Ομαδικά πυρά, πρίν ἀκόμη κυκλοφορήσει, δέχεται ἡ ταινία τοῦ Γιάννη Σμαραγδῆ γιά τόν Ἰωάννη Καποδίστρια! Ἀπό σοβαροφανεῖς κριτικές μέχρι προσπάθειες διακωμωδήσεως. Σάν κάποιοι νά θέλουν νά δολοφονήσουν γιά δεύτερη φορά τόν πρῶτο Κυβερνήτη τῆς ἐλεύθερης Ἑλλάδος. Νά δολοφονήσουν τόν χαρακτῆρα του, κατά τήν προσφιλῆ τακτική τῆς Ἀριστερᾶς. Μόνον πού ἐδῶ δέν ἔχουμε μόνον πυρά προερχόμενα ἀπό τήν Ἀριστερά. Ἔχουμε καί ἀπό τόν λεγόμενο φιλελεύθερο χῶρο. Καί αὐτοί δολοφονοῦν τον Καποδίστρια. Ἀνεξαρτήτως προελεύσεως δέ, οἱ ἐπικριτές ἀποδομοῦν, ἤ μᾶλλον προσπαθοῦν νά ἀποδομήσουν, τόν χαρακτῆρα τοῦ σκηνοθέτη. Καί, δυστυχῶς, ἡ στόχευσίς τους δέν περιορίζεται στά πρόσωπα. Στρέφονται κατά τῆς ἴδιας τῆς ἐθνικῆς μνήμης. Τούς ἐνοχλεῖ κάθε τι πού δέν συνάδει μέ τό «ἀφήγημά» τους. Καί παίρνοντας ἀφορμή ἀπό τό τραίηλερ... τῆς ταινίας συντονίζουν τά πυρά τους.
Στήν ἴδια λογική ἐντάσσεται καί ἡ πολεμική κατά τῶν παρελάσεων, ἡ ὁποία ἀναζωπυρώθηκε ἐξ ἀφορμῆς τῶν ἀποφάσεων σχετικά μέ τό Μνημεῖο τοῦ Ἀγνώστου Στρατιώτου καί τό σχετικό ζήτημα πού ἀκαίρως ἀνακινήθηκε καί γιά λόγους πού ἐπίσης δέν ἀντέχουν σέ κριτική διαιωνίζεται μέ διχογνωμίες μεταξύ τῶν Ὑπουργείων Ἐθνικῆς Ἀμύνης καί Προστασίας τοῦ Πολίτου καί τοῦ Δήμου Ἀθηναίων. Καί στόν περίγυρο, μιά σειρά θέσεων καί ἀπόψεων πού προσβάλλουν τήν ἐθνική μνήμη καί τόν χαρακτῆρα τοῦ Μνημείου ὡς παρακαταθήκης τῶν ἀγώνων τοῦ Ἔθνους. Ὑπάρχουν κύκλοι στήν σημερινή Ἑλλάδα πού ἐνοχλοῦνται, ὄχι μόνον ἀπό κάθε τι ἐθνικό, ἀλλά καί ἀπό κάθε διαφορετική ἄποψη. Κάθε γνώμη πού δέν εὐθυγραμμίζεται μέ τήν γενική ἀντίληψη τήν ὁποία θέλουν νά ἐπιβάλουν. Αὐτοί λοιπόν θέλουν νά λέγονται προοδευτικοί καί θέλουν νά λέγονται φιλελεύθεροι. Θά τρίζουν τα κόκκαλα τοῦ Βολταίρου. Ἀπό τήν Ἀριστερά δέν περιμέναμε τίποτε καλύτερο. Πάντα ἔδειχνε τό πραγματικό της πρόσωπο. Νά θυμίσουμε τήν περίπτωση τῆς ταινίας «Ἑλένη», τῆς ὁποίας τήν προβολή εἶχαν ἐν τοῖς πράγμασι ἀπαγορεύσει; Ὅπως λοιπόν τότε ἡ ΚΝΕ καλοῦσε σέ μποϋκοτάζ τῆς «Ἑλένης», τώρα οἱ φιλελεύθεροι καλοῦν σέ μποϋκοτάζ τοῦ «Καποδίστρια».
Δέν ἀντέχουν οἱ «προοδευτικοί» τήν διαφορετική ἄποψη καί δέν ἀντέχουν ὁποιαδήποτε προσέγγιση πού θέτει σέ ἀμφισβήτηση τήν παρερμηνεία τῆς Ἱστορίας πού θέλουν νά ἐπιβάλουν. Ἀλλά καί οἱ φιλελεύθεροι;
Οἱ ὁποῖοι στήν Ἑλλάδα κάποτε ἦσαν πραγματικοί φιλελεύθεροι, θεματοφύλακες τῆς ἐλευθερίας τοῦ λόγου καί τοῦ ἐλευθέρου φρονήματος; Πῶς σήμερα ἐκφυλίσθηκαν σέ αὐτούς τούς «ἀκροκεντρώους» πού θέλουν νά δυναστεύσουν τήν κοινωνική, τήν πνευματική καί τήν καλλιτεχνική ζωή τοῦ τόπου;
Στήν συγκεκριμένη περίπτωση τῆς ταινίας γιά τόν Καποδίστρια, ἐπιδεικνύουν ἕναν συνδυασμό ἐμπαθείας καί ἀμαθείας πού δέν ἀντέχει σέ καμμία κριτική. Γιά αὐτό καί δέν τήν θέλουν. Ἐπιδιώκουν νά ἐπιβάλουν τίς μισαλλόδοξες ἀπόψεις τους καί ἔχουν τήν ἀξίωση οἱ πολῖτες νά τίς ἀποδεχθοῦν δίκην θεσφάτων. Ἐνῷ εἶναι ἁπλές ἱστορικές ἀνακρίβειες.
Ἄς δοῦμε ὅμως δυό χαρακτηριστικά σημεῖα, ὅπως τά ἀποτυπώνει ὁ ἀρθρογράφος μας Κωνσταντῖνος Λερούνης. «Ἐφημερίδα τῆς Ἀριστερᾶς κατηγορεῖ τόν Σμαραγδῆ γιά “ἀναχρονισμούς”. Πρῶτος “ἀναχρονισμός” ὅτι τάχα, σύμφωνα μέ τήν συγκεκριμένη ἐφημερίδα, “τό Βυζάντιο δέν ἀποτελεῖ στοιχεῖο τοῦ Ἑλληνισμοῦ προεπαναστατικά οὔτε στή διάρκεια τοῦ Ἀγῶνα καί οὔτε οἱ Διαφωτιστές τό ἀναφέρουν”. Εἶναι σίγουρο ὅτι οἱ ἄνθρωποι αὐτοί ξέρουν τό παραμικρό γιά τόν Διαφωτισμό; Δέν ἀναφέρουν οἱ Διαφωτιστές τό Βυζάντιο, μέ τά χειρότερα μάλιστα λόγια; Δέν θά σταθῶ καθόλου στό ζήτημα αὐτό. Τό πρῶτο καί κάπως πιό ἐνδιαφέρον σκέλος τοῦ ἰσχυρισμοῦ εἶναι ὅτι τό Βυζάντιο δέν ἀποτελεῖ στοιχεῖο τοῦ Ἑλληνισμοῦ προεπαναστατικά. Εὐτυχῶς ὅμως, ὁ Μελέτιος Πηγᾶς ἔχει κάνει τήν καλύτερη δυνατή σύνοψη τῆς προεπαναστατικῆς κατανόησης τοῦ Βυζαντίου μέσα στήν ἑλληνική Ἱστορία. “Ἐσεῖς εἶσθε ἐκεῖνοι τῶν ὁποίων οἱ πατέρες ἐφώτισαν τήν οἰκουμένην, ὀρθοδοξίαν τῆς Χριστοῦ πίστεως. Τά λείψανα εἶστε ἐσεῖς τῆς βασιλείας τῶν Ρωμαίων, ἐσεῖς τά λείψανα τῆς ὀρθοδοξίας” (Βαλέτας, “Χρυσοπηγή”, στό Ἀπόστολος Βακαλόπουλος, «”Ἱστορία τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ, Τόμ. Γ΄, Τουρκοκρατία 1453-1669, Οἱ ἀγῶνες γιά τήν πίστη καί τήν ἐλευθερία”, Θεσσαλονίκη 1968, σελ. 445). Ἡ ἀντίληψη τοῦ Πηγᾶ δέν εἶναι καθόλου μοναδική στά προεπαναστατικά χρόνια».
Καί τό φιλελεύθερο, ὑποτίθεται, «Lifo» παραλαμβάνει τήν σκυτάλη ὑποστηρίζοντας: «Μόνο πού ὁ Καποδίστριας δέν θά μποροῦσε νά γνωρίζει γιά τόν μινωικό πολιτισμό, καθώς ἡ ὕπαρξή του ἀνακαλύφθηκε σχεδόν ἑβδομῆντα χρόνια μετά τόν θάνατό του». Σχολιάζει εὐστόχως ὁ κ. Λερούνης: «Τέτοιο σφάλμα εἶχα νά ἀκούσω ἀπό τήν ἐποχή πού κάναμε Ἱστορία στό Δημοτικό καί στό Γυμνάσιο, γιατί φυσικά στό Κλασσικό Λύκειο Ἀναβρύτων θά εἴχαμε μηδενιστεῖ. Ἀσφαλῶς καί ὁ Ἔβανς ἀνακάλυψε τήν Κνωσό 70 περίπου χρόνια μετά τόν θάνατο τοῦ Καποδίστρια. Μόνο πού ὁ μινωικός πολιτισμός ἦταν εὐρύτατα γνωστός μέσῳ κειμένων ἀπό τόν 16ο αἰῶνα, ὅταν ὁ μέγας ποιητής καί μεταφραστής τῆς Ἀγγλικῆς Ἀναγέννησης George Chapman χρησιμοποιεῖ τόν ὅρο “μινωική Κνωσός” στή μετάφραση τῶν Ὁμηρικῶν ὕμνων (George Chapman, “The crowne of all Homers workes Batrachomyomachia or the battaile of frogs and mise. His hymn’s – and – epigrams translated according to ye originall by George Chapman”, London: Printed by Iohn Bill, his Maiesties printer [1624?], σελ. 41). Δέν γνώριζαν ἄραγε οἱ γράφοντες ὅτι ἤδη κατά τήν περίοδο πού ὁ Καποδίστριας ἦταν ζωντανός τό ζήτημα τοῦ μινωικοῦ πολιτισμοῦ εἶχε προσελκύσει τό ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον τῶν ἱστορικῶν καί ὅτι δικαιολογημένα ἀναφέρεται ἡ ταινία σέ αὐτό τό ἱστοριογραφικό ζήτημα;».
Ἁπλᾶ, λογικά ἐρωτήματα, στά ὁποῖα οἱ ἐπικριτές ἀδυνατοῦν νά ἀπαντήσουν. Τήν ἀπάντηση πρέπει νά δώσουν οἱ Ἕλληνες πολῖτες. Οἱ ὁποῖοι τιμοῦν τήν Ἱστορία, σέβονται ὅσους προσέφεραν σέ αὐτήν τήν πατρίδα καί κυρίως ὅσους ἔπεσαν γιά αὐτήν. Μεταξύ τῶν ὁποίων καί ὁ Καποδίστριας. Ἔπεσε ἀπό πυρά ἀδελφοκτόνα. Ἀπό τήν κατάρα τῆς φυλῆς, τήν ὁποία μέχρι σήμερα κάποιοι θέλουν νά διαιωνίζουν.
Στήν ἴδια λογική ἐντάσσεται καί ἡ πολεμική κατά τῶν παρελάσεων, ἡ ὁποία ἀναζωπυρώθηκε ἐξ ἀφορμῆς τῶν ἀποφάσεων σχετικά μέ τό Μνημεῖο τοῦ Ἀγνώστου Στρατιώτου καί τό σχετικό ζήτημα πού ἀκαίρως ἀνακινήθηκε καί γιά λόγους πού ἐπίσης δέν ἀντέχουν σέ κριτική διαιωνίζεται μέ διχογνωμίες μεταξύ τῶν Ὑπουργείων Ἐθνικῆς Ἀμύνης καί Προστασίας τοῦ Πολίτου καί τοῦ Δήμου Ἀθηναίων. Καί στόν περίγυρο, μιά σειρά θέσεων καί ἀπόψεων πού προσβάλλουν τήν ἐθνική μνήμη καί τόν χαρακτῆρα τοῦ Μνημείου ὡς παρακαταθήκης τῶν ἀγώνων τοῦ Ἔθνους. Ὑπάρχουν κύκλοι στήν σημερινή Ἑλλάδα πού ἐνοχλοῦνται, ὄχι μόνον ἀπό κάθε τι ἐθνικό, ἀλλά καί ἀπό κάθε διαφορετική ἄποψη. Κάθε γνώμη πού δέν εὐθυγραμμίζεται μέ τήν γενική ἀντίληψη τήν ὁποία θέλουν νά ἐπιβάλουν. Αὐτοί λοιπόν θέλουν νά λέγονται προοδευτικοί καί θέλουν νά λέγονται φιλελεύθεροι. Θά τρίζουν τα κόκκαλα τοῦ Βολταίρου. Ἀπό τήν Ἀριστερά δέν περιμέναμε τίποτε καλύτερο. Πάντα ἔδειχνε τό πραγματικό της πρόσωπο. Νά θυμίσουμε τήν περίπτωση τῆς ταινίας «Ἑλένη», τῆς ὁποίας τήν προβολή εἶχαν ἐν τοῖς πράγμασι ἀπαγορεύσει; Ὅπως λοιπόν τότε ἡ ΚΝΕ καλοῦσε σέ μποϋκοτάζ τῆς «Ἑλένης», τώρα οἱ φιλελεύθεροι καλοῦν σέ μποϋκοτάζ τοῦ «Καποδίστρια».
Δέν ἀντέχουν οἱ «προοδευτικοί» τήν διαφορετική ἄποψη καί δέν ἀντέχουν ὁποιαδήποτε προσέγγιση πού θέτει σέ ἀμφισβήτηση τήν παρερμηνεία τῆς Ἱστορίας πού θέλουν νά ἐπιβάλουν. Ἀλλά καί οἱ φιλελεύθεροι;
Οἱ ὁποῖοι στήν Ἑλλάδα κάποτε ἦσαν πραγματικοί φιλελεύθεροι, θεματοφύλακες τῆς ἐλευθερίας τοῦ λόγου καί τοῦ ἐλευθέρου φρονήματος; Πῶς σήμερα ἐκφυλίσθηκαν σέ αὐτούς τούς «ἀκροκεντρώους» πού θέλουν νά δυναστεύσουν τήν κοινωνική, τήν πνευματική καί τήν καλλιτεχνική ζωή τοῦ τόπου;
Στήν συγκεκριμένη περίπτωση τῆς ταινίας γιά τόν Καποδίστρια, ἐπιδεικνύουν ἕναν συνδυασμό ἐμπαθείας καί ἀμαθείας πού δέν ἀντέχει σέ καμμία κριτική. Γιά αὐτό καί δέν τήν θέλουν. Ἐπιδιώκουν νά ἐπιβάλουν τίς μισαλλόδοξες ἀπόψεις τους καί ἔχουν τήν ἀξίωση οἱ πολῖτες νά τίς ἀποδεχθοῦν δίκην θεσφάτων. Ἐνῷ εἶναι ἁπλές ἱστορικές ἀνακρίβειες.
Ἄς δοῦμε ὅμως δυό χαρακτηριστικά σημεῖα, ὅπως τά ἀποτυπώνει ὁ ἀρθρογράφος μας Κωνσταντῖνος Λερούνης. «Ἐφημερίδα τῆς Ἀριστερᾶς κατηγορεῖ τόν Σμαραγδῆ γιά “ἀναχρονισμούς”. Πρῶτος “ἀναχρονισμός” ὅτι τάχα, σύμφωνα μέ τήν συγκεκριμένη ἐφημερίδα, “τό Βυζάντιο δέν ἀποτελεῖ στοιχεῖο τοῦ Ἑλληνισμοῦ προεπαναστατικά οὔτε στή διάρκεια τοῦ Ἀγῶνα καί οὔτε οἱ Διαφωτιστές τό ἀναφέρουν”. Εἶναι σίγουρο ὅτι οἱ ἄνθρωποι αὐτοί ξέρουν τό παραμικρό γιά τόν Διαφωτισμό; Δέν ἀναφέρουν οἱ Διαφωτιστές τό Βυζάντιο, μέ τά χειρότερα μάλιστα λόγια; Δέν θά σταθῶ καθόλου στό ζήτημα αὐτό. Τό πρῶτο καί κάπως πιό ἐνδιαφέρον σκέλος τοῦ ἰσχυρισμοῦ εἶναι ὅτι τό Βυζάντιο δέν ἀποτελεῖ στοιχεῖο τοῦ Ἑλληνισμοῦ προεπαναστατικά. Εὐτυχῶς ὅμως, ὁ Μελέτιος Πηγᾶς ἔχει κάνει τήν καλύτερη δυνατή σύνοψη τῆς προεπαναστατικῆς κατανόησης τοῦ Βυζαντίου μέσα στήν ἑλληνική Ἱστορία. “Ἐσεῖς εἶσθε ἐκεῖνοι τῶν ὁποίων οἱ πατέρες ἐφώτισαν τήν οἰκουμένην, ὀρθοδοξίαν τῆς Χριστοῦ πίστεως. Τά λείψανα εἶστε ἐσεῖς τῆς βασιλείας τῶν Ρωμαίων, ἐσεῖς τά λείψανα τῆς ὀρθοδοξίας” (Βαλέτας, “Χρυσοπηγή”, στό Ἀπόστολος Βακαλόπουλος, «”Ἱστορία τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ, Τόμ. Γ΄, Τουρκοκρατία 1453-1669, Οἱ ἀγῶνες γιά τήν πίστη καί τήν ἐλευθερία”, Θεσσαλονίκη 1968, σελ. 445). Ἡ ἀντίληψη τοῦ Πηγᾶ δέν εἶναι καθόλου μοναδική στά προεπαναστατικά χρόνια».
Καί τό φιλελεύθερο, ὑποτίθεται, «Lifo» παραλαμβάνει τήν σκυτάλη ὑποστηρίζοντας: «Μόνο πού ὁ Καποδίστριας δέν θά μποροῦσε νά γνωρίζει γιά τόν μινωικό πολιτισμό, καθώς ἡ ὕπαρξή του ἀνακαλύφθηκε σχεδόν ἑβδομῆντα χρόνια μετά τόν θάνατό του». Σχολιάζει εὐστόχως ὁ κ. Λερούνης: «Τέτοιο σφάλμα εἶχα νά ἀκούσω ἀπό τήν ἐποχή πού κάναμε Ἱστορία στό Δημοτικό καί στό Γυμνάσιο, γιατί φυσικά στό Κλασσικό Λύκειο Ἀναβρύτων θά εἴχαμε μηδενιστεῖ. Ἀσφαλῶς καί ὁ Ἔβανς ἀνακάλυψε τήν Κνωσό 70 περίπου χρόνια μετά τόν θάνατο τοῦ Καποδίστρια. Μόνο πού ὁ μινωικός πολιτισμός ἦταν εὐρύτατα γνωστός μέσῳ κειμένων ἀπό τόν 16ο αἰῶνα, ὅταν ὁ μέγας ποιητής καί μεταφραστής τῆς Ἀγγλικῆς Ἀναγέννησης George Chapman χρησιμοποιεῖ τόν ὅρο “μινωική Κνωσός” στή μετάφραση τῶν Ὁμηρικῶν ὕμνων (George Chapman, “The crowne of all Homers workes Batrachomyomachia or the battaile of frogs and mise. His hymn’s – and – epigrams translated according to ye originall by George Chapman”, London: Printed by Iohn Bill, his Maiesties printer [1624?], σελ. 41). Δέν γνώριζαν ἄραγε οἱ γράφοντες ὅτι ἤδη κατά τήν περίοδο πού ὁ Καποδίστριας ἦταν ζωντανός τό ζήτημα τοῦ μινωικοῦ πολιτισμοῦ εἶχε προσελκύσει τό ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον τῶν ἱστορικῶν καί ὅτι δικαιολογημένα ἀναφέρεται ἡ ταινία σέ αὐτό τό ἱστοριογραφικό ζήτημα;».
Ἁπλᾶ, λογικά ἐρωτήματα, στά ὁποῖα οἱ ἐπικριτές ἀδυνατοῦν νά ἀπαντήσουν. Τήν ἀπάντηση πρέπει νά δώσουν οἱ Ἕλληνες πολῖτες. Οἱ ὁποῖοι τιμοῦν τήν Ἱστορία, σέβονται ὅσους προσέφεραν σέ αὐτήν τήν πατρίδα καί κυρίως ὅσους ἔπεσαν γιά αὐτήν. Μεταξύ τῶν ὁποίων καί ὁ Καποδίστριας. Ἔπεσε ἀπό πυρά ἀδελφοκτόνα. Ἀπό τήν κατάρα τῆς φυλῆς, τήν ὁποία μέχρι σήμερα κάποιοι θέλουν νά διαιωνίζουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου