Ἐγκύκλιος τοῦ Μητροπολίτη Ἀνδρέα γιὰ τὸ ἔπος τοῦ 1940

ΘΕΜΑ: Ἑβδομήντα χρόνια ἀπὸ τὸ θαῦμα τοῦ 1940

 Ἀγαπητοί μου Χριστιανοί,

 Πέρασαν κιόλας ἑβδομήντα χρόνια ἀπὸ τὸ φθινοπωρινὸ ἐκεῖνο πρωϊνὸ τῆς 28ης Ὀκτωβρίου 1940. Ἦταν τότε, ποῦ ἡ φασιστικὴ Ἰταλία μᾶς κήρυξε ἀναίτια τὸν πόλεμο καὶ ποῦ οἱ σειρῆνες σήμαιναν πανεθνικὸ συναγερμὸ καὶ ξεσηκωμὸ τῶν Ἑλλήνων ἐναντίον τῶν Ἰταλῶν εἰσβολέων.

 Πράγματι ! Ἐκείνη ἡ μέρα ἔδειξε πῶς ὁ Ἑλληνικὸς Λαὸς ἦταν ὄντως συνέχεια τῶν Μαραθωνομάχων τῶν Βυζαντίνων πολεμιστῶν καὶ ὑπερασπιστῶν τῆς Βασιλεύουσας, τῶν γενναίων ἀγωνιστῶν τοῦ 1821, ἀλλὰ καὶ τῶν θρυλικῶν Μακεδονομάχων καὶ Μπιζανομάχων τοῦ 1912 - 1913. Ἴδια ἡ ἀγάπη γιὰ τὴν Πατρίδα, ἴδια ἡ περιφρόνηση πρὸς τοὺς σιδερόφρακτους ἐχθρούς, ἴδιο τὸ πνεῦμα τῆς αὐτοθυσίας καὶ τῆς λεβεντιᾶς. Κι’ ἀκόμη, ἴδια ἡ πίστη στοὺς θεούς, στὰ προχριστιανικὰ χρόνια, ἴδια καὶ στοὺς ἀγῶνες τῆς χριστιανικῆς ἐποχῆς : Ὁ Χριστὸς καὶ ἡ Θεοτόκος, ἡ Ὑπέρμαχος τοῦ Ἔθνους μᾶς Στρατηγός, ἦταν ποῦ ἔδιναν φτερὰ σ’ ἐκείνους ποῦ πάλευαν «ὑπὲρ βωμῶν καὶ ἑστιῶν», γιὰ νὰ μείνη ἀδούλωτη καὶ ἐλεύθερη ἡ Ἑλληνική μας Πατρίδα, ἀπὸ τὰ πρῶτα χριστιανικὰ χρόνια μέχρι τὶς 28 Ὀκτωβρίου 1940, βροντοφωνάζοντας ὁλόψυχα τὸ «ΟΧΙ».

 Ὅλος ὁ κόσμος ἔμεινε κατάπληκτος ὅταν ἡ μικρὴ Ἑλλάδα ἀποφάσισε, χωρὶς δισταγμό, νὰ τὰ βάλη μὲ τὴν πανίσχυρη αὐτοκρατορία τοῦ Μουσολίνι. Κι’ αὐτό, ἐνῶ ὁλόκληρη ἡ Εὐρώπη πλὴν τῆς Ἀγγλίας, βρισκόταν ὑπόδουλη τῶν Γερμανῶν (κυρίως) καὶ τῶν Ἰταλῶν, ποῦ ἀποτελοῦσαν τὴν συμμαχία τοῦ «Ἄξονα», τὸν ὁποῖο τὸν διαφήμιζαν ὡς ἀήττητο.

 Ὅταν, ὅμως, μιλάει ἡ καρδιά, τότε τί ἀξίζουν οἱ πολεμικὲς μηχανὲς καὶ τὰ σύγχρονα ὄπλα τοῦ θανάτου ; «Θὰ πεθάνουμε ὅλοι», ἦταν τὸ σύνθημα, ποῦ...

 πίστευαν καὶ ἔλεγαν τὰ Ἑλληνόπουλα ἐκείνη τὴν μεγαλειώδη ἐποχή. Καὶ γι’ αὐτό, ξεκινοῦσαν γιὰ τὸ Μέτωπο «μὲ τὸ χαμόγελο στὰ χείλη» καὶ μὲ τὴν ἀπόφαση νὰ πετάξουν στὴν θάλασσα τοὺς θρασύδειλους ἐπιδρομεῖς.

 Ἔτσι, πάνω στὴν Πίνδο καὶ στὰ βουνὰ τῆς Βορείου Ἠπείρου, στοὺς αἰθέρες καὶ στὰ νερὰ τῆς Μεσογείου καὶ τῆς Ἀδριατικῆς, οἱ φαντάροι μας, οἱ ἀεροπόροι καὶ οἱ ναῦτες μας, ἔγραψαν μὲ τὸ πύρωμα τῆς καρδιᾶς τους καὶ μὲ τὸ ἄλικο αἷμα τοὺς σελίδες ἄφατης δόξας καὶ μεγαλείου.

 Μπροστὰ σ’ αὐτὸ τὸ μεγαλεῖο ἀναγκάστηκε κι’ αὐτὸς ὁ πρωθυπουργὸς τῆς Ἀγγλίας, ὁ Οὐΐνστων Τσώρτσιλ, νὰ διατυπώση τὸν περίφημο λόγο : «Μέχρι τώρα λέγαμε, ὅτι οἱ Ἕλληνες πολεμοῦν σὰν ἥρωες · στὸ ἑξῆς θὰ λέμε, ὅτι οἱ ἥρωες πολεμοῦν σὰν Ἕλληνες» ! Μεγάλα λόγια, ποῦ, δυστυχῶς, ὅταν μετὰ τὸν Πόλεμο ἦλθε ἡ ὥρα νὰ μοιρασθοῦν οἱ Σύμμαχοι μαζί μας τὴν νίκη, ἀδίκησαν κατάφωρα τὴν Ἑλλάδα. Γιατί οὔτε ἡ Βόρειος Ἤπειρος μᾶς ἀποδόθηκε, οὔτε μέρος τῆς Θράκης, ὅπου οἱ Βούλγαροι - σύμμαχοι τῶν Γερμανῶν στὴν Κατοχὴ - ἔθυσαν καὶ ἀπώλεσαν  ·  ἀλλὰ  καὶ  αὐτὰ  τὰ  Δωδεκάνησα  μόλις  καὶ  μετὰ  βίας  κατέστη  δυνατὸν  νὰ κατοχυρωθοῦν στὴν Ἑλλάδα. Ὄντως, σημεῖα τῆς ἀδικίας καὶ τῆς ἀχαριστίας τῶν λεγομένων «Μεγάλων» της γής...

  

 Ὅμως, πρέπει νὰ ἐξάρουμε καὶ τὸ γεγονός, ὅτι ἡ Ἑλλάδα διέθετε, τότε, πολιτειακή, πολιτική, στρατιωτικὴ καὶ θρησκευτικὴ ἡγεσία ἀξία τῶν περιστάσεων καὶ τῶν ἰδιαίτερα δύσκολων ἐκείνων καιρῶν : Ὁ Βασιλεὺς ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β΄, ὁ πρωθυπουργὸς ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΕΤΑΞΑΣ, ὁ Ἀρχιστράτηγος ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΓΟΣ  καὶ ὅλοι οἱ γενναῖοι ἡγήτορες τῶν ἐνόπλων δυνάμεων καὶ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ, ἤσαν οἱ ἄνθρωποι, ποῦ ἐχρησιμοποίησε ἡ Θεία Πρόνοια γιὰ νὰ μεγαλύνουν καὶ νὰ δοξάσουν τὸ Ἔθνος. Ἂς εἶναι ἀγήρως καὶ αἰωνία ἡ μνήμη τους, ὅπως αἰωνία νὰ εἶναι ἡ μνήμη καὶ τῶν πολεμιστῶν, ποῦ ἄφησαν τὴν τελευταία πνοή τους στὰ βουνά, στὰ πέλαγα καὶ στὶς καταπληκτικὲς ἀερομαχίες. Θεωροῦμε, ἀκόμη, ἀναγκαῖο νὰ ἀναφέρουμε καὶ τοὺς ἀχώριστους συντρόφους τῶν φαντάρων μας : τὰ ἄλογα καὶ τὰ μουλάρια, ποῦ ἀκούραστα, ὑπομονητικά, μουσκεμένα κι’ αὐτὰ ἀπὸ τὴν βροχὴ καὶ τὸ χιόνι μετέφεραν τρόφιμα καὶ πυρομαχικὰ στὸν μαχόμενο Στρατό μας. Πολλὰ ἀπ’ αὐτὰ τὰ ἠρωϊκὰ ζῶα γκρεμίστηκαν σὲ βαθειὲς χαράδρες ἢ σκοτώθηκαν ἀπὸ τὰ ἐχθρικὰ πυρὰ ἢ δὲν ἄντεξαν στὴν πείνα καὶ στὶς ἀφάνταστες κακουχίες. Καὶ κάποιοι φαντάροι ἔκλαιγαν σὰν μικρὰ παιδιά, ὅταν ἔχαναν τὰ πολύτιμα ζωντανά, ποῦ τοὺς εἶχε ἐμπιστευθῆ ἡ Πατρίδα, ἐπιβεβαιώνοντας τὸν θεόπνευστο λόγο τῆς Ἁγίας Γραφῆς : «δίκαιος οἰκτείρει ψυχᾶς κτηνῶν αὐτοῦ» (Παροιμ. ἲβ΄ 10). Δηλαδή, ὁ καλὸς ἄνθρωπος πονάει τὰ ζῶα του.

 Τί νὰ ποῦμε, τώρα, γιὰ τὶς ἠρωΐδες τῆς Πίνδου, τὶς γενναῖες ἐκεῖνες Ἠπειρώτισσες, ποῦ ζαλωμένες μὲ πολεμοφόδια καὶ κανόνια ἀνέβαιναν στὶς ἀπάτητες βουνοκορφές, βοήθεια καὶ στήριγμα τῶν φαντάρων μας ; Κι’ ἀκόμη, γιὰ τὶς ἄλλες ἀφανεῖς ἠρωΐδες, τὶς νοσοκόμες, ποῦ εἴτε στὸ Μέτωπο εἴτε στὰ Νοσοκομεῖα, στὰ μετόπισθεν, ἔδιναν βάλσαμο παρηγοριᾶς στοὺς τραυματίες ; Ἀλλὰ καὶ στοὺς καλλιτέχνες ἐκείνου τοῦ καιροῦ, μὲ προεξάρχουσα τὴν Σοφία Βέμπο, τὴν θρυλικὴ «τραγουδίστρια τῆς Νίκης», ποῦ ἐμψύχωναν τὸν Στρατό μας καί, παράλληλα, γελοιοποιοῦσαν τὸν Ντοῦτσε, τὸν φανφαρόνο Ἰταλὸ δικτάτορα, ὀφείλουμε ἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ καὶ τὴν εὐγνωμοσύνη μας. Τέλος, στρέφουμε τὴν σκέψη μας στοὺς στρατιωτικοὺς Ἱερεῖς, ποῦ μὲ τοὺς παραμυθητικοὺς λόγους, τὶς προσευχές, τὴν ἐξομολόγηση τῶν μαχητών, τὶς Θεῖες Λειτουργίες, ποῦ τελοῦσαν, συχνά, μέσα στὰ χιόνια, ἔδιναν κουράγιο καὶ δύναμη στοὺς στρατιῶτες μας καὶ ἀτσάλωναν τὶς ψυχές τους, ὅτι μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ καὶ κάτω ἀπὸ τὴν σκέπη τῆς Παναγίας ἡ Νίκη θὰ στέψη τὰ «ἱερὰ ὄπλα» τῶν Ἑλλήνων, ὅπως ἔλεγε ἡ ἐμπνευσμένη Ἐγκύκλιος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, ποῦ ἐξεδόθη εὐθύς, μόλις ἐκδηλώθηκε ἡ Ἰταλικὴ ἐπίθεση ἐναντίον τῆς Χώρας μας, στὶς 28 Ὀκτωβρίου 1940.

 Ἀγαπητοί μου Χριστιανοί,

 Σήμερα, ποῦ ὁ κόσμος καὶ ἰδιαίτερα ἡ Πατρίδα μᾶς περνάει αὐτὴν τὴν πρωτοφανῆ οἰκονομική, κοινωνικὴ καὶ ἠθικὴ κρίση, εἶναι ἀπόλυτη ἀνάγκη νὰ στρέψουμε τὸν νοῦ καὶ τὴν καρδιά μας στὸ Ἔπος τοῦ 1940 καὶ νὰ παραδειγματισθοῦμε : Νὰ καλλιεργοῦμε τὴν ὁμόνοια, τὴν ἑνότητα, τὴν ἀλληλεγγύη, τὴν ἀγάπη γιὰ τὴν Ἑλλάδα, τὴν πίστη στὸν Θεὸ καὶ τὴν καταφυγὴ στὶς πρεσβεῖες τῆς Θεοτόκου, ὅπως ἔκαναν οἱ ἀγωνιστὲς τῆς ἀνεπανάληπτης ἐκείνης ἐποχῆς. Εἶναι αὐτά, ποῦ θὰ μᾶς βγάλουν ἀπὸ τὰ σημερινὰ ἀδιέξοδα καὶ θὰ ὁδηγήσουν ξανὰ τὴν Ἑλλάδα στὸν δρόμο τῆς τιμῆς, ὥστε νὰ εἶναι σεβαστὴ στοὺς φίλους καὶ ὑπολογίσιμη στοὺς ἐχθρούς.

 Χρόνια πολλὰ σὲ ὅλους, ἅγια καὶ ἀγωνιστικά, γεμάτα Χριστὸ καὶ Ἑλλάδα.

Διάπυρος πρὸς Χριστὸν εὐχέτης

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

+  Ὁ Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανὴς καὶ Κονίτσης Α Ν Δ Ρ Ε Α Σ