"Ἔφυγε" ἡ Γιαγιὰ τοῦ Πόντου

Ἡ Ἀρχόντισσα τοῦ Πόντου, ἡ Γιαγιὰ ὅλων των Ποντίων, ὅπως τὴν ἀποκαλοῦσαν οἱ ἁπανταχοῦ Πόντιοι, ἡ Σάνο Χάλο (Εὐθυμία Βαρυτιμίδου τοῦ Χαραλάμπους, σύζυγος Ἀβραὰμ Χάλο) ἔφυγε ἀπὸ τὴ ζωὴ σὲ ἡλικία 105 ἐτῶν. Σύμφωνα μὲ ἀνακοίνωση τῆς Παμποντιακῆς Ὁμοσπονδίας ΗΠΑ καὶ Καναδά, «ὑπῆρξε μιὰ ἐξέχουσα προσωπικότητα, ἕνας ζωντανὸς θρύλος μαχητικότητας καὶ κουράγιου, μιὰ γυναίκα μὲ ὅραμα καὶ πίστη». Ὅπως τονίζεται, «ἡ Σάνο Χάλο μὲ τὴν προσωπική της μαρτυρία γιὰ τὰ πάθη ποὺ εἶχε ὑποστεῖ πρὶν 90 χρόνια στὴ γενέτειρά της, στὸν Πόντο, ὅπως αὐτὲς καταγράφηκαν ἀπὸ τὴ κόρη της, Θία Χάλο (Thea Halo) στὸ βιβλίο «Not Even My Name» ("Οὔτε καν τὸ Ὄνομά Μου"), πρόβαλε σὲ ὅλο τὸν κόσμο τὸ μεῖζον ἐθνικὸ ζήτημα τῆς Γενοκτονίας τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου καὶ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ γενικότερα ὅλων των χριστιανικῶν λαῶν της τότε παραπαίουσας Ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας».

Τὸ βιβλίο ἐξιστορεῖ τὴ δραματικὴ πορεία θανάτου ἀπὸ τὸν Πόντο μέχρι τὸν Λίβανο τῆς δεκάχρονης τότε Σάνο, κατὰ τὴν ὁποία ξεκληρίστηκε ὅλη ἡ οἰκογένειά της καὶ τὴν συνταρακτικὴ ἀναζήτηση τῶν πατρογονικῶν της ἑστιῶν ἑβδομήντα χρόνια μετὰ ὥστε νὰ ἀνακαλύψει τὴν....

ἐθνική της ταυτότητα καὶ τὸ οἰκογενειακό της ὄνομα μέσα ἀπὸ κάποιες θολὲς παιδικὲς ἀναμνήσεις.

Ἡ Παμποντιακὴ Ὁμοσπονδία ἀναφέρει ὅτι «ἡ Σάνο Χάλο ἤθελε μὲ "θεῖο" πεῖσμα, ὄχι ἁπλὰ νὰ μὴν ξεχάσει, ἀλλὰ πολὺ περισσότερο νὰ αὐτοπροσδιοριστεῖ ἐθνικά, κοινωνικὰ καὶ ἱστορικά. Καὶ τὸ πέτυχε μέσα ἀπὸ τὴν ἐνδελεχῆ ἀναζήτηση τῆς κόρης τῆς Θία. Ἡ Γιαγιὰ τοῦ Πόντου ἔμαθε ἐπιτέλους τὸ πραγματικό της ὄνομα, ἔμαθε ποιὰ εἶναι. Δὲν ἔκανε τὸ χατίρι τῶν γενοκτόνων της. Ἐπέζησε, κράτησε σὰν φυλακτὸ τὶς θύμησες, τὶς διηγήθηκε καὶ τὶς κατέγραφε μὲ τὴν πένα τῆς κόρης της καὶ δίδαξε τὴν οἰκουμένη τὸ ἀνείπωτο δράμα τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου, τῶν χριστιανῶν τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Ἡ Σάνο Χάλο ὑπῆρξε ἀναμφισβήτητα μιὰ θρυλικὴ μορφὴ τοῦ Ἑλληνισμοῦ (ἴσως τὴ μεγαλύτερή του ἀπόδημου Ἑλληνισμοῦ), ἕνα τεράστιο ἐθνικὸ κεφάλαιο τῆς Ὁμογένειάς μας, ποὺ δυστυχῶς δὲν ἔχει μελετηθεῖ σοβαρὰ καὶ δὲν ἔχει ἀξιοποιηθεῖ κατάλληλα ἀκόμη.

Τέλος, ἐπισημαίνεται ὅτι «ἦταν ἡμέρα Πέμπτη, 12η Ἰουνίου 2009 στὶς 1:00 μμ στὸ Γενικὸ Προξενεῖο τῆς Ἑλλάδας στὴ Νέα Ὑόρκη, ὅπου οἱ κυρίες Σάνο καὶ Θία Χάλο ὁρκίστηκαν ἐνώπιόν της Γενικῆς Προξένου Ἄγης Μπαλτὰ καὶ τοὺς ἀπονεμήθηκε τιμητικὰ ἡ ἑλληνικὴ ὑπηκοότητα. Ἡ τακτοποίηση τῆς πολιτογράφησης τῶν δύο κυριῶν, τῆς μητέρας καὶ κόρης, ἀποτελοῦσε διακαῆ πόθο καὶ τῶν δύο καὶ βέβαια πάγιο αἴτημα τῶν Ποντίων της Ἀμερικῆς. Ἡ ἀπόδοση ἐπιτέλους τῆς ἑλληνικῆς ἰθαγένειας σὲ δύο γυναῖκες πού, ὄχι ἁπλὰ εἶναι Ἑλληνίδες, ἀλλὰ προέβαλαν τὶς ἀξίες καὶ τὰ πάθη τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ σὲ ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα, ἦταν ἐπιβεβλημένη γιὰ τὴν ἑλληνικὴ πολιτεία καὶ χρέος γιὰ τοὺς Ποντίους της Ἀμερικῆς νὰ ἀπαιτοῦν κάτι τέτοιο».

Ὁ ἀδυσώπητος χρόνος προσπερνοῦσε τὴν ὑπεραιωνόβια Γιαγιὰ τοῦ Πόντου, ὄχι ἁπλὰ μὲ κατανόηση ἀλλά, μὲ βαθὺ σεβασμὸ γιατί γνώριζε ὅτι ἡ παρουσία της καὶ τὸ μήνυμά της ἀποτελοῦν πολύτιμες διαχρονικὲς ἀξίες ποὺ συμβάλλουν στὴ διαμόρφωση μιᾶς οἰκουμενικῆς συνείδησης γιὰ σεβασμὸ στὴν ἀνθρώπινη ὕπαρξη καὶ τὶς ἀξίες της». Στὴν ἀνακοίνωση σημειώνεται ἐπίσης ὅτι «σὲ μιὰ συμβολικὴ καμπὴ τῆς ἱστορίας τῆς Γιαγιᾶς τὸ Πόντου, στὰ ἑκατοστὰ γενέθλιά της, ἀποφάσισαν φίλοι καὶ συγγενεῖς της, ἐκφράζοντας τὸν πόθο τῆς ἴδιας, νὰ ἑορτάσουν τὴν 9η Μαΐου τοῦ 2009 τὰ ἑκατοστὰ γενέθλια της στὴ Μονὴ τῆς Παναγίας Σουμελᾶ στὸ Νιοῦ Τζέρσεϊ τῶν ΗΠΑ.

zougla.gr