Μιὰ ἀπὸ τὶς ἄγνωστες πτυχὲς τῆς τριετοῦς ρωσοουκρανικῆς πολεμικῆς κρίσης εἶναι ἡ μεγάλη σημασία ποὺ ἀπέκτησε ἡ χρήση τῶν μετρητῶν στὶς συναλλαγές. Ἀπὸ τὴν ἔναρξη τῆς ἔνοπλης ἀντιπαράθεσης στὶς 24 Φεβρουαρίου 2022, ὁ ρόλος τῶν μετρητῶν ἀναδείχθηκε σὲ κρίσιμο παράγοντα γιὰ τὴ διατήρηση τῆς οἰκονομικῆς ἀνθεκτικότητας καὶ τὴ στήριξη τοῦ ἐμπόλεμου πληθυσμοῦ κατὰ τὴ διάρκεια αὐτῆς τῆς ταραχώδους περιόδου.
Ἡ Ἐθνικὴ Τράπεζα τῆς Οὐκρανίας (NBU) ἐξασφάλισε ὅτι οἱ ἐγχώριες τράπεζες διέθεταν ἐπαρκή ἀποθέματα μετρητῶν γιὰ νὰ ἱκανοποιήσουν τὴ ζήτηση τοῦ κοινοῦ, ἡ ὁποία αὐξήθηκε καθὼς οἱ πολῖτες προσπαθοῦσαν νὰ διασφαλίσουν τὶς ἀποταμιεύσεις τους ἐν ὄψει τῆς γενικευμένης ἀβεβαιότητας καὶ ἀνασφάλειας. Ἡ NBU κινήθηκε ταχύτατα ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ γιὰ νὰ διασφαλίσει... τὴν ὁμαλὴ συνέχιση τῶν τραπεζικῶν ὑπηρεσιῶν καὶ τὴν παροχὴ μετρητῶν. Στὶς 25 Φεβρουαρίου 2022, δηλ. τὴν ἑπομένη τῆς ἔναρξης τοῦ πολέμου, ἡ NBU δήλωσε ὅτι «οἱ τράπεζες στὸ μέτρο τοῦ δυνατοῦ ἀναπληρώνουν τὰ μηχανήματα αὐτόματης ἀνάληψης (ΑΤΜ) μὲ μετρητά. Ἡ NBU, μὲ τὴ σειρά της, προμηθεύει τὶς τράπεζες μὲ μετρητὰ καὶ ρευστότητα».
Ἀλλὰ καὶ πρὶν ἀπὸ τὴν ἔναρξη τοῦ πολέμου, ἤδη ἀπὸ τὸ 2021, τὸ Οὐκρανικὸ Κέντρο Στρατηγικῶν Ἐπικοινωνιῶν καὶ Ἀσφάλειας Πληροφοριῶν συμβούλευε τοὺς πολῖτες νὰ ἀποθηκεύουν ἱκανὴ ποσότητα μετρητῶν μαζὶ μὲ τρόφιμα, νερὸ καὶ φάρμακα στὰ κὶτ ἔκτακτης ἀνάγκης.
Ἡ Ὕπατη Ἁρμοστεία τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν γιὰ τοὺς Πρόσφυγες (UNHCR) καὶ ἄλλοι ἀνθρωπιστικοὶ φορεῖς εἶχαν τονίσει ἐν μέσῳ τοῦ πολέμου τὴ σημασία τῶν προγραμμάτων παροχῆς μετρητῶν γιὰ τὴ στήριξη τοῦ ἐκτοπισμένου πληθυσμοῦ ἐξ αἰτίας τῶν ἐχθροπραξιῶν στὴν Οὐκρανία.
Ὁ πόλεμος προκάλεσε σημαντικὴ αὔξηση τῆς ζήτησης μετρητῶν, ὄχι μόνο ἐντὸς τῆς Οὐκρανίας ἀλλὰ καὶ στὶς γειτονικὲς χῶρες. Ἡ αὔξηση αὐτὴ ὀφείλεται στὸ πλαίσιο προληπτικῶν μέτρων καθὼς πολῖτες καὶ ἐπιχειρήσεις προσπάθησαν νὰ διασφαλίσουν τὰ περιουσιακά τους στοιχεῖα ὡς ἀπάντηση στοὺς γεωπολιτικοὺς κινδύνους καὶ τὶς οἰκονομικὲς ἀβεβαιότητες ποὺ δημιουργοῦσε ἡ σύγκρουση. Ἡ γειτνίαση μὲ τὸ πεδίο τῆς πολεμικῆς ἀναμέτρησης ὁδήγησε σὲ αὐξημένη ζήτηση συμβατικοῦ χρήματος, ἰδίως στὶς χῶρες ποὺ συνορεύουν μὲ τὴν Οὐκρανία ἢ τὴ Ρωσία (π.χ. Λιθουανία, Σλοβακία καὶ Φινλανδία) .
Βέβαια, ἤδη ἀπὸ τὸ 2018, ἐν μέσῳ κάποιων ἐντάσεων μὲ τὴ Ρωσία, ἡ Σουηδία παρότρυνε τοὺς πολῖτες της νὰ φυλάξουν μετρητὰ σὲ μικρὲς ὀνομαστικὲς ἀξίες σὲ περίπτωση ποὺ οἱ κάρτες πληρωμῶν καὶ τὰ μηχανήματα ἀνάληψης μετρητῶν δὲν λειτουργοῦν.
Ἀλλὰ δίπλα στὴ Σουηδία καὶ ἡ Νορβηγία ὑπὸ τὸν φόβο μιᾶς γενικευμένης πολεμικῆς σύρραξης μὲ τὴ Ρωσία καὶ συνακόλουθα μιᾶς ἐνδεχόμενης κατάρρευσης τῶν ψηφιακῶν συστημάτων πληρωμῶν, ἔκανε ἐκστρατεία ὑπὲρ τῆς χρήσης τῶν μετρητῶν στὶς συναλλαγές. Ἡ κυβέρνηση τῆς Νορβηγίας θέσπισε τὸ καλοκαίρι τοῦ 2024 νομοθετικὴ ρύθμιση βάσει τῆς ὁποίας ἐπιβάλλονται πρόστιμα σὲ καταστήματα τοῦ λιανεμπορίου, ἐὰν δὲν ἀποδέχονται πληρωμὲς σὲ μετρητὰ ἀπὸ τὴν 1η Ὀκτωβρίου 2024.
Τὸ Ὑπουργεῖο Δικαιοσύνης καὶ Δημόσιας Ἀσφάλειας τῆς χώρας ἀνακοίνωσε πέρσι ὅτι «συνιστᾶται σὲ ὅλους νὰ ἔχουν κάποια μετρητὰ στὴ διάθεσή τους λόγῳ τῆς εὐπάθειας τῶν ψηφιακῶν πληρωμῶν σὲ κυβερνοεπιθέσεις». Ἐπίσης, προσέθετε ὅτι «δεδομένης τῆς αὐξανόμενης παγκόσμιας ἀστάθειας μὲ τὸν πόλεμο, τὶς ψηφιακὲς ἀπειλὲς καὶ τὴν κλιματικὴ ἀλλαγή, ἔχει διασφαλίσει ὅτι θὰ θωρακιστεῖ τὸ δικαίωμα πληρωμῆς μὲ μετρητά».
Ἡ δὲ Ὑπουργὸς Δικαιοσύνης καὶ Ἔκτακτης Ἀνάγκης τῆς Νορβηγίας, Emilie Enger Mehl, δήλωσε ἐν μέσῳ τῆς εὐρύτερης ἀνησυχίας ὅτι «ἐὰν κανεὶς δὲν πληρώνει μὲ μετρητὰ καὶ κανεὶς δὲν δέχεται μετρητά, τὰ μετρητὰ δὲν θὰ εἶναι πλέον μιὰ πραγματικὴ λύση ἔκτακτης ἀνάγκης μόλις ἔρθει ἡ κρίση». Κατὰ τὴν Ὑπουργὸ οἱ παρατεταμένες διακοπὲς ρεύματος, τυχὸν βλάβες συστήματος ἢ ψηφιακὲς ἐπιθέσεις στὰ συστήματα πληρωμῶν καὶ στὶς τράπεζες θὰ μποροῦσαν νὰ καταστήσουν τὰ μετρητὰ ὡς «τὴ μόνη ἐναλλακτικὴ ποὺ εἶναι εὔκολα διαθέσιμη».
Παράλληλα, τὸ ἐνδεχόμενο κυβερνοεπιθέσεων ἢ ἄλλων ἀπρόοπτων συμβάντων ἦταν οἱ αἰτίες ποὺ ὤθησαν τὴν ἐπί κεφαλῆς τοῦ τμήματος συστημάτων πληρωμῶν καὶ ταμία τῆς Τράπεζας τῆς Φινλανδίας, νὰ συστήσει τὸν Ὀκτώβριο 2022, νὰ ἔχουν οἱ πολῖτες στὸ σπίτι τους διαθέσιμες ἱκανὲς ποσότητες μετρητῶν σὲ περίπτωση ποὺ σημειωθοῦν ταραχές.
Συνεπῶς, τὰ μετρητὰ δὲν εἶναι, ὅπως κάποιοι οἰκονομολόγοι ἰσχυρίζονται, μόνο «κομμάτια τυπωμένης ἐλευθερίας» ἀπέναντι στὴν ψηφιοποίηση τῶν πάντων καὶ τὸν σταδιακὸ περιορισμὸ τῆς ἰδιωτικότητας ἀλλὰ καθίστανται ἄκρως ἀπαραίτητα γιὰ τὴν ἴδια τήν ἐπιβίωση σε ἔκρυθμες καὶ ὁριακὲς καταστάσεις!
Ἡ Ἐθνικὴ Τράπεζα τῆς Οὐκρανίας (NBU) ἐξασφάλισε ὅτι οἱ ἐγχώριες τράπεζες διέθεταν ἐπαρκή ἀποθέματα μετρητῶν γιὰ νὰ ἱκανοποιήσουν τὴ ζήτηση τοῦ κοινοῦ, ἡ ὁποία αὐξήθηκε καθὼς οἱ πολῖτες προσπαθοῦσαν νὰ διασφαλίσουν τὶς ἀποταμιεύσεις τους ἐν ὄψει τῆς γενικευμένης ἀβεβαιότητας καὶ ἀνασφάλειας. Ἡ NBU κινήθηκε ταχύτατα ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ γιὰ νὰ διασφαλίσει... τὴν ὁμαλὴ συνέχιση τῶν τραπεζικῶν ὑπηρεσιῶν καὶ τὴν παροχὴ μετρητῶν. Στὶς 25 Φεβρουαρίου 2022, δηλ. τὴν ἑπομένη τῆς ἔναρξης τοῦ πολέμου, ἡ NBU δήλωσε ὅτι «οἱ τράπεζες στὸ μέτρο τοῦ δυνατοῦ ἀναπληρώνουν τὰ μηχανήματα αὐτόματης ἀνάληψης (ΑΤΜ) μὲ μετρητά. Ἡ NBU, μὲ τὴ σειρά της, προμηθεύει τὶς τράπεζες μὲ μετρητὰ καὶ ρευστότητα».
Ἀλλὰ καὶ πρὶν ἀπὸ τὴν ἔναρξη τοῦ πολέμου, ἤδη ἀπὸ τὸ 2021, τὸ Οὐκρανικὸ Κέντρο Στρατηγικῶν Ἐπικοινωνιῶν καὶ Ἀσφάλειας Πληροφοριῶν συμβούλευε τοὺς πολῖτες νὰ ἀποθηκεύουν ἱκανὴ ποσότητα μετρητῶν μαζὶ μὲ τρόφιμα, νερὸ καὶ φάρμακα στὰ κὶτ ἔκτακτης ἀνάγκης.
Ἡ Ὕπατη Ἁρμοστεία τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν γιὰ τοὺς Πρόσφυγες (UNHCR) καὶ ἄλλοι ἀνθρωπιστικοὶ φορεῖς εἶχαν τονίσει ἐν μέσῳ τοῦ πολέμου τὴ σημασία τῶν προγραμμάτων παροχῆς μετρητῶν γιὰ τὴ στήριξη τοῦ ἐκτοπισμένου πληθυσμοῦ ἐξ αἰτίας τῶν ἐχθροπραξιῶν στὴν Οὐκρανία.
Ὁ πόλεμος προκάλεσε σημαντικὴ αὔξηση τῆς ζήτησης μετρητῶν, ὄχι μόνο ἐντὸς τῆς Οὐκρανίας ἀλλὰ καὶ στὶς γειτονικὲς χῶρες. Ἡ αὔξηση αὐτὴ ὀφείλεται στὸ πλαίσιο προληπτικῶν μέτρων καθὼς πολῖτες καὶ ἐπιχειρήσεις προσπάθησαν νὰ διασφαλίσουν τὰ περιουσιακά τους στοιχεῖα ὡς ἀπάντηση στοὺς γεωπολιτικοὺς κινδύνους καὶ τὶς οἰκονομικὲς ἀβεβαιότητες ποὺ δημιουργοῦσε ἡ σύγκρουση. Ἡ γειτνίαση μὲ τὸ πεδίο τῆς πολεμικῆς ἀναμέτρησης ὁδήγησε σὲ αὐξημένη ζήτηση συμβατικοῦ χρήματος, ἰδίως στὶς χῶρες ποὺ συνορεύουν μὲ τὴν Οὐκρανία ἢ τὴ Ρωσία (π.χ. Λιθουανία, Σλοβακία καὶ Φινλανδία) .
Βέβαια, ἤδη ἀπὸ τὸ 2018, ἐν μέσῳ κάποιων ἐντάσεων μὲ τὴ Ρωσία, ἡ Σουηδία παρότρυνε τοὺς πολῖτες της νὰ φυλάξουν μετρητὰ σὲ μικρὲς ὀνομαστικὲς ἀξίες σὲ περίπτωση ποὺ οἱ κάρτες πληρωμῶν καὶ τὰ μηχανήματα ἀνάληψης μετρητῶν δὲν λειτουργοῦν.
Ἀλλὰ δίπλα στὴ Σουηδία καὶ ἡ Νορβηγία ὑπὸ τὸν φόβο μιᾶς γενικευμένης πολεμικῆς σύρραξης μὲ τὴ Ρωσία καὶ συνακόλουθα μιᾶς ἐνδεχόμενης κατάρρευσης τῶν ψηφιακῶν συστημάτων πληρωμῶν, ἔκανε ἐκστρατεία ὑπὲρ τῆς χρήσης τῶν μετρητῶν στὶς συναλλαγές. Ἡ κυβέρνηση τῆς Νορβηγίας θέσπισε τὸ καλοκαίρι τοῦ 2024 νομοθετικὴ ρύθμιση βάσει τῆς ὁποίας ἐπιβάλλονται πρόστιμα σὲ καταστήματα τοῦ λιανεμπορίου, ἐὰν δὲν ἀποδέχονται πληρωμὲς σὲ μετρητὰ ἀπὸ τὴν 1η Ὀκτωβρίου 2024.
Τὸ Ὑπουργεῖο Δικαιοσύνης καὶ Δημόσιας Ἀσφάλειας τῆς χώρας ἀνακοίνωσε πέρσι ὅτι «συνιστᾶται σὲ ὅλους νὰ ἔχουν κάποια μετρητὰ στὴ διάθεσή τους λόγῳ τῆς εὐπάθειας τῶν ψηφιακῶν πληρωμῶν σὲ κυβερνοεπιθέσεις». Ἐπίσης, προσέθετε ὅτι «δεδομένης τῆς αὐξανόμενης παγκόσμιας ἀστάθειας μὲ τὸν πόλεμο, τὶς ψηφιακὲς ἀπειλὲς καὶ τὴν κλιματικὴ ἀλλαγή, ἔχει διασφαλίσει ὅτι θὰ θωρακιστεῖ τὸ δικαίωμα πληρωμῆς μὲ μετρητά».
Ἡ δὲ Ὑπουργὸς Δικαιοσύνης καὶ Ἔκτακτης Ἀνάγκης τῆς Νορβηγίας, Emilie Enger Mehl, δήλωσε ἐν μέσῳ τῆς εὐρύτερης ἀνησυχίας ὅτι «ἐὰν κανεὶς δὲν πληρώνει μὲ μετρητὰ καὶ κανεὶς δὲν δέχεται μετρητά, τὰ μετρητὰ δὲν θὰ εἶναι πλέον μιὰ πραγματικὴ λύση ἔκτακτης ἀνάγκης μόλις ἔρθει ἡ κρίση». Κατὰ τὴν Ὑπουργὸ οἱ παρατεταμένες διακοπὲς ρεύματος, τυχὸν βλάβες συστήματος ἢ ψηφιακὲς ἐπιθέσεις στὰ συστήματα πληρωμῶν καὶ στὶς τράπεζες θὰ μποροῦσαν νὰ καταστήσουν τὰ μετρητὰ ὡς «τὴ μόνη ἐναλλακτικὴ ποὺ εἶναι εὔκολα διαθέσιμη».
Παράλληλα, τὸ ἐνδεχόμενο κυβερνοεπιθέσεων ἢ ἄλλων ἀπρόοπτων συμβάντων ἦταν οἱ αἰτίες ποὺ ὤθησαν τὴν ἐπί κεφαλῆς τοῦ τμήματος συστημάτων πληρωμῶν καὶ ταμία τῆς Τράπεζας τῆς Φινλανδίας, νὰ συστήσει τὸν Ὀκτώβριο 2022, νὰ ἔχουν οἱ πολῖτες στὸ σπίτι τους διαθέσιμες ἱκανὲς ποσότητες μετρητῶν σὲ περίπτωση ποὺ σημειωθοῦν ταραχές.
Συνεπῶς, τὰ μετρητὰ δὲν εἶναι, ὅπως κάποιοι οἰκονομολόγοι ἰσχυρίζονται, μόνο «κομμάτια τυπωμένης ἐλευθερίας» ἀπέναντι στὴν ψηφιοποίηση τῶν πάντων καὶ τὸν σταδιακὸ περιορισμὸ τῆς ἰδιωτικότητας ἀλλὰ καθίστανται ἄκρως ἀπαραίτητα γιὰ τὴν ἴδια τήν ἐπιβίωση σε ἔκρυθμες καὶ ὁριακὲς καταστάσεις!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου