21 Ιαν 2019

Πορεία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας σὲ ναρκοπέδιο

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου
Πορεία σὲ ναρκοπέδιο τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μὲ ἀπρόβλεπτες συνέπειες χαρακτήρισε ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Τιράνων καὶ πάσης Ἀλβανίας Ἀναστάσιος τὰ ὅσα θὰ ἀκολουθήσουν  τήν χορηγηθεῖσα αὐτοκεφαλία στὴν Οὐκρανία. Αὐτὴ ἡ δήλωση συμπυκνώνει καὶ παρουσιάζει περιεκτικὰ τὴν κατάσταση τῆς Οἰκουμενικῆς Ὀρθοδοξίας στὸ τέλος τοῦ 2018.
Τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο προχώρησε στὴν ἀπονομὴ αὐτοκεφαλίας στοὺς σχισματικοὺς ἀρχιερεῖς τῆς Οὐκρανίας, τοὺς ὁποίους  προηγουμένως τούς κατέστησε κανονικούς. Στὶς ἀρχὲς τοῦ 2019   ανακοινώνει  δια γράμματος σέ ὅλες τὶς κατὰ τόπους Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες τὸ γεγονός. Στὸ γράμμα  θά ζητεῖται νὰ τὴν ἀναγνωρίσουν ὠς αυτοκέφαλη Ἐκκλησία καὶ οἱ Προκαθήμενοί τους νὰ μνημονεύουν τόν Προκαθήμενό της.
Ὅλες ἔτσι οἱ τοπικὲς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες βρίσκονται πρὸ τοῦ διλήμματος: Θὰ ἀποδεχθοῦν τὴ μονομερῆ καὶ ἐκτὸς τῶν ἱερῶν Κανόνων ἐνέργεια τοῦ Φαναρίου, νὰ ἀναγνωρίσει τοὺς πρώην σχισματικοὺς ὡς αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, ὁπότε θὰ προκαλέσουν τὴν ἀντίδραση τοῦ Πατριαρχείου τῆς Μόσχας, ἢ δὲν θὰ τὴν ἀναγνωρίσουν, ὁπότε θὰ ἀντιμετωπίσουν...
τὴν ἀντίδραση τοῦ Φαναρίου; Εἴτε τὴ μία ἐπιλογὴ κάνουν, εἴτε τὴν ἄλλη τὸ ἀποτέλεσμα γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία θὰ εἶναι ὀδυνηρό.

Εἰδικότερα δὲν μπορεῖ νὰ προβλεφθεῖ ἡ ἀντίδραση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη πρὸς τὶς Ἐκκλησίες ἐκεῖνες ποὺ δὲν θὰ ἀποδεχθοῦν τὴν ἐνέργειά του. Τὸ μόνο ποὺ θὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ ἀπονενοημένα διαβήματα εἶναι νὰ εἶναι ὁμόφωνη ἢ μὲ συντριπτικὴ πλειονοψηφία ἡ ἄρνηση τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν νὰ ἀναγνωρίσουν τὴν, μὲ τὶς ἐνέργειες τοῦ οὐκρανικοῦ κράτους καὶ τοῦ Φαναρίου, ὀνομασθεῖσα αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας. Μέχρι τὸ τέλος τοῦ 2018  ουδεμία Ἐκκλησία ἔχει ἐπισήμως ἐγκρίνει τὴν ἐνέργεια τοῦ Οἰκ. Πατριαρχείου στὴν Οὐκρανία.

Συγκεκριμένα ἡ μέχρι τὸ τέλος τοῦ 2018 στάση τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν εἶναι ἡ ἀκόλουθη, κατὰ τὴ σειρὰ τῶν πρεσβείων:     

Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας:  Στὶς 29 Σεπτεμβρίου 2018 ὁ Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Θεόδωρος βρέθηκε στὴν Ὀδησσὸ γιὰ τὴν ἑορτὴ τοῦ τοπικοῦ Ἁγίου Κούκσα. Μαζί του ἦταν ὁ κανονικὸς Μητροπολίτης Κιέβου Ὀνούφριος. Κατὰ τὴ Θεία Λειτουργία, στὴν ὁποία προέστη, ὁ Πατριάρχης εἶπε μεταξὺ ἄλλων: «Μακαριώτατε Μητροπολίτα Κιέβου καὶ πάσης Οὐκρανίας, Σεβασμιώτατε Μητροπολίτα Ὀδησσοῦ, εἶμαι πάντοτε μαζί σας. Γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ εἶμαι ἐδῶ σήμερα. Ἦρθα γιὰ νὰ ἑορτάσουμε μαζὶ τὴν 1030η ἐπέτειο τοῦ βαπτίσματος τῶν Ρῶς. Ἦρθα γιὰ νὰ δοῦν ὅλοι ὅτι ὁ Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας εἶναι προσωπικὰ μαζί σας σὲ αὐτοὺς τοὺς περίπλοκους καιρούς. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἀλεξανδρείας πάντοτε φυλάσσει τὰ δόγματα τῆς Ὀρθοδοξίας... Σήμερα ὁ Κύριος εἶναι ἀνάμεσά μας. Νὰ εὐλογεῖ τὴν Οὐκρανία μὲ τὴν εἰρήνη Του. Γιὰ αὐτὴν προσεύχεται ἡ Κανονικὴ Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, ἡ ὁποία προεδρεύεται ἀπὸ τὸν Μακαριώτατο Μητροπολίτη Ὀνούφριο. Ὅπως γνωρίζετε ἡ ἐκκλησιαστικὴ ζωὴ δὲν εἶναι πάντοτε εἰρηνική: Ὑπάρχουν ἀναταραχὲς καὶ σχίσματα. Ἀλλὰ ἐσεῖς μείνατε ἐντός τῆς κανονικῆς Ἐκκλησίας». 

Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας: Ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τοῦ Πατριαρχείου Ἀντιοχείας συνεδρίασε ἀπὸ τὶς 3 ἕως τὶς 6 Ὀκτωβρίου 2018. Στὸ τελικὸ ἀνακοινωθὲν τονίζεται ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἀντιοχείας εἶναι ὑπὲρ τῶν ὁμοφώνων ἀποφάσεων τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν γιὰ μείζονα ζητήματα, ὅπως αὐτὸ τῆς αὐτοκεφαλίας τῆς Οὐκρανίας, ζητεῖ ἀπὸ τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη νὰ συγκαλέσει ἐπειγόντως συνάντηση τῶν Προκαθημένων τους καὶ ἐφιστᾶ τὴν προσοχὴ στὸν κίνδυνο ποὺ ὑπάρχει ὁ ὀρθόδοξος κόσμος νὰ βυθισθεῖ σὲ παγκόσμιες πολιτικὲς διαμάχες καὶ νὰ κατακερματίσει τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἐπὶ τὴ βάσει πολιτικῶν, ἐθνικῶν, φυλετικῶν ἢ ἐθνικιστικῶν διαφορῶν. 

Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων: Στὶς 7 Σεπτεμβρίου 2018 ὁ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ. Θεόφιλος δέχθηκε ἀντιπροσωπεία τῆς κανονικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας ὑπὸ τὸν Μητροπολίτη Ζαπορόζιε Λουκᾶ. Κατὰ τὴν προσφώνησή του ὁ κ. Θεόφιλος ἐπισήμανε ὅτι οἱ τελευταῖες ἐκκλησιαστικὲς ἐξελίξεις στὴν Οὐκρανία ἀποτελοῦν ἐκδήλωση τῆς παγκοσμιοποίησης, ἡ ὁποία ὡς κύριο στόχο ἔχει τὴ διάλυση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Αὐτό, ὅπως εἶπε, συμβαίνει καὶ στὴν Οὐκρανία μὲ τὶς πολιτικὲς παρεμβάσεις στὶς ὑποθέσεις τῆς Ἐκκλησίας καὶ μὲ τὶς παρεμβάσεις ἐκπροσώπων μίας Ἐκκλησίας στὰ ἐσωτερικά τῆς ἄλλης. Καὶ κατέληξε: «Προσευχόμαστε ὑπὲρ τοῦ ἀδελφοῦ μας, Μακαριωτάτου Μητροπολίτη Ὀνουφρίου καὶ τοῦ πολυπαθοῦς λαοῦ τῆς Οὐκρανίας».

Πατριαρχεῖο Σερβίας: Στὶς 16 Ὀκτωβρίου 2018 ὁ Πατριάρχης Σερβίας Εἰρηναῖος δήλωσε στὸν τηλεοπτικὸ σταθμὸ τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ΗRΑΜ: «Στὶς ἡμέρες αὐτὲς ἡ Ἐκκλησία βρίσκεται σὲ μεγάλη δοκιμασία. Μία δοκιμασία, ἕναν πειρασμό, ποὺ προκαλεῖ ὁ πρῶτος Ἱεράρχης τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, παίρνοντας μίαν ἀπόφαση, ἡ ὁποία μπορεῖ νὰ εἶναι καταστροφικὴ γιὰ τὴν Ἐκκλησία. Ἔκαμε αὐτὸ ποὺ δὲν ἔχει κανένα δικαίωμα νὰ κάνει: Νὰ ἀναγνωρίσει μίαν Ἐκκλησία σχισματικὴ καὶ ἐπὶ πλέον νὰ τῆς ἀποδώσει τὴν αὐτοκεφαλία. Εἶναι ἀνήκουστο!». Ἀπὸ τὴν πλευρὰ του ὁ Μητροπολίτης Μπάτσκας Εἰρηναῖος δήλωσε ὅτι ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ἔκαμε τὸ μεγαλύτερο λάθος στὴν ἱστορία τοῦ οἰκουμενικοῦ θρόνου.

Ἡ Ἐκκλησία τῆς Σερβίας ἔχει βάσιμους λόγους νὰ φοβεῖται δυσάρεστες ἐξελίξεις, τύπου Οὐκρανίας, μὲ παρέμβαση τοῦ Φαναρίου στὰ ἐσωτερικά Της καὶ συγκεκριμένα στὶς ὑπὸ τὴν δικαιοδοσία Της  Εκκλησίες τοῦ Μοντενέγκρο (Μαυροβουνίου) καὶ τῶν Σκοπίων, ὡς ἐπακόλουθου τῆς κρατικῆς ἀνεξαρτησίας τους. Στὶς 20 Δεκεμβρίου 2018 ὁ Πρόεδρος τοῦ Μαυροβουνίου Τζουκάνοβιτς ζήτησε, κατὰ τὰ πρότυπα τοῦ Ποροσένκο, τὴν αὐτοκεφαλία τῆς Ἐκκλησίας τῆς χώρας του, «γιὰ νὰ ὁλοκληρωθεῖ ἡ χειραφέτηση τῶν Μαυροβουνίων ἀπὸ τοὺς Σέρβους». Ὁ Μητροπολίτης Μαυροβουνίου Ἀμφιλόχιος, μὲ δήλωσή του, στὶς 26 Δεκεμβρίου 2018, ἀπάντησε στὴν πρόταση Τζουκάνοβιτς: «Νὰ βαπτισθεῖ πρώτα καὶ νὰ καταστεῖ μέλος τῆς Ἐκκλησίας γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ μιλάει γιὰ τὴν Ἐκκλησία».  Και στὸ 2018 ἡ κυβέρνηση καὶ οἱ σχισματικοὶ Μητροπολίτες τῶν Σκοπίων ζήτησαν αὐτοκεφαλία, μὲ τὸ ὄνομα Ἐκκλησία τῆς Μακεδονίας. Στὴν αὐτοκεφαλία καὶ στὸ ὄνομα ἀντιδρᾶ τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Σερβίας καὶ ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Ἕως τώρα δὲν τὰ ἔχει δεχθεῖ καὶ τὸ Φανάρι.    

Πατριαρχεῖο Ρουμανίας: Ὁ Πατριάρχης Ρουμανίας Δανιὴλ διατηρεὶ οὐδέτερη στάση στὸ θέμα τῆς Οὐκρανίας. Κατὰ τὶς ὑπάρχουσες πληροφορίες θέλει νὰ ἐξασφαλίσει τὴ διατήρηση τῶν θρησκευτικῶν δικαιωμάτων τῆς ρουμανικῆς μειονότητας στὴν Οὐκρανία καὶ δὲν θέλει νὰ ἔρθει σὲ ἀντιπαράθεση μὲ τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας. Στὶς 24 Νοεμβρίου 2018 στὴν πανηγυρικὴ συνεδρίαση τῆς Συνόδου τοῦ Πατριαρχείου τῆς Ρουμανίας στὸ Βουκουρέστι τιμήθηκε ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος, ὁ ὁποῖος στὴν ὁμιλία του ἔθιξε καὶ τὸ θέμα τῆς αὐτοκεφαλίας τῆς Οὐκρανίας. Ἀντίθετα ὁ Πατριάρχης κ. Δανιὴλ ἂν καὶ προκλήθηκε ἀπὸ τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη νὰ λάβει θέση ἐπὶ τοῦ ζητήματος τὸ ἀπέφυγε. Τοῦ εἶπε τὸ ἀκόλουθο γενικὸ καὶ διφορούμενο: « Ἐκτιμᾶμε τὶς προσπάθειές σας νὰ προωθήσετε στὸν σύγχρονο κόσμο τὴ διοικητικὴ ἐλευθερία τῶν ὀρθοδόξων αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν καὶ τὴ συνοδικότητα καὶ τὴν πανορθόδοξη κοινωνία, ἑνώνοντας τὴν ἐλευθερία μὲ τὴν ὑπευθυνότητα, γιὰ τὸ καλό της Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ».

Πατριαρχεῖο Βουλγαρίας: Ἡ Ἐκκλησία τῆς Βουλγαρίας δὲν ἔχει ἀκόμη ἐκφρασθεῖ ἐν Συνόδω γιὰ τὸ θέμα τῆς Οὐκρανίας. Ὁ Πατριάρχης Νεόφυτος ζήτησε νὰ συγκληθεῖ διάσκεψη τῶν Προκαθημένων γιὰ νὰ συζητήσουν τὸ θέμα. Ὁ Μητροπολίτης Βιδινίου Δανιήλ, μέλος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, σὲ συνέντευξη ποὺ ἔδωσε στὴν ἐπίσημη ἰστοσελίδα τῆς Βουλγαρικῆς Ἐκκλησίας, στὶς 15 Δεκεμβρίου 2018, ρωτήθηκε σχετικὰ καὶ ἀπάντησε ὅτι ὁ ἴδιος καὶ ἄλλοι Μητροπολίτες εἶναι ὑπὲρ τῆς ἀποψης  νὰ ἐκφραστεῖ ἐπὶ τοῦ θέματος τῆς Οὐκρανίας ἡ θέση τοῦ Πατριαρχείου Βουλγαρίας, ἀλλὰ ἄλλοι Μητροπολίτες του ἐπιθυμοῦν αὐτὸ νὰ παραμείνει οὐδέτερο στὴ διένεξη Φαναρίου – Μόσχας. Στὴν ἐρώτηση ἂν ἡ ἄποψη περὶ οὐδετερότητας αὐτῶν τῶν Μητροπολιτῶν ὀφείλεται σὲ πολιτικὴ πίεση ἀπὸ πλευρᾶς Μόσχας ἢ ΗΠΑ, ποὺ ὑποκίνησαν καὶ τὸ θέμα, ὁ Μητροπολίτης Δανιὴλ ἀπάντησε μόνο πὼς σὲ ὅ,τι τὸν ἀφορὰ οὐδεὶς μπορεῖ νὰ ἀσκήσει πίεση ἐπάνω του... Καὶ ὁ νοῶν νοείτω. Ὡς πρὸς τὸ οὐκρανικὸ θέμα ὁ Μητροπολίτης Βιδινίου ἐκφράστηκε σαφῶς σὲ βάρος τῆς ἐνέργειας τοῦ Φαναρίου. Εἶπε ὅτι παραβίασε Ἱεροὺς Κανόνες, πὼς οἱ συνεννοήσεις του ἦταν μὲ τὸ ἐθνικιστικὸ καὶ ἄθεο κράτος τῆς Οὐκρανίας καὶ ὄχι μὲ τὸν πιστὸ λαό της καὶ πὼς οἱ ἐνέργειές του καθόλου δὲν θὰ γεφυρώσουν τὸν ἐκκλησιαστικὸ διχασμό, ἀλλὰ ἀντίθετα θὰ τὸν βαθύνουν.

Πατριαρχεῖο Γεωργίας:  Ὁ Πατριάρχης Γεωργίας Ἠλίας τὸν Ἰούνιο τοῦ 2018 ἐκφράστηκε κατὰ τῶν πρωτοβουλιῶν τοῦ Φαναρίου στὴν Οὐκρανία καὶ τόνισε ὅτι ἀναγνωρίζει στὴ χώρα μόνο τὴν ὑπὸ τὸν Μητροπολίτη Ὀνούφριο κανονικὴ Ἐκκλησία. Ἀντίθετα ὁ Μητροπολίτης Τσκοντίντι Πέτρος ἐκφράστηκε ὑπὲρ τῶν πρωτοβουλιῶν τοῦ Φαναρίου στὴν Οὐκρανία. Στὸ τέλος τοῦ ἔτους συνεδρίασε ἡ Σύνοδος τοῦ Πατριαρχείου Γεωργίας καὶ φάνηκε ὅτι ἡ πλειονοψηφία της εἶναι ὑπὲρ τῆς αὐτοκέφαλης Ἐκκλησίας στὴν Οὐκρανία. Κατὰ παρατηρητὲς τῶν θεμάτων τῆς Γεωργίας ἡ ἐκ μέρους τῶν Ρώσων οὐσιαστικὴ κατοχὴ τῶν Γεωργιανῶν περιοχῶν τῆς Ἀμπχαζίας καὶ τῆς Βόρειας Ὀσετίας ἐπιδρᾶ στὴν ἀπόφαση τῆς Συνόδου. Πάντως ὁριστικὴ ἀπόφαση θὰ ληφθεῖ μετὰ τὴν ἐπίδοση τοῦ Τόμου τῆς αὐτοκεφαλίας ἀπὸ τὸν Πατριάρχη κ. Βαρθολομαῖο καὶ τὴν παραλαβὴ τοῦ σχετικοῦ ἐνημερωτικοῦ γράμματος. Ἡ φιλοδυτικὴ κυβέρνηση τῆς Γεωργίας, φυσικὰ γιὰ λόγους πολιτικούς,  εἶναι ὑπὲρ τῆς αὐτοκεφαλίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας. Ἡ τελευταία δήλωση στὸ 2018, στὶς 28 Δεκεμβρίου, τοῦ Πατριάρχου Γεωργίας εἶναι ἐνδεικτική τῆς ἀμηχανίας ποὺ κυριαρχεῖ στὰ μέλη τῆς Συνόδου τοῦ Πατριαρχείου Γεωργίας. Ὁ Πατριάρχης Ἠλία ἐκφράζει τὴ λύπη του γιὰ τὴν ἐκκλησιαστικὴ κατάσταση στὴν Οὐκρανία καὶ τὴν ἐλπίδα ὅτι μὲ τὴν δύναμη τοῦ Θεοῦ θὰ ἀποκατασταθοῦν οἱ ἀδελφικὲς σχέσεις Κωνσταντινουπόλεως καὶ Μόσχας....

Ἐκκλησία τῆς Κύπρου: Τὸ ἰδιαίτερο γραφεῖο τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Κύπρου τὴν 9η Νοεμβρίου 2018 ἐξέδωσε ἀνακοίνωση γιὰ τὸ θέμα τῆς αὐτοκεφαλίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας. Μεταξὺ τῶν ἄλλων ἀναφέρει ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Κύπρου διατηρεῖ ἐξαίρετες σχέσεις ἑνότητας μὲ ὅλες τὶς Ὀρθόδοξες τοπικὲς Ἐκκλησίες καὶ πώς «σὲ αὐτὴ τὴν κρίσιμη περίοδο ὀφείλουμε ὅλοι νὰ εἴμαστε προσεκτικοὶ καὶ νὰ ἀποφεύγουμε τὶς δημόσιες δηλώσεις, ποὺ ἔχουν ὡς ἀποτέλεσμα τοὺς μεγάλους τίτλους καὶ ἐπιδεινώνουν τὸ πρόβλημα. Ὁ Μακαριώτατος προσεύχεται ὅλα τὰ προβλήματα νὰ λυθοῦν μὲ ἐν ἀγάπη σοβαρὸ διάλογο. Παράλληλα ἐξέφρασε τὴν προθυμία του νὰ ἐργασθεῖ πρὸς αὐτὴ τὴν κατεύθυνση». Εἶναι προφανὲς ἀπὸ τὴ δήλωση τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς ὅτι οἱ ἐνέργειες τοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου στὴν Οὐκρανία, προκαλοῦν σοβαρὸ προβληματισμὸ στην  Ἐκκλησία τῆς Κύπρου, διότι βιαίως διαταράσσονται οἱ ἕως τώρα ἰσορροπίες στὶς σχέσεις Της μὲ τὸ Φανάρι καὶ τὴ Μόσχα, τὶς ὁποῖες διατηρεῖ μὲ ἄψογο τρόπο καὶ ὅποια θέση καὶ ἂν πάρει γνωρίζει ὅτι θὰ ζημιωθεῖ ὁ Ἑλληνισμὸς τῆς Κύπρου.

Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος: Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος δὲν ἔχει ἐκφραστεῖ ἀκόμη ἐπισήμως. Ὁ Μητροπολίτης τῆς Μπαρισέβκα Βίκτωρ ἐπισκέφθηκε στὴν Ἀρχιεπισκοπὴ τὸν κ. Ἱερώνυμο, στὶς 15 Ἰουνίου 2018,  καὶ τοῦ προσκόμισε στὰ ἑλληνικὰ τὴν ἀπόφαση τῆς κανονικῆς Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας ἐπὶ τῆς ἀποδόσεως τῆς αὐτοκεφαλίας στοὺς σχισματικούς τῆς χώρας. Κατὰ τὴν ἰστοσελίδα τῆς Ἑνώσεως Ὀρθοδόξων Δημοσιογράφων ὁ Προκαθήμενος τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας ἀπάντησε ὅτι θεωρεῖ τὸ θέμα περίπλοκο καὶ ὅτι θὰ πάρει πολὺ χρόνο ἡ μελέτη καὶ ἀπόφανση ἐπὶ τοῦ ζητήματος. Ἴδια ἀπάντηση ἔδωσε ὁ κ. Ἱερώνυμος καὶ στὴν ἀντιπροσωπεία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ποὺ τὸν ἐπισκέφθηκε καὶ τοῦ ἐξέθεσε τὶς ἀπόψεις του.

Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος πάντως στὴν ὁμιλία του στὴν Ἱεραρχία, στὶς 5 Ὀκτωβρίου 2018, ἄφησε αἰχμὲς σὲ βάρος τοῦ Φαναρίου. Σημείωσε: «Ἡ διχόνοια καὶ ἡ ἔλλειψη ἑνότητος χαροποιεῖ περισσότερο ἀπὸ ὅλα τὸν διάβολο. Ἐθνικιστικὲς τάσεις, ἡγετικὲς ἐπιδιώξεις καὶ ἱστορικὲς ἀνακρίβειες δὲν ἔχουν θέση στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία... Ἂς ἀγωνισθοῦμε ὅλοι  γιὰ τὴ διατήρηση τῆς ἑνότητάς μας. Οἱ διενέξεις στὴν ὀρθόδοξη οἰκογένεια δίδουν λαβὲς σὲ ὅλους ὅσους μάχονται τὸν ρόλο καὶ τὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας».

Οἱ Μητροπολίτες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος διστάζουν νὰ πάρουν ἀνοικτὰ θέση στὸ θέμα τῆς Οὐκρανίας, πλὴν ὁρισμένων ἐξαιρέσεων. Περιμένουν, κυρίως αὐτοὶ τῶν «Νέων Χωρῶν», νὰ τὸ συζητήσουν στὴν Ἱεραρχία καὶ ἐπιθυμοῦν ἡ ἀπόφαση νὰ ληφθεῖ μὲ μυστικὴ ψηφοφορία, γιὰ νὰ μὴν ἔχουν προβλήματα μὲ τὸ Φανάρι. Κατὰ τῆς ἐνέργειας τοῦ Φαναρίου στὴν Οὐκρανία ἐκφράστηκε μὲ ἄρθρο του ὁ Μητροπολίτης Πειραιῶς κ. Σεραφείμ. Ὁ Μητροπολίτης Κερκύρας κ. Νεκτάριος μετὰ τὴ συνάντηση ποὺ εἶχε μὲ τὸν Μητροπολίτη Βολοκολὰμσκ Ἰλαρίωνα, τοῦ Πατριαρχείου τῆς Μόσχας, ποὺ τὸν ἐπισκέφθηκε στὶς 18 Δεκεμβρίου 2018 ἐξέφρασε τὴ λύπη του γιὰ τὴν ἐκκλησιαστικὴ κατάσταση στὴν Οὐκρανία καὶ συνάμα τὴν ἀνησυχία τοῦ γι΄ αὐτὴν καὶ πρόσθεσε: «Προκειμένου νὰ ληφθεῖ μία ἀπόφαση χρειάζεται νὰ ἐξετασθεῖ ἡ Ἀποστολικὴ Διαδοχὴ καὶ ἡ κανονικότητα, ἔτσι ὥστε αὐτὴ νὰ μὴν ἀντίκειται στὴν ἀλήθεια καὶ πρὸ πάντων νὰ μὴ διχάζεται καὶ σκανδαλίζεται ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ».

Γενικὰ ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, ὅπως καὶ ὅλες οἱ Ἑλληνορθόδοξες Ἐκκλησίες, ἔχουν περιέλθει σὲ δυσχερέστατη θέση μὲ τὶς ἐνέργειες τοῦ Φαναρίου στὴν Οὐκρανία. Ἂν τὶς δεχθοῦν θὰ ἔχουν σοβαρὰ προβλήματα σχέσεων μὲ τὶς ὑπόλοιπες Ἐκκλησίες καὶ θὰ ἔχουν  την ἱστορικὴ εὐθύνη τῆς συμπράξεως στὴν καταπάτηση τῶν Ἱερῶν Κανόνων καὶ στὸ σχίσμα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.  Αν δὲν τὶς δεχθοῦν θὰ ἔχουν νὰ ἀντιμετωπίσουν τὴν μῆνιν τοῦ Φαναρίου, μὲ ὅ,τι αὐτὸ συνεπάγεται.

Ἐκκλησία τῆς Πολωνίας: Ἡ Πολωνικὴ Ἐκκλησία, μὲ ἀνακοίνωσή της  τὸν Μάϊο τοῦ 2018, ζήτησε ἡ ἀπονομὴ τῆς αὐτοκεφαλίας στὴν Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας νὰ ἀκολουθήσει μετὰ τὴ συμφωνία ὅλων τῶν τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Ἀλλιῶς μία πρώιμη καὶ ἀνώριμη ἀπόφαση θὰ βαθύνει τὸ σχίσμα ποὺ ὑπάρχει. Αὐτὴ τὴν ἄποψη ἐξέφρασε στὶς 11 Ὀκτωβρίου καὶ ὁ Προκαθήμενος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Πολωνίας Σάββας, κατὰ τὴ συνάντησή του μὲ τὸν Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας. Ὁ κ. Σάββας στὸ τέλος Δεκεμβρίου 2018 στὴν ἐπιστολή του πρὸς τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη τοῦ ἀνακοίνωσε  ὅτι δὲν θὰ ἀναγνωρίσει τὴν «αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας», τὴν ὁποία ἀπαρτίζουν οἱ πρώην σχισματικοί τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

Γράφει μεταξὺ ἄλλων: «Παναγιώτατε, σύμφωνα μὲ τοὺς Ἱεροὺς Κανόνες οἱ σχισματικὲς ὁμάδες μποροῦν νὰ ἐπιστρέψουν στὴν κανονικότητα μόνο μέσω μετανοίας, ἐνῶ τὸ ἐπιτίμιο μπορεῖ νὰ τὸ ἄρει μόνον ἐκεῖνος ποὺ τὸ ἐπέβαλε». Τὴν πρὸς τὸν Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως ἐπιστολὴ του ὁ Προκαθήμενος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Πολωνίας τὴν κοινοποίησε σὲ ὅλους τούς ἄλλους Προκαθημένους τῶν τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Στὶς 31 Δεκεμβρίου 2018 ὁ κανονικὸς Μητροπολίτης Κιέβου Ὀνούφριος ἔλαβε τὴν ἐπιστολὴ τοῦ κ. Σάββα πρὸς τὸν κ. Βαρθολομαῖο, ποὺ συνοδευόταν μὲ μίαν προσωπικὴ ἐπιστολή, στὴν ὁποία ὁ Πολωνὸς Πρωθιεράρχης ἀναφέρει: «Πρὸς τὸν Μακαριώτατο Ὀνούφριο, Μητροπολίτη τοῦ Κιέβου καὶ πάσης τῆς Οὐκρανίας. Χαιρετώντας σας στὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, σᾶς ἐπισυνάπτω τὴν ἐπιστολὴ τὴν ὁποία ἀπέστειλα στὴν Αὐτοῦ Ἁγιότητα Βαρθολομαῖο, πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως. Εὐχόμενος πλουσία τὴν χάριν τοῦ Κυρίου, παραμένω ὑμέτερος ἐν Χριστῷ. Σάββας, Μητροπολίτης Βαρσοβίας καὶ πάσης Πολωνίας». 

Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας:  Ἡ Ἀρχιεπισκοπὴ Ἀλβανίας κοινοποίησε δύο ἐπιστολὲς ποὺ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος κ. Ἀναστάσιος ἀπέστειλε στὸν Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο. Στὴν πρώτη (10/10/2018) τοῦ ἐπισήμανε ὅτι κατὰ τὴν ἐπίσκεψη σὲ αὐτὸν 3μελούς ἀντιπροσωπείας τοῦ Φαναρίου (στὶς 30/7/2018) τοὺς εἶχε διατυπώσει τὶς ἀκόλουθες σκέψεις: «Ἡ σχεδιαζόμενη κατὰ τὴν παροῦσα χρονικὴ περίοδο χορήγησις αὐτοκεφαλίας φοβοῦμαι ὅτι θὰ εἶναι πορεία εἰς ναρκοπέδιον…. Ὁμοιάζει μὲ ἐπικίνδυνον ἐγχείρησιν ἀπροβλέπτων συνεπειῶν. Αἱ ἀντιμαχόμεναι ὁμάδες θὰ διατηρήσουν τὴν ὀντότητα καὶ συνοχὴ των, ὅπως ἐπανειλημμένως ἔχει συμβῆ εἰς διαφόρους τοπικᾶς Ἐκκλησίας. Τελικῶς ἀντὶ τῆς ἑνότητος τῶν Ὀρθοδόξων ἐν Οὐκρανία διαφαίνεται κίνδυνος διασπάσεως τῆς ἑνότητος τῆς Ὀρθοδοξίας ἐν τὴ Οἰκουμένη...».

Στὴ δεύτερη ἐπιστολή του πρὸς τὸν Πατριάρχη Μόσχας (7/11/2018)   ὁ κ. Ἀναστάσιος σημείωσε ὅτι μετὰ τὶς ἀποφάσεις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ τοῦ Πατριαρχείου τῆς Μόσχας «περίλυπος εἶναι ἡ ψυχή του καὶ τὸν διακατέχει ἀνησυχία καὶ ἀμηχανία». Και προσθέτει ὅτι θεωρεῖ ἀδιανόητο νὰ χρησιμοποιεῖται ἡ Θεία Εὐχαριστία ὡς ὅπλο ἐναντίον μίας ἄλλης Ἐκκλησίας. Τονίζει ἐπίσης πώς ὅσο σοβαρὰ καὶ ἂν εἶναι τὰ συσσωρευθέντα ζητήματα τῶν δικαιοδοσιῶν ἐπ’ οὐδενὶ συνιστοῦν αἰτία σχίσματος εἰς τὴν ἀνὰ τὸν κόσμο Ὀρθοδοξία. Τὸ τυχὸν σχίσμα ἀμαυρώνει τὸ κάλλος τῆς Ὀρθοδοξίας, ἐξασθενίζει τὸ κύρος της καὶ πληγώνει τὴν πίστη τῶν Ὀρθοδόξων. Τέλος ζητεῖ νὰ ἀναζητηθεῖ ψυχραίμως συμβιβαστικὴ λύση.

Ἐκκλησία τῆς Τσεχίας καὶ τῆς Σλοβακίας: Ὁ Μητροπολίτης Μπαρισὲβσκ Βίκτωρ, τῆς κανονικῆς Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας,  ἐπισκέφθηκε, στὶς 13 Νοεμβρίου 2018, στὴν κατοικία του τὸν Προκαθήμενο τῆς Ἐκκλησίας Τσεχίας καὶ Σλοβακίας Ραστισλὰβ καὶ τὸν ἐνημέρωσε γιὰ τὴν ἐκκλησιαστικὴ κατάσταση στὴν Οὐκρανία. Κατὰ τὴ συνάντηση ὁ κ. Ραστισλὰβ ἀνέφερε, μεταξὺ ἄλλων, τὰ ἀκόλουθα: «Εἴμαστε ἰδιαίτερα ἀνήσυχοι γιὰ τὴν ἀδελφὴ Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας. Προσευχόμαστε καὶ ὑποστηρίζουμε τὴν Κανονικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, μὲ ἐπικεφαλῆς τὸν Μητροπολίτη Ὀνούφριο». 

Συμπερασματικὰ καὶ ὅπως ἔχουν τὰ δεδομένα στὸ τέλος τοῦ 2018, ὡς πρὸς τὸ ἐξελισσόμενο σχίσμα στὴν Ὀρθοδοξία, οἱ ἀπόψεις ὡς πρὸς τὴν ἐνέργεια τοῦ Φαναρίου τῶν δεκατεσσάρων πατριαρχείων καὶ αὐτοκεφάλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ἔχουν ὡς ἀκολούθως:
Σαφῶς ἀρνητικὲς πέντε: Πατριαρχεῖα Ἀντιοχείας, Ρωσίας καὶ Σερβίας καὶ οἱ Ἐκκλησίες Πολωνίας καὶ Τσεχίας – Σλοβακίας.
Μᾶλλον ἀρνητικὴ μία: Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας
Μὲ ἐρωτηματικὸ ἑπτά: Πατριαρχεῖα Ἱεροσολύμων, Ρουμανίας, Βουλγαρίας, Γεωργίας καὶ οἱ Ἐκκλησίες Κύπρου, Ἑλλάδος καὶ Ἀλβανίας.
Θετικὴ μία: Πατριαρχεῖο Κωνσταντινούπολης

Ἐντός τοῦ 2019 θὰ ἀσκηθοῦν ἔνθεν καὶ ἔνθεν ποικίλες πολιτικὲς καὶ ἐκκλησιαστικὲς πιέσεις πρός  τίς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες καὶ τὰ δεδομένα πιθανὸν νὰ ἀλλάξουν. Ἡ κατάσταση ὡς πρὸς τὴν ἀναγνώριση τῆς αὐτοκεφαλίας τῶν σχισματικῶν τῆς Οὐκρανίας παραμένει ρευστή. Τὸ πολιτικὸ καὶ γεωπολιτικό  παιχνιδι στὴν Οὐκρανία εἶναι μείζονος γεωπολιτικῆς σημασίας γιὰ τὶς ΗΠΑ καὶ γενικὰ γιὰ τὴ Δύση ἀπὸ τὴ μία πλευρὰ καὶ γιὰ τὴ Ρωσία ἀπὸ τὴν ἄλλη. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινούπολης ἐνεπλάκη ἑκουσίως σὲ αὐτὸ τὸ ἐπικίνδυνο παιχνίδι γιὰ τὴν ἑνότητα τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἡ παροῦσα καταγραφὴ τῶν ἀπόψεων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν στὸ τέλος τοῦ 2018 θὰ καταδείξει τὶς ἐξελίξεις ποὺ θὰ συμβοῦν τὸ 2019.-

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.