Κάθε νέο σχολικὸ ἔτος, ἀναμέναμε τοὐλάχιστον νὰ ἀκουστοῦν οἱ χαρούμενες φωνὲς τῶν παιδιῶν, νὰ γεμίσουν οἱ αὐλὲς τῶν σχολείων, νὰ ξεκινήσει μιὰ τάξη μὲ ἐλπίδα. Ἔ, φέτος – σὲ πολλὲς ἀκριτικὲς περιοχές, σὲ νησιά, σὲ ὀρεινὰ χωριά – τίποτα ἀπὸ αὐτά. Τὰ σχολεῖα κλείνουν, οἱ αὐλὲς ἐρημώνουν, τὰ παιδικὰ χαμόγελα ταξιδεύουν γιὰ νὰ φτάσουν στὸ πιὸ κοντινὸ σχολεῖο.
Κι ἡ κυβέρνηση; Ὡραῖες οἱ φωτογραφίες μὲ τὰ παιδιά, ὄμορφες οἱ δηλώσεις "ἐπένδυση στὸ μέλλον", ὡραῖοι καὶ οἱ μεγαλόστομοι λόγοι. Ἀλλὰ τὰ λόγια δὲν ταΐζουν παιδιά, δὲν ἀνοίγουν σχολεῖα, δὲν κάνουν λεφτὰ νὰ φτάσουν στὰ χέρια τῶν οἰκογενειῶν.
Κι ἡ κυβέρνηση; Ὡραῖες οἱ φωτογραφίες μὲ τὰ παιδιά, ὄμορφες οἱ δηλώσεις "ἐπένδυση στὸ μέλλον", ὡραῖοι καὶ οἱ μεγαλόστομοι λόγοι. Ἀλλὰ τὰ λόγια δὲν ταΐζουν παιδιά, δὲν ἀνοίγουν σχολεῖα, δὲν κάνουν λεφτὰ νὰ φτάσουν στὰ χέρια τῶν οἰκογενειῶν.
Τὰ στοιχεῖα ποὺ "δὲν τὰ βλέπεις στὶς selfie"
Τὸ 2023 στὴν Ἑλλάδα καταγράφονταν 56.646 περισσότεροι θάνατοι ἀπὸ γεννήσεις. Οἱ γεννήσεις ἔπεσαν στὶς 71.455 τὸ 2023, μείωση ΄6,1% σὲ σχέση... μὲ τὸ 2022, ὅταν εἶχαν φτάσει στίς ΄76.095. Τὸ 2024 ἦταν ἡ πιὸ "μαύρη χρονιὰ" στὴ νεότερη ἱστορία ὅσον ἀφορᾶ τὶς γεννήσεις.
Τὴν ἴδια στιγμή, τὰ διαζύγια αὐξάνονται, οἱ γάμοι μειώνονται, τὰ σύμφωνα συμβίωσης αὐξάνονται. Ἡ κοινωνικὴ συνοχὴ δὲν εἶναι ἁπλῶς "τὰ παιδιά, ἡ οἰκογένεια, τὸ σχολεῖο" – γίνεται θέμα ἐπιβίωσης.
Στὶς σχολικὲς αἴθουσες: σὲ 15 χρόνια χάθηκαν 45.000 πρωτάκια (πρώτη δημοτικοῦ). Τὸ 2010 ἦταν ΄115.000, φέτος εἰσέρχονται μόλις ΄71.181.
Τὴν ἴδια στιγμή, τὰ διαζύγια αὐξάνονται, οἱ γάμοι μειώνονται, τὰ σύμφωνα συμβίωσης αὐξάνονται. Ἡ κοινωνικὴ συνοχὴ δὲν εἶναι ἁπλῶς "τὰ παιδιά, ἡ οἰκογένεια, τὸ σχολεῖο" – γίνεται θέμα ἐπιβίωσης.
Στὶς σχολικὲς αἴθουσες: σὲ 15 χρόνια χάθηκαν 45.000 πρωτάκια (πρώτη δημοτικοῦ). Τὸ 2010 ἦταν ΄115.000, φέτος εἰσέρχονται μόλις ΄71.181.
Ὅλα αὐτὰ δὲν εἶναι "μελλοντικὰ προβλήματα", εἶναι παρόν. Καὶ παρ’ ὅλη τὴ φασαρία, δὲν βλέπουμε ἀντίστοιχες λύσεις.
Γιατί ἔκλεισαν σχολεῖα – καὶ ποιό εἶναι τὸ χειρότερο
Ἐλλείψει μαθητῶν – νόμος προβλέπει ὅτι κάποια σχολεῖα μὲ μικρὸ ἀριθμὸ μαθητῶν πρέπει νὰ κλείνουν.
Οἱ ἀποστάσεις μεγάλες, οἱ μεταφορὲς κοστοβόρες, τὰ παιδιὰ ἀπὸ ἀκριτικὰ χωριὰ πρέπει νὰ διανύουν δεκάδες χιλιόμετρα καθημερινά.
Τὰ ἱστορικὰ σχολεῖα ποὺ κάποτε σφύζανε ἀπὸ ζωὴ τώρα λειτουργοῦν – ἂν λειτουργοῦν – μὲ λίγες τάξεις ἢ γίνονται "ἔξοδοι" πρὸς κατάργηση.
Κι ἐννοεῖται, δὲν βλέπεις νὰ ὑπάρχουν πλάνα ποὺ νὰ λύνουν συνολικὰ τὸ πρόβλημα: στήριξη μητρότητας, οἰκονομικὸ κίνητρο γιὰ οἰκογένειες, δωρεὰν ἢ φτηνὲς ὑπηρεσίες γιὰ παιδιά, φροντίδα ὑποδομῶν στὰ ἐπαρχιακὰ σχολεῖα, βελτίωση μεταφορῶν.
Οἱ ἀποστάσεις μεγάλες, οἱ μεταφορὲς κοστοβόρες, τὰ παιδιὰ ἀπὸ ἀκριτικὰ χωριὰ πρέπει νὰ διανύουν δεκάδες χιλιόμετρα καθημερινά.
Τὰ ἱστορικὰ σχολεῖα ποὺ κάποτε σφύζανε ἀπὸ ζωὴ τώρα λειτουργοῦν – ἂν λειτουργοῦν – μὲ λίγες τάξεις ἢ γίνονται "ἔξοδοι" πρὸς κατάργηση.
Κι ἐννοεῖται, δὲν βλέπεις νὰ ὑπάρχουν πλάνα ποὺ νὰ λύνουν συνολικὰ τὸ πρόβλημα: στήριξη μητρότητας, οἰκονομικὸ κίνητρο γιὰ οἰκογένειες, δωρεὰν ἢ φτηνὲς ὑπηρεσίες γιὰ παιδιά, φροντίδα ὑποδομῶν στὰ ἐπαρχιακὰ σχολεῖα, βελτίωση μεταφορῶν.
Καὶ τώρα τί; Οἱ ὑπεύθυνοι, ἡ εὐθύνη, ἡ Ἐκκλησία
Δὲν εἶναι θέμα μόνο τῶν κυβερνητικῶν – εἶναι συλλογικὴ εὐθύνη. Ἀλλὰ ἡ κυβέρνηση πρέπει νὰ τὸ πάρει προσωπικά. Δὲν φτάνουν τὰ ἐπίσημα ἐγκαίνια, οἱ φωτογραφίες, τὰ "χαρούμενα" δελτία τύπου. Χρειάζεται:
Ἐθνικὴ στρατηγικὴ γιὰ τὸ δημογραφικό: πολιτικὲς μητρότητας, ἐπιδόματα ποὺ πραγματικὰ στηρίζουν (παιδί, στέγη, ὑγεία), φορολογικὰ κίνητρα, ἐξασφαλισμένη φύση τῆς ἐργασίας (νά μὴ φοβοῦνται οἱ νέοι ὅτι ἂν κάνουν παιδὶ θὰ χάσουν τὴν οἰκονομική τους σταθερότητα).
Ἀνασύσταση τῶν σχολείων σὲ ἀπομακρυσμένες περιοχὲς μὲ εἰδικὰ κίνητρα: χρηματοδότηση, ὑποδομές, καλύτερα μέσα πρόσβασης, προσωπικό.
Προγράμματα ἐνίσχυσης οἰκογενειῶν μὲ πολλαπλᾶ τέκνα, μὲ παιδικοὺς σταθμούς, μὲ φροντίδα πρώιμης παιδικῆς ἡλικίας.
Ὅσο γιὰ τὴν Ἐκκλησία καὶ τοὺς μητροπολῖτες: ναί, δὲν ἀρκεῖ νὰ βγάζουν ἀνακοινώσεις. Ἔχει εὐθύνη ἡ Ἐκκλησία νὰ ἐπισημαίνει μὲ σαφήνεια, ἀνελέητα, ὅταν βλέπει ὅτι ἡ κοινωνία καταρρέει γύρω ἀπὸ τὸ "δημογραφικὸ οἶκο". Νὰ ἀπαιτεῖ ἀπὸ τὴν Πολιτεία νὰ παίρνει μέτρα – ὅπως στὸ παρελθόν, ὅταν ὑπῆρχαν ἐπιδόματα τριτέκνων καὶ ὑπῆρχε προοπτικὴ ἀνάπτυξης γεννήσεων. Νὰ μὴν σιωπᾶ.
Ἀνασύσταση τῶν σχολείων σὲ ἀπομακρυσμένες περιοχὲς μὲ εἰδικὰ κίνητρα: χρηματοδότηση, ὑποδομές, καλύτερα μέσα πρόσβασης, προσωπικό.
Προγράμματα ἐνίσχυσης οἰκογενειῶν μὲ πολλαπλᾶ τέκνα, μὲ παιδικοὺς σταθμούς, μὲ φροντίδα πρώιμης παιδικῆς ἡλικίας.
Ὅσο γιὰ τὴν Ἐκκλησία καὶ τοὺς μητροπολῖτες: ναί, δὲν ἀρκεῖ νὰ βγάζουν ἀνακοινώσεις. Ἔχει εὐθύνη ἡ Ἐκκλησία νὰ ἐπισημαίνει μὲ σαφήνεια, ἀνελέητα, ὅταν βλέπει ὅτι ἡ κοινωνία καταρρέει γύρω ἀπὸ τὸ "δημογραφικὸ οἶκο". Νὰ ἀπαιτεῖ ἀπὸ τὴν Πολιτεία νὰ παίρνει μέτρα – ὅπως στὸ παρελθόν, ὅταν ὑπῆρχαν ἐπιδόματα τριτέκνων καὶ ὑπῆρχε προοπτικὴ ἀνάπτυξης γεννήσεων. Νὰ μὴν σιωπᾶ.
Τὸ μεγάλο παράδοξο
Παράδοξο: ἡ κυβέρνηση φαίνεται νὰ ἔχει ἐπιλέξει νὰ ἐπενδύει περισσότερο σὲ πολιτισμικὲς συγκρούσεις, σὲ πολιτικὲς ταμπέλλες, σὲ δικαιώματα ποὺ συχνὰ δημιουργοῦν φωνὲς ἀλλὰ ὄχι ἁπτὲς ἀλλαγὲς γιὰ τὸ καθημερινὸ ἄγχος τῶν οἰκογενειῶν.
Ἐνῷ τὸ δημογραφικὸ δὲν εἶναι ἁπλὸ θέμα "καλύτερης ζωῆς": ἀφορᾶ τὴν ἐπιβίωση ἑνὸς Ἔθνους μὲ ἀξιοπρέπεια, ἀφορᾶ νὰ μὴν βλέπεις τὰ χωριὰ νὰ ἐρημώνουν, νὰ μὴν βλέπεις σχολεῖα νὰ κλείνουν, νὰ μὴν βλέπεις γηρασμένους πληθυσμοὺς χωρὶς ἀναπνοὴ νέας ζωῆς.
Ἐνῷ τὸ δημογραφικὸ δὲν εἶναι ἁπλὸ θέμα "καλύτερης ζωῆς": ἀφορᾶ τὴν ἐπιβίωση ἑνὸς Ἔθνους μὲ ἀξιοπρέπεια, ἀφορᾶ νὰ μὴν βλέπεις τὰ χωριὰ νὰ ἐρημώνουν, νὰ μὴν βλέπεις σχολεῖα νὰ κλείνουν, νὰ μὴν βλέπεις γηρασμένους πληθυσμοὺς χωρὶς ἀναπνοὴ νέας ζωῆς.
Συμπέρασμα
Ἡ Ἑλλάδα δὲν χρειάζεται ἄλλες φωτογραφίες καὶ εὐχὲς γιὰ τὴ νέα σχολικὴ χρονιά. Χρειάζεται σχέδιο, στήριξη, θυσίες, ἀποφασιστικότητα.
Ἂν ἡ Πολιτεία δὲν βάλει τὸ δημογραφικὸ σὲ πρῶτο κυβερνητικὸ πλάνο, νὰ βάλει τὸ μαχαίρι στὸ κόκαλο χωρὶς ἀναισθητικό, τότε δὲν θὰ ἔχουμε ἁπλᾶ λιγότερα σχολεῖα καὶ κλειστὰ ἱστορικὰ κτίρια. Θὰ ἔχουμε μιὰ χώρα ποὺ κοιτάει πρὸς τὸ κενό...
Ἂν ἡ Πολιτεία δὲν βάλει τὸ δημογραφικὸ σὲ πρῶτο κυβερνητικὸ πλάνο, νὰ βάλει τὸ μαχαίρι στὸ κόκαλο χωρὶς ἀναισθητικό, τότε δὲν θὰ ἔχουμε ἁπλᾶ λιγότερα σχολεῖα καὶ κλειστὰ ἱστορικὰ κτίρια. Θὰ ἔχουμε μιὰ χώρα ποὺ κοιτάει πρὸς τὸ κενό...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου