Ὀφείλουμε ἕνα συγγνώμη στοὺς ἥρωες τοῦ 1821

Γράφει ἡ Μαρία Νεγρεπόντη-Δεληβάνη, πρώην Πρύτανης τοῦ Πανεπιστημίου Μακεδονίας

Ἡ ἐπέτειος τῶν 200 χρόνων ἀπὸ τὴν ἔναρξη τῆς ἐπανάστασης τοῦ 1821 βρίσκει, δυστυχῶς, τὴν Ἑλλάδα σὲ μία ἀπὸ τὶς δραματικότερες φάσεις τῆς ἱστορικῆς της διαδρομῆς. Μετὰ ἀπὸ μία μακρά, σχετικά, περίοδο ἀξιόλογων ἐπιτευγμάτων, σὲ ὅλους τούς τομεῖς τῆς ἐθνικῆς της ὑπόστασης, τῆς κοινωνικῆς ἀνέλιξης, τῆς προόδου τῶν γραμμάτων καὶ τῶν τεχνῶν, ἀλλὰ καὶ τῆς οἰκονομικῆς της ἀνάπτυξης, ἡ πατρίδα μας βρέθηκε στὴ δίνη μίας ἀπύθμενης παρακμῆς.

Δὲν ἀναφέρομαι, κυρίως καὶ ἀποκλειστικά, σὲ αὐτὸ καθεαυτὸ τὸ ἔλλειμμα-χρέος, τῶν ὁποίων ὁ σπασμωδικὸς τρόπος μὲ τὸν ὁποῖον σύρθηκαν καὶ διαπομπεύθηκαν στὸ εὐρωπαϊκὸ προσκήνιο, καὶ κυρίως οἱ ἀλλεπάλληλοι καὶ σαφῶς ἀνορθόδοξοι χειρισμοὶ ἀντιμετώπισής τους ἐγείρουν πολυάριθμα ὅσο καὶ ἀναπάντητα ἐρωτηματικὰ (μὲ τὰ ὁποῖα προβληματίστηκα, ἐκτενῶς, ὅλα αὐτὰ τὰ χρόνια, σὲ προφορικὸ καὶ γραπτὸ λόγο μου, στὴν Ἑλλάδα καὶ στὸ ἐξωτερικό).
Στὸ σύντομο αὐτὸ σημείωμά μου αἰσθάνομαι τὴν ἀνάγκη νὰ ἐπικοινωνήσω μὲ....
κάθε προβληματιζόμενο Ἕλληνα, ἐκφράζοντας τὴν ἀπορία μου, γιὰ τὸ πῶς καὶ τὸ γιατί ὁ ἑλληνικὸς λαὸς παρέμεινε σὲ κατάσταση, περίπου, χειμερίας νάρκης, καὶ δὲν ἀντέδρασε στὴ σωρεία τῶν ὅσων ἀπαράδεκτών του ἐπιβάλλονται ἐπὶ δέκα συνεχῆ χρόνια. Πῶς, δηλαδή, δεχθήκαμε πειθήνια νὰ περιέλθουμε σὲ κατάσταση οὐσιαστικῆς δουλείας, παρότι αὐτὴ εἶχε καταργηθεῖ ἐπὶ Σόλωνος, σὲ ὅτι ἀφοροῦσε τὰ χρέη.

Μὲ τὴν ἀνακοίνωση τοῦ ἑορτασμοῦ τῶν 200 ἐτῶν, ἀπὸ τὸ λαμπερὸ καὶ ἡρωικὸ ’21, θεώρησα ὅτι, ἐπιτέλους, μᾶς δίνεται μία θαυμάσια εὐκαιρία, κάπως ὡς ἀπὸ μηχανῆς Θεός, γιὰ νὰ ἀφυπνιστοῦμε καὶ νὰ ἐμπνευστοῦμε, ἀπὸ τοὺς ἀγῶνες τῶν ἔνδοξων προγόνων μας, γιὰ ἀνεξαρτησία, ἐλευθερία, ἀξιοπρέπεια καὶ ἐθνικὴ κυριαρχία. Ἦταν, πράγματι, μία ἀνέλπιστη τύχη, ἡ χρονικὴ συγκυρία αὐτῆς τῆς μεγάλης ἐθνικῆς ἐπετείου, μὲ τὸ ἀπελπιστικό, ἀπὸ κάθε ὀπτικὴ γωνία, ἑλληνικὸ "τώρα".

Οἱ ἀμόρφωτοί του '21

Αὐτὸ τὸ "τώρα" πού, ἐνῶ τὰ πάντα διακυβεύονται στὸν τόπο μας, ἀναβίωσε καὶ φωταγώγησε ξανὰ τὰ θαυμαστὰ ἔργα τῶν ἡρώων-προγόνων μας, γιὰ νὰ μᾶς ἐμψυχώσουν καὶ νὰ μᾶς κάνουν ὑπερήφανους, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ μᾶς παροτρύνουν νὰ ἐγκαταλείψουμε αὐτὴν τὴν πορεία ντροπῆς, ἀναζητώντας μὲ ὅλους τους τρόπους τὴ χαμένη ἐθνική μας ἀνεξαρτησία.
Εἶναι ἀλήθεια ὅτι οἱ περισσότεροι ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς ἥρωες τοῦ ’21 ἦταν ἀμόρφωτοι καὶ χωρὶς τὸ λοῦστρο τῶν σαλονιῶν καὶ τῆς κοινωνικῆς παιδείας. Ὡστόσο, εἶχαν τὴ μεγαλοσύνη νὰ θέσουν ὡς ἀπόλυτη προτεραιότητα τῆς ζωῆς τους τὴν ἀπελευθέρωση τῆς ὑπόδουλης πατρίδας. Εἶναι, συνεπῶς, ἀδιανόητο νὰ αἰσθανόμαστε ντροπὴ γι' αὐτὸ ποὺ ἦταν, ἢ ποὺ δὲν ἦταν καὶ νὰ τολμοῦμε νὰ δηλώνουμε ὅτι στὴ γιορτὴ θὰ «ἀποφύγουμε τὴν προβολὴ ἀνάλογων πτυχῶν τοῦ ‘21».

Θεωρῶ, συνεπῶς, δεδομένο ὅτι ὁ ἑορτασμὸς αὐτῆς τῆς ἐπετείου τῶν 200 ἐτῶν δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἔχει διαφορετικὸ προσανατολισμὸ ἀπὸ ἕνα νέο ἀγώνα ἐπικαιροποίησης τῶν ἰδανικῶν του ’21. Πράγματι, δὲν νοεῖται ὁποιοσδήποτε ἄλλος στόχος αὐτοῦ του ἑορτασμοῦ, ἔξω ἀπὸ τὴν καταρχὴν νοερὴ δική μας συγγνώμη, πρὸς ἐκείνους τοὺς ἥρωες τοῦ ‘21, ἐπειδὴ ἀνεχθήκαμε τὴν ἄτυχη παρένθεση τῶν πεπραγμένων μας (ἰδίως, ἀλλὰ ὄχι μόνο) τῶν δέκα αὐτῶν τελευταίων ἐτῶν.

Τὰ σημερινὰ ΟΧΙ

Ἐξυπακούεται βέβαια ὅτι μαζὶ μὲ τὴ συγγνώμη ὀφείλουμε καὶ ὅρκο τιμῆς πὼς ἐφεξῆς θὰ πάψουμε νὰ προδίδουμε τοὺς ἀγῶνες τοῦ ‘21. Δηλαδή, καὶ πιὸ συγκεκριμένα, ὅτι τὰ συνεχῆ καὶ ἐξευτελιστικὰ ΝΑΙ-ΝΑΙ, ποὺ εἴπαμε καὶ κυρίως ὑπογράψαμε στὸ διάστημα αὐτῶν τῶν τραγικῶν δέκα ἐτῶν, αὐτὰ τὰ ΝΑΙ ποὺ μᾶς βύθισαν σὲ ὀδύνη καὶ ἐθνικὴ ἀναξιοπρέπεια, αὐτὰ τὰ ΝΑΙ, ποὺ ἂν δὲν ἀντιδράσουμε ἀμέσως τώρα, θὰ μᾶς κρατήσουν ἁλυσοδεμένους γιὰ πολλὲς ἀκόμη δεκαετίες, θὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ τὰ μεταλλάξουμε σὲ βροντερὰ ΟΧΙ.
ΟΧΙ στὸ ξεπούλημα τῆς πατρίδας μας. ΟΧΙ στὴν ἀπομύζηση τοῦ ἐθνικοῦ μας πλούτου, μὲ ταυτόχρονο ἀποκλεισμὸ κάθε ἀναπτυξιακῆς μας δυνατότητας. ΟΧΙ στὰ δρακόντεια πρωτογενῆ πλεονάσματα, γιὰ τὰ ὁποία ἐπιπλέον μᾶς θέλουν καὶ "ἱκανοποιημένους" καὶ "ὑπερήφανους'», ἐπειδὴ δὲν θέτουμε ὅριο στὴν ἐξαθλίωσή μας. ΟΧΙ στὴν οὐτοπία μίας ἀνάπτυξης ποὺ εἶναι ἀδύνατον νὰ ἔρθει, ὅσο προσκυνοῦμε τὰ Μνημόνια. ΟΧΙ στὴν παραχώρηση ἐθνικῶν ἐδαφῶν μας. ΟΧΙ στὴν ἀποθήκευση, στὸ ἔδαφός μας, ἐξαθλιωμένων-κατακαημένων προσφύγων-μεταναστῶν, τοὺς ὁποίους δημιούργησε ἡ ΕΕ, ἐξαιτίας τῆς ἀδυναμίας, ἢ τῆς ἄρνησής της νὰ ἐξεύρει λύση.

Εἶναι σίγουρα πρόωρη ἡ ὅποια μορφὴ ἀντιρρήσεων καὶ κριτικῶν σχετικὰ μὲ τὶς κατευθυντήριες γραμμές, ποὺ θὰ ἐπιλεγοῦν, τελικῶς, γιὰ τὸν ἑορτασμὸ αὐτῆς τῆς ἐπετείου. Ὅμως, τὰ ὅσα ὀλίγα ἀκούστηκαν δημιουργοῦν ἀνησυχίες γιὰ τὴ συνέχεια. Ἐκκινῶ, βέβαια, ἀπὸ τὴν ὑπόθεση, ὅτι ὁ κυρίαρχος στόχος αὐτοῦ του ἑορτασμοῦ ὀφείλει νὰ ὁριστεῖ σὲ κάθε τοῦ λεπτομέρεια ἀπὸ τὴν Κυβέρνηση, ἔτσι ποὺ ὁ ρόλος τῆς ἐπιτροπῆς γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τοῦ ’21 νὰ περιορίζεται στὴν προσπάθειά της νὰ τὸν ἐκτελέσει μὲ τὸν καλύτερο δυνατὸ τρόπο.

Ἀπαράδεκτα "Αν"

Οἱ ἀνησυχίες μου, συνεπῶς, δὲν ἀφοροῦν στὰ μέλη τῆς ἐπιτροπῆς γιὰ τὴν προετοιμασία τῆς ἐθνικῆς μας γιορτῆς. Θὰ προσπαθήσω νὰ συνοψίσω ἀμέσως στὴ συνέχεια τί πιστεύω ὅτι θὰ ἀποτελοῦσε ἀπαράδεκτη βάση αὐτῆς τῆς γιορτῆς. Θὰ ἦταν ἀπαράδεκτο ἄν:
Πρῶτον, γινόταν προσπάθεια ὡραιοποίησης καὶ συνεπῶς ἀπόκρυψης τῆς ὀδυνηρῆς ἑλληνικῆς πραγματικότητας. Ὁ ἐφιάλτης τῶν Μνημονίων εἶναι πάντοτε μαζί μας, καὶ ἂν ἐξακολουθήσουμε νὰ μεταμφιέζουμε τὸ μαῦρο σὲ ἄσπρο, θὰ παραμείνουμε στὴν ἴδια οἰκτρὴ θέση, τουλάχιστον ὡς τὸ 2060.
Δεύτερον, ὑποστηρίζαμε ὅτι «ἦρθε ἡ ἀνάπτυξη», ὅταν αὐτὸ ποὺ βιώνουμε μετὰ ἀπὸ 8 χρόνια ἀρνητικῆς μεταβολῆς τοῦ ΑΕΠ, εἶναι ἕνα χλωμότατο καὶ ἀνεπαρκέστατο 1.5% (καὶ ἀμφίβολο ἂν παραμείνει μέχρι τέλους καὶ αὐτό). Ὅταν, ταυτόχρονα, ἡ ἰδιωτικὴ ἐπένδυση εἶναι ἀρνητική, ἡ ἰδιωτικὴ κατανάλωση εἶναι ἡ χαμηλότερη στὴν ΕΕ καὶ ἡ χώρα μᾶς εἶναι ἡ μοναδικὴ μὲ ἀρνητικὴ ἀποταμίευση, σταθερά, ἐπὶ σειρὰ ἐτῶν. Ὅταν, ἀκόμη, ἐξακολουθεῖ ἀκάθεκτη ἡ αἱμορραγία τῶν νέων μας στὸ ἐξωτερικό, ποὺ ἀποτελεῖ τὴν κυρία αἰτία φαινομενικῆς μείωσης τῆς ἀνεργίας. Καὶ ὅταν τέλος ἡ πλειονότητα τῶν νέο-προσληφθέντων ἀμείβεται μὲ 400 εὐρὼ τὸν μήνα.
Τρίτον, σναφερόμαστε ὡς κατόρθωμα στὸ χαμηλό, ὄντως, ἐπιτόκιο τοῦ ἐξωτερικοῦ μας δανεισμοῦ. Χωρίς, ὡστόσο, νὰ συμπληρώνουμε, αὐτή μας τὴν ἱκανοποίηση μὲ τὴν προσθήκη ὅτι σὲ παγκόσμια σχεδὸν βάση τὰ ἐπιτόκια εἶναι ἀρνητικά, δικαιολογώντας ἔντονη ἀνησυχία σχετικὰ μὲ τὴν ἀναβίωση τῆς θεωρίας τοῦ Alvin Hansen περὶ τῆς ἔλευσης τοῦ σταδίου ἀέναης ἀνάπτυξης ἢ περὶ τῆς ἀναμονῆς μίας νέας μεγάλης κρίσης.

Τὸ οὐσιαστικὸ μήνυμα τῶν ἑορτῶν

Τέταρτον, ἀντιμετωπίζαμε τοὺς ἑταίρους μας μὲ αἰσθήματα ὑποταγῆς καὶ εὐγνωμοσύνης, διότι δῆθεν μᾶς «ἔσωσαν», παρότι εὐθαρσὼς οἱ ἴδιοι ὁμολόγησαν ὅτι «μᾶς κατάστρεψαν γιὰ νὰ σώσουν τὶς τράπεζές τους». Καὶ ὅταν, ἀκόμη, ἡ Γερμανία ἀρνεῖται μὲ τὸ ἔτσι θέλω νὰ « πληρώσει τὰ τεράστια χρέη της πρὸς τὴν Ἑλλάδα», ἀπαιτώντας ὡστόσο μὲ σκαιότητα τὰ δικά μας πρὸς αὐτήν.
Πέμπτον, δείχναμε νὰ βασιζόμαστε στοὺς παραδοσιακούς μας συμμάχους, ὅταν ἡ βοήθειά τους ἐξαντλεῖται σὲ ἤπιες νουθεσίες, χωρὶς συνέχεια, πρὸς τοὺς ἐχθρούς μας. Καί, ἀκόμη, ἐνόσω αὐτοὶ οἱ γνωστοὶ ἐχθροὶ ἀπειλοῦν σὲ καθημερινὴ βάση ἐδάφη καὶ θάλασσές μας, ἐμεῖς…..πίνουμε καφὲ ἀπολαμβάνοντας τὸν μαζί τους.
Ἕκτον, τολμούσαμε νὰ προσδιορίσουμε τὸ «πῶς θὰ θέλαμε νὰ εἴμαστε στὸ μέλλον», ὅταν μέλλον δὲν ὑπάρχει γιὰ τὴν πατρίδα μας, μὲ τὶς συνθῆκες ποὺ τώρα ἐπικρατοῦν.
Φυσικά, τὰ ἀναξιοπρεπῆ "Αν" δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἐξαντληθοῦν στὸ πλαίσιο αὐτοῦ του σύντομου σημειώματος. Τελειώνω, καταθέτοντας τὴν πεποίθησή μου, πὼς δὲν θὰ ἔχουν οὐσιαστικὸ νόημα οἱ γιορτὲς καὶ οἱ ὅποιες φανφάρες γιὰ τὴν ἐπέτειο τοῦ ’21, ἂν ὅλοι ἐμεῖς δὲν ἑνωθοῦμε σὲ μία γροθιὰ μὲ τὴν ἀπόφαση νὰ ἐπικαιροποιήσουμε τὸ πνεῦμα τῶν ἡρώων του ‘21.

slpress