Ὃ Χίτλερ δὲν πίστευε στὰ αὐτιά του. Κάθισε βαριὰ στὴν πολυθρόνα του. Στὴ “φωλιὰ τῶν ἀετών” στὸν πύργο καὶ στρατηγεῖο του στὸ Berchtesgaden στὰ χιονισμένα βουνὰ τῶν Βαυαρικῶν Ἄλπεων. Μὲ τὸ ἕνα του χέρι χάιδεψε τὸ ἀγαπημένο τοῦ λυκόσκυλο τὴν Μπλόντι. Τὸ ἄλλο τὸ ἔφερε στὸ μέτωπό του καὶ τὸ ἔτριψε. Ζήτησε λίγο οὐίσκι δίχως παγάκια ἀπὸ τὸν πιστό του ὑπηρέτη τὸν Χάιντς Λίγκε. Ἦταν ἕτοιμος νὰ καταρρεύσει. Ὁ Ὑποστράτηγος Karl Heinrich Georg Ferdinand Kreipe, ὁ ὁποῖος γιὰ τὴ Wehrmacht ἦταν ἕνας ζωντανὸς θρύλος, ἕνας ἀξιωματικὸς ποὺ πολεμοῦσε ἀπὸ τὸν Πρῶτο παγκόσμιο πόλεμο καὶ ποὺ στὸν Δεύτερο εἶχε διακριθεῖ καὶ παρασημοφορηθεῖ γιὰ τὶς ἱκανότητες καὶ τὸ θάρρος του στὸ Ἀνατολικὸ μέτωπο, ἀπήχθη ἀπὸ μία ντουζίνα ντόπιους Κρητικοὺς καὶ Ἄγγλους κομάντο. 26 Ἀπριλίου 1944...
Δεῖτε...
ὁ μπαρουτοκαπνισμένος Στρατηγὸς Κράιπε
Θὰ μποροῦσε εὔκολα νὰ πρόκειται γιὰ σενάριο κάποιας καλογυρισμένης Χολιγουντιανῆς ταινίας. Θὰ μποροῦσε κάποιος νὰ ἀκούσει ἢ νὰ διαβάσει τὴν ἱστορία καὶ νὰ μὴν πιστέψει λέξη. Θὰ ἔλεγε ὅτι τέτοια πράγματα δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ συμβοῦν οὔτε στὰ παραμύθια μὲ καλὸ τέλος, οὔτε καν στὶς ταινίες τοῦ Χόλιγουντ. Καὶ ὅμως ὅτι θὰ διαβάσετε ὄχι μόνο συνέβη ἀλλὰ εἶναι μία καταγεγραμμένη ἱστορικά, πραγματικότητα.
Ἡ ἀπαγωγὴ τοῦ Στρατηγοῦ Κράιπε στὴν Κρήτη, τσάκισε τὸ ἠθικὸ τῶν Γερμανῶν, ὄχι μόνο στὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ καὶ σὲ ὁποιοδήποτε ἄλλο σημεῖο πολεμοῦσαν ἐκείνη τὴ στιγμή, καὶ παράλληλα ἀναπτέρωσε τὸ φρόνημα τῶν λαῶν ποὺ μάχονταν ἐνάντια στοὺς Ναζί. Ὅταν ἡ εἴδηση, ἔφτασε μέχρι τὸ Γερμανικὸ Ἐπιτελεῖο Στρατοῦ στὸ Βερολίνο ἀλλὰ καὶ στὰ αὐτιὰ τοῦ ἰδίου τοῦ Χίτλερ, πὼς ἕνας μπαρουτοκαπνισμένος Γερμανὸς ταξίαρχος μὲ ἀνδραγαθήματα στὸ Ἀνατολικὸ Μέτωπο, ὁ ὁποῖος λίγες ἡμέρες πρίν, εἶχε προαχθεῖ σὲ ὑποστράτηγο, ἀπήχθη στὴν Κρήτη, Μετὰ ἀπὸ αὐτὸ τὸ γεγονὸς τίποτε δὲν ἦταν πλέον ἀδύνατον.
Τὸ σχέδιο ποὺ ἐπεξεργάζονταν οἱ Ἄγγλοι μῆνες πρὶν τὴν ἀπαγωγὴ τοῦ Κράιπε, ἦταν ἁπλὸ καὶ συνάμα περίπλοκο. Ἕνα σχέδιο γεμάτο κινδύνους καὶ μὲ πολὺ μικρὰ ποσοστὰ ἐπιτυχίας, ἐὰν δὲν ὑπῆρχε ἄψογος συντονισμὸς κινήσεων. Ὁ Διοικητὴς τῆς Κρήτης ὁ Γερμανὸς στρατηγὸς Μύλερ, γνωστὸς γιὰ τὰ ἐγκλήματα καὶ τὶς θηριωδίες του σὲ βάρος τοῦ ἀδάμαστου κρητικοῦ λαοῦ, ἔπρεπε νὰ ἀπαχθεῖ, νὰ μεταφερθεῖ σὲ συμμαχικὸ ἔδαφος καὶ νὰ πληρώσει γιὰ τὰ ἐγκλήματά του.
Ὁ προηγούμενος διοικητὴς Κρήτης στρατηγὸς Μύλερ, γνωστὸς γιὰ τὶς θηριωδίες του.Αὐτὸς ἦταν ὁ ἀρχικὸς στόχος
Ὅμως ἡ τύχη δὲν ὅρισε νὰ εἶναι ὁ Μύλερ ὁ ἀπαχθεῖς. Μία ξαφνικὴ μετάθεσή του καὶ τὴ θέση του ὡς διοικητὴς στὸ νησὶ ἀνέλαβε ὁ ταξίαρχος Κράιπε. Ὁ ὁποῖος μάλιστα προήχθη σὲ ὑποστράτηγο.
Τὰ πρόσωπα ἄλλαξαν ὄχι ὅμως καὶ τὸ σχέδιο. Ἀντὶ τοῦ Μύλερ, ὁ Κράιπε. Οἱ Ἐγγλέζοι ἔτριβαν τὰ χέρια τους. Ὁ Κράιπε ἦταν πολὺ γνωστὸς ἀνώτατος ἀξιωματικός της Wehrmacht. Τὸ χτύπημα θὰ ἔκανε μεγαλύτερο θόρυβο...
Σὲ καθημερινὴ βάση, 24 ὧρες τὸ 24ωρο ἀπὸ ἀπόσταση ἀσφαλείας, Ἄγγλοι κομμάντος ντυμένοι κρητικοί, ἀλλὰ καὶ Κρητικοὶ ποὺ παρίσταναν τοὺς βοσκοὺς παρακολουθοῦσαν καὶ κατέγραφαν τὸ πρόγραμμα τοῦ Διοικητῆ τοῦ νησιοῦ. Ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ ἔφευγε ἀπὸ τὸ σπίτι τοῦ τὸ πρωὶ μέχρι τὴν ὥρα ποὺ ἐπέστρεφε. Ποῦ πήγαινε ποιοὺς συναντοῦσε, πόση ὥρα ἔκανε τὸ αὐτοκίνητό του ἀπὸ τὸ σπίτι στὸ στρατηγεῖο, ποιὸς ὁδηγοῦσε, ποὺ ἔκοβε ταχύτητα, πόσα αὐτοκίνητα συνοδείας ὑπῆρχαν. Οἱ κρητικοὶ εἶχαν γίνει ἡ σκιά του.
Ὡς κατοικία τοῦ στρατηγοῦ Κράιπε εἶχε ἐπιλεγεῖ ἡ βίλα ‘Ἀριάδνη’, ἀπέναντι ἀπὸ τὰ ἐρείπια τῆς ἀρχαίας Κνωσσοῦ, πέντε περίπου χιλιόμετρα ἀπὸ τὸ Ἡράκλειο. Ἡ βίλα εἶχε χτιστεῖ ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Ἄγγλο ἀρχαιολόγο Ἔβανς, ποὺ διενήργησε τὶς ἀνασκαφὲς γιὰ τὸ ἀνάκτορο τοῦ βασιλιᾶ Μίνωα. Γιὰ συμβολικοὺς λόγους ὁ Ἔβανς τότε, εἶχε χαρίσει στὴν βίλα τὸ ὄνομα τῆς κόρης τοῦ μυθικοῦ βασιλιᾶ. Στὴν μικρὴ κωμόπολη Ἄνω Ἀρχάνες, σὲ ἀπόσταση 17 περίπου χιλιομέτρων ἀπὸ τὴν βίλα, βρισκόταν τὸ στρατηγεῖο τοῦ Κράιπε. Κατὰ τὴν συνήθειά του, ὁ στρατηγὸς πήγαινε καθημερινὰ στὸ στρατηγεῖο του καὶ ἐπέστρεφε σπίτι τοῦ λίγο πρὶν τὶς 9 τὸ βράδυ.
Οἱ λύσεις ἦταν δύο. Ἡ πρώτη νὰ γίνει ἡ ἀπαγωγὴ μέσα στὴ βίλα Ἀριάδνη τὸ βράδυ ὅταν ὁ Κράιπε θὰ ἀναπαυόταν καὶ ἡ δεύτερη νὰ γίνει κατὰ τὴ διάρκεια ποὺ ὁ Κράιπε θὰ πήγαινε στὸ στρατηγεῖο του, δηλαδὴ στὸ δρόμο-ἐν κινήση. Εἶχε ἐπιλεγεῖ μάλιστα καὶ τὸ ἰδανικὸ σημεῖο. Μία δεξιὰ στροφὴ κατηφορικὴ ,σὲ μία ἐρημιὰ τῆς διαδρομῆς, ὅπου τὰ αὐτοκίνητα ἀναγκαστικὰ ἔκοβαν ταχύτητα γιὰ νὰ μὴν πέσουν στὸν γκρεμό. Δεξιὰ καὶ ἀριστερά της στροφῆς ὑπῆρχαν καὶ ἄδεια ἀρδευτικὰ χαντάκια, ἰδανικὰ γιὰ νὰ κρυφτοῦν ἐκεῖ οἱ ἀπαγωγεῖς. Ἡ πρώτη λύση ἀπορρίφθηκε ἐξ ἀρχῆς. Ἡ Βίλα ἦταν περιφραγμένη μὲ τριπλῆ σειρὰ ἠλεκτροφόρων συρμάτων καὶ φυλασσόταν ἀπὸ μία ὁλόκληρη διμοιρία, ποὺ χρησιμοποιοῦσε εἰδικὰ ἐκπαιδευμένα σκυλιά. Τὰ περιπολα ἦταν τόσο πυκνὰ καὶ οἱ ἐπισκέψεις διαφόρων ἀνώτερων ἀξιωματικῶν τόσο συχνές, τοὺς ὁποίους ἀσφαλῶς συνόδευε ἡ δική τους ὁμάδα φρούρησης, ὥστε ἡ παραμικρὴ κίνηση θὰ γινόταν ἄμεσα ἀντιληπτή.
καὶ δεχόταν ἐπίθεση ἀπὸ Γερμανούς, οἱ ἄνδρες τοῦ καπετάνιου Μπαντουβᾶ
Ὁ ταγματάρχης Φέρμορ ἢ Φιλεντὲμ (ἀριστερά), ντυμένος κρητικὸς
Ἐμπνευστὴς τοῦ σχεδίου ἦταν ὁ Βρετανὸς ταγματάρχης Πάτρικ Φέρμορ. Ἕνας ἀξιωματικὸς ποὺ λάτρευε τὴν Κρήτη καὶ οἱ Κρητικοὶ τὸν ἐμπιστεύονταν. Τὸν φώναζαν μάλιστα “Πάντυ” ἢ “Φιλεντεμ”, ἐπειδὴ ἀγαποῦσε τὸ κρητικὸ αὐτὸ τραγούδι. Ὁ Φιλεντὲμ λοιπὸν ἀνέλαβε νὰ βρεῖ καὶ νὰ ὀργανώσει τὴν ὁμάδα ἀπαγωγῆς. Ἐπέλεξε λοιπὸν τὸν Λοχαγὸ William Stanley Moss, ὁ ὁποῖος μιλοῦσε ἄψογα πολλὲς γλῶσσες καὶ τὴν Γερμανικὴ καὶ ἦταν ἄσσος στὴν ὁδήγηση. Εἶχε ἐκπαιδευτεῖ καὶ σὰν κομάντο. Ἐπιλέχτηκαν ἀκόμη οἱ Μανώλης Πατεράκης, μέλος τῆς τοπικῆς ἀντίστασης, ποὺ γνώριζε ἄπταιστα τὰ μονοπάτια καὶ τὰ βουνὰ τῆς Κρήτης, ὅπως καὶ ὁ ἀνθυπολοχαγὸς Γιῶργος Τυράκης ἀπὸ τὴν Σάτα (γνωστὸς στὴν περιοχὴ ὡς Τυρογιώργης). Καὶ οἱ δύο αὐτοὶ Κρῆτες εἶχαν ἐκπαιδευτεῖ στὰ σαμποτὰζ στὴν Μέση Ἀνατολή.
Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς τελευταίας ἐκπαίδευσής τους στὴ Μέση ἀνατολή, ὁ Πατεράκης εἶπε στὸν Φιλεντὲμ νὰ πάρει στὴν ὁμάδα καὶ κάποιους ἄλλους κρητικοὺς ποὺ θὰ βοηθοῦσαν στὴν πραγματοποίηση τοῦ ἐγχειρήματος. Τοὺς Γρηγόρη Χναράκη, Ἀντώνη Παπαλεωνίδα καὶ Ἀντώνη Ζωιδάκη –ὅλοι ἐκπαιδευμένοι στὴν Διεύθυνση Εἰδικῶν Ἐπιχειρήσεων (Special Operation Executive -SOE) Καΐρου, στὸν ἐπιχειρησιακὸ κλάδο γιὰ τὴν Ἑλλάδα, τὸ Αἰγαῖο καὶ τὴν Βουλγαρία (Advance Force 133). Μετὰ τὸ πέρας τῶν προετοιμασιῶν, ὁ Φέρμορ μαζὶ μὲ τὴν ἀρχικὴ ὁμάδα στάλθηκε μέσω Βεγγάζης στὸ Μπρίντεζι τῆς Ἰταλίας, ὥστε λαμβάνοντας μέρος σὲ σύντομες καταδρομικὲς ἀποστολὲς νὰ ἐξασκήσουν τὶς γνώσεις τους.
Ἡ ὁμάδα ἔφτασε στὴ Κρήτη μία ἄσχημη νύχτα τοῦ χειμώνα τοῦ 44 καὶ ἀμέσως οἱ ἀντάρτες τοῦ καπετάνιου Ζωγραφάκη, τὴν ὁδήγησαν σὲ ἀσφαλῆ σπηλιὰ γιὰ νὰ ξεκουραστεῖ καὶ νὰ ἀνασυνταχθεῖ. Στὴν ὁμάδα ἐντάχθηκε καὶ ὁ ἐκπαιδευμένος σὲ σαμποτὰζ Μιχάλης Ἀκουμιανάκης, γνωστὸς καὶ ὡς Μίκυ. Τὴν ὁμάδα ποὺ πλέον εἶχε μεγαλώσει θὰ βοηθοῦσαν στὴν περίπτωση ποὺ κάτι στράβωνε
ὥστε ἡ παραμικρὴ κίνηση θὰ γινόταν ἄμεσα ἀντιληπτή.
Ὁ ἀνταρτοπόλεμος στὰ βουνὰ τῆς κρήτης τσάκιζε τὴν ψυχολογία τῶν γερμανῶν
Ὁ Φιλεντὲμ καὶ ὁ Μὸς θὰ παρίσταναν τοὺς Γερμανοὺς καὶ θὰ σταματοῦσαν τὸ opel kapitan τοῦ Κράιπε γιὰ κάποιο ἔλεγχο στὴν συγκεκριμένη στροφή. Τὸ βράδυ πρὶν τὴν ἀπαγωγὴ ὁ Ἀκουμιανάκης συνάντησε τὴν ὁμάδα. Μαζί του εἶχε σὲ ἕνα πακέτο 2 στολὲς στὰ μέτρα τοῦ Φιλεντὲμ καὶ τοῦ Μός. Τοῦ τὶς εἶχε παραδώσει ὁ πατριώτης Δημήτρης Μπαλαφούτης. Τὶς εἶχε ράψει ὁ ἀδερφός του, γνωστὸς ράφτης ἐκείνη τὴν ἐποχὴ στὸ Ἡράκλειο. Μάλιστα τὰ ἐθνόσημα τῶν πηλικίων καὶ κάποια διακριτικὰ τῶν στολῶν τὰ κέντησε ἡ μοδίστρα Ἀναστασία Ἀνδρικάκη, μία θαρραλέα γυναίκα ποὺ ἀπὸ νωρὶς ἐντάχθηκε στὴν ἀντίσταση καὶ στὸ ραφεῖο τῆς εἶχε ἐγκατασταθεῖ τὸ παράνομο Κέντρο Πληροφοριῶν τῶν ἀνταρτῶν τῆς περιοχῆς.
Λίγο πρὶν τὴν ἀπαγωγή. Φιλεντὲμ καὶ Μὸς ντυμένοι Γερμανοὶ
Στὶς 9.25 τὸ βράδυ τῆς 26η Ἀπριλίου ὁ Κράιπε ἐπέστρεφε ἀπὸ τὸ στρατηγεῖο του. Ἦταν ἀσυνόδευτος . Μόνο ἐκεῖνος καὶ ὁ ὁδηγός του. Οἱ ἀπαγωγεῖς εἶχαν ἀκροβολιστεῖ στὰ καθορισμένα σημεῖα τοῦ δρόμου. Ὁ Φέρμορ μὲ τὸν Μός, φορώντας στολὲς δεκανέα τῆς γερμανικῆς Στρατιωτικῆς Ἀστυνομίας, στάθηκαν στὴ μέση του δρόμου, ὑψώνοντας ἕνα σῆμα STOP καὶ ἀνάβοντας ἕνα κόκκινο φανάρι, ὥστε νὰ ὑπονοηθεῖ ὅτι ἐπρόκειτο γιὰ συνηθισμένο ἔλεγχο ἀσφαλείας. Πράγματι τὸ αὐτοκίνητο ἐλάττωσε ταχύτητα καὶ σταμάτησε μπροστὰ ἀπὸ τὸν ‘ἔλεγχο’. Ὁ Φέρμορ ζήτησε σὲ ἄψογα γερμανικὰ τὴν ταυτότητα τοῦ στρατηγοῦ καὶ τὴν ἄδεια κυκλοφορίας. Καὶ πρὶν καλὰ καλὰ προλάβει ὁ Κράιπε νὰ ξεκουμπώσει τὴν τσέπη του γιὰ νὰ ἐπιδείξει τὸ ντοκουμέντο ποὺ τοῦ ζητήθηκε, διαμαρτυρόμενος ποὺ ὁ δεκανέας δὲν γνώριζε τὸν διοικητή του, ὁ Φέρμορ κόλλησε τὸ πιστόλι του στὸ στῆθος τοῦ Γερμανοῦ, ἀνακοινώνοντάς του ταυτόχρονα ὅτι ἀπὸ ἐκείνη τὴν στιγμὴ ἦταν αἰχμάλωτος τῶν Βρετανῶν.
Ἡ ἀρχικὴ ὁμάδα τῶν ἀπαγωγέων
Ἡ ὀρντινάντσα καὶ ὁδηγὸς τοῦ Κράιπε ἔκανε νὰ ἀντισταθεῖ ἀλλὰ ἕνα χτύπημα στὸ κεφάλι ἀπὸ τὰ ἄλλα μέλη τῆς ὁμάδας ποὺ κατέφτασαν τὸν ἔριξε ἀναίσθητο. Μὲ δυσκολία ἔδεσαν τὸν Στρατηγὸ ποὺ χτυπιόταν καὶ ἀντιστεκόταν τὸν φίμωσαν καὶ τὸν ἔριξαν στὸ πάτωμα τοῦ αὐτοκινήτου. Ὁ Μὸς πῆρε θέση στὸ τιμόνι τοῦ Opel, δίπλα του κάθισε ὁ Φέρμορ στὴν θέση τοῦ συνοδηγοῦ, ἐνῶ οἱ Πατεράκης, ὁ Τυράκης καὶ ὁ Σαβιολάκης πίσω καὶ ξεκίνησαν ὅλοι μαζὶ παίρνοντας τὸν δρόμο γιὰ τὴν Κνωσσό.
Ὁ Ἀκουμιανάκης πῆγε στὸ Ἡράκλειο καὶ ἄρχισε νὰ διαδίδει φῆμες γιὰ τὴν ἀπαγωγὴ ποὺ θὰ παραπλανοῦσαν τοῦ Γερμανοὺς καὶ θὰ ἔδιναν τὸν ἀπαραίτητο χρόνο στὴν ὁμάδα νὰ διαφύγει. Ἐπίσης, ἐπειδὴ φοβόντουσαν ἀντίποινα τῶν Γερμανῶν σὲ βάρος ντόπιων κατοίκων, φρόντισαν οἱ εἰδήσεις ποὺ θὰ διέδιναν νὰ μὴν ἐμπλέκουν τοὺς Κρῆτες, ἀλλὰ μόνο ξενόφερτες βρετανικὲς ὁμάδες κομάντος.
Κάθε λεπτὸ ποὺ περνοῦσε ἡ τύχη ἔπαιζε παιχνίδια στοὺς ἀπαγωγεῖς. Ἔτσι μετὰ ἀπὸ κάποιες στροφὲς στὸ δρόμο πρὸς τὴν Κνωσσό, τὸ opel kapitan μὲ τὴ σημαία τοῦ στρατηγοῦ στὰ φτερά του, ἀλλὰ μὲ τοὺς ἀπαγωγεῖς καὶ τὸν στρατηγὸ δεμένο καὶ φιμωμένο μέσα, ἔπεσε σὲ μπλόκο. Ὁ Μὸς ἀντέδρασε ψύχραιμα. Μείωσε ταχύτητα καὶ ἐπέτρεψε στοὺς ἐλεγκτὲς νὰ παρατηρήσουν τὴν σημαία τοῦ στρατηγοῦ στὰ μπροστινὰ φτερά, ὅποτε χαιρέτησαν καὶ τοὺς ἄφησαν νὰ περάσουν. Ἀργότερα, ἐνῶ ἔφτασαν ἔξω ἀπὸ τὴν βίλα τοῦ Κράιπε, ὁ Μὸς κόρναρε ὥστε νὰ καταλάβουν οἱ σκοποὶ ὅτι δὲν θὰ ἔμπαιναν μέσα, ἀλλὰ θὰ συνέχιζαν πρὸς τὸ Ἡράκλειο.
Ἐκεῖ, ἀναγκασμένοι νὰ διασχίσουν μία ἀπὸ τὶς κεντρικότερες λεωφόρους της πόλης, πέρασαν μπροστὰ ἀπὸ τὸν κινηματογράφο τοῦ Παυλικάκη, ποὺ μόλις εἶχε σχολάσει. Παντοῦ περπατοῦσαν Γερμανοὶ στρατιῶτες καὶ ἀξιωματικοί, ἀλλὰ ὁ Μὸς διατήρησε τὴν ψυχραιμία του καὶ κόρναρε ἐπανειλημμένως, ὥστε νὰ τραβηχτοῦν στὴν ἄκρη. Πράγματι, ὅσοι ἔβλεπαν τὴν σημαία τοῦ αὐτοκινήτου παραμέριζαν καὶ στέκονταν προσοχή, χαιρετώντας στρατιωτικὰ τὸν ὑποτιθέμενο στρατηγό. Ὁ Φέρμορ νηφάλιος, χωμένος βαθιὰ στὸ πηλίκιο τοῦ Κράιπε, ἀνταπέδιδε κλίνοντας ἀργὰ τὸ κεφάλι του
Μόλις οἱ γερμανοὶ ἔμαθαν γιὰ τὴν ἀπαγωγή, ξεκίνησαν τὶς μαζικὲς συλλήψεις
Ἀλλὰ στὴν Χανιόπορτα, τὴν δυτικὴ ἔξοδο τῆς πόλης, ὅπου ὑπῆρχαν ἀποθῆκες πυρομαχικῶν, ἡ φρουρὰ ἦταν καὶ ἐνισχυμένη καὶ σχολαστικὴ στοὺς ἐλέγχους της. Μόνο τὸ θράσος τῶν Βρετανῶν κομάντος ἦταν ἱκανὸ νὰ τοὺς χαρίσει τὴν σωτηρία, καθὼς ὁ σκοπὸς πλησίαζε μὲ τὸ φανάρι τοῦ προτεταμένο. Τότε ὁ Φέρμορ, ὑποδυόμενος τὸν ἀγανακτισμένο στρατηγὸ ποὺ τὸν χασομεροῦν μὲ τυπικὲς διαδικασίες, διαμαρτυρήθηκε γιὰ τὴν καθυστέρηση καὶ διέταξε τὸν ὁδηγὸ τοῦ (τὸν Μὸς) νὰ συνεχίσει. Ὁ Γερμανὸς σκοπὸς τοῦ φυλακίου ἁπλὰ παραμέρισε καὶ στάθηκε προσοχή.
Συνολικὰ τὸ αὐτοκίνητό του στρατηγοῦ μὲ τοὺς Ἄγγλους ἀπαγωγεῖς καὶ τὸν ἴδιο τὸν Κράιπε δεμένο καὶ φιμωμένο, πέρασε ἀπὸ 22!!! μπλόκα Γερμανῶν. Σὲ ὅλα οἱ ἀξιωματικοὶ καὶ οἱ φαντάροι, παραμέρισαν καὶ χαιρέτησαν σὲ στάση προσοχῆς καὶ μὲ τὸ χέρι ὑψωμένο τὸν “Διοικητὴ” τῆς Κρήτης. Κάποια στιγμὴ ἔφτασαν στὸν ὅρμο τῶν Σεισῶν (σημεῖο ποὺ οἱ Γερμανοὶ πίστευαν ὅτι τὰ συμμαχικὰ ὑποβρύχια ἄφηναν ἢ παραλάμβαναν κόσμο καὶ πολεμοφόδια). Ἐκεῖ ἄφησαν τὸ αὐτοκίνητο. Προκειμένου νὰ ἐλαχιστοποιήσουν τὰ ἀντίποινα τῶν Γερμανῶν στὸν ντόπιο πληθυσμό, ἄφησαν στὸ αὐτοκίνητο Ἀγγλικὰ διακριτικὰ ἀλλὰ καὶ μία ἐπιστολὴ ποὺ ἔλεγε ὅτι τὸν Κράιπε, εἶχαν ἀπαγάγει Ἄγγλοι κομάντο ἀποκλειστικά, δίχως τὴν βοήθεια καὶ ἀνάμιξη κανενὸς Κρητικοῦ. Στὴ συνέχεια μὲ τὰ πόδια καὶ τὸν Στρατηγὸ δεμένο , προχώρησαν πρὸς τὰ ἀπάτητα βουνὰ τοῦ ὀρεινοῦ ὄγκου τῆς Κρήτης.
Τὸ πρωὶ τῆς 27ης Ἀπριλίου ὅταν οἱ Γερμανοὶ συνειδητοποίησαν τί εἶχε συμβεῖ, ξεκίνησαν νὰ ψάχνουν κάθε σημεῖο τῆς Μεγαλονήσου.
Κάθε χωριό, πόρτα πόρτα, κάθε σπηλιά, κάθε στάνη. Γερμανικὰ ἀποσπάσματα χτένιζαν λυσσασμένα τὸ νησί. Παράλληλα ἀπείλησαν τοὺς ἀδάμαστους Κρητικούς, ὅτι δὲν θὰ ἀφήσουν πέτρα πάνω στὴν πέτρα, ὅτι θὰ ξεκινήσουν μαζικὲς ἐκτελέσεις καὶ ὅτι θὰ κάψουν τὰ πάντα ἐὰν δὲν βρισκόταν ὁ στρατηγός.
Ἡ ὁμάδα τῶν ἀπαγωγέων εἶχε φτάσει πλέον στὸν Ψηλορείτη. Κρύφτηκαν σὲ μία σχεδὸν ἀόρατη ἀκόμη καὶ ἀπὸ πολὺ κοντά, σπηλιὰ καὶ περίμεναν νὰ νυχτώσει. Τὸν Οὐρανὸ τῆς Κρήτης ἔσκιζαν συνεχῶς Γερμανικὰ ἀεροπλάνα ποὺ περιπολοῦσαν ἀπὸ ψηλά, ἐνῶ στὰ παράλια περιπολικὰ σκάφη χτένιζαν κάθε ὅρμο καὶ κάθε παραλία. Τὴν ἴδια στιγμὴ γερμανικὰ ἀποσπάσματα χτένιζαν τὰ πάντα. Ὁ ἀρχικὸς ἐνθουσιασμὸς τῶν ἀπαγωγέων ἔδωσε τὴ θέση του στὴν ἀγωνία. Βρισκόμαστε στὴν πιὸ δύσκολη φάση τοῦ ἐγχειρήματος. Τὴ φάση τῆς Διαφυγῆς.
Χωρὶς τὴν βοήθεια τῶν κρητικῶν καὶ στὴν φάση τῆς ἀπαγωγῆς ἀλλὰ καὶ στὴ φάση τῆς διαφυγῆς τὸ σχέδιο θὰ εἶχε καταρρεύσει. Ἀπὸ τὰ Ἀνώγεια ὁ καπετὰν Μιχάλης Ξυλούρης, εἶχε τοὺς ἄνδρες του σὲ ἐπαγρύπνηση καὶ ἐνημέρωνε τοὺς ἀπαγωγεῖς γιὰ τὴν κάθε Γερμανικὴ κίνηση. Τοὺς διαμήνυσε νὰ περιμένουν μέχρι νὰ βραδιάσει ὅποτε θὰ σταματοῦσαν τὶς πτήσεις τὰ ἀεροπλάνα καὶ νὰ πᾶνε νὰ τὸν συναντήσουν στὸ κρησφύγετό του, ὅπως καὶ ἔγινε.
Τὸ ἑπόμενο πρωινὸ ἔπρεπε νὰ ξεκινήσουν γιὰ τὸν ὅρμο μὲ τὸν κωδικὸ Χ25, σημεῖο ὅπου θὰ τοὺς παραλάμβανε συμμαχικὸ ὑποβρύχιο. Ο Χ25 εἶναι ὁ κολπίσκος στὸν Ἅγιο Παῦλο, στὰ νότια του νομοῦ Ρεθύμνου. Ὅμως οἱ Γερμανοὶ συνέχιζαν σὰν λαγωνικὰ νὰ κυνηγοῦν τὴ λεία τους. Ὁ κλοιὸς ἕσφιγγε ἐπικίνδυνα. Καὶ ὁ χρόνος τελείωνε, ἀφοῦ εἶχαν ἀρχίσει ἤδη οἱ συλλήψεις καὶ ὁ φόβος κάποιος ποὺ κάτι ἤξερε, νὰ σπάσει ἦταν μεγάλος. Ἔπρεπε νὰ βιαστοῦν. Θὰ περπατοῦσαν βράδυ καὶ θὰ κρύβονταν τὸ πρωί.
Ἡ ὁμάδα μὲ ὁδηγοὺς τοὺς ἀντάρτες τοῦ καπετὰν Πετρακογιώργη, διέσχισαν τὸν χιονισμένο Ψηλορείτη. Μία ἀπίστευτα δύσκολη πεζοπορία στὸ πυκνὸ σκοτάδι μέσα στὰ χιόνια δίπλα σὲ γκρεμούς. Ἡ ἐξάντληση, ἡ κούραση καὶ ἡ πείνα, ἔκανε σὲ κάθε βῆμα, τὰ πόδια τοὺς ὅλο καὶ πιὸ βαριά. Ὅταν ἔφτασαν στὶς νότιες πλαγιὲς τοῦ Ψηλορείτη ἡ ὁμάδα τοῦ Πετρακογιώργη ἀποχώρησε.
Ἡ πορεία στὸν χιονισμένο Ψηλορείτη. Ὁ Κράιπε εἶναι ὁ δεύτερος στὴ φωτό.
Στὴν περιοχὴ τῆς Φανερωμένης, μπῆκαν στὴν τελευταία φάση τοῦ σχεδίου. Ὁ ὅρμος Χ25 ἦταν μόνο κάποια χιλιόμετρα μακριά. Ὅμως καὶ οἱ Γερμανοὶ εἶχαν προσδιορίσει ποὺ περίπου θὰ βρισκόταν ἡ ὁμάδα καὶ εἶχαν ρίξει ὅλες τους τὶς δυνάμεις στὸ κατόπι τους. Ἡ ἐπιχείρηση ἐμοίαζε καταδικασμένη.
Βρισκόμαστε ἤδη στὶς 2 Μαΐου. Οἱ κομάντος ἀνακάλυψαν ὅτι ἦταν ἀποκλεισμένοι ἀπὸ παντοῦ. Οἱ Γερμανοὶ εἶχαν στήσει μπλόκα σὲ ὅλη τὴν γύρω περιοχὴ καὶ τὰ περιπολὰ τοὺς ‘χτένιζαν’ κυριολεκτικὰ κάθε σπιθαμὴ γής. Ἐπιπλέον, τὸ πυροβολικὸ τοῦ ἐχθροῦ βομβάρδιζε τὶς ρεματιὲς καὶ τὰ χωριά, ὥστε νὰ ἀποκλειστεῖ κάθε πιθανότητα διαφυγῆς τῶν Βρετανῶν. Γιατί, παρὰ τὶς ἐνισχυμένες ὑποψίες γιὰ συμμετοχὴ ντόπιων, οἱ Γερμανοὶ πίστευαν ὅτι μόνο Βρετανοὶ κομάντος ἦταν μπλεγμένοι στὴν ὑπόθεση τῆς ἀπαγωγῆς. Τὸ ἀπόβραδο οἱ ἄνδρες τοῦ Φέρμορ ἔβλεπαν μὲ πικρία καὶ πόνο ψυχῆς τοὺς καπνοὺς ἀπὸ τὶς φλόγες ποὺ κατέκαιαν τὰ χωριὰ Λοχριά, Καμάρες καὶ Μαργαρικάρι. Προσπαθοῦσαν μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο οἱ Γερμανοὶ νὰ ἐκβιάσουν τοὺς κομάντος σὲ παράδοση ἢ νὰ στρέψουν, ἔστω, τὸν ντόπιο πληθυσμὸ ἐναντίον τους.
Ὁ ἀρχηγὸς τοῦ ΕΑΜ τῆς περιοχῆς Μιχάλης Παττακός, ἦρθε σὲ ἐπαφὴ μὲ τοὺς ἀντάρτες καὶ τοὺς ἔδωσε πυρομαχικὰ καὶ τρόφιμα. Τοὺς εἶπε ἐπίσης ὅτι οἱ ἀντάρτες τοῦ εἶναι ἕτοιμοι νὰ δημιουργήσουν ἀντιπερισπασμὸ γιὰ νὰ μπορέσει ἡ ὁμάδα νὰ διαφύγει. Ἔτσι καὶ ἔγινε. Οἱ Γερμανοὶ αἰφνιδιάστηκαν ὅταν τὰ ξημερώματα τῆς 4ης Μαΐου δέχτηκαν ἐπίθεση ἀπὸ τοὺς ἀντάρτες σὲ πολλὰ σημεῖα. Ἔπρεπε νὰ ἀνασυνταχθοῦν καὶ ἀπέσυραν τὰ περιπολά τοὺς ἀπὸ τὴ Φανερωμένη. Ἡ ὁμάδα τῶν Ἐγγλέζων ξεγλίστρησε κυριολεκτικὰ τὴν τελευταία στιγμή. Στὶς 4 Μαΐου, βρισκόντουσαν στὸ χωριὸ Ἄη Γιάννης, σχετικὰ ἀσφαλεῖς. Ὄχι ὅμως κοντὰ στὸν ὅρμο Χ25 ἀλλὰ στὸν ὅρμο Χ75 στὴν περιοχὴ τοῦ Ροδάκινου. Ἐκεῖ ἔστειλαν μήνυμα στὸ Κάιρο νὰ τοὺς παραλάβει σκάφος. Στὸν ὅρμο Χ75 στὴν Περιστέρα. Ἡ κρυπτογραφημένη ἀπάντηση ἦρθε ἀπὸ τὸ στρατηγεῖο τοῦ Καίρου. Τὰ ξημερώματα τῆς 15ης Μαΐου, ἕνα σκάφος ML θὰ τοὺς παραλάμβανε ἀπὸ τὸν ὅρμο Χ75. Μετὰ μαζὶ μὲ τὸ “πακέτο” θὰ ἐπιβιβάζονταν σὲ ὑποβρύχιο καὶ ἀπὸ ἐκεῖ θὰ πήγαιναν Κάιρο.
Ἡ βοήθεια τῶν ντόπιων ἦταν τεράστια. Στὴ φωτὸ ὁ καπετὰν Μπαντουβᾶς
Τὸ μεσημέρι τῆς 13ης Μαΐου καὶ ἐνῶ κατευθύνονταν σὲ συγκεκριμένο σημεῖο ὅπου θὰ διανυκτέρευαν μέχρι τὸ ξημέρωμα τοῦ ραντεβού, οἱ ἀντάρτες ἐνημέρωσαν τοὺς Ἄγγλους ὅτι μία τεράστια Γερμανικὴ φάλαγγα εἶναι λίγα χιλιόμετρα πίσω τους στὴν περιοχὴ τῆς Ἀργυρούπολης. Ἀμέσως οἱ ἀντάρτες ἀκροβολίστηκαν στὶς ρεματιὲς καὶ τὰ περάσματα τοῦ βουνοῦ. Τὴν στιγμὴ ποὺ ἡ φάλαγγα πλησίαζε, ὁ Γρηγόρης Μοράκης, ποὺ εἶχε λάβει θέση ἀντίθετα ἀπὸ τοὺς ἀπαγωγεῖς, πέταξε μία χειροβομβίδα ὥστε νὰ ἀποσπάσει τὴν προσοχὴ τῶν Γερμανῶν καὶ νὰ μπορέσουν οἱ ἀπαγωγεῖς μὲ τὸν στρατηγὸ νὰ φύγουν.
Τὸ βράδυ τῆς 15ης, μὲ τὸ πρῶτο σκοτάδι ἄρχισαν νὰ κατεβαίνουν πρὸς τὴν ἀκτή, ἀπὸ διαφορετικὰ σημεῖα ὁ καθένας, ἔχοντας στραμμένη τὴν προσοχή τους πρὸς τὰ γερμανικὰ φυλάκια τῆς Πλακιᾶς καὶ τοῦ Φραγκοκάστελλου, ἀλλὰ καὶ πρὸς τὴν θάλασσα, ὅπου περιπολοῦσαν ἀκταιωροὶ τοῦ ἐχθροῦ. Αὐτοὶ ποὺ θὰ φυγαδεύονταν ξάπλωσαν στὴν παραλία, ἐνῶ οἱ ἄνδρες προκάλυψης ἔλαβαν θέσεις στὰ γύρω βράχια μὲ τὰ ὄπλα ἕτοιμα νὰ δράσουν ἂν χρειαζόταν. Λίγες στιγμὲς ἀρότερα ἕνας φακὸς ἀπὸ τὸ σημεῖο τῶν ἀπαγωγέων ἔκανε σινιάλο στὸ συμμαχικὸ σκάφος γιὰ τὴν ἀκριβῆ τοποθεσία τους καὶ ποὺ θὰ τοὺς παραλάβει...
Τὸ ἑπόμενο βράδυ ὁ Γερμανὸς Στρατηγὸς βρισκόταν αἰχμάλωτος τῶν συμμάχων στὸ Κάιρο. Ὁ Κράιπε ὁδηγήθηκε στὴν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στὸν Καναδά, ὅπου παρέμεινε ἔγκλειστος σὲ στρατόπεδο αἰχμαλώτων κοντὰ στὰ Βραχώδη Ὅρη μέχρι τὸ 1947, ὅποτε ἀπελευθερώθηκε...
Ἡ ἐπιχείρηση, ὅσο καλὰ καὶ νὰ εἶχε σχεδιαστεῖ δὲν θὰ μποροῦσε ποτὲ μὰ ποτὲ νὰ πραγματοποιηθεῖ, ἐὰν δὲν συμμετεῖχαν οἱ κρητικοί. Ἐὰν οἱ Κρητικοὶ δὲν ἐφοδίαζαν τὴν ὁμάδα μὲ τρόφιμα, ἐὰν δὲν τὴν καθοδηγοῦσαν ἀνάμεσα σὲ ἀπάτητα βουνὰ καὶ στενὰ περάσματα, ἐὰν δὲν πολεμοῦσαν καὶ ἐὰν δὲν μπέρδευαν τοὺς Γερμανοὺς μὲ τὰ τεχνάσματά τους, ὁ στρατηγὸς Κράιπε θὰ συνέχιζε νὰ εἶναι διοικητὴς τῆς Μεγαλονήσου καὶ ὁ ἴδιος ὁ Χίτλερ θὰ ἀπολάμβανε πιὸ ἤρεμος τὶς ἡμέρες του στὴ φωλιὰ τοῦ ἀετοῦ...
ΑΘΑΝΑΤΗ ΚΡΗΤΗ.
ΑπάντησηΔιαγραφή