Ἡ μετάνοια ἀναγεννᾶ τὸν ἄνθρωπο

Τοῦ Μητροπολίτου Ἐδέσσης Ἰωὴλ 

«Ὁ ἐπιούσιος Ἄρτος»

Οἱ Ἑβραῖοι εἶχαν μία πολὺ κακὴ ἀντίληψη γιὰ τοὺς τελώνες· τοὺς θεωροῦσαν πολὺ ἁμαρτωλούς. Ἦταν διαδεδομένη ἄποψη στὸν λαὸ πὼς οἱ τελῶνες ἦταν ταυτισμένοι μὲ τοὺς φιλάργυρους καὶ ἄπληστους. Ἕνας ἀπὸ τοὺς Πατέρες γράφει: «τοῖς τελώναις γὰρ ὁ βίος οὐδαμόθεν ἄλλοθεν ἢ ἐκ δακρύων πτωχικῶν», δηλαδὴ ἡ περιουσία τῶν τελωνῶν προέρχεται ἀπὸ τὰ δάκρυα τῶν πτωχῶν. Ἄλλωστε μία ἀπὸ τὶς κατηγορίες ἐναντίον τοῦ Χριστοῦ ἦταν πὼς εἶναι φίλος τῶν τελωνῶν καὶ τῶν ἁμαρτωλῶν (Ματθ. 11, 19). Ὁ σημερινὸς ἀρχιτελώνης Ζακχαῖος ζήτησε νὰ δεῖ τὸν Χριστό. Ἦλθε σὲ ἐπαφὴ μαζί του καὶ σώθηκε.

Δὲν ὑπάρχει ἁμαρτωλὸς 

πού νά μὴν ἔχει χαρίσματα

Πράγματι ὁ Ζακχαῖος, ἂν καὶ ἦταν μπλεγμένος στὴν ἁμαρτία, δὲν ἦταν τελείως διεφθαρμένος. Παρόλο ποὺ ζεῖ μία ζωὴ ἀδικίας καὶ ἁρπαγῆς καὶ ἀνάξια γιὰ τὸν νόμο τοῦ Θεοῦ, ἐν τούτοις μέσα στὴν ψυχὴ του ὑπάρχει μία λαχτάρα νὰ δεῖ τὸν Χριστό. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λέγει πὼς «εἶχε ψυχὴν ἐπιτηδείαν πρὸς ἀρετήν», δηλαδὴ ἡ ψυχὴ του παρόλες τὶς ἁμαρτίες του ἦταν κατάλληλη γιὰ νὰ δεχθεῖ τὸν σπόρο τοῦ Θεοῦ. Εἶχε κάποια ἀρετή. Δὲν ὑπάρχει ἄνθρωπος, ὅσο καὶ ἁμαρτωλὸς νὰ εἶναι, ποὺ μέσα στὴν ψυχή του νὰ μὴν διατηρεῖ τὰ ἴχνη τῆς εὐγένειας τῆς ἀνθρώπινης φύσεως. Ὅπως ἐπίσης δὲν ὑπάρχει...

ἅγιος ποὺ νὰ μὴν ἔχει κάποια ἐλαττώματα. Στὸν μὲν πρῶτο ἀφήνει ὁ Θεὸς τοὺς χαρακτῆρες τῆς χάριτός Του, ὥστε πάντοτε νὰ ἔχει τὴ δυνατότητα νὰ μετανοήσει, ἐνῶ στὸν δεύτερο ἀφήνει μερικὰ πάθη γιὰ νὰ μὴν ὑπερηφανεύεται· νὰ θυμᾶται πάντοτε πὼς ἡ χάρη εἶναι δωρεὰ τοῦ Θεοῦ κι ὄχι φυσικὸ προσόν.

Ὁ ἄνθρωπος ποὺ μετανοεῖ δὲν εἶναι φίλαυτος

Ἐντύπωση μεγάλη προκάλεσε ὁ τρόπος ποὺ διάλεξε ὁ Ζακχαῖος νὰ δεῖ τὸν Κύριο· ἀνέβηκε πάνω σὲ ἕνα δένδρο. Ἂν καὶ ἐπώνυμος αὐτός, δὲν δίστασε νὰ παραμερίσει τὴν κοινωνική του ὑπόσταση καὶ τὴν κριτικὴ τοῦ κόσμου καὶ νὰ χρησιμοποιήσει αὐτὸ ὡς μέσο γνωριμίας του μὲ τὸν Χριστό. Ἄλλο πράγμα νὰ διαφωνεῖ κάποιος μαζί σου καὶ ἄλλο νὰ σὲ εἰρωνεύεται καὶ νὰ σὲ ὑποτιμᾶ. Μὲ μεγάλη δυσκολία ἀντιμετωπίζουμε τὴν εἰρωνεία, τὰ μισόλογα, τὴν ὑποτίμηση γιὰ τὶς πνευματικές μας ἐπιλογές. Προκειμένου ὅμως νὰ γνωρίσουμε τὸν Χριστό, ὀφείλουμε νὰ παραμερίσουμε τὴ φιλαυτία μας, τὴν προβολή μας καὶ τὴν κοινωνική μας πολλὲς φορὲς θέση. Ἀρκετὲς φορὲς τοὺς ἀνθρώπους τοὺς ἐμποδίζουν νὰ γνωρίσουν τὸν Κύριο οἱ χλευασμοὶ καὶ οἱ κοροϊδίες τῶν ἄλλων.

Τὸ ἀποτέλεσμα τῆς μετάνοιας

Ὁ Ζακχαῖος «ἔτυχεν ὧν μὴ προσεδόκα», δηλαδὴ πέτυχε ἐκεῖνο ποὺ δὲν ἔλπιζε, τονίζει ὁ ἅγιος Κύριλλος. Γνώρισε τὸν Κύριο, ἐξομολογήθηκε τὶς ἁμαρτίες του, ἐπιβεβαιώθηκε ἡ μετάνοιά του, ἄλλαξε ζωή. Μπῆκε στὸ σπίτι του ὁ Χριστὸς καὶ ἀπὸ φιλάργυρο τὸν ἔκανε ἐλεήμονα, ἀπὸ μισόθεο φιλόθεο, ἀπὸ μισόξενο φιλόξενο, ἀπὸ ἁμαρτωλὸ μετανοημένη εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Ὁ Χριστὸς τοῦ ἔφερε τὴ σωτηρία.

Δὲν εἶναι πάντοτε σωστὴ ἡ κρίση μας γιὰ τοὺς ἀνθρώπους

Συμβαίνει στούς περισσότερους ἀνθρώπους ἀπὸ μᾶς νὰ ἔχουμε λανθασμένη ἀντίληψη γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ μερικὲς φορὲς καὶ γιὰ τοὺς κοντινούς μας ἀνθρώπους. Ἔχουμε σχηματίσει τὴν ἰδέα πὼς οἱ πιὸ πολλοὶ εἶναι κακοί, ὑποκριτές, κρυψίνοες, μὲ πολλὰ ἐλαττώματα καὶ λίγες ἀρετές. Μὲ βάση τὶς ψευδεῖς ἐκτιμήσεις μας δὲν διστάζουμε νὰ τοὺς κατηγοροῦμε καὶ νὰ τοὺς προσάπτουμε καταστάσεις ποὺ δὲν ἔχουν δημιουργήσει. Ἰδιαίτερα καταφέρονται οἱ μεγαλύτεροι ἐναντίον τῶν νέων θεωρώντας τοὺς πιὸ πολλοὺς διεφθαρμένους καὶ ἔκλυτους. Τὸ ἴδιο κάνουμε καὶ γιὰ τοὺς πιὸ μεγάλους στὴν ἡλικία. Λίγο - πολύ τούς καταλογίζουμε ἁμαρτίες, ποὺ πιθανῶς νὰ μὴν ἔχουν, καὶ τοὺς βάζουμε στὴν κόλαση.

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ξεχνᾶμε πὼς εἴμαστε κι ἐμεῖς ἄνθρωποι ὑποκείμενοι στὰ ἴδια πάθη καὶ τὶς ἴδιες ἁμαρτίες. Ἡ φιλαυτία μας ὅμως δὲν μᾶς ἀφήνει νὰ δοῦμε καθαρὰ τὰ δικά μας, ἐνῶ νομίζουμε πὼς ἡ κρίση μας γιὰ τοὺς ἄλλους εἶναι ἀσφαλής. Μοιάζουμε μὲ τὸν Ζακχαῖο ποὺ δὲν μποροῦσε νὰ δεῖ τὸν Χριστό. Τὰ βιοτικὰ πράγματα καὶ ὁ «ὄχλος τῶν παθῶν», κατὰ τοὺς Πατέρες, δὲν μᾶς ἀφήνουν νὰ γνωρίσουμε τὸν Χριστό. Ἀντίθετα, ἡ μετάνοια μᾶς ἀνοίγει τοὺς ὁρίζοντες τῆς σωτηρίας μας. Ἂς βιώσουμε τὴ μετάνοια, ἀδελφοί μου, γιὰ νὰ ἀναγεννηθοῦμε. Ἀμήν.

imlemesou