Οἱ ἀσθένειες τῆς εὐδαιμονίας

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Δὲν εἶναι μόνο ἡ Ἑλλάδα, ποὺ δείχνει συμπτώματα κοινωνικῆς ἀποσύνθεσης, ὅπως τὰ ζοῦμε στὴν καθημερινότητά μας καὶ ὅπως τὰ προβάλλουν τὰ Μέσα Μαζικῆς Ἐνημέρωσης (ΜΜΕ) καὶ τὰ Μέσα Κοινωνικῆς Δικτύωσης (ΜΚΔ). Εἶναι ὅλη ἡ λεγόμενη πολιτισμένη Δύση. Μπορεῖ οἱ χῶρες Της καὶ μόνον αὐτές, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον νὰ ἔχουν δημοκρατικὰ καθεστῶτα, ὅμως στὴν πραγματικότητα εἶναι ἕνα πολυτελὲς καὶ μὲ πολύτιμους ἐντὸς τοῦ θησαυροὺς οἰκοδόμημα, ποὺ εἶναι ὑπὸ κατάρρευση. Τὸ λυπηρὸ εἶναι ὅτι οὐδεὶς ἐκ τῶν σημερινῶν ἡγητόρων τῶν χωρῶν τῆς Δύσης δὲν κρούει τὸν κώδωνα τοῦ κινδύνου. Ὅλοι εἶναι διαχειριστὲς τῆς παρακμῆς... Καὶ ἂν κάποιος τολμήσει νὰ πεῖ τὴν ἀλήθεια γιὰ τὴν ἠθικὴ ὑπόσταση τῆς νεωτερικῆς Δύσης καὶ νὰ ἀντιδράσει δέχεται τὰ πυρὰ τῶν ὀπαδῶν Της.

Τὸν Μάρτιο τοῦ 2020 οἱ γαλλικὲς ἐκδόσεις PUF ἐξέδωσαν τὸ πόνημα τοῦ Hugues Lagrange, ἐπ. διευθυντοῦ ἐρευνῶν τοῦ CNRS (Ἐθνικοῦ Γαλλικοῦ Κέντρου Ἐπιστημονικῶν Ἐρευνῶν) «Οἱ ἀσθένειες τῆς εὐδαιμονίας» (Les maladies du Bonheur). Σὲ αὐτὸ ὁ συγγραφέας περιγράφει τὴν κατάσταση τῆς νεωτερικῆς πραγματικότητας στὴ Δύση. Ἡ κύρια διαπίστωσή του εἶναι πὼς ἡ κοινωνική - συλλογικὴ ζωὴ σβήνει στὶς χῶρες Της ὡς μιὰ «ἀσθένεια», ποὺ ἀνήκει στὸ παρελθὸν ὅπως οἱ ἄλλοτε θανατηφόρες ἀσθένειες (φυματίωση, ελονοσία, κ.λ.π.).

Μέσα στὸν πολυτελῆ κλωβό ποὺ ζεῖ ὁ νεωτερικὸς ἄνθρωπος βλέπει μόνο τὶς ἀσθένειες ποὺ ἔχει ἀντιμετωπίσει, βλέπει ὑπερηφάνως πὼς ὁ μέσος ζωῆς ἔχει αὐξηθεῖ καὶ ἀγνοεῖ τὶς ἀσθένειες ποὺ τὸν βασανίζουν, ὅπως εἶναι ὁ...
καρκίνος, τὰ καρδιοαγγειακά προβλήματα, ἡ παχυσαρκία, μὲ ό,τι αὐτὸ συνεπάγεται, καὶ κυρίως τὰ ψυχικὰ νοσήματα - ἄγχος, κατάθλιψη, πανικός, ἀνία, αἴσθημα μοναξιᾶς - καὶ ἡ εξάρτιση ἀπὸ τὰ ναρκωτικά. Σημειώνεται ὅτι ὅταν ἔγραψε τὸ βιβλίο ὁ Λαγκράνζ δὲν εἶχε ἐμφανιστεῖ ἡ πανδημία τοῦ κορονοϊού...

Ὡς αἴτια τῶν ψυχικῶν νοσημάτων τοῦ νεωτερικοῦ ἀνθρώπου ὁ γάλλος ἐπιστήμονας ἐντοπίζει στὸ πόνημα - μελέτη του τὴν ἀλλαγὴ στὸν τρόπο τῆς ζωῆς τοῦ νεωτερικοῦ ἀνθρώπου. Συγκεκριμένα ἀναφέρει ὅτι ἡ ἀστικὴ ἀνωνυμία, ἡ κοινωνικὴ ἀδιαφορία, ἡ ἀποξένωση, ἡ χαλάρωση τῶν οἰκογενειακῶν δεσμῶν, τὰ διαζύγια, ἡ διάλυση τοῦ θρησκευτικοῦ ὁρίζοντος, εἶναι συμπτώματα ἰδιαίτερα ἐπιβλαβῆ στὴν ψυχὴ τοῦ σύγχρονου δυτικοῦ ἀνθρώπου. Παλαιότερα ζοῦσε στὸ ἀσφαλὲς περιβάλλον μιᾶς μεγάλης καὶ ἑνωμένης οἰκογένειας, μιᾶς κοινωνίας μὲ ἀλληλεγγύη τῶν μελῶν της, μιᾶς ἐκκλησιαστικῆς κοινότητας μὲ ἀγάπη καὶ ἐνδιαφέρον τοῦ ἑνὸς πρὸς τὸν ἄλλον. Ἡ ἔλλειψή τους συμβαίνει γιὰ πρώτη φορὰ στὴν Ἱστορία τοῦ ἀνθρώπου καὶ οἱ ἐπιπτώσεις φαίνονται ἤδη. Τώρα τὸ σύστημα περιορίζει τὶς ἐλευθερίες τοῦ ἀνθρώπου, τὸν ἀπομονώνει, τὸν βγάζει ἀπὸ τὴν ἀσφάλεια τοῦ κοινωνικοῦ περιγύρου, κωδικοποιεῖ τὴ ζωή του καὶ τὸν αὐτονομεῖ ἀπὸ τὸν Θεό. Ἡ ἀποξένωση ἀπὸ τὸν συνάνθρωπο, ἡ ὑποβάθμιση τῆς ζωῆς καὶ ἡ αὐτονόμηση ἀπὸ τὸν Θεὸ ὁδηγοῦν τὴ Δύση στὴν κατάρρευση. Ἡ Κίνα καὶ τὸ Ἰσλὰμ περιμένουν.

Σημειώνεται ὅτι ὁ Λαγκράνζ ἔχει ἀριστερὴ ἰδεολογικὴ προέλευση καὶ τὸ βιβλίο του ἔτυχε εὐρείας παρουσίασης καὶ βιβλιοκρισίας στὴ Γαλλία ἀπὸ ἔγκυρα ἔντυπα (Le Monde, Le Monde Diplomatique, L' Observateur).-

thriskeftika