Ὁ ναός αὐτός ὑπέστη κατά καιρούς διάφορες καταστροφές ἀπό σεισμούς καί ἐπιδρομές ἐχθρῶν, μέ μεγαλύτερη καταστροφή κατά τήν τουρκοκρατία, ὁπότε κατεδαφίσθη ὁλοσχερῶς. Ἀνοικοδομήθηκε καί πάλι τό 1833-1834 (ἐντός 15 μηνῶν) ἐπί σουλτάνου Μαχμούτ τοῦ Β΄ καί πατριάρχου Κωνσταντίου τοῦ Ἀ΄. Εἶναι ὁ γνωστός ναός τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς τοῦ Μπαλουκλή. Ὁ περιηγητής Gerlach (1576) ἀναφέρει γιά πρώτη φορά τούς θρυλικούς ἰχθῦς ἐκ τῶν ὁποίων προῆλθε καί ἡ τουρκική ὀνομασία Μπαλουκλή (Θ.Η.Ε. 5,1242).
Ἔτσι τήν Παναγία μας, πού τήν τιμᾶμε ὅλη τήν διάρκεια τῆς Σαρακοστῆς μέ τήν ἀκολουθία τῶν Χαιρετισμῶν, τήν τιμᾶμε καί ἀμέσως μετά τήν ἀνάσταση μέ τή γιορτή τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς. Θά λέγαμε ὅτι ἡ γιορτή αὐτή εἶναι καί ἡ πρώτη θεομητορική γιορτή μετά τήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Καί ἡ γιορτή αὐτή δέν εἶναι τόσο ἡ ἀνάμνηση τοῦ σπουδαίου αὐτοῦ γεγονότος, τῆς εὑρέσεως δηλαδή τοῦ ἁγιάσματος τῆς Παναγίας μας καί τῆς ἀνεγέρσεως τοῦ ναοῦ, ὅσο ἕνας πανηγυρισμός καί μία ὑπενθύμιση τῆς ζωντανῆς πραγματικότητας, ὅτι ἡ Παναγία μας -κατ' ἄνθρωπον- εἶναι ἡ πηγή τῆς ζωῆς. Ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ἡ ἀληθινή ζωή. Ὅτι ὁ Χριστός μας εἶναι ὁ χορηγός τῆς ζωῆς.
Λέγει ὁ Μωυσῆς στό Δευτερονόμιο (8,3)· «Ὁ Θεός σας ταλαιπώρησε, σᾶς ἄφησε καί πεινάσατε καί μετά σᾶς ἔστειλε τό μάννα, πού δέν τό ξέρανε οἱ πατέρες σας. Καί τό ἔκανε αὐτό γιά νά ἀντιληφθεῖτε «ὅτι οὐκ ἐπ' ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος, ἀλλ' ἐπί παντί ρήματι τῷ ἐκπορευομένῳ δια στόματος Θεοῦ». Δηλαδή ὁ ἄνθρωπος ζεῖ θαυματουργικά ἀκόμη κι ὅταν δέν ὑπάρχουν τά ὑλικά ἐφόδια, ὅταν τό θέλει ὁ Θεός. Ἔτσι οἱ Ἰσραηλῖτες ἐνῶ πέρασαν σαράντα χρόνια πεζοπορῶντας στήν ἔρημο, ἐν τούτοις, τά ροῦχα τους καί τά παπούτσια τους δέν πάλιωσαν καί δέν φθάρθηκαν, τά δέ πόδια τους δέν πιάσανε κάλους (Δευτ. 8,4). Τό ρητό αὐτό τοῦ Δευτερονομίου τό ἀνέφερε ὁ Χριστός στούς πειρασμούς του, ὅταν ὁ διάβολος τοῦ εἶπε νά κάνει τίς πέτρες ψωμιά. Ὁ Χριστός ὡς ἄνθρωπος, ὅπως καί ὁ Μωυσῆς καί ὁ Ἠλίας, ἔζησαν σαράντα μερόνυχτα χωρίς τροφή μέ τή δύναμη τοῦ Θεοῦ. Ἐδῶ εἶναι καί τό νόημα τῆς νηστείας. Λέμε· «δέν μπορῶ νά ζήσω χωρίς κρέας καί χωρίς γάλα καί τίς ἄλλες ἀρτύσιμες τροφές». Κι ὅμως ἀπαιτεῖ ἡ Ἐκκλησία μας νά νηστεύσουμε, γιά νά μᾶς διδάξει ὅτι ὁ Θεός δίνει ζωή· ὄχι οἱ τροφές αὐτές καθ' ἑαυτές. Συνήθως ἐμεῖς νομίζουμε πώς οἱ ἀνάλογες θερμίδες πού λαμβάνουμε καθημερινά αὐτές μᾶς συντηροῦν στή ζωή. Ἐπίσης νομίζουμε ὅτι ἡ ὑλική τροφή ἔχει ζωτικές οὐσίες ἀπό μόνη της καί συνεπῶς ἔχει τή δύναμη νά μᾶς ζωοποιεί. Ἐνῶ στήν πραγματικότητα ἀκόμη καί οἱ τροφές μᾶς συντηροῦν, διότι ὑπάρχει ἡ θεία ἐνέργεια μέσα σ' αὐτές. Ἡ τροφή ἀπό μόνη της δέν ἔχει ζωή καί δέν μπορεῖ νά δώσει ζωή.
Ἄν παρατηρήσουμε μέ προσοχή τά δελτία εἰδήσεων τῶν μέσων ἐνημερώσεως ἤ διαβάσουμε πολιτικά καί στρατιωτικά περιοδικά, θά διαπιστώσουμε ὅτι συνεχῶς μιλᾶνε γιά «ζωτικά ἐδάφη» ἤ «γιά ζωτικά συμφέροντα» ἤ γιά «ζωτικές ἀνάγκες». Καί τά λέμε αὐτά, διότι ἔχει ἀπομακρυνθεῖ ὁ ἄνθρωπος ἀπό τήν ἀλήθεια τοῦ εὐαγγελίου τόσο, ὥστε νά πιστεύει ὅτι τά ἐδάφη πού ἔχουν πετρέλαιο ἤ οὐράνιο ἤ πολύτιμα μεταλλεύματα, ἤ τά ὑλικά συμφέροντα πού ἔχει σέ διαφόρους τομεῖς αὐτά εἶναι πού τοῦ χορηγοῦν ζωή. Καί, χάριν αὐτῆς τῆς ὑλικῆς ζωῆς πού νομίζει ὅτι αὐτά τοῦ χορηγοῦν, κάνει πολέμους αἰματηρότατους, καταστρέφει οἰκολογικά τόν πλανήτη μας, καταστρέφει τόν πολιτισμό μας, βυθίζει στό πένθος καί στόν πόνο μεγάλα τμήματα τῆς γῆς. Κι ἐνῶ κάθε κράτος διώκει ἀπηνῶς τούς λῃστές, δολοφόνους, τρομοκράτες πού βρίσκονται στήν ἐπικράτεια του, ἐν τούτοις, σέ κρατικό ἐπίπεδο ἐφαρμόζει τίς ἴδιες μεθόδους μέ τούς ἐκτός νόμου εὑρισκομένους πολῖτες του. Νά ἡ κατάντια πού φθάνουμε, λόγῳ τῆς εἰδωλολατρίας μας καί τῆς ἀλλοτριώσεως μᾶς ἀπό το Θεό.
Ἐκτός ὅμως ἀπό τήν ὑλική ζωή πού παρέχει ὁ Θεός, τήν παροδική καί θνητή, παρέχει καί τήν αἰώνια, τήν ἄφθαρτη, τήν οὐράνια. Ἡ ζωή ἡ ἐπί γῆς ἔχει μικρή ἀξία αὐτή καθ' ἑαυτή. Ἡ ζωή ἡ αἰώνια ἔχει τήν αἰώνια ἀξία. Δέν μᾶς ἔπλασε ὁ Θεός γιά νά ζοῦμε ἑξῆντα ἤ ἑβδομῆντα ἤ περισσότερα ἤ λιγώτερα χρόνια. Εἴμαστε λογικά ὄντα ἀθάνατα. Σέ τρία- τέσσερα ἑκατομμύρια εἴδη ζώων, μόνο ὁ ἄνθρωπος ἔχει λογική, συνείδηση, πολιτισμό, πόθο αἰωνιότητας. Μόνο ὁ ἄνθρωπος τά ἔχει αὐτά, γιατί μόνο ὁ ἄνθρωπος πλάστηκε γι' αὐτό τό σκοπό.
Στό κατά Ἰωάννη εὐαγγέλιο, στό 6ο κεφάλαιο, ὁ Χριστός, ἀφοῦ τόν ἀναζήτησαν οἱ Ἑβραῖοι γιά νά τόν συναντήσουν, μετά τό θαῦμα τοῦ χορτασμοῦ τῶν πεντακισχυλίων, τούς εἶπε· «μέ ζητᾶτε ὄχι γιατί εἴδατε θαύματα, ἀλλά γιατί φάγατε ἀπό τούς ἄρτους καί χορτάσατε. Τά ἐνδιαφέροντά σας εἶναι κυρίως ὑλικά. Μή ἐνδιαφέρεσθε ὅμως ἀποκλειστικά καί μόνο γιά τήν τροφή πού φθείρεται, ἀλλά κυρίως νά ἐνδιαφέρεσθε γιά τήν τροφή πού μένει ἄφθαρτη καί σᾶς χαρίζει τήν αἰώνια ζωή καί τήν ὁποία τροφή θά σᾶς δώσει ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου». Μετά ἀπ' αὐτή τή σύσταση καί ἐπειδή τόν προκάλεσαν οἱ Ἑβραῖοι νά κάνει ἕνα θαῦμα παρόμοιο μέ τό θαῦμα πού ἔκανε ὁ Μωυσῆς, ὅταν τούς ἔδιδε τό μάννα ἀπό τόν οὐρανό, ὁ Χριστός τους εἶπε ὅτι ὁ Μωυσῆς τους ἔδωσε τόν ἄρτο ἀπό τόν οὐρανό, ἀλλά ὁ πατέρας μου σᾶς δίδει αὐτή τή στιγμή τόν ἄρτο ἀπό τόν οὐρανό ἀλλά τόν ἀληθινό ἄρτο». Τό μάννα ἦταν μέν τροφή ἀπό τόν οὐρανό ἀλλά ὑλική. Διατηροῦσε μόνο τήν βιολογική ζωή. Ὁ ἀληθινός ἄρτος δίνει τήν αἰώνια ζωή.
Μετά τήν ἀποκάλυψη αὐτή, ὁ Χριστός εἶπε πολύ βαρυσήμαντα ἀλλά καί πολύ ἀκατανόητα καί παράδοξα λόγια. «Ὁ πατέρας μου δίνει τόν ἄρτον τόν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, τόν ἄρτο τόν ἀληθινό, αὐτόν πού δίνει ζωή στόν κόσμο». Καί ὅταν τοῦ εἶπαν οἱ Ἑβραῖοι νά τούς δώσει ἀπ' αὐτό τόν ἄρτο, ἐκεῖνος τούς ἀποκάλυψε ὅτι· «Ἐγώ εἰμί ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς», δηλαδή ὁ ἄρτος πού δίνει ζωή. «Αὐτός πού ἔρχεται κοντά μου δέν θά πεινάσει, κι αὐτός πού πιστεύει σέ μένα δέν θά διψάσει ποτέ». Ἄρχισαν νά γογγύζουν οἱ Ἑβραῖοι, γιατί ὁ Χριστός ὀνόμασε τόν ἑαυτό του «ἄρτο ζωῆς». Ὅταν τούς χόρτασε ὑλικά μέ θαῦμα, δέν γόγγυσαν καί τόν θεωροῦσαν προφήτη καί ἤθελαν νά τόν κάνουν βασιλιᾶ. Τώρα ὅμως πού ἀντιλαμβάνονται ὅτι χάνουν τό ὑλικό φαγοπότι γογγύζουν. Νά ποιά εἶναι τά κύρια ἐνδιαφέροντα τῶν ἀνθρώπων.
Ὁ Χριστός ὅμως τό ἐπανάλαβε ξανά καί τούς εἶπε ὅτι οἱ πατέρες τους φάγανε στήν ἔρημο τό μάννα, πού τό θεωροῦσαν ἄρτο οὐράνιο, ἀλλά πεθάνανε. Ἐνῶ ὁ ἄρτος αὐτός, πού εἶναι ὁ ἑαυτός του, ὅποιος τόν τρώγει δέν πεθαίνει. Ἄρα προσέξτε· σᾶς ἐλευθερώνω ἀπό τόν θάνατο· μήν ἔχετε το νοῦ σας ὅλο στήν φθαρτή ζωή καί τροφή. «Ἐγώ εἰμί ὁ ἄρτος ὁ ζών», δηλαδή ὁ ζωντανός ἄρτος, «ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς. Ἐάν τίς φάγη ἐκ τούτου τοῦ ἄρτου ζήσεται εἰς τόν αἰῶνα. Καί ὁ ἄρτος δέ ὅν ἐγώ δώσω, ἡ σάρξ μου ἐστίν, ἤν,ἥν,ἦν ἐγώ δώσω ὑπέρ της τοῦ κόσμου ζωῆς. Ὁ τρώγων μου τήν σάρκα καί πίνων μου τό αἷμα ἔχει ζωήν αἰώνιον, καί ἐγώ ἀναστήσω αὐτόν ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἠμέρα...ο τρώγων μου τήν σάρκα καί πίνων μου τό αἷμα ἐν ἐμοί μένει κἀγώ ἐν αὐτῷ». Μέ τά λόγια αὐτά ὁ Χριστός ἀποκαλύπτει ὅτι τήν ἀληθινή καί αἰώνια ζωή τήν ἀποκτᾶ κανείς μέ τή συμμετοχή του στό μυστήριο τῆς θείας εὐχαριστίας.
Νά λοιπόν τό μήνυμα τῆς γιορτῆς τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς. Μᾶς ὑπενθυμίζει, γιά ἄλλη μιά φορά, ὅτι ἡ Παναγία μας γέννησε τόν Χριστό, ὁ ὁποῖος εἶναι ἡ ζωή καί ὁ χορηγός τῆς ζωῆς. Ὁ χορηγός ὑλικῆς καί πνευματικῆς ζωῆς, θνητῆς καί ἀθανάτου, φθαρτῆς καί ἀφθάρτου. Καί ὅτι μέ τά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας μποροῦμε καί ἐμεῖς νά ἑνωθοῦμε μέ τό Χριστό καί ν' ἀποκτήσουμε ζωή αἰώνια, ἀληθινή, εὐτυχισμένη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου