Ἀπὸ τὸ βιβλίο: «Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας» μνῆμες Φαρασιωτῶν Γερόντων,
ἔκδοση Ἱ. Ἡσυχαστηρίου «Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου» Σουρωτὴ Θεσσαλονίκης
Τὰ Θεοφάνεια - Μικρὰ Φῶτα
Τὴν παραμονὴ τῶν Θεοφανείων οἱ Βαρασιῶτες τὴν ἔλεγαν «Μουτσούκκα Φῶτα», δηλαδὴ Μικρὰ Φῶτα. Πρωὶ-πρωί, νύχτα ἀκόμη, πήγαιναν στὴν ἐκκλησία, ὅπου γινόταν ὁ Ἁγιασμός. Ἔπιναν Ἁγιασμὸ καὶ ἔπαιρναν καὶ στὰ σπίτια τους, γιὰ νὰ ραντίσουν. Ἔβαζαν καὶ στὶς ποτίστρες, γιὰ νὰ πιοῦν καὶ τὰ ζωντανά τους. Μέχρι τὸ βράδυ τὸν τελείωναν. Πολλοὶ ἐκείνη τὴν ἡμέρα λούζονταν, γιατί πίστευαν πὼς ἔτσι δὲν θὰ εἶχαν πονοκέφαλο ὅλον τὸν χρόνο.
Ὁ παπὰς γύριζε τὸ χωριό, ράντιζε καὶ ἁγίαζε τὰ σπίτια καὶ τὰ ὑποστατικά. Τὸν συνόδευε ἕνα παιδὶ κρατώντας ἕνα μικρὸ μπακιρένιο σκεῦος, τὸ «σιτιλόκκο», γεμάτο μὲ Ἁγιασμό.
Ἐκείνη τὴν ἡμέρα οἱ Φαρασιῶτες κρατοῦσαν αὐστηρὴ νηστεία. Ἔτρωγαν μόνο...
νερόβραστα, γιὰ νὰ πιοῦν ἀνήμερα τῶν Θεοφανείων Μεγάλο Ἁγιασμό, ποὺ τὸν θεωροῦσαν σὰν Θεία Κοινωνία. Ὅλο τὸ ἀπόγευμα τῆς παραμονῆς ἔψαλλαν τὰ κάλαντα τῶν Φώτων. Καὶ γιὰ τὰ Φῶτα εἴχαμε δικά μας κάλαντα.
Μεγάλα Φῶτα
Τὰ Θεοφάνεια, τὰ «Μεγὰ τὰ Φῶτα», ὅπως λέγονταν, μετὰ τὴ Θεία Λειτουργία τοποθετοῦσαν στὸ κέντρο τοῦ ναοῦ τὴν κολυμβήθρα. Τὴ γέμιζαν νερὸ καὶ ἔψαλλαν τὴν Ἀκολουθία τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ. Στὸ τέλος ἄφηνε ὁ παπὰς μέσα στὴν κολυμβήθρα τὸν Τίμιο Σταυρὸ καὶ γινόταν κατὰ κάποιο τρόπο, δημοπρασία. Ὅποιος πρόσφερε τὰ περισσότερα σὲ χρήματα ἢ σὲ εἶδος, ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ τρεῖς μετάνοιες, ἔβγαζε τὸν Τίμιο Σταυρὸ ἀπὸ τὸ νερὸ καὶ τὸν ἀσπαζόταν. Ἀπὸ ἐκείνη τὴ στιγμὴ αὐτὸς χριόταν συμβολικὰ «ὁ νουνὸς» τοῦ Χριστοῦ καὶ ἔπαιρνε στὸ σπίτι του τὴν εἰκόνα τοῦ Τιμίου Προδρόμου καὶ τὸ Λάβαρο μὲ τὴν παράσταση τῆς Βαπτίσεως τοῦ Χριστοῦ. Τὰ ἱερὰ αὐτὰ τὰ φιλοξενοῦσε στὸ σπίτι του καὶ δεχόταν ἐπισκέπτες ἕως τὴν ἄλλη μέρα τῆς μνήμης τοῦ Βαπτιστοῦ Ἰωάννου. Ὁ χαιρετισμὸς τῆς μέρας ἐκείνης ἦταν: «Φῶτα τσαὶ (καὶ) καλημέρα» καὶ ἡ ἀπάντηση: «Σὲ σὲν τσαὶ σὸν κόσμον ὅλον». Δηλαδή: «Σὲ σένα καὶ σὲ ὅλον τὸν κόσμο».
Τὸ τέλος τοῦ Δωδεκαημέρου
Ἡ μνήμη τοῦ Τιμίου Προδρόμου
Στὶς 7 Ἰανουαρίου γιόρταζαν τὴ μνήμη τοῦ Τιμίου Προδρόμου καὶ ἔκλεινε ὁ κύκλος τοῦ Δωδεκαημέρου. Ὁ κόντζορος, ποὺ ἔκαιγε δίπλα στὸ εἰκονοστάσι ὅλο τὸ Δωδεκαήμερο, ἔσβηνε. Τὸ ἱερὸ Λάβαρο τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου μαζὶ μὲ τὰ ἅγια εἰκονίσματα μὲ μία κατανυκτικὴ τελετὴ ἐπέστρεφαν στὸν ναό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου