11 Νοε 2021

Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης: Ὁ ἀσυμβίβαστος ὁμολογητὴς τῆς Ἐκκλησίας μας (11 Νοεμβρίου †)

Τοῦ Λάμπρου Κ. Σκόντζου, Θεολόγου - Καθηγητοῦ
Μιὰ ἀπὸ τὶς πιὸ σεβαστὲς τάξεις τῶν ἁγίων της Ἐκκλησίας μᾶς εἶναι οἱ ὁμολογητές. Σὲ αὐτὴ τὴν τάξη ἀνήκουν οἱ ἅγιοί της Ἐκκλησίας μας, οἱ ὁποῖοι ἔδωσαν τὴ μαρτυρία τῆς πίστεώς τους, χωρὶς νὰ ὑπολογίσουν τὶς συνέπειες τῆς ὁμολογίας τοὺς αὐτῆς. Δὲ θὰ ἦταν ὑπερβολικὸ νὰ ὑποστηρίξουμε πὼς ἡ Ἐκκλησία μας εἶναι ἀπόλυτα στηριγμένη στοὺς ἀγῶνες τῶν ἁγίων ὁμολογητῶν Της, στὴ δισχιλιόχρονη πορεία Της στὴν ἱστορία.
Ἕνας ἀπὸ τοὺς μεγάλους ὁμολογητὲς τῆς Ὀρθοδοξίας εἶναι καὶ ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης, ὁ ὁποῖος ἔδρασε σὲ μιὰ πολὺ ταραγμένη γιὰ τὴν Ἐκκλησία ἱστορικὴ περίοδο. Πρόκειται γιὰ τὴν φοβερὴ εἰκονομαχικὴ ἔριδα, ἡ ὁποία συντάραξε τὴ βυζαντινὴ κοινωνία γιὰ περισσότερο ἀπὸ ἕναν αἰώνα, μὲ ἀφόρητες διώξεις τῶν ὀρθοδόξων ἀπὸ τοὺς εἰκονομάχους αὐτοκράτορες (726-843). Γεννήθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη τὸ 759 ἀπὸ εὐγενεῖς καὶ εὐσεβεῖς γονεῖς, οἱ ὁποῖοι φρόντισαν νὰ τοῦ δώσουν ἐκτὸς ἀπὸ τὴν εὐσέβεια καὶ κατὰ κόσμον παιδεία, τὴν ὁποία ὁ ἴδιος ἀργότερα τὴν χρησιμοποίησε γιὰ τὴν Ἐκκλησία. Σπούδασε μὲ ἐπιμέλεια τὴν ἑλληνικὴ φιλοσοφία καὶ....
τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας. 
    Ἀπὸ μικρὸς ἀγαποῦσε τὸ Χριστὸ καὶ λαχταροῦσε νὰ προσφέρει σὲ Αὐτὸν τὴ ζωή του. Ἔφηβος ἀκόμη, ἄφησε τὴν καριέρα τοῦ ἀνώτερου κρατικοῦ ὑπαλλήλου καὶ ἀποσύρθηκε τὸ 781 σὲ μοναστήρι στὴν Προῦσα τῆς Μ. Ἀσίας, ὅπου ἡγούμενος ἦταν ὁ θεῖος τοῦ Πλάτων. Αὐτὸς τὸν μύησε στὴν ὀρθόδοξη πνευματικότητα καὶ τὸν ἐνέπνευσε νὰ ἀφιερώσει τὴ ζωή του γιὰ τὴν προάσπιση τῆς ἀλήθεια καὶ τῆς αὐθεντικότητας τῆς Ἐκκλησίας. Τὸ 789 χειροτονήθηκε πρεσβύτερος ἀπὸ τὸν πατριάρχη Ταράσιο καὶ τὸ 794 ἀνέλαβε τὴ θέση τοῦ ἡγουμένου τῆς Μονῆς. 
      Δὲν πρόλαβε νὰ χαρεῖ τὴν ἡγουμενία του, διότι δύο χρόνια μετὰ ὁ αὐτοκράτορας Κωνσταντῖνος ὁ ΣΤ΄ (780-797) χώρισε τὴ σεμνὴ σύζυγό του Μαρία γιὰ χάρη μιᾶς ἄλλης γυναίκας τῆς Θεοδότης. Ἀφοῦ ἔκλεισε σὲ μοναστήρι τὴ Μαρία, νυμφεύτηκε τὸ ἴδιο βράδυ κρυφὰ στὰ ἀνάκτορα τὴ Θεοδότη. Τὸ μυστήριο τέλεσε ὁ ἱερέας τῆς Ἁγίας Σοφίας Ἰωσήφ. Τὴν ἑπόμενη ἡμέρα ἔγινε ἡ στέψη της ὡς βασίλισσα! 
     Ἡ Θεοδότη ἦταν ἐξαδέλφη τοῦ ἁγίου Θεοδώρου. Αὐτὸ δὲν τὸν ἐμπόδισε νὰ ἐλέγξει τὴν παρανομία τοῦ αὐτοκράτορα καὶ τὴ γελοιοποίηση τοῦ ἱεροῦ μυστηρίου τοῦ γάμου. Ζήτησε ἐξηγήσεις ἀπὸ τὸν πατριάρχη Ταράσιο γιατί δὲν τιμώρησε τὸν ἱερέα Ἰωσήφ, καὶ ἐπειδὴ δὲν πῆρε ἐπαρκεῖς ἐξηγήσεις διέκοψε τὸ μνημόσυνό του. Οἱ κολακεῖες τοῦ αὐτοκρατορικοῦ ζεύγους δὲν ἀπέδωσαν καὶ γιὰ τοῦτο ἄρχισαν οἱ διώξεις ἐναντίον του.  Ἐξορίστηκε στὴ Θεσσαλονίκη ὡς τὸ 797, ὅπου ὁ Κωνσταντῖνος ἐκθρονίστηκε καὶ τυφλώθηκε ἀπὸ τὴ μητέρα του Εἰρήνη τὴν Ἀθηναία (797-802). Τὸ 798 ἐπέστρεψε στὴν Κωνσταντινούπολη, ὅπου ἔγινε ἡγούμενος τῆς περίφημης Μονῆς τοῦ Στουδίου. Εὐτύχησε νὰ ἔχει στὴν ἡγουμενία τούς περισσότερους ἀπὸ χίλιους μοναχούς. Μετέβαλλε τὴ Μονὴ σὲ κέντρο κοινωνικῆς εὐποιΐας καὶ πνευματικῆς ἀκτινοβολίας. Μεταξύ τν ἄλλων στὴ Μονὴ γινόταν καὶ ἀντιγραφὴ ἀρχαίων κωδίκων. Τότε ἀντιγράφηκαν καὶ ἔφτασαν ὡς ἐμᾶς τὰ ἔργα τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων συγγραφέων. 
     Ἀλλὰ καὶ πάλι τὸ 808 ἀναγκάστηκε νὰ ἔρθει σὲ σύγκρουση μὲ τὸν πατριάρχη Νικηφόρο, ὁ ὁποῖος ἀποκατέστησε τὸν Ἰωσήφ, κατ’ ἀπαίτηση τοῦ αὐτοκράτορα Νικηφόρου Α΄ (86-815) καὶ διότι θεώρησε τὴν ἐκλογὴ τοῦ ἀντικανονική. Ἐξορίστηκε αὐτὴ τὴ φορὰ στὴ Χάλκη καὶ διαλύθηκε ἡ περίφημη Μονὴ τοῦ Στουδίου καὶ ἀναστάλθηκε τὸ κολοσσιαῖο πνευματικό της ἔργο. 
       Τὸ 811 ἐπέστρεψε ἀπὸ τὴν ἐξορία, ἀλλὰ τέσσερα χρόνια μετά, τὸ 815 ἀνέβηκε στὸ αὐτοκρατορικὸ θρόνο ὁ Λέων Ε΄ ὁ Ἀρμένιος, ὁ ὁποῖος ἐγκαινίασε τὴ δεύτερη  εἰκονομαχικὴ περίοδο. Στὶς 25 Μαρτίου τοῦ 815, Κυριακή τν Βαΐων, ὁ ἅγιος Θεόδωρος ἀψηφώντας τὸ διάταγμα γιὰ τὴν καθήλωση καὶ καταστροφὴ τῶν Ἱερῶν Εἰκόνων, μαζὶ μὲ ἱερεῖς, μοναχοὺς καὶ εὐσεβεῖς λαϊκούς, πῆραν τὶς Ἱερὲς Εἰκόνες καὶ τὶς περιέφεραν στὴν Κωνσταντινούπολη. Ἔτσι για  μιὰ κόμη φορᾶ ὁ ἅγιος Θεόδωρος θὰ ἀντιμετωπίσει τὴν αὐθαιρεσία τῆς ἐξουσίας καὶ θὰ διωχθεῖ. Ἀφοῦ τὸν συνέλαβαν, τὸν ξυλοκόπησαν ἄγρια, τὸν κακοποίησαν καὶ τὸν ἔστειλαν γιὰ τρίτη φορὰ ἐξορία, αὐτὴ τὴ φορὰ στη Σμύρνη. Τὸν φυλάκισαν στὰ ὑγρὰ καὶ σκοτεινὰ ὑπόγεια τοῦ μητροπολιτικοῦ μεγάρου τῆς πόλεως, ὅπου τὸν μαστίγωναν ἀνηλεῶς καθημερινὰ καὶ τοῦ στεροῦσαν ἀκόμη καὶ τὸ ψωμὶ καὶ τὸ νερό!  Ἐκεῖ κλονίστηκε σοβαρὰ ἡ ὑγεία του.
     Τὸ 820 ἐπι αυτοκράτορος Μιχαηλ Β΄ τοῦ Τραυλοῦ (820-829) ἀνακλήθηκε ἀπὸ τὴν ἐξορία. Ὅμως τὸ 824 ἦρθε σὲ σύγκρουση μὲ τὸν Μιχαὴλ γιὰ τὸν παράνομο γάμο καὶ αὐτοῦ το αὐτοκράτορα. Γιὰ μιὰ ἀκόμη φορᾶ ἀκολουθούμενος ἀπὸ ὁρισμένους στουδίτες μοναχούς, ἀναγκάστηκε νὰ φύγει καὶ πάλι ἀπὸ τὴν ἀγαπημένη τοῦ Μονή, γιὰ τὴν ὁποία τόσο κοπίασε. Βαριὰ ἄρρωστος ἄφησε τὰ ἐγκόσμια τὴν 11η Νοεμβρίου τοῦ 826, ἀφοῦ ζήτησε ἀπὸ τοὺς μοναχοὺς νὰ τοῦ διαβάσουν τὸν 118ο Ψαλμό. Παρέδωσε τὴν ἁγία του ψυχὴ στὸν Κύριο σὲ ἡλικία 67 ἐτῶν. 
    Παρ’ ὅλες τὶς διώξεις καὶ τὶς ἐξορίες τοῦ ἔγραψε σπουδαιότατα θεολογικὰ ἔργα. Διακρίθηκε ἐπίσης ὡς σπουδαῖος ποιητὴς καὶ ὑμνογράφος, ὁ ὁποῖος συνέθεσε τοὺς περισσότερους ὕμνους τοῦ Τριωδίου.
      Ὁ ἇγιος Θεοδωρος  Στουδιτης ειναι ἀντιπροσωπευτικὸ παράδειγμα ἀσυμβίβαστου χριστιανοῦ μὲ τὸν ἁμαρτωλὸ καὶ πτωτικὸ κόσμο. Ἐκφράζει μὲ τὸν πλέον κατηγορηματικὸ τρόπο τὸ ἀσυμβίβαστό της Ἐκκλησίας μὲ τὴν ἁμαρτία καὶ τὸ ἀντιχριστιανικὸ πνεῦμα. Ἂν καὶ μοναχὸς προασπίστηκε τὸν ἱερὸ θεσμὸ τοῦ γάμου, τὸν ὁποῖο εἶχαν καταπατήσει οἱ ἰσχυροί της ἐποχῆς του. Προασπίσθηκε ἐπίσης τὴν ἁγία καὶ ἀμώμητη πίστη τῆς Ὀρθοδοξίας, ἡ ὁποία εἶναι συνώνυμη μὲ τὴ σωτηρία. Νομίζουμε ὅτι καὶ ἡ ἐποχὴ μας ἔχει ἀνάγκη ἁγίων καὶ ὁμολογητῶν, σὰν τὸν ἅγιο Θεοδωρο το Στουδίτη για νὰ μπορέσουμε νὰ βγοῦμε ἀπὸ τὸ φοβερὸ πνευματικὸ τέλμα, στὸ ὁποῖο ἔχουμε βυθισθεῖ!   

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.