Γράφει ὁ Ἠλίας Θεοχαράκης, Θεολόγος
Φτάσαμε ἤδη στὴν προτελευταία Κυριακὴ πρὶν ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πάσχα καὶ ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία προβάλλει τὴ ζωὴ τῆς Ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας. Ἐκ πρώτης ὄψεως εἶναι ἀπορίας Ἄξιον. Θὰ περίμενε κανεὶς νὰ μᾶς προβάλλει κάποιον ἀπὸ τοὺς μεγάλους Ἅγιους, ὅπως τοὺς Ἀποστόλους, ἢ κάποιον μεγαλομάρτυρα πολυάθλο ἢ ἴσως κάποιον ἀπὸ τοὺς μεγάλους διδασκάλους, ὅπως τὸν Μέγα βασίλειο, ἢ ἕναν βασιλέα Ἅγιο, ὅπως ἦταν ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος. Παραδόξως ὅμως, ψάλλει τὴν Ἀκολουθία μιας γυναίκας, ποὺ πέθανε «ξεχασμένη ἀπὸ ὅλους» στὴν ἔρημο. Μιας γυναίκας, ἡ ὁποία ἀρχικὰ ἦταν μία πόρνη. Ποιὸς ἄραγε νὰ εἶναι ὁ λόγος; Εἶναι ἕνα ἐρώτημα γιὰ τὸ ὁποῖο μπορεῖ κανεὶς νὰ γράψει ἕνα ὁλόκληρο βιβλίο γιὰ νὰ τὸ ἀπαντήσει. Ἂς θυμηθοῦμε ὅμως λίγο πῶς μᾶς προετοίμασε ἡ Ἐκκλησία μας γιὰ τὴν περίοδο τῆς Ἁγίας καὶ μεγάλης τεσσαρακοστῆς. Μᾶς ξεκίνησε μὲ τὸ κατανυκτικὸ Τριώδιο, μὲ τὴν παραβολὴ τοῦ Τελώνου καὶ Φαρισαίου καὶ τὴν ἀμέσως ἑπόμενη μὲ τὴν παραβολὴ τοῦ Ἀσώτου, ψάλλοντας ἀπὸ τότε κάθε Κυριακὴ στὸν ὄρθρο: "τῆς μετάνοιας ἄνοιξὸν μοὶ πύλας ζωοδότα", προβάλλοντας τὴν μετάνοια ὡς τὴν μόνη ἀσφαλῆ Ὁδὸ σωτηρίας. Τονίστηκε, ἐπίσης, ἡ ταπείνωση ὡς μητέρα τῶν ἀρετῶν, ποὺ ἀσφαλῶς εἶναι ἄρρηκτα συνδεδεμένη μὲ τὴ μετάνοια. Κανεὶς δὲν φτάνει στὴ νίκη τῆς ὑπερηφάνειας ἐὰν πρῶτα...
δὲν μετανοήσει. Γιὰ τὴν μετάνοια δὲν ἀπαιτεῖται κανένας κόπος, ἀλλὰ μόνον ἀγαθὴ προαίρεση καὶ συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητας. Γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ καὶ ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος αὐτὸ ζήτησε γιὰ νὰ προετοιμαστοῦν οἱ ἄνθρωποι καὶ νὰ μπορέσουν νὰ βαπτιστοῦν. Ἔλεγε χαρακτηριστικά: "Μετανοεῖτε ἤγγικεν γὰρ ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν". Δὲν εἶπε ὁτιδήποτε ἄλλο, παρὰ μόνον: "Μετανοεῖτε". Σὰν μία ἁπλὴ λεξούλα φαίνεται, ὅμως πόσο δύσκολα ξεστομίζει κανεὶς τὴ "συγγνώμη" καὶ πόσο ἀληθινὴ εἶναι ἄραγε ὅταν τὴ λέει ἢ πόση μετάνοια εἰλικρινῆ ἐμπεριέχει; Ἀκόμη καὶ τὰ νήπια δυσκολεύονται νὰ τὴ ζητήσουν. Οὔτε ὁ Ἀδάμ, οὔτε Εὕα μετανόησαν καὶ γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ κυρίως ἐκδιώχθηκαν ἀπὸ τὸν Παράδεισο καὶ ὄχι μόνο γιατί ἁμάρτησαν. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ διάβολος δὲ σώζεται, διότι εἶναι ἡ προσωποποίηση τῆς ὑπερηφάνειας, ἀφοῦ μισεῖ τόσο πολὺ τὴ μετάνοια καὶ δὲν μπορεῖ νὰ πεῖ τὴ λέξη «ἥμαρτον» καὶ νὰ μετανοήσει. Τὰ πάντα μπορεῖ νὰ κάνει. Δὲν τρώει ποτέ, δὲν κοιμᾶται, δὲν κουράζεται, ἄγρυπνα, ἀλλὰ δὲν μπορεῖ νὰ σωθεῖ, γιατί δὲ μετανοεῖ. Μετάνοια ζήτησε καὶ μὲ τὴν ἔναρξη τοῦ κηρύγματός Του καὶ ὁ Χριστὸς μας (Ματθαίου Δ’,17). Διότι χωρὶς αὐτὴν κανένα ἀπολύτως ἔργο δὲν ἔχει ἀξία, ἀντιθέτως κατακαίγεται ἀπὸ τὴν ὑπερηφάνεια, ὅπως ἀκριβῶς τοῦ Φαρισαίου. Τὸ ἴδιο σαφῶς ἰσχύει καὶ γιὰ τὰ ἔργα ὅσων γίνονται γιὰ αὐτοπροβολὴ καὶ ὄχι γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καὶ στὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. Θὰ καοῦν στὴ Δευτέρα Παρουσία τὰ ἔργα αὐτά, ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος. Παροιμιώδης ἦταν ἡ μετάνοια τοῦ Προφητάνακτος Δαυίδ, ποὺ ἀποτέλεσε καὶ τὴν ἀφορμὴ γιὰ τὴ συγγραφὴ τοῦ ὑπέροχου 50ου ψαλμοῦ "Ἐλέησον μὲ ὁ Θεὸς κατὰ τὸ Μέγα ἔλεός σου…". Ἔτσι, ἡ Ἐκκλησία μας, μᾶς θυμίζει τὴν προσεχῆ Κυριακὴ τὴν ἡρωικὴ καὶ ἔμπρακτη μετάνοια τῆς Ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας λέγοντάς μᾶς: Προσέξτε γιατί καὶ ἂν ἀκόμη νηστέψατε αὐστηρὰ καὶ ἂν προσευχηθήκατε θερμὰ ὅλες αὐτὲς τὶς ἡμέρες τῆς νηστείας, μὴν ξεθαρεύετε, κινδυνεύετε, διότι τὸ κλειδὶ τοῦ Παραδείσου τὸ κρατᾶ στὸ χέρι της ἡ Μετάνοια. Μεγάλη ἀπόδειξη ἡ μετάνοια τοῦ ληστῆ ποὺ τὴν τελευταία στιγμὴ λήστεψε τὸν Παράδεισο. Ἡ Ὁσία Μαρία, ἔζησε τὰ πρῶτα νεανικά της χρόνια στὴν πορνεία, ἀλλὰ ὅταν πῆγε στοὺς Ἁγίους Τόπους νὰ προσκυνήσει τὸν Τίμιο Σταυρό, μία ἀόρατη δύναμη τὴν καθήλωσε ἀκίνητη ἔξω ἀπὸ τὸ ναὸ καὶ δὲν τῆς ἐπέτρεψε νὰ προσκυνήσει. Τότε, ἔκανε θερμὴ προσευχὴ στὴν Παναγία καὶ ὑποσχέθηκε ὅτι θὰ ἀλλάξει ζωή, παρακαλώντας τὴν Παναγία νὰ τῆς ἐπιτρέψει νὰ προσκυνήσει. Ἡ Παναγία τὴν ἄκουσε καὶ ἡ Μαρία, ἀφοῦ προσκύνησε, ἔφυγε γιὰ τὴν ἔρημο, ὅπως ὑποσχέθηκε, ἀφήνοντας πίσω τὴν προηγούμενη ἁμαρτωλὴ ζωή της. Ἀγωνίστηκε γιὰ 47 ὁλόκληρα χρόνια μέσα στὴν ἔρημο μὲ αὐστηρὴ νηστεία καὶ προσευχή, καίγοντας τὸ ἁμαρτωλό της παρελθόν, γενόμενη μέγιστο παράδειγμα μετανοίας. Ἔφθασε σὲ τέτοια ὕψη ἁγιότητας, ποὺ ὅταν τὴν ἀνακάλυψε, μὲ Θεία καθοδήγηση, ὁ Ἅγιος Ζωσιμᾶς στὰ βάθη τῆς ἐρήμου, ἐκείνη γιὰ νὰ τὸν συναντήσει καὶ νὰ λάβει τὴν Θεία Κοινωνία, πέρασε τὸν πλημμυρισμένο ποταμὸ περπατώντας ἐπάνω στὰ νερά, ἐνῶ τὸ πρόσωπό της ἦταν πλημμυρισμένο απο Οὐράνιο φῶς. Τὴν συντριβὴ τῆς καρδιᾶς τῆς Ἁγίας Μαρίας μᾶς προβάλλει λοιπὸν ἡ Ἐκκλησία τὴν Κυριακή, γιατί τὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν δὲν τὴν κερδίζουμε, ἀλλὰ μᾶς τὴν χαρίζει ὁ Θεός, ὡς δῶρο κληρονομιᾶς ποὺ τὴν ἀγόρασε ὁ Χριστὸς στὸ Γολγοθὰ μὲ τὸ τίμιο Αἷμα του, μὲ τὴν προϋπόθεση νὰ τοῦ δώσουμε τὴν καρδιά μας. Ὅπως ἔκανε ἡ Ἁγία Μαρία, ἀρχίζοντας μὲ τὴ μετάνοια, διότι τότε μόνο ἔχουν ἀξία καὶ βοηθοῦν οἱ ἀσκητικοὶ ἀγῶνες καὶ ὅλες οἱ φιλότιμες προσπάθειες, ὅταν ἔχουν ὡς βάση τὴν μετάνοια. Μὲ τὴ μετάνοια λοιπὸν ξεκίνησε τὸ Τριώδιο καὶ τὴ μετάνοια μᾶς προβάλλει καὶ μᾶς θυμίζει ἡ Ἐκκλησία λίγο πρὶν τελειώσει ἡ Ἁγία Τεσσαρακοστή, γιὰ νὰ μὴν ἀπελπιζόμαστε. Θυμίζει ὅτι, ὅποια ἁμαρτία καὶ ἂν ἔκανες χριστιανέ, ὅσο ἁμαρτωλὸς καὶ ἂν νοιώθεις, μετανόησε εἰλικρινά, ἐξομολογήσου καὶ τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ μπορεῖ νὰ ἐξαλείψει κάθε ἁμαρτία καὶ νὰ σοὺ χαρίσει τὴν κοινωνία μαζί Τοῦ, ποὺ εἶναι ἡ αἰώνια ζωή. Ἀμήν.
δὲν μετανοήσει. Γιὰ τὴν μετάνοια δὲν ἀπαιτεῖται κανένας κόπος, ἀλλὰ μόνον ἀγαθὴ προαίρεση καὶ συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητας. Γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ καὶ ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος αὐτὸ ζήτησε γιὰ νὰ προετοιμαστοῦν οἱ ἄνθρωποι καὶ νὰ μπορέσουν νὰ βαπτιστοῦν. Ἔλεγε χαρακτηριστικά: "Μετανοεῖτε ἤγγικεν γὰρ ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν". Δὲν εἶπε ὁτιδήποτε ἄλλο, παρὰ μόνον: "Μετανοεῖτε". Σὰν μία ἁπλὴ λεξούλα φαίνεται, ὅμως πόσο δύσκολα ξεστομίζει κανεὶς τὴ "συγγνώμη" καὶ πόσο ἀληθινὴ εἶναι ἄραγε ὅταν τὴ λέει ἢ πόση μετάνοια εἰλικρινῆ ἐμπεριέχει; Ἀκόμη καὶ τὰ νήπια δυσκολεύονται νὰ τὴ ζητήσουν. Οὔτε ὁ Ἀδάμ, οὔτε Εὕα μετανόησαν καὶ γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ κυρίως ἐκδιώχθηκαν ἀπὸ τὸν Παράδεισο καὶ ὄχι μόνο γιατί ἁμάρτησαν. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ διάβολος δὲ σώζεται, διότι εἶναι ἡ προσωποποίηση τῆς ὑπερηφάνειας, ἀφοῦ μισεῖ τόσο πολὺ τὴ μετάνοια καὶ δὲν μπορεῖ νὰ πεῖ τὴ λέξη «ἥμαρτον» καὶ νὰ μετανοήσει. Τὰ πάντα μπορεῖ νὰ κάνει. Δὲν τρώει ποτέ, δὲν κοιμᾶται, δὲν κουράζεται, ἄγρυπνα, ἀλλὰ δὲν μπορεῖ νὰ σωθεῖ, γιατί δὲ μετανοεῖ. Μετάνοια ζήτησε καὶ μὲ τὴν ἔναρξη τοῦ κηρύγματός Του καὶ ὁ Χριστὸς μας (Ματθαίου Δ’,17). Διότι χωρὶς αὐτὴν κανένα ἀπολύτως ἔργο δὲν ἔχει ἀξία, ἀντιθέτως κατακαίγεται ἀπὸ τὴν ὑπερηφάνεια, ὅπως ἀκριβῶς τοῦ Φαρισαίου. Τὸ ἴδιο σαφῶς ἰσχύει καὶ γιὰ τὰ ἔργα ὅσων γίνονται γιὰ αὐτοπροβολὴ καὶ ὄχι γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καὶ στὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. Θὰ καοῦν στὴ Δευτέρα Παρουσία τὰ ἔργα αὐτά, ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος. Παροιμιώδης ἦταν ἡ μετάνοια τοῦ Προφητάνακτος Δαυίδ, ποὺ ἀποτέλεσε καὶ τὴν ἀφορμὴ γιὰ τὴ συγγραφὴ τοῦ ὑπέροχου 50ου ψαλμοῦ "Ἐλέησον μὲ ὁ Θεὸς κατὰ τὸ Μέγα ἔλεός σου…". Ἔτσι, ἡ Ἐκκλησία μας, μᾶς θυμίζει τὴν προσεχῆ Κυριακὴ τὴν ἡρωικὴ καὶ ἔμπρακτη μετάνοια τῆς Ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας λέγοντάς μᾶς: Προσέξτε γιατί καὶ ἂν ἀκόμη νηστέψατε αὐστηρὰ καὶ ἂν προσευχηθήκατε θερμὰ ὅλες αὐτὲς τὶς ἡμέρες τῆς νηστείας, μὴν ξεθαρεύετε, κινδυνεύετε, διότι τὸ κλειδὶ τοῦ Παραδείσου τὸ κρατᾶ στὸ χέρι της ἡ Μετάνοια. Μεγάλη ἀπόδειξη ἡ μετάνοια τοῦ ληστῆ ποὺ τὴν τελευταία στιγμὴ λήστεψε τὸν Παράδεισο. Ἡ Ὁσία Μαρία, ἔζησε τὰ πρῶτα νεανικά της χρόνια στὴν πορνεία, ἀλλὰ ὅταν πῆγε στοὺς Ἁγίους Τόπους νὰ προσκυνήσει τὸν Τίμιο Σταυρό, μία ἀόρατη δύναμη τὴν καθήλωσε ἀκίνητη ἔξω ἀπὸ τὸ ναὸ καὶ δὲν τῆς ἐπέτρεψε νὰ προσκυνήσει. Τότε, ἔκανε θερμὴ προσευχὴ στὴν Παναγία καὶ ὑποσχέθηκε ὅτι θὰ ἀλλάξει ζωή, παρακαλώντας τὴν Παναγία νὰ τῆς ἐπιτρέψει νὰ προσκυνήσει. Ἡ Παναγία τὴν ἄκουσε καὶ ἡ Μαρία, ἀφοῦ προσκύνησε, ἔφυγε γιὰ τὴν ἔρημο, ὅπως ὑποσχέθηκε, ἀφήνοντας πίσω τὴν προηγούμενη ἁμαρτωλὴ ζωή της. Ἀγωνίστηκε γιὰ 47 ὁλόκληρα χρόνια μέσα στὴν ἔρημο μὲ αὐστηρὴ νηστεία καὶ προσευχή, καίγοντας τὸ ἁμαρτωλό της παρελθόν, γενόμενη μέγιστο παράδειγμα μετανοίας. Ἔφθασε σὲ τέτοια ὕψη ἁγιότητας, ποὺ ὅταν τὴν ἀνακάλυψε, μὲ Θεία καθοδήγηση, ὁ Ἅγιος Ζωσιμᾶς στὰ βάθη τῆς ἐρήμου, ἐκείνη γιὰ νὰ τὸν συναντήσει καὶ νὰ λάβει τὴν Θεία Κοινωνία, πέρασε τὸν πλημμυρισμένο ποταμὸ περπατώντας ἐπάνω στὰ νερά, ἐνῶ τὸ πρόσωπό της ἦταν πλημμυρισμένο απο Οὐράνιο φῶς. Τὴν συντριβὴ τῆς καρδιᾶς τῆς Ἁγίας Μαρίας μᾶς προβάλλει λοιπὸν ἡ Ἐκκλησία τὴν Κυριακή, γιατί τὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν δὲν τὴν κερδίζουμε, ἀλλὰ μᾶς τὴν χαρίζει ὁ Θεός, ὡς δῶρο κληρονομιᾶς ποὺ τὴν ἀγόρασε ὁ Χριστὸς στὸ Γολγοθὰ μὲ τὸ τίμιο Αἷμα του, μὲ τὴν προϋπόθεση νὰ τοῦ δώσουμε τὴν καρδιά μας. Ὅπως ἔκανε ἡ Ἁγία Μαρία, ἀρχίζοντας μὲ τὴ μετάνοια, διότι τότε μόνο ἔχουν ἀξία καὶ βοηθοῦν οἱ ἀσκητικοὶ ἀγῶνες καὶ ὅλες οἱ φιλότιμες προσπάθειες, ὅταν ἔχουν ὡς βάση τὴν μετάνοια. Μὲ τὴ μετάνοια λοιπὸν ξεκίνησε τὸ Τριώδιο καὶ τὴ μετάνοια μᾶς προβάλλει καὶ μᾶς θυμίζει ἡ Ἐκκλησία λίγο πρὶν τελειώσει ἡ Ἁγία Τεσσαρακοστή, γιὰ νὰ μὴν ἀπελπιζόμαστε. Θυμίζει ὅτι, ὅποια ἁμαρτία καὶ ἂν ἔκανες χριστιανέ, ὅσο ἁμαρτωλὸς καὶ ἂν νοιώθεις, μετανόησε εἰλικρινά, ἐξομολογήσου καὶ τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ μπορεῖ νὰ ἐξαλείψει κάθε ἁμαρτία καὶ νὰ σοὺ χαρίσει τὴν κοινωνία μαζί Τοῦ, ποὺ εἶναι ἡ αἰώνια ζωή. Ἀμήν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου