὐκρανία και  έγινε ἕνα ἀκόμη βῆμα πρὸς τὴν κατεύθυνση τῆς ὑπονόμευσης τῆς ἑνότητας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ ἑνός, ἀπευκταίου, ὁριστικοῦ σχίσματος εἰς Αὐτήν.-

θρησκευτικά