ΤΟ ΤΑΜΑ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΟΠΟΙ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ

Ὡς γνωστό, ὅταν τό νεοσύστατο Ἑλληνικό Κράτος ἀπελευθερώθηκε ὁριστικῶς ἀπό τήν τουρκική δουλεία, ἡ τότε Ἑλληνική Κυβέρνηση ἐδευσμεύθη νά ἀνοικοδομήσει μεγαλοπρεπῆ Ναόν ἐξ εὐγνωμοσύνης καί εἰς τιμήν τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος ἔκτοτε ὀνομάζεται «τό Τάμα τοῦ Ἔθνους». Τελικῶς ὁ Ναός δέν ἐκτίσθη ποτέ, ἴσως ὡς δεῖγμα τῆς ἀχαριστίας ἠμῶν τῶν Νεοελλήνων πρός τόν Χριστό καί ἐμπιστοσύνης περισσότερο στίς προστάτιδες εὐρωπαϊκές δυνάμεις, οἱ ὁποῖες χειραγωγοῦν ἀπό τότε «τό ψέμμα τό Βασίλειο». Ὡστόσο, οἱ ὑπόδουλοι Ρωμηοί, λίγα χρόνια ἐνωρίτερα εἶχαν ὑποσχεθῆ καί φέρει εἰς πέρας ἕνα ἄλλο μεγάλο τάμα, τήν ἀνοικοδόμηση τοῦ Πανιέρου Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως, στά ἔτη 1809 - 1810, μετά κόπων πολλῶν, δικαστικῶν καί διπλωματικῶν ἀγώνων δυσθεωρήτων καί μέ αἱματηρές συμπλοκές, ὡς μαρτυρεῖται, πρός τούς ἀνταγωνιστᾶς Ἀρμενίους καί Λατίνους. Ἔκτοτε ὁ Πανάγιος Τάφος φέρει τό τιμητικό της Ρωμηοσύνης διάσημο «Κτῆμα καί ἀφιέρωμα τῷ Χριστῷ τῶν ὀρθοδόξων Ρωμαίων», πρός ὑπενθύμισιν ὅσων ἡ Ἁγιοταφιτική Ἀδελφότης τῶν Ἑλλήνων Ρωμηῶν ἀπ' ἀρχῆς ἕως σήμερον προσέφερε διά πλείστων θυσιῶν στήν Ὀρθοδοξία...
Κατά τήν στιγμή αὐτή ἡ Ἁγιοταφιτική Ἀδελφότης δίνει τόν δικό της τιτάνιο καί πολυμέτωπο ἀγῶνα ἐναντίον δυνάμεων ὑπερτέρων - κατά τά ἀνθρώπινα δεδομένα - μέ πενιχρά ὑλικά μέσα, μέ ἐλλιπές ἀνθρώπινο δυναμικό, ἀλλ' ὅμως μέ πλούσια τήν χάρη τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἔσωσε τήν τελευταία στιγμή τό Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων ἀπό τήν καταστροφή. Οἱ παγίδες καί οἱ προκλήσεις, πάντως, φαίνεται ὅτι εὑρίσκουν ἱκανό ἀντίπαλο στό πρόσωπο τοῦ Πατριάρχου Θεόφιλου, ὁ ὁποῖος παρά ταῦτα πάντοτε ἀποδίδει τήν σωτηρία τοῦ Πατριαρχείου στό ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί τίς θερμές προσευχές ζώντων Ἁγίων, στήν Ἑλλάδα καί ἀλλοῦ.
Τό σχίσμα τοῦ Εἰρηναίου, εὑρισκόμενο στά τελευταῖα του, προκαλεῖ ἀκαταπαύστως τήν Ἀδελφότητα, γιά νά δημιουργήσει τήν ἐντύπωση «διωγμοῦ» εἰς βάρος του. Ἡ Ἀδελφότης ὑπέμεινε καί ἐφέτος μακροθύμως τήν ἀπαγόρευση τῆς ἀστυνομίας στό νά τελέσει Θεία Λειτουργία ἐντός του πανηγυρίζοντος, κατεχομένου δέ ἀπό τούς σχισματικούς, Μοναστηρίου τοῦ Ἁγίου Χαραλάμπους, καί τήν τέλεσε, παρόντος καί τοῦ Πατριάρχου καί τοῦ Γενικοῦ Προξένου τῆς Ἑλλάδος, ὅπως καί πέρυσι, στό προαύλιο, ὑπό τά βλέμματα τῆς ἀστυνομίας καί τῶν περαστικῶν. Ὁ δέ πρώην Πατριάρχης Εἰρηναῖος, συνοδευόμενος ὑπό τῶν ἰσραηλινῶν Μ.Α.Τ. καί δύο δωδεκάδων ὀπαδῶν του, εἶχε κατεβῆ τήν προηγούμενη καί ἐτέλεσε «πανηγυρικόν ἑσπερινόν». Τό Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας συνεχίζει, ὅπως πάντοτε ἐδῶ καί ἑκατόν καί πλέον χρόνια, τήν ἀνθελληνική του πολιτική, ἰδίως μέσῳ τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν τῆς Ἀμερικῆς, ὅπου ὑπό τήν δικαιοδοσία του, ἱδρύονται σύλλογοι καί καλλιεργοῦνται τάσεις «Ἀπελευθερώσεως τῶν Ἁγίων Τόπων ἀπό τούς Ἕλληνες». Καί ὅμως, τό Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας, τό ὁποῖο εἶχε ἐνωθῆ φανερά μέ τούς Μονοφυσῖτες, καί τοῦ ὁποίου τόν πᾶν - ἀραβισμό ἐξέθρεξε ὁ Ρωσσικός πᾶν - σλαβισμός καί ἀνθελληνισμός τοῦ 19ου αἵ., ἀποτελεῖ τό κραυγαλεώτερο παράδειγμα περί τοῦ ὅτι μία ἀραβόφωνη Ἐκκλησία, ὑπό τήν πίεση τοῦ περιρρέοντος ἰσλαμισμοῦ καί τοῦ διαχριστιανικοῦ «ἀγαπισμοῦ» τῶν Ἀραβοφώνων, εἶναι ἀδύνατον ἄνευ τῆς ἑλληνορωμαίικης παρουσίας νά διατηρήσει καί τήν Ὀρθοδοξία.
Ἡ Ρωσσική Ἐκκλησία, πάντοτε τυπική καί προσεκτική, προωθεῖ συστηματικῶς, ἐκκλησιαστικῶς καί πολιτικῶς, διά τῆς «Μίσσια», τῆς Ἐκκλησιαστικῆς της Ἀποστολῆς στά Ἱεροσόλυμα, τήν παρουσία της στούς Ἁγίους Τόπους, ἐνισχύοντας μέν τήν Ὀρθόδοξη παρουσία στήν Ἁγία Γῆ καί ἕτοιμη νά παράσχει στούς Ἁγιοταφῖτες κάθε βοήθεια, προσπαθώντας ὅμως νά ὑπερτονίζει τήν ἐκκλησιαστική «μητρότητα» τῆς Σιωνίτιδος Ἐκκλησίας , ὡς «Μητρός τῶν Ἐκκλησιῶν», ἴσως κατ' ἀντίθεσιν πρός τήν Μητέρα Μεγάλην Ἐκκλησίαν Κωνσταντινουπόλεως. Ἡ Ρωσσική Ἑταιρεία τῆς Παλαιστίνης, ἡ ὁποία πρό ἑνός καί ἠμισεως αἰῶνος εἶχε καλλιεργήσει τόν ἐθνικισμό τῶν Ἀραβοφώνων Ὀρθοδόξων καί τούς εἶχε ἐξεγείρει κατά τῆς Ἁγιοταφιτικῆς Ἀδελφότητος, ἐπανιδρύθη καί πάλι, λέγεται δέ, ὅτι διαρκούσης τῆς κρίσεως ἐπί Εἰρηναίου, διεδραμάτισε ἀνθενωτικό ρόλο μεταξύ ποιμνίου καί Πατριαρχείου στήν Βηθλεέμ.
Τό πατριαρχεῖο Γεωργίας, τό ὁποῖο ποτέ δέν κατεδίκασε τή στάση Εἰρηναίου, οὔτε καί στήν Πανορθόδοξη Σύνοδο (Μάιος 2005), ἀντιθέτως δέ, συνεργάζεται μέ περιβάλλοντα οἰκεῖα στόν «πρώην», δρᾶ παρ' ἐνορίαν στήν Ἁγία Γῆ, ἔχοντας ἐγκαταστήσει δύο ξενῶνες προσκυνητῶν στήν Βηθλεέμ καί στό Βόρειο Ἰσραήλ, ὅπου ὑπηρετοῦν ἀντικανονικῶς καί παρά τίς διαμαρτυρίες τοῦ Πατριαρχείου, Γεωργιανές Μοναχές ἐπί τῷ σκοπῷ προφανῶς νά συστήσουν ἀργότερα Μοναστήρια καί ἴσως Ἐξαρχία. Βεβαίως, εὐκαίρως ἀκαίρως, οἱ Γεωργιανοί πάντοτε θέτουν θέμα ἐπιστροφῆς σ' αὐτούς τῆς Μονῆς τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, τήν ὁποίαν εἶχαν οἱ Ἁγιοταφῖτες παραχωρήσει σ' αὐτούς κατά τίς ἀρχές τῆς β' χιλιετίας.
Τό Πατριαρχεῖο Ρουμανίας, ἔχει ἐγκαταστήσει ἄνευ ἐγκρίσεως τοῦ Πατριαρχείου ἐδῶ καί πολλά χρόνια στήν Ἱεριχῶ «ξενῶνα», ἰσομεγέθη πρός μεγάλα μοναστικά συγκροτήματα τοῦ Ἁγίου Ὅρους, προφάσει προφορικῆς ἀδείας του Πατριάρχου Διοδώρου ὀλίγο πρίν τήν κοίμησή του (2000). Στά ἴδια τά Ἱεροσόλυμα, οἱ ἐκ Ρουμανίας Μοναχοί καί Μοναχές, ἄριστοι στήν ἑλληνομάθεια καί στό ἦθος, αὐξάνονται διαρκῶς, συνεργαζόμενοι μέν ἄριστα μέ τούς Ἕλληνες Πατέρες καί τίς Ἑλληνίδες Μοναχές, καθιστώντας πάντως ζωτική καί ἐμφανῆ τήν παρουσία τους.
Ὡς πρός τούς ἑτεροδόξους, οἱ Φραγκισκανοί φέρονται μέ συνέπεια καί σοβαρότητα, ἔχοντας ἐκτιμήσει τήν σύνεση καί δικαιοκρισία τοῦ Πατριάρχου Θεοφίλου, ὁ ὁποῖος ἐπέστρεψε εἰς αὐτοῦ καί τούς Ἀρμενίους τό τυπικό - μή ἐξασκούμενο - δικαίωμα προσβάσεώς τους σέ μία βοηθητική θυρίδα τοῦ Ναοῦ τῆς Βηθλεέμ, τήν ὁποία εἶχε ἐμποδίσει - μέ ἀλλαγή τῆς θύρας - ὁ Πατριάρχης Εἰρηναῖος, παραβιάζοντας τό καθεστώς. Οἱ ἐπιδιώξεις τούς ὅμως παραμένουν ἀναλλοίωτες.
Οἱ Ἀρμένιοι, ἰδιαιτέρως ἐπιθετικοί, εὑρίσκονται σέ δικαστικό ἀγῶνα μέ τό Πατριαρχεῖο, προσπαθώντας νά καθιερώσουν ἀνύπαρκτο δικαίωμα συμμετοχῆς τους στήν τελετή τοῦ Ἁγίου Φωτός, τό Μ. Σάββατο. Παραλλήλως, ἴσως ἐκδικούμενοι, παρακωλύουν τήν ἀνακαίνιση βοηθητικῶν χώρων τοῦ Παναγίου Τάφου, δί ἐξασκήσεως veto . Οἱ Κόπται, παρά τήν ἀντίδραση τῶν Φυλάκων τοῦ Παναγίου Τάφου (Ναϊτῶν) Ἁγιοταφιτῶν, προσπαθοῦν νά δημιουργήσουν νέα δικαιώματα στή θυμίαση τοῦ Ναοῦ, πλήν τούτου, προσέφεραν στόν Εἰρηναῖο καί τίς καθιερωμένες στολές τοῦ «καβάση», τοῦ συνοδοῦ τῶν λιτανειῶν, γιά τήν τέλεση τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου Χαραλάμπους ἀπό τούς σχισματικούς.
Τό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν, παρά τήν συμμετοχή τοῦ Πατριαρχείου σ' αὐτό ἤδη ἀπό τῆς ἐποχῆς Εἰρηναίου (Εἰρηναῖος ἀνέφερε τό Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων στό Π.Σ.Ε.), προσπαθεῖ νά δημιουργήσει γραφεῖο ὑπερεκκλησιαστικό στά Ἱεροσόλυμα καί νά καταργήσει, οὐσιαστικῶς, τόν συντονιστικό ρόλο τοῦ Πατριαρχείου στούς Χριστιανούς τῆς Ἁγίας Γής. Εὐχῆς ἔργον θά ἦτο νά ἐπανεξετάσει ἡ Σιωνίτις Ἐκκλησία τό θέμα τῆς συμμετοχῆς της στήν Οἰκουμενική Κίνηση καί νά συσπειρώσει τούς Παραδοσιακούς Ὀρθοδόξους οἱ ὁποῖοι ἀνησυχοῦν γιά τήν ἐμφανῆ πλέον προσβολή τοῦ δόγματος τῆς «Μίας, Ἁγίας Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας».
Ἔναντι πάντων τούτων, ἵστανται οἱ Ἁγιοταφίται! Κατά συντριπτικό ποσοστό ἁπλοί καί προσιτοί κληρικοί καί μοναχοί, ἀκόμη καί οἱ Ἱεράρχαι τῶν, ὅπως ἔχουμε γράψει εἰς τό παρελθόν, μέ ὑψηλό αἴσθημα εὐθύνης ἔναντί του Τόπου τοῦ Ἁγίου καί τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας προσφέρουν ἐκεῖ τήν διακονία τους, ἰδίως ὅσοι ἐκ νεαρᾶς καί παιδικῆς ἡλικίας ὑπηρετοῦν εἰς τά ἅγια ἐδάφη, ἀκόμη καί ἐάν ὑπηρετοῦν ἠρωικῶς μόνοι τῶν, ὅπως ὁ φύλαξ τοῦ Φρέατος τῆς Σαμαρείτιδος, Γέρων Ἰουστίνος, καί τῆς Ι.Μ. Ἀββᾶ Θεοδοσίου Γέρων Ἰερόθεος, ἤ εἶναι ἀφοσιωμένοι μόνον στήν προσευχή, ὅπως οἱ Σαββαΐται εἰς τήν ἔρημό της Ἰουδαίας. Πολλοί ἀπ' αὐτούς, νέα παιδιά, ἀπό τήν κυρίως Ἑλλάδα, τήν Κύπρο καί τά νησιά, ἑλκύσθηκαν τά τελευταῖα χρόνια ἀπό μία δύναμη πού δέν μποροῦν νά ἐξηγήσουν, καί παρέμειναν διά νά ὑπηρετήσουν τόν Πανάγιο Τάφο.
Πρότυπο δί' ὅλους ὁ νέος Πατριάρχης, ἄγνωστος μέχρι τῆς ἀναδείξεώς του, πρᾶος, προσιτός καί πατρικός εἰς ὅλους , ἔχοντας ἀπέραντη ὑπομονή καί ἀκάματη ἐργατικότητα, παρευρισκόμενος ἀνελλιπῶς στήν καθημερινή προσευχή στόν Ναό τοῦ Κεντρικοῦ Μοναστηρίου, τονίζοντας πάντοτε τήν ἀνάγκη πνευματικῆς ζωῆς (κυρίως δέ ὑπακοῆς σέ Γέροντα) καί τῆς Θείας Μεταλήψεως. Ἀντιθέτως πρός τά εἰωθότα, κατά τά ὁποία ὁ «Πρῶτος» ἀνεβάζει σέ «θέσεις» τούς οἰκείους του, οἱ στενοί συνεργάτες τοῦ Πατριάρχου καί τά πρόσωπα τῆς ἐμπιστοσύνης τοῦ ἔχουν σταλῆ εἰς τά τέσσερα σημεῖα τοῦ ὁρίζοντα, διά τήν ἐπιτέλεση ποιμαντικοῦ ἔργου ἡ ἄλλων ἀπαραιτήτων διακονιῶν. Ὁ Ἔξαρχος τοῦ Παναγίου Τάφου στήν Ἀθῆνα, Ἀρχιεπίσκοπος Γεράσων Θεοφάνης, στερούμενος τοῦ ποιμνίου του στήν Ἁγία Γῆ, ἀποδίδει γιά τήν οἰκονομική ἐπιβίωση τοῦ Πατριαρχείου ὅσα δέν ἀπέδωκεν ἡ Ἐξαρχία ἐπί Εἰρηναίου σέ εἴκοσι ἔτη, γεγονός ἰδιαίτερα σημαντικό, ἐάν σκεφθεῖ κανείς, ὅτι λόγω Εἰρηναίου οἱ τραπεζικοί λογαριασμοί τοῦ Πατριαρχείου εἶναι ἀκόμη δεσμευμένοι, ὁ Ἀρχιγραμματεύς, Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντίνης Ἀρίσταρχος, ἀναλίσκεται ὑπέρ τοῦ Πατριαρχείου σέ θέματα σημαντικά, στίς ἐκδόσεις, τίς ἀνακαινίσεις, τά τῆς Ἀρχιγραμματείας κ.α., καίτοι ἀφανῶς. Οἱ Ἀρχιμανδρῖτες Γαλακτίων καί Ἱερώνυμος, ὅταν δέν συνοδεύουν νυχθημερόν τόν Πατριάρχη στά καθήκοντά του στό Πατριαρχεῖο, εὑρίσκονται στούς δρόμους, ἐπιδιδόμενοι στό πνευματικό καί κηρυτικό τους στή Γαλιλαία καί στήν Ἰορδανία ἀντιστοίχως, μεταξύ πολλῶν ἄλλων παραδειγμάτων. Οἱ ἐνορίες καί τά ἀπομακρυσμένα σημεῖα τοῦ Πατριαρχείου, τά ὁποία (ἑξαιρέσει μερικῶν, ὅπως τῆς Μαδηβᾶ, ὅπου καί τό παλαιόθεν σημαῖνον ἐκπαιδευτικό ἔργο τοῦ Ἀρχιμανδρίτου Ἰννοκεντίου) εἶχαν καταντήσει ἐπί Διοδώρου καί Εἰρηναίου τόποι ἐξορίας τῶν «μή ἐμπίστων» , ἀνάμεσα στούς ὁποίους καί ὁ τωρινός Πατριάρχης, ἔχουν ἀναδειχθῆ σέ τόπους ποιμαντικῆς μερίμνης μέ προσωπική μέριμνα προσοντούχων Ἀρχιμανδριτῶν τοῦ Πατριαρχείου καί τοῦ ἰδίου τοῦ Πατριάρχου Θεοφίλου, ὁ ὁποῖος τό παρελθόν θέρος πραγματοποίησε ποιμαντικές ἐπισκέψεις στά βόρεια, ἐνῷ διενεργοῦντο ἀπό Λιβάνου πυραυλικοί βομβαρδισμοί. Αὐτή εἶναι ἡ ὕπαιθρος τῆς Ἁγίας Γής, ἡ ὁποία, λόγω ἱστορικῶν συγκυριῶν καί ἀδυναμιῶν τῆς Ἀδελφότητος, ἴσως καί λόγω μονομεροῦς ἐνδιαφέροντος γιά τά Προσκυνήματα, ἔγινε τροφή τῆς προπαγάνδας τῶν ἀδελφῶν «ἑτεροδόξων». Ἡ σημερινή ἐποχή, γεμάτη προκλήσεις γιά τήν Σιωνίτιδα Ἐκκλησία, εἶναι πάντως ἀπό τίς καλύτερες στήν ἱστορία της, καί ἡ καταλληλότερη γιά νά προσέλθει καί νά ὑπηρετήσει κανείς τόν Πανάγιον Τάφον τοῦ Χριστοῦ, εἶναι ἐποχή αὐταπαρνήσεως, ἀλλά καί αὐτοκριτικῆς, ἀναδιοργανώσεως, ἀπεκκοσμικεύσεως, ἀποκαταστάσεως τοῦ κύρους τῶν θεσμῶν, μέ πρῶτον αὐτόν τῆς Συνόδου, ἡ ὁποία συγκαλεῖται τουλάχιστον ἀνά δεκαπενθήμερον. Ὁ μελλοντικός Ἁγιοταφίτης θά ἔχει ἀρωγό εἰς τήν ὑπηρεσία του πρός τόν Χριστό καί τόν Πανάγιον Αὐτοῦ Τάφον, ὅλη τήν Ἀδελφότητα, καί κυρίως τόν ἴδιο τόν Πατριάρχη προσωπικῶς, ὡς πατέρα καί φίλο, ὅπως μαρτυροῦν ὅσοι προσφάτως ἐνετάγησαν στήν Ἀδελφότητα. Ἐάν κατευθυνθοῦν μοναχικές κλήσεις καί ἡ ἀγάπη ὅλων μας πρός τό Πατριαρχεῖο τῆς Βασιλίδος Πόλεως τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Γενετείρας τῆς Θεοτόκου, ἡ Ρωμηοσύνη καί ἡ Ὀρθοδοξία, μαθούσαι καλῶς τό μάθημα τῆς Ἱστορίας, ξεπερνώντας ἐκκλησιαστικό - διπλωματικές μικρότητες καί ἐπιθυμητές «ἰσορροπίες», θά ἀποκαταστήσουν τό ἀπολεσθέν τάμα τοῦ Ἔθνους. Καί ὁ Πανάγιος Τάφος, τίς φωτογραφίες τοῦ ὁποίου κοσμοῦν ἀνέκαθεν οἱ ἁγιοταφικές λεζάντες «Οἱ ἀναστήσαντες μέ τό Γένος τῶν Ἑλλήνων», ὁ Τάφος ὁ «ζωηφόρος καί Παραδείσου ὡραιότερος ὄντος», θά παραμένει πηγή ἁγιασμοῦ καί μετανοίας τῶν προσερχομένων, εὔχαρι μνημόνιον ἐνδόξων ἡμερῶν, ὁλοψύχων θυσιῶν καί ἀφοσιώσεως τῶν Ρωμηῶν εἰς τούς σταυροαναστασίμους Ἁγίους Τόπους τοῦ Βασιλέως τῶν αἰώνων. Ὑπάρχει ἐκεῖ στήν Παλαιστίνη, στόν τόπο ὅπου περπάτησε ὁ Θεός, ζωντανό καί πραγματοποιημένο ἕνα ἄλλο «Τάμα τοῦ Ἔθνους». Πολλά Ἔθνη καί πολλοί λαοί ἐπιδιώκουν νά συμμετάσχουν στήν θεϊκή αὐτή ἀνάθεση καί εὐλογία. Οἱ Ρωμηοί θά φανοῦμε τώρα ἀνάξιοι;
Ἐκ τοῦ περιοδικοῦ Θεοδρομία. Ἔτος Θ, Τεῦχος 1, Ἰανουάριος - Μάρτιος 2007