ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ,
ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
Ἐν Πειραιεῖ τῇ 16ῃ Σεπτεμβρίου 2024
Πέρασαν 1700 χρόνια ἀφ' ὅτου ὁ πρῶτος ρωμαῖος χριστιανὸς αὐτοκράτορας Μ. Κωνσταντῖνος (πρὶν γίνει ἐπίσημα χριστιανὸς) θέσπισε τὴν ἀνεξιθρησκία, μὲ τὸ περίφημο «Διάταγμα τῶν Μεδιολάνων» (313 μ. Χ.), μὲ τὸ ὁποῖο ἔθεσε τέλος στούς, ἐπὶ 300 χρόνια, φοβεροὺς καὶ ἐξοντωτικοὺς διωγμοὺς τοῦ εἰδωλολατρικοῦ ρωμαϊκοῦ κράτους καὶ τῶν σκοταδιστικῶν εἰδωλολατρικῶν ἱερατείων κατὰ τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν χριστιανῶν, περισσότερων τῶν 11.000.000 Μαρτύρων.
Πρόκειται γιὰ ἕνα ἀπὸ τὰ σημαντικότερα διατάγματα ὅλων τῶν ἐποχῶν, πρωτοπόρο τοῦ παγκόσμιου πολιτισμοῦ, τὸ ὁποῖο δίνει τὴν θεόσδοτη ἐλευθερία σὲ κάθε ἄνθρωπο νὰ ἐκδηλώνει ἐλεύθερα τὶς θρησκευτικές του πεποιθήσεις καὶ νὰ ἀσκεῖ ἀκώλυτα τὴν λατρεία ποὺ τοῦ ὑπαγορεύουν αὐτές. Εἶναι ἡ ἐφαρμογὴ στὴν πράξη τῆς ἐντολῆς τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, «ὅστις θέλει ὀπίσω μου... ἀκολουθεῖν» (Μάρκ.8,34).
Φυσικά, ὁ ἐντολοδόχος τῆς κακίας διάβολος, ὁ ὁποῖος μισεῖ θανάσιμα τὸν ἄνθρωπο καὶ περισσότερο ἀπ’ ὅλους τὸν πιστὸ χριστιανὸ καὶ πασχίζει γιὰ τὴν καταστροφή του, ἐγείρει κατὰ καιροὺς ἄρχοντες, μὲ δαιμονικὸ φρόνημα, νὰ καταδιώκουν τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καὶ τοὺς χριστιανούς. Σὲ ὅλο τὸ διάβα τῶν δύο χιλιάδων χρόνων τῆς ἱστορικῆς πορείας τῆς Ἐκκλησίας, πάντα ὑπῆρχαν ἀντίθεοι καὶ ἀντίχριστοι κυβερνῆτες τὴν ἐδίωκαν καὶ συνεχίζουν νὰ τὴν διώκουν.
Βρισκόμαστε στὴν αὐγὴ τοῦ 21ου μ. Χ. αἰῶνα, στὴν ἐποχὴ τοῦ ἄκρατου φιλελευθερισμοῦ καὶ τοῦ ἀκραίου δικαιωματισμοῦ, ὅπου ἡ ἀπαίτηση γιὰ ἐλευθερία ἀγγίζει τὰ ὅρια τῆς ἀσυδοσίας. Οἱ πάντες ἀπέκτησαν πρωτοφανῆ ἐλευθερία. Εἰδικὰ στὸν θρησκευτικὸ χῶρο, ἀπολαμβάνουν πρωτόγνωρες ἐλευθερίες ἀκόμα καὶ ἀπίστευτα περιθωριακὲς θρησκευτικὲς ὁμάδες, ἀκόμα καὶ «σέκτες», δηλαδὴ ἀντικοινωνικὲς καὶ ἐγκληματικὲς θρησκευτικὲς ὁμάδες, ὅπως λ. χ. οἱ διάφορες σατανιστικὲς «ἐκκλησίες». Τὴν ἴδια ὥρα ὑπάρχουν χῶρες στὸν πλανήτη, ὅπου διώκονται οἱ χριστιανοὶ γιὰ τὴν πίστη τους καὶ ἀπαγορεύεται κάθε μορφὴ λατρεία τους, ὅπως π.χ. σὲ ἐναπομείναντα σκληρὰ ἀθεϊστικὰ καθεστῶτα (Β. Κορέα) καὶ ἰσλαμοκρατούμενες χῶρες.
Δυστυχῶς ὑπάρχουν καὶ χῶρες, κατ’ ὄνομα χριστιανικές, στὶς ὁποῖες διώκονται οἱ χριστιανοὶ καὶ μάλιστα μὲ ἰδιαίτερη σφοδρότητα. Μία ἀπὸ αὐτὲς εἶναι ἡ Οὐκρανία, ὅπου ἐπικρατεῖ ἐδῶ καὶ χρόνια ἕνας βαθὺς πολυποίκιλος διχασμός, τὸν ὁποῖο ὑποδαυλίζουν καὶ συντηροῦν μεγάλα γεωπολιτικὰ καὶ γεωστρατηγικὰ συμφέροντα καὶ ἤδη βρίσκεται, ἐδῶ καὶ δυόμισι χρόνια, σὲ ἐμπόλεμη κατάσταση μὲ τὴν ὑπερδύναμη Ρωσία.
Ἡ οὐκρανικὴ κοινωνία εἶναι βαθύτατα διχασμένη καὶ στὸν θρησκευτικὸ τομέα. Ὁ διχασμὸς αὐτὸς ἔχει μακροχρόνιες ρίζες, ὀφειλόμενος (κατ’ ἀρχὴν) στὴν δράση τῶν οὐνιτῶν (φανατικῶν παπικῶν, μὲ προσωπεῖο ὀρθοδόξων), οἱ ὁποῖοι, μὲ ἁρπαγὲς ναῶν, χρήση βίας καὶ διωγμῶν καὶ δολοφονιῶν, κατόρθωσαν νὰ ἑδραιωθοῦν στὴν ὀρθόδοξη αὐτὴ χώρα. Κι’ ἀκόμα στὶς ἀντιχριστιανικὲς πρακτικὲς τοῦ ἀπάνθρωπου σοβιετικοῦ κομουνισμοῦ, τὸν 20ο αἰῶνα.
Τὸ χειρότερο εἶναι ὅτι τὰ τελευταῖα χρόνια, ἀρχίζοντας ἀπὸ τὴν δεκαετία τοῦ 1990, μωροφιλόδοξοι ἀνώτεροι κληρικοὶ τῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία ἐξαρτᾶται διοικητικὰ καὶ κανονικὰ ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας, προκάλεσαν σχίσματα, μὲ τὸ πρόσχημα τῆς ἀνεξαρτητοποιήσεως ἀπὸ αὐτό, ἐξυπηρετῶντας τὸν οὐκρανικὸ ἐθνικισμό. Γιὰ κοντὰ 30 χρόνια συντηροῦσαν σχισματικὲς ὁμάδες, οἱ ὁποῖες δὲν ἔτυχαν ἀναγνώρισης ἀπὸ καμιὰ τοπικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἀντίθετα μάλιστα, στηλιτεύονταν ἀπὸ αὐτές, μὲ πρῶτο τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο.
Ὅμως οἱ γεωπολιτικὲς ἐξελίξεις, ὁδήγησαν (ἀνάγκασαν καλλίτερα) τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, τὸ 2018, νὰ χορηγήσει αὐτοκεφαλία στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, χωρὶς τὴν παραμικρὴ συνεννόηση μὲ τὶς ὑπόλοιπες 13 Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες καὶ τὸ χειρότερο: χωρὶς τὴν συγκατάθεση τοῦ Πατριαρχείου τῆς Ρωσίας, τοῦ ὁποίου ἦταν (καὶ εἶναι) ἐκκλησιαστικὴ ἐπαρχία ἡ Οὐκρανία. Καὶ τὸ ἀκόμα χειρότερο: τὴν αὐτοκεφαλία τὴν χορήγησε στοὺς συνασπισμένους σχισματικούς, τοποθετῶντας ὡς Προκαθήμενο τῆς «νέας ἐκκλησίας» τὸν σχισματικὸ καὶ χειροτονημένο ἀπὸ τὸν καθηρημένο ψευδοπατριάρχη Φιλάρετο, Ἐπιφάνιο, στὴ θέση τοῦ κανονικοῦ Προκαθημένου Μητροπολίτου Ὀνουφρίου, μὲ τοὺς 100 κανονικοὺς Ἱεράρχες, τὶς 12.500 ἐνορίες καὶ 5000 μοναχούς, κατὰ καταφανῆ παράβαση τῶν Ἱερῶν Κανόνων. Τὸ ἀποτέλεσμα ὑπῆρξε τραγικό. Ἐλάχιστες ἐπισκοπὲς καὶ ἐνορίες ἐντάχτηκαν στὴν «νέα ἐκκλησία» καὶ ἡ συντριπτικὴ πλειοψηφία τῶν πιστῶν, παραμένουν στὴν κανονικὴ Ἐκκλησία, ὑπὸ τὸν Μητροπολίτη Ὀνούφριο. Ἐπίσης, ἀπὸ τὶς 14 Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες μόνο οἱ 4 ἀναγνώρισαν τὴν «νέα ἐκκλησία»! Νὰ ἀναφέρουμε ἐπίσης ὅτι, ἐδῶ καὶ ἕξι χρόνια, ἡ κανονικὴ Ἐκκλησία, βάλλεται μὲ σφοδρότητα καὶ διώκεται ἀπὸ τοὺς φανατικοὺς ὀπαδοὺς τῆς «νέας ἐκκλησίας», τοὺς ἐθνικιστὲς καὶ τοὺς οὐνῖτες, μὲ ἁρπαγὲς ναῶν, ξυλοδαρμοὺς κληρικῶν καὶ πιστῶν, ἄδικες δικαστικὲς διώξεις, φυλακίσεις, κλπ.
Δυστυχῶς ἀκολούθησε ἡ εἰσβολὴ τῆς ὁμόδοξης Ρωσίας καὶ ἡ κατάσταση βαίνει πρὸς τὸ χειρότερο. Ἡ κυβέρνηση τοῦ Κιέβου ὑποστηρίζει τὴν «νέα ἐκκλησία» καὶ θεωρεῖ «ἐχθρικὴ» τὴν κανονική, ἐπειδὴ ἐπιμένει νὰ ἐξαρτᾶται πνευματικὰ καὶ κανονικὰ ἀπὸ τὴν Ρωσία, παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Οὐκρανικὴ Ἐκκλησία οὐδέποτε τάχτηκε μὲ τοὺς Ρώσους καὶ οὐδέποτε προέβη σὲ ἀντεθνικὴ πράξη. Τὸ ἀντίθετο μάλιστα, ὁ Μητροπολίτης Ὀνούφριος καταδίκασε τὴν ρωσικὴ εἰσβολὴ καὶ στὶς τάξεις τοῦ ἀμυνόμενου οὐκρανικοῦ στρατοῦ ὑπηρετοῦν καὶ πολεμοῦν καὶ πιστοὶ τῆς κανονικῆς Ἐκκλησίας.
Τελευταῖα, προφανῶς μὲ ξένες παρεμβάσεις καὶ δυστυχῶς, μὲ τὴν ἀνοχή, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἡ οὐκρανικὴ κυβέρνηση ψήφισε νόμο, μὲ τὸν ὁποῖο κηρύσσει παράνομη τὴν κανονικὴ Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία στὴν ἐπικράτεια τῆς Οὐκρανίας!
Τὸ γεγονὸς αὐτὸ χαρακτηρίστηκε ὡς πρωτοφανές, κυβέρνηση μιᾶς ὀρθόδοξης χώρας νὰ θέτει ἐκτὸς νόμου Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία! Ὅπως ἦταν φυσικό, ἡ ἀνήκουστη αὐτὴ ἐνέργεια τῆς οὐκρανικῆς κυβέρνησης ξεσήκωσε θύελλα ἀντιδράσεων σὲ ὅλο τὸν κόσμο.
Παραθέτουμε σχετικὴ εἴδηση: «Ἔντονη παγκόσμια ἀνησυχία γιὰ διώξεις ἐναντίον τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας καὶ τῆς ἐλευθερίας τῆς συνειδήσεως ἔχει προκαλέσει ἡ ἔγκριση ἀπὸ τὸ κοινοβούλιο τῆς Οὐκρανίας τοῦ σχεδίου νόμου ὑπ’ ἀριθμὸν 8371 "Περὶ τῆς Προστασίας τῆς Συνταγματικῆς Τάξης στὴ Σφαῖρα τῶν Θρησκευτικῶν Ὀργανώσεων" μὲ τὸ ὁποῖο ἀπαγορεύεται ἡ Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ὑπὸ τὸν Μητροπολίτη Κιέβου Ὀνούφριο. Στὸν νόμο προβλέπεται ἐπίσης ἡ ἀπαγόρευση τῶν θρησκευτικῶν ὀργανώσεων ποὺ συνδέονται μὲ τὴν Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μὲ τὴν ἀπαγόρευση αὐτὴ νὰ ἐπίκειται νὰ ἐγκριθεῖ μὲ δικαστικὴ ἀπόφαση. Τὸ νομοσχέδιο καταψήφισαν 29 βουλευτές, ἐνῷ ὑπῆρχαν καὶ 4 ἀποχές. Τὸ νομοσχέδιο εἶχε ἐγκριθεῖ σὲ πρώτη ἀνάγνωση τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 2023. Στὶς 23 Ἰουλίου 2024 βουλευτὲς ἀντιστάθηκαν στὸ νομοσχέδιο καὶ ἀρνήθηκαν νὰ τὸ ἐξετάσουν, μὲ ἀποτέλεσμα μιὰ μείζονα ταραχὴ στὴ συνεδρίαση τῆς Ὁλομέλειας τοῦ Οὐκρανικοῦ Κοινοβουλίου, ἐνῷ στὶς 16 Αὐγούστου, ἡ Ἐπιτροπὴ Ἀνθρωπιστικῆς Πολιτικῆς καὶ Πολιτικῆς Πληροφόρησης ἐνέκρινε τροπολογίες στὸ νομοσχέδιο καὶ συνέστησε τὴν πλήρη ἔγκρισή του σὲ δεύτερη ἀνάγνωση. Τὸ Πανουκρανικὸ Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν καὶ Θρησκευτικῶν Ὀργανώσεων ὑποστήριξε ἐπίσης τὸ νομοσχέδιο σὲ σύγκλησή του χωρὶς μέλη τῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Ὁ πρόεδρος τῆς Οὐκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι χαρακτήρισε τὸ ζήτημα ὡς θέμα "πνευματικῆς ἀνεξαρτησίας τῆς Οὐκρανίας", τασσόμενος ὑπὲρ τοῦ νομοσχεδίου. Ἡ ἀπαγόρευση ἦλθε ὡς κορύφωση διώξεων καὶ καταπατήσεων τῶν χώρων τῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας ἀπὸ τὸ οὐκρανικὸ καθεστώς, μὲ πιὸ χαρακτηριστικὲς τὶς εἰσβολὲς στὴ Λαύρα τῶν Σπηλαίων του Κιέβου, ποὺ ἀποτελεῖ τὸ λίκνο τῆς πίστης τῶν ἀνατολικῶν Σλάβων»[1].
Καὶ συμπληρώνει τὸ δημοσίευμα: «Σκοπὸς τῆς οὐκρανικῆς κυβέρνησης εἶναι ἡ μεταφορὰ χώρων καὶ περιουσίας στὴ νεοσύστατη τὸ 2018 Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας ὑπὸ τὸν Ἐπιφάνιο (Ντουμένκο), ἡ ὁποία ἔχει τὴν κρατικὴ στήριξη καὶ ἀναγνωρίζεται ἀπὸ 4 Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, ἐνῷ ἡ Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ὑπὸ τὸν μητροπολίτη Κιέβου Ὀνούφριο ἀπὸ 10, μὲ ἀποτέλεσμα μιὰ χαίνουσα διαίρεση ἐντὸς τῆς Ὀρθοδοξίας»[2]. Εἶναι γεγονὸς ὅτι ἡ σύμπασα Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία βιώνει μιὰ πρωτοφανῆ, στὰ νεώτερα χρονικά της διαίρεση, ἡ ὁποία ξεκίνησε ἀπὸ τὴν χορήγηση αὐτοκεφαλίας στὶς ὁμάδες τῶν σχισματικῶν τῆς Οὐκρανίας.
Φρονοῦμε ὅτι ὁ νόμος ποὺ θέτει ἐκτὸς νόμου τὴν κανονικὴ Ἐκκλησία στὴν Οὐκρανία θὰ βαθύνει περισσότερο τὸ χάσμα καὶ τὸ διχασμὸ καὶ θὰ ἐξαφανίσει τὶς ἐλάχιστες ἐλπίδες γιὰ ἄρση τῆς κρίσης στὴν σύμπασα Ὀρθοδοξία. Αὐτὸ φαίνεται ἀπὸ τὶς σφοδρὲς ἀντιδράσεις Προκαθημένων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν.
Κατ’ ἀρχήν, νὰ ἀναφέρουμε τὶς ἐσωτερικὲς ἀντιδράσεις τῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Περισσότεροι ἀπὸ 30.000 πιστοὶ τῆς κανονικῆς Ἐκκλησίας πραγματοποίησαν πορεία «ἑκατοντάδων χιλιομέτρων ἀπὸ 30.000 Οὐκρανοὺς Ὀρθοδόξους πιστοὺς κοντὰ στὴ Λαύρα τοῦ Ποτσάεφ στὴν περιφέρεια τοῦ Τερνόπιλ, παρὰ τὴν ἀπαγόρευση τῆς πορείας ἀπὸ τὸ οὐκρανικὸ καθεστώς. Ἡ λιτανεία εἶχε ὡς ἀφετηρία τὴν πόλη Καμιάνετς-Ποντίλσκιι, ἡ ὁποία ἀπέχει 200 χιλιόμετρα. Οἱ πιστοὶ προσεύχονταν γιὰ εἰρήνη στὴ Θεοτόκο τοῦ Ποτσάεφ καὶ γιὰ εὐλογία στὴν Οὐκρανία»[3].
Ἐκπρόσωπος τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας δήλωσε χαρακτηριστικά: «Ἡ Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δέχεται ἀντίποινα γιὰ τὴν ἄρνησή της νὰ ἐνταχθεῖ στὴν ὀργάνωση σχισματικῶν, ποὺ δημιουργήθηκε ὡς πολιτικὸ σχέδιο μὲ στόχο τὴν καταστροφὴ τῆς κοινῆς πνευματικῆς κληρονομιᾶς τοῦ ρωσικοῦ καὶ τοῦ οὐκρανικοῦ λαοῦ. Ἡ Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀργὰ ἢ γρήγορα θὰ λάβει μιὰ δίκαιη ἀπάντηση, ὅπως τὴν ἔλαβε ἀπὸ τὰ ἀθεϊστικὰ καθεστῶτα τοῦ παρελθόντος, τὰ ὁποῖα κατέστρεψαν τὸ δικαίωμα τῶν ἀνθρώπων στὴν πίστη καὶ τοῦ νὰ ἀνήκουν στὴν Ἐκκλησία του»[4].
Ὁ Πατριάρχης Ἀντιοχείας παρατηρεῖ σὲ ἐπιστολή του ὅτι, «τὸ μοναδικὸ ἔγκλημα ἑκατομμυρίων Οὐκρανὼν πιστῶν, οἱ ὁποῖοι τιμωροῦνται μὲ τὴν ἀπαγόρευση τῆς Ἐκκλησίας τους, εἶναι ἡ ἐπιμονή τους στὴν ἀποστολικὴ διαδοχὴ καὶ στὴν πίστη ποὺ ἔλαβαν ἀπὸ τοὺς ἁγίους τους. Μόνο ἡ Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ὑπὸ τὸν μητροπολίτη Ὀνούφριο διαθέτει πραγματικὴ ἱεροσύνη καὶ νομοκανονικὴ ἐγκυρότητα μέσῳ ἀποστολικῆς διαδοχῆς, ὁπότε ἡ προσπάθεια ἀπαγόρευσης τῆς Ἐκκλησίας αὐτῆς σημαίνει κατάργηση τῆς παλαιότερης νόμιμης Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας στὴν Οὐκρανία, ἡ ὁποία βρίσκεται σὲ εὐχαριστιακὴ κοινωνία μὲ τὶς ἀνὰ τὸν κόσμον τοπικὲς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες»[5].
Ὁ Πατριάρχης Σερβίας Πορφύριος, ἐπεσήμανε πὼς «Εἶναι προφανὲς ὅτι ὁ ὑποβιβασμὸς τῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας σὲ καθεστὼς μιᾶς ἀπαγορευμένης ὀργανώσεως ἐπιπροσθέτως νομιμοποιεῖ τὶς οὕτως ἢ ἄλλως συνεχεῖς διώξεις, τὶς συλλήψεις καὶ τοὺς περιορισμοὺς στὴν πνευματική της ἱεραρχία καὶ τοὺς πιστούς, δημιουργεῖ τὴ δυνατότητα γιὰ περαιτέρω ἁρπαγὴ τῆς ἰδιοκτησίας της. Ὅλα αὐτὰ σταυρώνουν τὴν Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀνεβάζοντάς την ἐπὶ τοῦ νέου σταυροῦ βασάνων καὶ ἡ οὐκρανικὴ κοινωνία σὰν νὰ ἐπανέρχεται στὶς ἐποχὲς τῶν ρωμαϊκῶν διωγμῶν κατὰ τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ»[6].
Τὸ ἴδιο σφοδρὴ ὑπῆρξε καὶ ἡ ἀντίδραση τοῦ Πατριάρχη Βουλγαρίας Δανιήλ: «Ἡ Βερχόβνα Ράντα (Βουλὴ) τῆς Οὐκρανίας ὑπερψήφισε τὸν νόμο, ποὺ προβλέπει τὴν ἀπαγόρευση τῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἡ ὁποία εἶναι ἡ μόνη κανονκὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία στὴ χώρα. Ὅπως εἶναι γνωστό, ἕνδεκα ἀπὸ δεκαπέντε κατὰ τόπους Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες δὲν ἀναγνώρισαν τὴ συσταθεῖσα τὸ 2019 ἐκκλησιαστικὴ δομή, τὴ λεγόμενη Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, δηλαδὴ δὲν εἶναι κανονικὴ ἐκκλησία. Καὶ ὅταν τὸ κράτος ἐγκρίνει νόμο γιὰ τὴν ἀπαγόρευση τῆς κανονικῆς Ἐκκλησίας, τί θὰ μείνει;»[7]. Σὲ ἄλλη δήλωσή του ἐπισήμανε: «Ἡ UOC εἶναι ἡ μόνη κανονικὴ ἐκκλησία στὴν Οὐκρανία. «Ἡ Οὐκρανικὴ Βουλὴ ἐνέκρινε νόμο ποὺ προβλέπει τὸ κλείσιμο τῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία εἶναι ἡ μόνη κανονικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία στὴν Οὐκρανία. Ὅπως γνωρίζετε, 11 στὶς 15 τοπικὲς ὀρθόδοξες ἐκκλησίες δὲν ἀναγνώρισαν τὴν ἐκκλησιαστικὴ δομὴ ποὺ δημιουργήθηκε τὸ 2019, τὴ λεγόμενη OCU – τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, δηλαδὴ δὲν εἶναι κανονικὴ ἐκκλησία»[8].
Ἐπίσης τὸ Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων κάλεσε τὴ Βερχόβνα Ράντα (Βουλὴ) τῆς Οὐκρανίας νὰ καταργήσει τὸν ἀντιεκκλησιαστικὸ νόμο, τονίζοντας: «Ἂν καὶ εἴμαστε πολλοί, εἴμαστε ἕνα σῶμα. Τὰ λόγια τοῦ Ἁγίου Παύλου στὴν Α΄ πρὸς Κορινθίους Ἐπιστολὴ εἶναι μιὰ ἁπλὴ ἀλλὰ ἄμεση ὑπενθύμιση τῆς ἱερῆς κλήσεως τῆς Ἐκκλησίας γιὰ ἑνότητα. Μὲ αὐτὸ τὸ πνεῦμα ὡς Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων, μαζὶ μὲ πολλοὺς ἀπὸ τοὺς ἀδελφούς μας Πατριάρχες, καθὼς καὶ ἄλλους Προκαθημένους τῆς Ἐκκλησίας, καταδικάζουμε τὴν υἱοθέτηση στὶς 20 Αὐγούστου ἀπὸ τὴ Βουλὴ τῆς Οὐκρανίας τοῦ νέου νόμου γιὰ τὴν ἀπαγόρευση τῶν λατρευτικῶν ἐκδηλώσεων τῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Αὐτὴ ἡ ἰσοπεδωτικὴ τιμωρία ἀναρίθμητων πιστῶν ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν δὲν προάγει τὴν ἑνότητα, οὔτε τὴν εἰρήνη. Δὲν ὑπάρχει καμία δικαιολογία γιὰ νὰ ἐργαλειοποιοῦμε τὴν ἄσκηση τῶν θρησκευτικῶν πεποιθήσεων καὶ ὅλοι πρέπει νὰ ἐπιτρέψουμε σὲ ὅσους θέλουν νὰ προσεύχονται νὰ τὸ κάνουν μὲ τρόπο, ποὺ συνάδει μὲ τὴ συνείδησή τους, καὶ προτρέπουμε τὴ Βουλὴ τῆς Οὐκρανίας νὰ ἐπανεξετάσει καὶ νὰ καταργήσει αὐτὸν τὸν νόμο γιὰ χάρη τῆς εὐημερίας τῶν πιστῶν στὴν Οὐκρανία»[9]. Ἀνάλογες ἀνακοινώσεις καὶ συμπαράσταση στὴν διωκόμενη κανονικὴ Ὀρθόδοξη Οὐκρανικὴ Ἐκκλησία ἀπέστειλαν καὶ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀλβανίας, ὁ Πατριάρχης Γεωργίας, ὡς καὶ ἡ σχισματικὴ «ἐκκλησία» τῶν Σκοπίων[10].
Ἐκτὸς ἀπὸ τὶς ἀντιδράσεις ὀρθοδόξων Προκαθημένων, ἀντιδράσεις ἔχουμε καὶ ἀπὸ ἑτερόδοξους. Τὸ ΠΣΕ δήλωσε: «Οὔτε τὰ ἐγκλήματα ὁρισμένων ἀτόμων οὔτε οἱ ἱστορικὲς σχέσεις μιᾶς συγκεκριμένης θρησκευτικῆς ὀντότητας μποροῦν νὰ ἀποτελέσουν ἐπαρκῆ βάση γιὰ μέτρα ποὺ ἰσοδυναμοῦν μὲ συλλογικὴ τιμωρία μιᾶς ζωντανῆς θρησκευτικῆς κοινότητας στὴν Οὐκρανία. (Γι’ αὐτὸ καὶ) τὸ ΠΣΕ ἐκφράζει τὴν ἔντονη ἀνησυχία τοῦ σχετικὰ μὲ τὸ ἐνδεχόμενο νὰ ἐπιβληθεῖ κάποια ἀδικαιολόγητη συλλογικὴ τιμωρία σὲ μιὰ ὁλόκληρη θρησκευτικὴ κοινότητα, καθὼς καὶ νὰ γίνει παραβίαση τῶν ἀρχῶν τῆς ἐλευθερίας θρησκεύματος ἢ πεποιθήσεων βάσει τοῦ νέου νόμου ποὺ ἐγκρίθηκε ἀπὸ τὸ οὐκρανικὸ κοινοβούλιο στὶς 20 Αὐγούστου 2024»[11]. Χλιαρὴ ἀνακοίνωση ἐξέδωσε καὶ τὸ Βατικανό[12].
Βαθύτατο προβληματισμὸ καὶ ἀνησυχία προκαλεῖ ἡ ἀφωνία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου γι’ αὐτὴ τὴν ἐξέλιξη. Ἐνῷ θὰ περιμέναμε ὅτι θὰ ἦταν ὑπερασπιστὴς τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας, ὅπως διασαλπίζει πανταχόθεν ὁ Παν. Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης, ὑπερασπιζόμενος τὰ δικαιώματα θρησκευτικῶν (καὶ ἄλλων) μειονοτήτων, Στὸν ἱστότοπο τοῦ Γραφείου τοῦ Οὐκρανοῦ Προέδρου ἀναρτήθηκε ἡ εἴδηση, ὅτι, «τὶς 13 Αὐγούστου 2024, ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος, κατὰ τὴ διάρκεια συνάντησης μὲ ἀντιπροσωπεία Οὐκρανὼν ἀξιωματούχων καὶ ἐκπροσώπων τῆς OCU, δήλωσε ὅτι ὑποστηρίζει τὶς πρωτοβουλίες τοῦ Οὐκρανοῦ Προέδρου Βλαντίμιρ Ζελένσκι σχετικὰ μὲ τὴν "πνευματικὴ ἀνεξαρτησία" τῆς Οὐκρανίας»[13]!
Περαίνοντας τὴν ἀνακοίνωσή μας ἐκφράζουμε τὴν ἀπορία μας, πὼς εἶναι δυνατὸν μιὰ χώρα σὰν τὴν Οὐκρανία, μὲ «εὐρωπαϊκὸ προσανατολισμό», μὲ τὴν ψήφιση τοῦ ἐπαίσχυντου νόμου, ὄχι ἁπλὰ τὸν περιορισμό, ἀλλὰ τὴν ἐξαφάνιση τῶν θρησκευτικῶν ἐλευθεριῶν τῆς συντριπτικῆς πλειοψηφίας τοῦ οὐκρανικοῦ λαοῦ, νὰ συντάσσεται μὲ ἀνελεύθερες χῶρες τοῦ «τρίτου κόσμου», ὅπου καταστρατηγοῦνται οἱ ἐλευθερίες τῶν πολιτῶν τους; Διερωτόμαστε, ἄν, στὸν «Προκαθήμενο» καὶ τὴν λοιπὴ «ἱεραρχία» τῶν σχισματικῶν καὶ (πολλῶν) ἀχειροτόνητων τῆς λεγομένης «Αὐτοκέφαλης Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας», ἀπέμεινε ἴχνος φόβου Θεοῦ, χριστιανικῆς ἀλληλεγγύης καὶ ἐκκλησιαστικῆς αὐτοσυνειδησίας, προκειμένου νὰ ζητήσουν ἀπὸ τὸν ἀλλόθρησκο (Ἰουδαῖο στὸ θρήσκευμα) Οὐκρανὸ Πρόεδρο Βλαντίμιρ Ζελένσκι, πρώην ἠθοποιό, νὰ ὑπερασπίσει τὰ θρησκευτικὰ δικαιώματα ἑκατομμυρίων οὐκρανὼν πολιτῶν; Δὲν γνωρίζουν ὅτι ποτὲ στὴν ἱστορία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας δὲν σύρθηκαν σὲ αὐτὴ ἄνθρωποι μὲ τὴ βία; Διερωτόμαστε ἐπίσης, πὼς εἶναι δυνατὸν οἱ δυτικοὶ σύμμαχοι τῆς Οὐκρανίας, μὲ αὐξημένο τὸ αἴσθημα τῆς προάσπισης τῶν προσωπικῶν ἐλευθεριῶν (ἀκόμα καὶ ἐκείνων ποὺ βλάπτουν τὰ πρόσωπα καὶ τὴν κοινωνία), νὰ ἀνέχονται μιὰ τέτοια κατάφορη καταπάτηση τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας τῆς πλειοψηφίας τῶν Οὐκρανὼν πολιτῶν καὶ νὰ μὴν ἀντιδροῦν;
Ἂς ἐντάξουμε, τέλος, στὴν προσευχή μας τὴν θερμὴ παράκλησή μας στὸ Θεὸ τῆς ἀγάπης, τῆς εἰρήνης καὶ τῆς ἐλευθερίας, νὰ φωτίσει τοὺς ἰθύνοντες, ὥστε νὰ ἀναστείλουν αὐτὴ τὴν ἀπόφαση, ἡ ὁποία γυρνᾶ τὴν πολιτισμένη ἀνθρωπότητα σὲ σκοτεινές, βάρβαρες καὶ ἀπάνθρωπες ἐποχές. Κι ἀκόμα νὰ στηρίζει τοὺς διωκόμενους ἀδελφούς μας, τὸν σεβάσμιο Προκαθήμενο τῆς κανονικῆς Ὀρθοδόξου Οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας κ. Ὀνούφριο καὶ ὅλο τὸ εὐσεβὲς καὶ πολυπληθὲς πλήρωμά της!
Ἐκ τοῦ Γραφείου ἐπὶ τῶν Αἱρέσεων καὶ Παραθρησκειών
[1]https://kosmodromio.gr/2024/09/04/%ce%b4%ce%b9%ce%b5%ce%b8%ce%bd%ce%b5%ce%af%cf%82-%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%b4%cf%81%ce%ac%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b1%cf%80%ce%b1%ce%b3%cf%8c%cf%81%ce%b5/
[2] Ὅπου ἀνωτέρω
[3] Ὅπου ἀνωτέρω
[4]https://www.orthodoxtimes.gr/sfodres-antidraseis-apo-moscha-gia-tin-apagorefsi-tis-oukranikis-orthodoxis-ekklisias/
[5]https://kosmodromio.gr/2024/09/04/%ce%b4%ce%b9%ce%b5%ce%b8%ce%bd%ce%b5%ce%af%cf%82-%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%b4%cf%81%ce%ac%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b1%cf%80%ce%b1%ce%b3%cf%8c%cf%81%ce%b5/
[6]https://www.romfea.gr/epikairotita-xronika/64917-servias-porfyrios-ola-afta-stavronoun-tin-oukraniki-ekklisia
[7]https://orthodoxostypos.gr/%CE%BF-%CF%80%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82-%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CE%B5%CF%83%CE%B5-%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82-%CF%80/
[8]https://orthodoxostypos.gr/%CF%80%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82-%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%B7-ocu-%CE%B4%CE%B5%CE%BD-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CE%BD/
[9] http://www.patriarchia.ru/gr/db/text/6156359.html
[10] http://aktines.blogspot.com/2024/09/blog-post 17.html
[11]https://kosmodromio.gr/2024/09/04/%ce%b4%ce%b9%ce%b5%ce%b8%ce%bd%ce%b5%ce%af%cf%82-%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%b4%cf%81%ce%ac%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b1%cf%80%ce%b1%ce%b3%cf%8c%cf%81%ce%b5/
[12] Ὅπου ἀνωτέρω
[13]https://spzh.live/gr/news/81584-patriarkh-varfolomej-podderzhivaet-dukhovnuju-nezavisimost-ukrainy-op
Πρόκειται γιὰ ἕνα ἀπὸ τὰ σημαντικότερα διατάγματα ὅλων τῶν ἐποχῶν, πρωτοπόρο τοῦ παγκόσμιου πολιτισμοῦ, τὸ ὁποῖο δίνει τὴν θεόσδοτη ἐλευθερία σὲ κάθε ἄνθρωπο νὰ ἐκδηλώνει ἐλεύθερα τὶς θρησκευτικές του πεποιθήσεις καὶ νὰ ἀσκεῖ ἀκώλυτα τὴν λατρεία ποὺ τοῦ ὑπαγορεύουν αὐτές. Εἶναι ἡ ἐφαρμογὴ στὴν πράξη τῆς ἐντολῆς τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, «ὅστις θέλει ὀπίσω μου... ἀκολουθεῖν» (Μάρκ.8,34).
Φυσικά, ὁ ἐντολοδόχος τῆς κακίας διάβολος, ὁ ὁποῖος μισεῖ θανάσιμα τὸν ἄνθρωπο καὶ περισσότερο ἀπ’ ὅλους τὸν πιστὸ χριστιανὸ καὶ πασχίζει γιὰ τὴν καταστροφή του, ἐγείρει κατὰ καιροὺς ἄρχοντες, μὲ δαιμονικὸ φρόνημα, νὰ καταδιώκουν τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καὶ τοὺς χριστιανούς. Σὲ ὅλο τὸ διάβα τῶν δύο χιλιάδων χρόνων τῆς ἱστορικῆς πορείας τῆς Ἐκκλησίας, πάντα ὑπῆρχαν ἀντίθεοι καὶ ἀντίχριστοι κυβερνῆτες τὴν ἐδίωκαν καὶ συνεχίζουν νὰ τὴν διώκουν.
Βρισκόμαστε στὴν αὐγὴ τοῦ 21ου μ. Χ. αἰῶνα, στὴν ἐποχὴ τοῦ ἄκρατου φιλελευθερισμοῦ καὶ τοῦ ἀκραίου δικαιωματισμοῦ, ὅπου ἡ ἀπαίτηση γιὰ ἐλευθερία ἀγγίζει τὰ ὅρια τῆς ἀσυδοσίας. Οἱ πάντες ἀπέκτησαν πρωτοφανῆ ἐλευθερία. Εἰδικὰ στὸν θρησκευτικὸ χῶρο, ἀπολαμβάνουν πρωτόγνωρες ἐλευθερίες ἀκόμα καὶ ἀπίστευτα περιθωριακὲς θρησκευτικὲς ὁμάδες, ἀκόμα καὶ «σέκτες», δηλαδὴ ἀντικοινωνικὲς καὶ ἐγκληματικὲς θρησκευτικὲς ὁμάδες, ὅπως λ. χ. οἱ διάφορες σατανιστικὲς «ἐκκλησίες». Τὴν ἴδια ὥρα ὑπάρχουν χῶρες στὸν πλανήτη, ὅπου διώκονται οἱ χριστιανοὶ γιὰ τὴν πίστη τους καὶ ἀπαγορεύεται κάθε μορφὴ λατρεία τους, ὅπως π.χ. σὲ ἐναπομείναντα σκληρὰ ἀθεϊστικὰ καθεστῶτα (Β. Κορέα) καὶ ἰσλαμοκρατούμενες χῶρες.
Δυστυχῶς ὑπάρχουν καὶ χῶρες, κατ’ ὄνομα χριστιανικές, στὶς ὁποῖες διώκονται οἱ χριστιανοὶ καὶ μάλιστα μὲ ἰδιαίτερη σφοδρότητα. Μία ἀπὸ αὐτὲς εἶναι ἡ Οὐκρανία, ὅπου ἐπικρατεῖ ἐδῶ καὶ χρόνια ἕνας βαθὺς πολυποίκιλος διχασμός, τὸν ὁποῖο ὑποδαυλίζουν καὶ συντηροῦν μεγάλα γεωπολιτικὰ καὶ γεωστρατηγικὰ συμφέροντα καὶ ἤδη βρίσκεται, ἐδῶ καὶ δυόμισι χρόνια, σὲ ἐμπόλεμη κατάσταση μὲ τὴν ὑπερδύναμη Ρωσία.
Ἡ οὐκρανικὴ κοινωνία εἶναι βαθύτατα διχασμένη καὶ στὸν θρησκευτικὸ τομέα. Ὁ διχασμὸς αὐτὸς ἔχει μακροχρόνιες ρίζες, ὀφειλόμενος (κατ’ ἀρχὴν) στὴν δράση τῶν οὐνιτῶν (φανατικῶν παπικῶν, μὲ προσωπεῖο ὀρθοδόξων), οἱ ὁποῖοι, μὲ ἁρπαγὲς ναῶν, χρήση βίας καὶ διωγμῶν καὶ δολοφονιῶν, κατόρθωσαν νὰ ἑδραιωθοῦν στὴν ὀρθόδοξη αὐτὴ χώρα. Κι’ ἀκόμα στὶς ἀντιχριστιανικὲς πρακτικὲς τοῦ ἀπάνθρωπου σοβιετικοῦ κομουνισμοῦ, τὸν 20ο αἰῶνα.
Τὸ χειρότερο εἶναι ὅτι τὰ τελευταῖα χρόνια, ἀρχίζοντας ἀπὸ τὴν δεκαετία τοῦ 1990, μωροφιλόδοξοι ἀνώτεροι κληρικοὶ τῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία ἐξαρτᾶται διοικητικὰ καὶ κανονικὰ ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας, προκάλεσαν σχίσματα, μὲ τὸ πρόσχημα τῆς ἀνεξαρτητοποιήσεως ἀπὸ αὐτό, ἐξυπηρετῶντας τὸν οὐκρανικὸ ἐθνικισμό. Γιὰ κοντὰ 30 χρόνια συντηροῦσαν σχισματικὲς ὁμάδες, οἱ ὁποῖες δὲν ἔτυχαν ἀναγνώρισης ἀπὸ καμιὰ τοπικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἀντίθετα μάλιστα, στηλιτεύονταν ἀπὸ αὐτές, μὲ πρῶτο τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο.
Ὅμως οἱ γεωπολιτικὲς ἐξελίξεις, ὁδήγησαν (ἀνάγκασαν καλλίτερα) τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, τὸ 2018, νὰ χορηγήσει αὐτοκεφαλία στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, χωρὶς τὴν παραμικρὴ συνεννόηση μὲ τὶς ὑπόλοιπες 13 Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες καὶ τὸ χειρότερο: χωρὶς τὴν συγκατάθεση τοῦ Πατριαρχείου τῆς Ρωσίας, τοῦ ὁποίου ἦταν (καὶ εἶναι) ἐκκλησιαστικὴ ἐπαρχία ἡ Οὐκρανία. Καὶ τὸ ἀκόμα χειρότερο: τὴν αὐτοκεφαλία τὴν χορήγησε στοὺς συνασπισμένους σχισματικούς, τοποθετῶντας ὡς Προκαθήμενο τῆς «νέας ἐκκλησίας» τὸν σχισματικὸ καὶ χειροτονημένο ἀπὸ τὸν καθηρημένο ψευδοπατριάρχη Φιλάρετο, Ἐπιφάνιο, στὴ θέση τοῦ κανονικοῦ Προκαθημένου Μητροπολίτου Ὀνουφρίου, μὲ τοὺς 100 κανονικοὺς Ἱεράρχες, τὶς 12.500 ἐνορίες καὶ 5000 μοναχούς, κατὰ καταφανῆ παράβαση τῶν Ἱερῶν Κανόνων. Τὸ ἀποτέλεσμα ὑπῆρξε τραγικό. Ἐλάχιστες ἐπισκοπὲς καὶ ἐνορίες ἐντάχτηκαν στὴν «νέα ἐκκλησία» καὶ ἡ συντριπτικὴ πλειοψηφία τῶν πιστῶν, παραμένουν στὴν κανονικὴ Ἐκκλησία, ὑπὸ τὸν Μητροπολίτη Ὀνούφριο. Ἐπίσης, ἀπὸ τὶς 14 Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες μόνο οἱ 4 ἀναγνώρισαν τὴν «νέα ἐκκλησία»! Νὰ ἀναφέρουμε ἐπίσης ὅτι, ἐδῶ καὶ ἕξι χρόνια, ἡ κανονικὴ Ἐκκλησία, βάλλεται μὲ σφοδρότητα καὶ διώκεται ἀπὸ τοὺς φανατικοὺς ὀπαδοὺς τῆς «νέας ἐκκλησίας», τοὺς ἐθνικιστὲς καὶ τοὺς οὐνῖτες, μὲ ἁρπαγὲς ναῶν, ξυλοδαρμοὺς κληρικῶν καὶ πιστῶν, ἄδικες δικαστικὲς διώξεις, φυλακίσεις, κλπ.
Δυστυχῶς ἀκολούθησε ἡ εἰσβολὴ τῆς ὁμόδοξης Ρωσίας καὶ ἡ κατάσταση βαίνει πρὸς τὸ χειρότερο. Ἡ κυβέρνηση τοῦ Κιέβου ὑποστηρίζει τὴν «νέα ἐκκλησία» καὶ θεωρεῖ «ἐχθρικὴ» τὴν κανονική, ἐπειδὴ ἐπιμένει νὰ ἐξαρτᾶται πνευματικὰ καὶ κανονικὰ ἀπὸ τὴν Ρωσία, παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Οὐκρανικὴ Ἐκκλησία οὐδέποτε τάχτηκε μὲ τοὺς Ρώσους καὶ οὐδέποτε προέβη σὲ ἀντεθνικὴ πράξη. Τὸ ἀντίθετο μάλιστα, ὁ Μητροπολίτης Ὀνούφριος καταδίκασε τὴν ρωσικὴ εἰσβολὴ καὶ στὶς τάξεις τοῦ ἀμυνόμενου οὐκρανικοῦ στρατοῦ ὑπηρετοῦν καὶ πολεμοῦν καὶ πιστοὶ τῆς κανονικῆς Ἐκκλησίας.
Τελευταῖα, προφανῶς μὲ ξένες παρεμβάσεις καὶ δυστυχῶς, μὲ τὴν ἀνοχή, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἡ οὐκρανικὴ κυβέρνηση ψήφισε νόμο, μὲ τὸν ὁποῖο κηρύσσει παράνομη τὴν κανονικὴ Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία στὴν ἐπικράτεια τῆς Οὐκρανίας!
Τὸ γεγονὸς αὐτὸ χαρακτηρίστηκε ὡς πρωτοφανές, κυβέρνηση μιᾶς ὀρθόδοξης χώρας νὰ θέτει ἐκτὸς νόμου Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία! Ὅπως ἦταν φυσικό, ἡ ἀνήκουστη αὐτὴ ἐνέργεια τῆς οὐκρανικῆς κυβέρνησης ξεσήκωσε θύελλα ἀντιδράσεων σὲ ὅλο τὸν κόσμο.
Παραθέτουμε σχετικὴ εἴδηση: «Ἔντονη παγκόσμια ἀνησυχία γιὰ διώξεις ἐναντίον τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας καὶ τῆς ἐλευθερίας τῆς συνειδήσεως ἔχει προκαλέσει ἡ ἔγκριση ἀπὸ τὸ κοινοβούλιο τῆς Οὐκρανίας τοῦ σχεδίου νόμου ὑπ’ ἀριθμὸν 8371 "Περὶ τῆς Προστασίας τῆς Συνταγματικῆς Τάξης στὴ Σφαῖρα τῶν Θρησκευτικῶν Ὀργανώσεων" μὲ τὸ ὁποῖο ἀπαγορεύεται ἡ Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ὑπὸ τὸν Μητροπολίτη Κιέβου Ὀνούφριο. Στὸν νόμο προβλέπεται ἐπίσης ἡ ἀπαγόρευση τῶν θρησκευτικῶν ὀργανώσεων ποὺ συνδέονται μὲ τὴν Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μὲ τὴν ἀπαγόρευση αὐτὴ νὰ ἐπίκειται νὰ ἐγκριθεῖ μὲ δικαστικὴ ἀπόφαση. Τὸ νομοσχέδιο καταψήφισαν 29 βουλευτές, ἐνῷ ὑπῆρχαν καὶ 4 ἀποχές. Τὸ νομοσχέδιο εἶχε ἐγκριθεῖ σὲ πρώτη ἀνάγνωση τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 2023. Στὶς 23 Ἰουλίου 2024 βουλευτὲς ἀντιστάθηκαν στὸ νομοσχέδιο καὶ ἀρνήθηκαν νὰ τὸ ἐξετάσουν, μὲ ἀποτέλεσμα μιὰ μείζονα ταραχὴ στὴ συνεδρίαση τῆς Ὁλομέλειας τοῦ Οὐκρανικοῦ Κοινοβουλίου, ἐνῷ στὶς 16 Αὐγούστου, ἡ Ἐπιτροπὴ Ἀνθρωπιστικῆς Πολιτικῆς καὶ Πολιτικῆς Πληροφόρησης ἐνέκρινε τροπολογίες στὸ νομοσχέδιο καὶ συνέστησε τὴν πλήρη ἔγκρισή του σὲ δεύτερη ἀνάγνωση. Τὸ Πανουκρανικὸ Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν καὶ Θρησκευτικῶν Ὀργανώσεων ὑποστήριξε ἐπίσης τὸ νομοσχέδιο σὲ σύγκλησή του χωρὶς μέλη τῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Ὁ πρόεδρος τῆς Οὐκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι χαρακτήρισε τὸ ζήτημα ὡς θέμα "πνευματικῆς ἀνεξαρτησίας τῆς Οὐκρανίας", τασσόμενος ὑπὲρ τοῦ νομοσχεδίου. Ἡ ἀπαγόρευση ἦλθε ὡς κορύφωση διώξεων καὶ καταπατήσεων τῶν χώρων τῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας ἀπὸ τὸ οὐκρανικὸ καθεστώς, μὲ πιὸ χαρακτηριστικὲς τὶς εἰσβολὲς στὴ Λαύρα τῶν Σπηλαίων του Κιέβου, ποὺ ἀποτελεῖ τὸ λίκνο τῆς πίστης τῶν ἀνατολικῶν Σλάβων»[1].
Καὶ συμπληρώνει τὸ δημοσίευμα: «Σκοπὸς τῆς οὐκρανικῆς κυβέρνησης εἶναι ἡ μεταφορὰ χώρων καὶ περιουσίας στὴ νεοσύστατη τὸ 2018 Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας ὑπὸ τὸν Ἐπιφάνιο (Ντουμένκο), ἡ ὁποία ἔχει τὴν κρατικὴ στήριξη καὶ ἀναγνωρίζεται ἀπὸ 4 Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, ἐνῷ ἡ Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ὑπὸ τὸν μητροπολίτη Κιέβου Ὀνούφριο ἀπὸ 10, μὲ ἀποτέλεσμα μιὰ χαίνουσα διαίρεση ἐντὸς τῆς Ὀρθοδοξίας»[2]. Εἶναι γεγονὸς ὅτι ἡ σύμπασα Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία βιώνει μιὰ πρωτοφανῆ, στὰ νεώτερα χρονικά της διαίρεση, ἡ ὁποία ξεκίνησε ἀπὸ τὴν χορήγηση αὐτοκεφαλίας στὶς ὁμάδες τῶν σχισματικῶν τῆς Οὐκρανίας.
Φρονοῦμε ὅτι ὁ νόμος ποὺ θέτει ἐκτὸς νόμου τὴν κανονικὴ Ἐκκλησία στὴν Οὐκρανία θὰ βαθύνει περισσότερο τὸ χάσμα καὶ τὸ διχασμὸ καὶ θὰ ἐξαφανίσει τὶς ἐλάχιστες ἐλπίδες γιὰ ἄρση τῆς κρίσης στὴν σύμπασα Ὀρθοδοξία. Αὐτὸ φαίνεται ἀπὸ τὶς σφοδρὲς ἀντιδράσεις Προκαθημένων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν.
Κατ’ ἀρχήν, νὰ ἀναφέρουμε τὶς ἐσωτερικὲς ἀντιδράσεις τῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Περισσότεροι ἀπὸ 30.000 πιστοὶ τῆς κανονικῆς Ἐκκλησίας πραγματοποίησαν πορεία «ἑκατοντάδων χιλιομέτρων ἀπὸ 30.000 Οὐκρανοὺς Ὀρθοδόξους πιστοὺς κοντὰ στὴ Λαύρα τοῦ Ποτσάεφ στὴν περιφέρεια τοῦ Τερνόπιλ, παρὰ τὴν ἀπαγόρευση τῆς πορείας ἀπὸ τὸ οὐκρανικὸ καθεστώς. Ἡ λιτανεία εἶχε ὡς ἀφετηρία τὴν πόλη Καμιάνετς-Ποντίλσκιι, ἡ ὁποία ἀπέχει 200 χιλιόμετρα. Οἱ πιστοὶ προσεύχονταν γιὰ εἰρήνη στὴ Θεοτόκο τοῦ Ποτσάεφ καὶ γιὰ εὐλογία στὴν Οὐκρανία»[3].
Ἐκπρόσωπος τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας δήλωσε χαρακτηριστικά: «Ἡ Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δέχεται ἀντίποινα γιὰ τὴν ἄρνησή της νὰ ἐνταχθεῖ στὴν ὀργάνωση σχισματικῶν, ποὺ δημιουργήθηκε ὡς πολιτικὸ σχέδιο μὲ στόχο τὴν καταστροφὴ τῆς κοινῆς πνευματικῆς κληρονομιᾶς τοῦ ρωσικοῦ καὶ τοῦ οὐκρανικοῦ λαοῦ. Ἡ Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀργὰ ἢ γρήγορα θὰ λάβει μιὰ δίκαιη ἀπάντηση, ὅπως τὴν ἔλαβε ἀπὸ τὰ ἀθεϊστικὰ καθεστῶτα τοῦ παρελθόντος, τὰ ὁποῖα κατέστρεψαν τὸ δικαίωμα τῶν ἀνθρώπων στὴν πίστη καὶ τοῦ νὰ ἀνήκουν στὴν Ἐκκλησία του»[4].
Ὁ Πατριάρχης Ἀντιοχείας παρατηρεῖ σὲ ἐπιστολή του ὅτι, «τὸ μοναδικὸ ἔγκλημα ἑκατομμυρίων Οὐκρανὼν πιστῶν, οἱ ὁποῖοι τιμωροῦνται μὲ τὴν ἀπαγόρευση τῆς Ἐκκλησίας τους, εἶναι ἡ ἐπιμονή τους στὴν ἀποστολικὴ διαδοχὴ καὶ στὴν πίστη ποὺ ἔλαβαν ἀπὸ τοὺς ἁγίους τους. Μόνο ἡ Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ὑπὸ τὸν μητροπολίτη Ὀνούφριο διαθέτει πραγματικὴ ἱεροσύνη καὶ νομοκανονικὴ ἐγκυρότητα μέσῳ ἀποστολικῆς διαδοχῆς, ὁπότε ἡ προσπάθεια ἀπαγόρευσης τῆς Ἐκκλησίας αὐτῆς σημαίνει κατάργηση τῆς παλαιότερης νόμιμης Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας στὴν Οὐκρανία, ἡ ὁποία βρίσκεται σὲ εὐχαριστιακὴ κοινωνία μὲ τὶς ἀνὰ τὸν κόσμον τοπικὲς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες»[5].
Ὁ Πατριάρχης Σερβίας Πορφύριος, ἐπεσήμανε πὼς «Εἶναι προφανὲς ὅτι ὁ ὑποβιβασμὸς τῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας σὲ καθεστὼς μιᾶς ἀπαγορευμένης ὀργανώσεως ἐπιπροσθέτως νομιμοποιεῖ τὶς οὕτως ἢ ἄλλως συνεχεῖς διώξεις, τὶς συλλήψεις καὶ τοὺς περιορισμοὺς στὴν πνευματική της ἱεραρχία καὶ τοὺς πιστούς, δημιουργεῖ τὴ δυνατότητα γιὰ περαιτέρω ἁρπαγὴ τῆς ἰδιοκτησίας της. Ὅλα αὐτὰ σταυρώνουν τὴν Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀνεβάζοντάς την ἐπὶ τοῦ νέου σταυροῦ βασάνων καὶ ἡ οὐκρανικὴ κοινωνία σὰν νὰ ἐπανέρχεται στὶς ἐποχὲς τῶν ρωμαϊκῶν διωγμῶν κατὰ τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ»[6].
Τὸ ἴδιο σφοδρὴ ὑπῆρξε καὶ ἡ ἀντίδραση τοῦ Πατριάρχη Βουλγαρίας Δανιήλ: «Ἡ Βερχόβνα Ράντα (Βουλὴ) τῆς Οὐκρανίας ὑπερψήφισε τὸν νόμο, ποὺ προβλέπει τὴν ἀπαγόρευση τῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἡ ὁποία εἶναι ἡ μόνη κανονκὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία στὴ χώρα. Ὅπως εἶναι γνωστό, ἕνδεκα ἀπὸ δεκαπέντε κατὰ τόπους Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες δὲν ἀναγνώρισαν τὴ συσταθεῖσα τὸ 2019 ἐκκλησιαστικὴ δομή, τὴ λεγόμενη Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, δηλαδὴ δὲν εἶναι κανονικὴ ἐκκλησία. Καὶ ὅταν τὸ κράτος ἐγκρίνει νόμο γιὰ τὴν ἀπαγόρευση τῆς κανονικῆς Ἐκκλησίας, τί θὰ μείνει;»[7]. Σὲ ἄλλη δήλωσή του ἐπισήμανε: «Ἡ UOC εἶναι ἡ μόνη κανονικὴ ἐκκλησία στὴν Οὐκρανία. «Ἡ Οὐκρανικὴ Βουλὴ ἐνέκρινε νόμο ποὺ προβλέπει τὸ κλείσιμο τῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία εἶναι ἡ μόνη κανονικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία στὴν Οὐκρανία. Ὅπως γνωρίζετε, 11 στὶς 15 τοπικὲς ὀρθόδοξες ἐκκλησίες δὲν ἀναγνώρισαν τὴν ἐκκλησιαστικὴ δομὴ ποὺ δημιουργήθηκε τὸ 2019, τὴ λεγόμενη OCU – τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, δηλαδὴ δὲν εἶναι κανονικὴ ἐκκλησία»[8].
Ἐπίσης τὸ Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων κάλεσε τὴ Βερχόβνα Ράντα (Βουλὴ) τῆς Οὐκρανίας νὰ καταργήσει τὸν ἀντιεκκλησιαστικὸ νόμο, τονίζοντας: «Ἂν καὶ εἴμαστε πολλοί, εἴμαστε ἕνα σῶμα. Τὰ λόγια τοῦ Ἁγίου Παύλου στὴν Α΄ πρὸς Κορινθίους Ἐπιστολὴ εἶναι μιὰ ἁπλὴ ἀλλὰ ἄμεση ὑπενθύμιση τῆς ἱερῆς κλήσεως τῆς Ἐκκλησίας γιὰ ἑνότητα. Μὲ αὐτὸ τὸ πνεῦμα ὡς Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων, μαζὶ μὲ πολλοὺς ἀπὸ τοὺς ἀδελφούς μας Πατριάρχες, καθὼς καὶ ἄλλους Προκαθημένους τῆς Ἐκκλησίας, καταδικάζουμε τὴν υἱοθέτηση στὶς 20 Αὐγούστου ἀπὸ τὴ Βουλὴ τῆς Οὐκρανίας τοῦ νέου νόμου γιὰ τὴν ἀπαγόρευση τῶν λατρευτικῶν ἐκδηλώσεων τῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Αὐτὴ ἡ ἰσοπεδωτικὴ τιμωρία ἀναρίθμητων πιστῶν ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν δὲν προάγει τὴν ἑνότητα, οὔτε τὴν εἰρήνη. Δὲν ὑπάρχει καμία δικαιολογία γιὰ νὰ ἐργαλειοποιοῦμε τὴν ἄσκηση τῶν θρησκευτικῶν πεποιθήσεων καὶ ὅλοι πρέπει νὰ ἐπιτρέψουμε σὲ ὅσους θέλουν νὰ προσεύχονται νὰ τὸ κάνουν μὲ τρόπο, ποὺ συνάδει μὲ τὴ συνείδησή τους, καὶ προτρέπουμε τὴ Βουλὴ τῆς Οὐκρανίας νὰ ἐπανεξετάσει καὶ νὰ καταργήσει αὐτὸν τὸν νόμο γιὰ χάρη τῆς εὐημερίας τῶν πιστῶν στὴν Οὐκρανία»[9]. Ἀνάλογες ἀνακοινώσεις καὶ συμπαράσταση στὴν διωκόμενη κανονικὴ Ὀρθόδοξη Οὐκρανικὴ Ἐκκλησία ἀπέστειλαν καὶ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀλβανίας, ὁ Πατριάρχης Γεωργίας, ὡς καὶ ἡ σχισματικὴ «ἐκκλησία» τῶν Σκοπίων[10].
Ἐκτὸς ἀπὸ τὶς ἀντιδράσεις ὀρθοδόξων Προκαθημένων, ἀντιδράσεις ἔχουμε καὶ ἀπὸ ἑτερόδοξους. Τὸ ΠΣΕ δήλωσε: «Οὔτε τὰ ἐγκλήματα ὁρισμένων ἀτόμων οὔτε οἱ ἱστορικὲς σχέσεις μιᾶς συγκεκριμένης θρησκευτικῆς ὀντότητας μποροῦν νὰ ἀποτελέσουν ἐπαρκῆ βάση γιὰ μέτρα ποὺ ἰσοδυναμοῦν μὲ συλλογικὴ τιμωρία μιᾶς ζωντανῆς θρησκευτικῆς κοινότητας στὴν Οὐκρανία. (Γι’ αὐτὸ καὶ) τὸ ΠΣΕ ἐκφράζει τὴν ἔντονη ἀνησυχία τοῦ σχετικὰ μὲ τὸ ἐνδεχόμενο νὰ ἐπιβληθεῖ κάποια ἀδικαιολόγητη συλλογικὴ τιμωρία σὲ μιὰ ὁλόκληρη θρησκευτικὴ κοινότητα, καθὼς καὶ νὰ γίνει παραβίαση τῶν ἀρχῶν τῆς ἐλευθερίας θρησκεύματος ἢ πεποιθήσεων βάσει τοῦ νέου νόμου ποὺ ἐγκρίθηκε ἀπὸ τὸ οὐκρανικὸ κοινοβούλιο στὶς 20 Αὐγούστου 2024»[11]. Χλιαρὴ ἀνακοίνωση ἐξέδωσε καὶ τὸ Βατικανό[12].
Βαθύτατο προβληματισμὸ καὶ ἀνησυχία προκαλεῖ ἡ ἀφωνία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου γι’ αὐτὴ τὴν ἐξέλιξη. Ἐνῷ θὰ περιμέναμε ὅτι θὰ ἦταν ὑπερασπιστὴς τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας, ὅπως διασαλπίζει πανταχόθεν ὁ Παν. Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης, ὑπερασπιζόμενος τὰ δικαιώματα θρησκευτικῶν (καὶ ἄλλων) μειονοτήτων, Στὸν ἱστότοπο τοῦ Γραφείου τοῦ Οὐκρανοῦ Προέδρου ἀναρτήθηκε ἡ εἴδηση, ὅτι, «τὶς 13 Αὐγούστου 2024, ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος, κατὰ τὴ διάρκεια συνάντησης μὲ ἀντιπροσωπεία Οὐκρανὼν ἀξιωματούχων καὶ ἐκπροσώπων τῆς OCU, δήλωσε ὅτι ὑποστηρίζει τὶς πρωτοβουλίες τοῦ Οὐκρανοῦ Προέδρου Βλαντίμιρ Ζελένσκι σχετικὰ μὲ τὴν "πνευματικὴ ἀνεξαρτησία" τῆς Οὐκρανίας»[13]!
Περαίνοντας τὴν ἀνακοίνωσή μας ἐκφράζουμε τὴν ἀπορία μας, πὼς εἶναι δυνατὸν μιὰ χώρα σὰν τὴν Οὐκρανία, μὲ «εὐρωπαϊκὸ προσανατολισμό», μὲ τὴν ψήφιση τοῦ ἐπαίσχυντου νόμου, ὄχι ἁπλὰ τὸν περιορισμό, ἀλλὰ τὴν ἐξαφάνιση τῶν θρησκευτικῶν ἐλευθεριῶν τῆς συντριπτικῆς πλειοψηφίας τοῦ οὐκρανικοῦ λαοῦ, νὰ συντάσσεται μὲ ἀνελεύθερες χῶρες τοῦ «τρίτου κόσμου», ὅπου καταστρατηγοῦνται οἱ ἐλευθερίες τῶν πολιτῶν τους; Διερωτόμαστε, ἄν, στὸν «Προκαθήμενο» καὶ τὴν λοιπὴ «ἱεραρχία» τῶν σχισματικῶν καὶ (πολλῶν) ἀχειροτόνητων τῆς λεγομένης «Αὐτοκέφαλης Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας», ἀπέμεινε ἴχνος φόβου Θεοῦ, χριστιανικῆς ἀλληλεγγύης καὶ ἐκκλησιαστικῆς αὐτοσυνειδησίας, προκειμένου νὰ ζητήσουν ἀπὸ τὸν ἀλλόθρησκο (Ἰουδαῖο στὸ θρήσκευμα) Οὐκρανὸ Πρόεδρο Βλαντίμιρ Ζελένσκι, πρώην ἠθοποιό, νὰ ὑπερασπίσει τὰ θρησκευτικὰ δικαιώματα ἑκατομμυρίων οὐκρανὼν πολιτῶν; Δὲν γνωρίζουν ὅτι ποτὲ στὴν ἱστορία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας δὲν σύρθηκαν σὲ αὐτὴ ἄνθρωποι μὲ τὴ βία; Διερωτόμαστε ἐπίσης, πὼς εἶναι δυνατὸν οἱ δυτικοὶ σύμμαχοι τῆς Οὐκρανίας, μὲ αὐξημένο τὸ αἴσθημα τῆς προάσπισης τῶν προσωπικῶν ἐλευθεριῶν (ἀκόμα καὶ ἐκείνων ποὺ βλάπτουν τὰ πρόσωπα καὶ τὴν κοινωνία), νὰ ἀνέχονται μιὰ τέτοια κατάφορη καταπάτηση τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας τῆς πλειοψηφίας τῶν Οὐκρανὼν πολιτῶν καὶ νὰ μὴν ἀντιδροῦν;
Ἂς ἐντάξουμε, τέλος, στὴν προσευχή μας τὴν θερμὴ παράκλησή μας στὸ Θεὸ τῆς ἀγάπης, τῆς εἰρήνης καὶ τῆς ἐλευθερίας, νὰ φωτίσει τοὺς ἰθύνοντες, ὥστε νὰ ἀναστείλουν αὐτὴ τὴν ἀπόφαση, ἡ ὁποία γυρνᾶ τὴν πολιτισμένη ἀνθρωπότητα σὲ σκοτεινές, βάρβαρες καὶ ἀπάνθρωπες ἐποχές. Κι ἀκόμα νὰ στηρίζει τοὺς διωκόμενους ἀδελφούς μας, τὸν σεβάσμιο Προκαθήμενο τῆς κανονικῆς Ὀρθοδόξου Οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας κ. Ὀνούφριο καὶ ὅλο τὸ εὐσεβὲς καὶ πολυπληθὲς πλήρωμά της!
Ἐκ τοῦ Γραφείου ἐπὶ τῶν Αἱρέσεων καὶ Παραθρησκειών
[1]https://kosmodromio.gr/2024/09/04/%ce%b4%ce%b9%ce%b5%ce%b8%ce%bd%ce%b5%ce%af%cf%82-%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%b4%cf%81%ce%ac%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b1%cf%80%ce%b1%ce%b3%cf%8c%cf%81%ce%b5/
[2] Ὅπου ἀνωτέρω
[3] Ὅπου ἀνωτέρω
[4]https://www.orthodoxtimes.gr/sfodres-antidraseis-apo-moscha-gia-tin-apagorefsi-tis-oukranikis-orthodoxis-ekklisias/
[5]https://kosmodromio.gr/2024/09/04/%ce%b4%ce%b9%ce%b5%ce%b8%ce%bd%ce%b5%ce%af%cf%82-%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%b4%cf%81%ce%ac%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b1%cf%80%ce%b1%ce%b3%cf%8c%cf%81%ce%b5/
[6]https://www.romfea.gr/epikairotita-xronika/64917-servias-porfyrios-ola-afta-stavronoun-tin-oukraniki-ekklisia
[7]https://orthodoxostypos.gr/%CE%BF-%CF%80%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82-%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CE%B5%CF%83%CE%B5-%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82-%CF%80/
[8]https://orthodoxostypos.gr/%CF%80%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82-%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%B7-ocu-%CE%B4%CE%B5%CE%BD-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CE%BD/
[9] http://www.patriarchia.ru/gr/db/text/6156359.html
[10] http://aktines.blogspot.com/2024/09/blog-post 17.html
[11]https://kosmodromio.gr/2024/09/04/%ce%b4%ce%b9%ce%b5%ce%b8%ce%bd%ce%b5%ce%af%cf%82-%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%b4%cf%81%ce%ac%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b1%cf%80%ce%b1%ce%b3%cf%8c%cf%81%ce%b5/
[12] Ὅπου ἀνωτέρω
[13]https://spzh.live/gr/news/81584-patriarkh-varfolomej-podderzhivaet-dukhovnuju-nezavisimost-ukrainy-op
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου