Πρόεδρος τῆς Πανελλήνιας Ἑνώσεως Θεολόγων
Κατὰ τὰ τελευταῖα χρόνια παρατηροῦμε νὰ βγαίνουν στοὺς δρόμους κάποιες ὁμάδες συνανθρώπων μας μὲ ἀσυνήθη καὶ ἄσεμνη ἐξωτερικὴ ἐμφάνιση καὶ νὰ ἐπιδίδονται, δημοσίως, σὲ ἄσχημες συμπεριφορὲς καὶ πράξεις, ἐνῷ, σὲ πολλὲς περιπτώσεις, προκαλοῦν τὴ δημόσια αἰδῶ καὶ ἀπαξιώνουν τὴν ἀνωτερότητα τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου, προσφέροντας βλαβερὰ πρότυπα καὶ σκανδαλισμὸ στὴν κοινωνία καὶ ἰδιαίτερα στοὺς νέους.
Βλέπουμε ὅμως καὶ κάποιους συλλογικοὺς φορεῖς, νὰ σπεύδουν νὰ τοὺς συμπαρασταθοῦν καὶ νὰ καλοῦν καθηγητές, φοιτητές, φοιτήτριες καὶ «φοιτητά», χωρὶς διάκριση καὶ χωρὶς περίσκεψη, σκανδαλίζοντας καὶ ἐκεῖνοι τὴν κοινωνία ἢ τοὐλάχιστον ἕνα μεγάλο κομμάτι της.
Σκανδαλίζω, στὸ Λεξικὸ Δημητράκου, σημαίνει «γίνομαι αἴτιος... σκανδάλου, ἐμβάλλω κάποιον σὲ πειρασμό, ἐρεθίζω ἢ πειράζω κάποιον, διεγείρω τὴν ἐπιθυμία κάποιου πρὸς τὸ κακό, ἐμβάλλω κάποιον σὲ πονηρὴ σκέψη».
Σκάνδαλο, ἐπίσης, θεωρεῖται, στὸ παραπάνω λεξικό, «μιὰ πράξη ἢ ἕνα γεγονός, ποὺ θίγει τὸ κοινὸ αἴσθημα καὶ προξενεῖ τὴν κοινὴ ἀγανάκτηση καὶ κατάκριση.
Σκανδαλώδης εἶναι αὐτὸς ποὺ φέρει σὲ πειρασμὸ καὶ σκανδαλισμὸ τοὺς ἄλλους μὲ τὴν προκλητικὴ ζωὴ καὶ συμπεριφορά του.
Σκάνδαλα εἶναι τὰ κωλύματα τοῦ ὀρθοῦ δρόμου καὶ τῆς ἀγαθῆς πολιτείας.
Σκανδαλίζει κανείς, ὅταν παραβαίνει τὸν νόμο μὲ λόγο ἢ ἔργο καὶ ὁδηγεῖ τὸν ἄλλο στὴν παράβαση, ἢ ὅταν ἐνθαρρύνει τὸ φρόνημα τοῦ ἀσθενοῦς πρὸς τὰ βλαβερὰ καὶ φαῦλα.
Ὁ Ἰω. ὁ Χρυσόστομος σημειώνει: «Τί εἶναι τὰ σκάνδαλα; Τὰ κωλύματα τῆς ὀρθῆς ὁδοῦ».
Γνωρίζουμε ὅτι ὑπάρχουν ἄνθρωποι, ἀκόμη καὶ Χριστιανοί, οἱ ὁποῖοι δὲν μποροῦν νὰ ἐλέγξουν τὸν ἑαυτό τους καὶ τὶς πράξεις τους ἀπὸ τὶς παθογόνες ἡδονές, προξενῶντας κακὸ καὶ στὸν ἑαυτό τους καὶ στοὺς ἄλλους. Αὐτοὶ δὲν ἔχουν συνειδητοποιήσει τὴν ἄμεση σχέση, ποὺ ἔχει ἡ ἐλευθερία μὲ τὴν ἀλήθεια καὶ τὴν εὐθύνη. Γι’ αὐτὸ καὶ κάνουν τὰ πάντα στὸ ὄνομα τῆς ἐλευθερίας, καθὼς δὲν μποροῦν νὰ καταλάβουν αὐτὸ ποὺ σημειώνει ὁ Ἀπ. Παῦλος: «Πάντα μοὶ ἔξεστιν, ἀλλ᾿ οὐ πάντα συμφέρει· πάντα μοὶ ἔξεστιν, ἀλλ’ οὐκ ἐγὼ ἐξουσιασθήσομαι ὑπὸ τινος» (Ὅλα μπορῶ νὰ τὰ κάνω ἀλλὰ δὲν συμφέρουν ὅλα. Ὅλα μου ἐπιτρέπονται, ἀλλὰ ἐγὼ δὲν θὰ ἐξουσιαστὼ ἀπὸ τίποτα) (Α΄ Κόρ. 6,12).
Μπορῶ νὰ ζῶ ἐλεύθερα, ἀλλά, ἂν χρησιμοποιῶ τὴν ἐλευθερία μου χωρὶς διάκριση, αὐτὸ μπορεῖ νὰ ἀποβεῖ ἐναντίον μου. Μοῦ ἐπιτρέπεται, γιὰ παράδειγμα, νὰ φάω ἢ νὰ πιω κάτι δηλητηριῶδες, ἀλλὰ δὲν μὲ συμφέρει, διότι, ἔτσι, θὰ πάθει ἀνεπανόρθωτη βλάβη τὸ σῶμα μου.
Τὸ ἴδιο, ὅμως, συμβαίνει καὶ στὰ πνευματικὰ θέματα, ἐφόσον ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶναι μόνον σῶμα ἀλλὰ καὶ ψυχή.
Ὑπάρχουν σκέψεις, πράξεις καὶ ἀποφάσεις, ποὺ συνθέτουν ἕναν τρόπο ζωῆς, γεμᾶτο ἀπὸ περιφρόνηση στὴν ψυχοπνευματική μας ὕπαρξη καὶ ὑγεία, φανερώνοντας μιὰ ἀνθρώπινη ὕπαρξη, ποὺ ἐπιλέγει νὰ ζεῖ μόνον ὑλιστικά, καθὼς ἀπολαμβάνει τὴ ζωὴ μακρὰν κάθε πνευματικῆς προοπτικῆς, ἐντὸς ὑλιστικῶν ἀπολαύσεων καὶ ἡδονῶν, ζημιώνοντας τὸν ἑαυτό της καὶ σκανδαλίζοντας τοὺς ἄλλους.
Γι’ αὐτὸ ὁ Ἀπ. Παῦλος τονίζει ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι μὲν ἐλεύθερος νὰ κάνει ὅ, τί θέλει, ἀκόμη καὶ νὰ ὑποδουλώνεται στὰ πάθη, ἀλλὰ αὐτὴ ἡ μορφὴ χρήσης τῆς ἐλευθερίας του τὸν ὁδηγεῖ στὴν ἀπώλειά της, στὴν ὑπαρξιακὴ ὑποδούλωση καὶ στὸν καταναγκασμό, ποὺ φέρνει, συνήθως, στὴν ψυχὴ ἡ μετατροπὴ τῆς ἐλευθερίας σὲ ἀσυδοσία.
Ἡ ἐλευθερία, μὲ ἄλλα λόγια, προκειμένου νὰ μὴν μετατραπεῖ σὲ δουλεία, εἶναι ἀνάγκη νὰ συνδέεται, ἄμεσα, μὲ τὴν εὐθύνη τῆς ἀλήθειας καὶ ἡ εὐθύνη μὲ τὴν πνευματικὴ διάκριση. Τὴν ἐνεργοποίηση αὐτῆς τῆς διάκρισης ὅρισε ὁ Δημιουργὸς στοὺς Πρωτόπλαστους, ὅταν τοὺς εἶπε: Ἀπὸ ὅλα μπορεῖτε νὰ φᾶτε, ἐκτὸς ἀπὸ ἐκεῖνο ποὺ σᾶς θανατώνει.
Οἱ ἄνθρωποι, συνεπῶς, δείχνουν ἐνίοτε ἀσέβεια ἀλλὰ καὶ ἀνευθυνότητα, ὅταν ἀρνοῦνται τὴν ψυχοσωματική τους ὀντότητα. Πράξεις ποὺ θεωροῦν ὅτι εἶναι μόνον σωματικὲς καὶ ὑλικές, στὴν οὐσία τους, ἀποτελοῦν πάθη, ποὺ κατασπαράσσουν τὸν ὅλο ψυχοσωματικό τους κόσμο, διότι δὲν ὑπάρχει τίποτε, ποὺ γίνεται μόνον ἀπὸ τὴν ψυχὴ ἢ μόνον ἀπὸ τὸ σῶμα τους.
Αὐτὴν τὴν ἑνότητα ψυχῆς καὶ σώματος, ἄλλωστε, τονίζει ὁ Ἀπ. Παῦλος, ὅταν λέει: «Ἠγοράσθητε γὰρ τιμῆς. Δοξάσατε τὸν Θεὸν ἐν τῷ σώματι ὑμῶν καὶ ἐν τῷ πνεύματι ὑμῶν, ἅτινα ἐστι τοῦ Θεοῦ». (Ἔχετε ἐξαγοραστεὶ μὲ πολύτιμο τίμημα, τὸ αἷμα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Δοξάσατε λοιπὸν τὸν Θεὸ μὲ τὸ σῶμα σας καὶ μὲ τὸ πνεῦμα σας, ποὺ καὶ τὰ δύο ἀνήκουν στὸν Θεὸ) (Α΄ Κορ. 6, 20).
Ἐάν, δηλαδή, ὁ ἄνθρωπος διατηρεῖ τὸ σῶμα του σὲ ἁγνότητα καὶ δὲν τὸ ἀφήνει νὰ γίνει κατοικητήριο δαιμόνων, τότε αὐτὸ τὸ ἴδιο τὸ σῶμα του μετατρέπεται σὲ ἁρμονικὸ συνεργάτη τῆς ψυχῆς καὶ γίνεται μία δοξολογία στὸν Θεό.
Αὐτὸ ὑπενθυμίζει ὁ Ἀπ. Παῦλος σὲ ὅλους, σημειώνοντας ὅτι κάθε ἕνας ἀπὸ μᾶς εἶναι ναὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ γι αὐτὸ δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἀφήνουμε, χωρὶς πνευματικὴ διάκριση, νὰ γίνεται αὐτὸς ὁ ναὸς σπήλαιο ληστῶν» (Α΄ Κορ. 6, 19).
Μερικὲς φορές, λόγῳ τῆς ὑποδούλωσης τῶν ἀνθρώπων στὰ ἄλογα καὶ θανατερὰ πάθη ποὺ τοὺς προτείνει ὁ πονηρός, δείχνουν, μὲ τὶς σκανδαλώδεις πράξεις τους ὅτι δὲν μποροῦν νὰ κρίνουν μὲ διάκριση, καθὼς δὲν ἀντιλαμβάνονται τὸ πνευματικό τους συμφέρον.
Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος γράφει ὅτι ὁ χριστιανὸς «γνωρίζεται ἀπὸ τὴ συμπεριφορά του», καὶ ὅτι ὁ ἁμαρτωλὸς τρόπος ζωῆς σκανδαλίζει τοὺς συνανθρώπους καὶ πληγώνει τὸ ὅλο σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Χριστός, ἀπέθανε γιὰ τὴ σωτηρία καὶ τῶν τέλειων στὴ γνώση ἀλλὰ καὶ τῶν ἀσθενούντων στὴ συνείδηση. Γι αὐτὸ εἶναι θανάσιμο σφάλμα νὰ σκανδαλίζουν κάποιοι τοὺς συνανθρώπους τους μὲ τὶς πράξεις τους.
Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, ἡ ἀνεύθυνη ὑποδούλωση στὰ πάθη, ὀφφείλουν νὰ γνωρίζουν κάποιοι ὅτι λαμβάνει τὴν ἔνδικη μισθαποδοσία, ἐπηρεάζοντας τὴν προσδοκία τῶν ἀνθρώπων, ἐὰν ὑπάρχει, γιὰ τὴν αἰώνια ζωή.
Ὁ Ἀπ. Παῦλος ἐπισημαίνει ὅτι ὅσοι διαπράττουν ἀδικίες δὲν θὰ κληρονομήσουν τὴν βασιλεία τοῦ Θεοῦ: «Μὴ πλανᾶσθε, καθὼς οὔτε πόρνοι οὔτε εἰδωλολάτρες, οὔτε μοιχοί, οὔτε θηλυπρεπεῖς, οὔτε ἀρσενοκοῖτες, οὔτε πλεονέκτες, οὔτε κλέπτες, οὔτε μέθυσοι, οὔτε ὑβριστὲς οὔτε ἅρπαγες θὰ κληρονομήσουν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ» (Α’ Κόρ. 6, 9-10).
Σὲ κάθε περίπτωση οἱ ἄνθρωποι «δὲν μποροῦν νὰ ἐμποδίσουν τὴν ἔλευση τῶν σκανδάλων, ὅπως σημειώνει ὁ Ζηγαβηνός, καθὼς αὐτὸ δὲν ἀνήκει στὴ δική τους ἁρμοδιότητα. Εἶναι, ὅμως, δική τους εὐθύνη νὰ μὴ σκανδαλίζουν τοὺς ἄλλους».
Μερικοὶ ἀπὸ αὐτούς, ποὺ φανερὰ πλέον, χωρὶς αἰδῶ, ἐπαίρονται καὶ ἐπιδεικνύουν, μὲ ὑπερηφάνεια τὴν παραφυσική τους φιληδονία, ἐνῷ ταυτόχρονα ἐπιμένουν ὅτι εἶναι καὶ Χριστιανοί.
Οἱ χριστιανοί, ὅμως, ὀφείλουν νὰ τηροῦν τὶς εὐαγγελικὲς ἐντολὲς γιὰ τὴν σωτηρία τους, προσέχοντας, ταυτόχρονα, νὰ μὴ προκαλοῦν μὲ τὴ συμπεριφορά τους, ἀλλὰ καὶ νὰ μὴ δημιουργοῦν ἢ νὰ μὴ συμμετέχουν σὲ σκάνδαλα.
Ὁ Χριστός, μάλιστα, τονίζει στὴ διδασκαλία του σὲ ὅλους ποὺ εἶναι Χριστιανοὶ ὅτι ἔχουν χρέος νὰ γίνουν ἁπλοῖ καὶ ἄδολοι, ὅπως τὰ παιδιά, γιὰ νὰ εἰσέλθουν στὴ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Ὅποιος σκανδαλίσει καὶ παρασύρει στὸ κακὸ ἕνα ἀπὸ τοὺς μικροὺς καὶ ἁπλοϊκούς, ποὺ πιστεύουν σ΄ Αὐτόν, εἶναι προτιμότερο γι αὐτὸν νὰ κρεμάσει μιὰ μυλόπετρα στὸ λαιμό του καὶ νὰ πέσει στὴ θάλασσα» (Μάρκ. 9, 42).
Σὲ ἄλλο σημεῖο ἐπίσης παραγγέλλει: «Ἀλλοίμονο στὸν κόσμο ἀπὸ τῶν σκανδάλων. Διότι, λόγῳ τῆς διαφθορᾶς τῶν ἀνθρώπων, θὰ ἔλθουν, κατ ἀνάγκη, σκάνδαλα καὶ πειρασμοὶ στὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων. Ὅμως, ἀλλοίμονο σ’ ἐκεῖνον, ἀπὸ τὸν ὁποῖο ἔρχεται τὸ σκάνδαλο» (Ματθ. 18, 6-7).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου