1 Φεβ 2022

Βορειοηπειρῶτες, Φωτοδότες τῶν Ἑλληνικῶν Γραμμάτων


Ἡ Γιορτὴ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν καθιερώθηκε, ὡς Γιορτὴ τῶν Ἑλληνικῶν Γραμμάτων. Πάντοτε ἔχει γίνει ἀγῶνας γιὰ τὴ διάδοση τῶν γραμμάτων στὸ χῶρο μας. Τῶν Ἑλληνικῶν Γραμμάτων. Σὲ ὅλες τὶς δεκαετίες καὶ σὲ ὄλα τὰ συστήματα, γιατί ὁ κυριότερος στόχος ὅλων τῶν κυβερνήσεων σὲ ὅλες τὶς δεκαετίες ἦταν ἡ ἀλλοίωση καὶ ἡ ἀφομοίωση τοῦ ἐδῶ ἑλληνισμοῦ. Μία ἀφομοίωση ποὺ θὰ πραγματοποιοῦνταν μὲ τὴν... κατάργηση τῆς γλώσσας καὶ τοῦ πολιτισμοῦ, τῆς θρησκείας καὶ τῶν ἠθῶν καὶ ἐθίμων. Μία ἀφομοίωση ποὺ δυστυχῶς ἔμμεσα συνεχίζεται ἀκόμη σήμερα.

Ὑπῆρχε στὶς δεκαετίες αὐτὲς μία ἀνταγωνιστικότητα μεταξύ τοῦ σκοποῦ τῆς ἀφομοίωσης, ποὺ προσπαθοῦσαν νὰ φθάσουν οἱ διάφορες κυβερνήσεις καὶ τῆς σκληρῆς πάλης τῶν φωτοδοτῶν τῶν Ἑλληνικῶν Γραμμάτων γιὰ τὴ διαφύλαξη τῆς γλώσσας καὶ τοῦ πολιτισμοῦ μας.

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ μεγάλη μάχη ποὺ ἔδωσαν οἱ δικοί μας δάσκαλοι στὴ δεκαετία τοῦ τριάντα κατὰ τῆς ἀπόφασης τοῦ Βασιλιᾶ Ζώγκου νὰ κλείσει τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα στὸ χῶρο μας. Μία μάχη ποὺ ὁδήγησε τὸ θέμα στὸ Δικαστήριο τῆς Χάγης τὸ ὁποῖο δικαίωσε τὸν Βορειοηπειρωτικὸ Ἑλληνισμὸ κι ἔκανε νὰ λάμψει τὸ πρόσωπο τῶν στυλοβατῶν τῶν ἑλληνικῶν γραμμάτων.

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ πενηντάχρονη μάχη ποὺ ἔδωσε ὁ Βορειοηπειρωτικὸς Ἑλληνισμός, μὰ ἰδίως οἱ Φωτοδότες τῶν Ἑλληνικῶν Γραμμάτων, στὴν περίοδο τῆς κομμουνιστικῆς δικτατορίας γιὰ τὴν διαφύλαξη τῆς γλώσσας, τοῦ πολιτισμοῦ, τῶν ἤθη καὶ ἐθίμων, τῶν λαϊκῶν μας παραδόσεων.

Καὶ εἶχε ἡ μάχη αὐτὴ τὰ δικά της θύματα. Στὴν πρώτη γραμμὴ τοὺς Στυλοβάτες καὶ Φωτοδότες τῶν Ἑλληνικῶν Γραμμάτων. Ἑκατοντάδες δάσκαλοι καὶ ἱερεῖς φυλακίστηκαν. Δεκάδες ἀπ’ αὐτοὺς πέθαναν στὶς φυλακὲς ἢ ἐκτελέστηκαν. Ποιὸ ἦταν τὸ μεγάλο τους ἁμάρτημα; Ἡ μόνη τους «ἁμαρτία» καὶ τὸ μοναδικό τους «ἀδίκημα» ἦταν ἡ ὑπομονὴ καὶ ἡ ἐπιμονὴ νὰ διδάξουν τὴν Ἑλληνικὴ Γλῶσσα, νὰ δείξουν τὸ μεγαλεῖο της ἀπὸ γενιὰ σὲ γενιά, παρὰ τὶς δυσκολίες, τὶς παρακολουθήσεις καὶ τὶς πιέσεις τῶν μυστικών καὶ κρατικῶν ὑπηρεσιῶν, παρὰ τῆς ἔλλειψης τοῦ διδακτικοῦ ὑλικοῦ.

Ὁ Φίλιππας Παπαθανασίου ἀπὸ τὴ Ραχοῦλα τῶν Ἁγίων Σαράντα γιὰ τὰ ἑλληνικὰ γράμματα φυλακίστηκε. Κι ὄχι μόνον. Πέθανε στὶς φυλακὲς τοῦ Μπουρελίου χωρὶς τάφο καὶ χωρὶς ὄνομα. Μπῆκε ὅμως τὸ ὄνομά του στὸν μεγάλο τιμητικὸ κατάλογο «Οἱ Φωτοδότες τῶν Ἑλληνικῶν Γραμμάτων».

Στὴν ἀναμνηστικὴ πλάκα, ποὺ ἡ Ἀδελφότητα Λεσινιτσιωτῶν ἀφιέρωσε στὸν ἱερέα δάσκαλο Γεώργιο Παπατάτση ἀπὸ τὴν Ἄνω Λεσινίτσα γράφει: «Ἀγωνίστηκε γιὰ τὰ ἑλληνικὰ γράμματα καὶ τὴν διαφύλαξη τῆς ἐθνικῆς ἑλληνικῆς συνείδησης. Στάθηκε ἀλύγιστος στὶς μεσαιωνικὲς φυλακὲς τῆς κομμουνιστικῆς δικτατορίας τοῦ ἀλβανικοῦ κομμουνιστικοῦ καθεστῶτος».

Ὁ Δημήτρης Κ. Φίλης, ὄταν ἄρχισε τὸν ἀγῶνα του γιὰ νὰ γίνει Φωτοδότης τῶν Ἑλληνικῶν Γραμμάτων θὰ ἔγραφε στὸ ἡμερολόγιό του: «Πέρα τὸ σκοτάδι. Σήμερα ξημέρωσε μία καινούργια μέρα. Εἶναι ἡ μέρα τοῦ φωτός, τῶν γραμμάτων, τῆς ὀρθοδοξίας καὶ τῆς ἀναγέννησης».

Στὸ ἐκτελεστικὸ ἀπόσπασμα ὁδήγησαν οἱ δήμιοί τούς φωτοδότες ἑλληνοδιδάσκαλους: Ἀριστοτέλη Χαρμπάτση ἀπὸ τὴ Δίβρη, ὁ ὁποῖος ὅταν ὁ εἰσαγγελέας τοῦ πρότεινε νὰ ἀρνηθεῖ αὐτὰ ποὺ εἶπε κι ἔκανε τοῦ ἀπάντησε: «Ἕλληνας γεννήθηκα καὶ Ἕλληνας θὰ πεθάνω. Θὰ κόψετε 5 – 10 δέντρα, ἀλλὰ πολλὰ ἄλλα κλωνάρια θ΄ ἀπολύκουν». Το Γιῶργο Ι. Λίτσα ἀπὸ τὴν Κάτω Λεσινίτσα, ποὺ ἐκτελέστηκε ἀνυπεράσπιστος καὶ ἀνυπολόγιστος ἀπὸ τὰ βέβηλα χέρια τῶν Ἀλβανῶν παρτιζάνων, τοὺς ἑλληνοδιδάσκαλους Ἀνδρέα Ἀνδρεάδη ἀπὸ τὴν Καλογοραντζή, Εὐθύμιο Γκίκα ἀπὸ τὴ Σωπική, Παναγιώτη Ζέρβα ἀπὸ τὸ Χλωμό, Θεοδόση Λαζάκη ἀπὸ τὸ Κλεισάρι, Εὐθύμιο Τάταρη ἀπὸ τὴ Δρόβιανη ,τὸν ἱερέα Ἀχιλλέα Γραμματικὸ ἀπὸ τὸ Λιμπόχοβο καὶ Κωνσταντῖνο Βῶζδο ἀπὸ τὴν Κοσοβίτσα καὶ τόσους καὶ τόσους ἄλλους, ποὺ ἔχουν προσφέρει τόσα πολλὰ γιὰ τὰ ἑλληνικὰ γράμματα καὶ τὴ μητρικὴ γλῶσσα.

Ἡ λίστα αὐτῶν ποὺ φυλακίστηκαν γιὰ τὰ ἴδια ἰδεώδη εἶναι πολὺ πιὸ μεγάλη. Στὴ λίστα αὐτὴ ἔχουν γραφτεῖ μὲ χρυσὰ γράμματα τὰ ὀνόματα τοῦ Μ. Βράνου, Ν. Γκάζκα καὶ Α. Καλυβόπουλου ἀπὸ τοὺς Βουλιαράτες, τοῦ Μ. Γκιόκα καὶ τοῦ ἱερέα Β. Σίνη ἀπὸ τὴν Πέπελη, τοῦ Γ. Ζώη, Γ. Τσιάμη, καὶ Θ. Φωτίου ἀπὸ τὸ Τεριαχάτι, τοῦ Χ. Λιάκου, Σ. Μάσσιου καὶ Θ. Μάλλιου ἀπὸ τὴ Δερβιτσιάνη, τοῦ Κ. Θάνου ἀπὸ τὴ Γορίτσα, τοῦ Λ. Μπέκα ἀπὸ τὸ Λόγγο, τοῦ Κ. Λώλη ἀπὸ τὴ Βόδρυστα, τοῦ Β. Γιοβάννη καὶ Δ. Πήλιου ἀπὸ τὸ Λαζάτι, τοῦ Σ. Σακελαρίου καὶ Ν. Κώτση ἀπὸ τὴ Δίβρη, τοῦ Δ. Τζώρου ἀπὸ τὴ Μάλτσανη, τοῦ Γ. Μάσσιου, Σ. Ἰωαννίδη καὶ Β. Ζάχου ἀπὸ τὸ Ἀλύκο, τοῦ Σ. Θωμὰ καὶ Δ. Οἰκονόμου ἀπὸ τὸ Σωπίκι, τοῦ Φ. Παπαχρήστου ἀπὸ τὸ Ὑμερεφέντι, τοῦ Δ, Φίλη ἀπὸ τὴ Σμίνετση, τοῦ Σ. Θωμὰ ἀπὸ τὴν Ἀρδάσοβα καὶ πολλῶν ἄλλων δασκάλων, ἱερέων κι ἀνθρώπων τοῦ πνεύματος, ὅλων ἐκείνων ποὺ ἐκτέλεσαν στὸ ἀκέραιο τὰ ἐθνικά τους χρέη, αὐτοὺς ποὺ ἔχουν προσφέρει ὄχι μόνον γιὰ τὴ μητρικὴ γλῶσσα, ἀλλὰ καὶ πρὸς τὸ ἔνδοξο ἔθνος μας. Αὐτοὺς ποὺ ὁ λαὸς τῆς Ἐθνικῆς Ἑλληνικῆς Μειονότητας θὰ τοὺς θυμᾶται πάντοτε, θὰ τοὺς εὐγνωμονεῖ γιὰ τὸν ἀγῶνα καὶ τὴν προσφορά τους πρὸς τὰ ἑλληνικὰ γράμματα καὶ τὴν μητρικὴ γλῶσσα.

Ἦταν οἱ φωτοδότες αὐτοὶ γαλουχημένοι μὲ πολλὲς ἀρετές: τὴ θέληση νὰ ὑπηρετήσουν στὶς διάφορες γωνιὲς τοῦ χώρου μας, τὴν ἀντοχὴ νὰ καλλιεργήσουν τὸ πνεύμα τῆς νέας γενιᾶς, τὴν ἀγάπη γιὰ τὴ μητρικὴ γλῶσσα καὶ τὸ ἔθνος μας καὶ βάση αὐτῶν τῶν ἀρετῶν κατατάχτηκαν στὸ Ἀθάνατο Μνημεῖο τῶν Μαρτύρων.

Στὴ μεγάλη λίστα τῶν στυλοβατῶν καὶ φωτοδοτῶν τῶν ἑλληνικῶν γραμμάτων συμπεριλαμβάνονται καὶ οἱ συνταξιοῦχοι καὶ οἱ ἐν ἐνεργεῖᾳ δάσκαλοι, ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τῶν γραμμάτων, τῆς ἐπιστήμης. καὶ τοῦ πνεύματος, ποὺ πρόσφεραν καὶ συνεχίζουν νὰ προσφέρουν στὴν ἑλληνικὴ παιδεία, κουλτούρα, πολιτισμό, θρησκεία, σὲ ὅλες τὶς τέχνες καὶ ἐπιστῆμες. Ὁ καθένας ἀπὸ τὸ μετερίζι του. Ὁ καθένας ἀπὸ τὴ δική του ὀπτικὴ γωνία.

Οἱ πρῶτοι ὅμως Φωτοδότες τῶν Ἑλληνικῶν Γραμμάτων, θὰ εἶναι ἡ πυξίδα μας. Ἡ ὅρασή μας.

Θὰ εἶναι τὸ φῶς τοῦ ἥλιου, μέσα στὸ σκοτεινὸ ὑπόγειο.

Βαγγέλης Παπαχρῆστος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.