Ὁ πλουραλισμός, ἡ πολυπολιτισμικότητα καὶ τὰ Θρησκευτικὰ

Τοῦ Παναγιώτη Τσαγκάρη,

Γενικοῦ Γραμματέα τῆς Π.E.Θ.

Μὲ τὴν ἱστορικὸ καὶ συγγραφέα Σώτη Τριανταφύλλου δὲν μπορεῖ κάποιος εὔκολα νὰ συμφωνήσει, ἰδιαίτερα μάλιστα, μὲ πολλὲς ἀπὸ τὶς ἀφετηριακὲς ἀξιακὲς της θέσεις ἀλλὰ καὶ τὶς συμπερασματικές της κρίσεις. Ὅμως, μερικὲς ἀπὸ τὶς ἐπισημάνσεις της στὸ βιβλίο της «Πλουραλισμός, Πολυπολιτισμικότητα, Ἐνσωμάτωση, Ἀφομοίωση» 1 ἀξίζουν ἰδιαίτερης προσοχῆς καὶ ἔρευνας. Γιὰ παράδειγμα, εἶναι ἀξιοπρόσεκτες οἱ παρακάτω παρατηρήσεις της, οἱ ὁποῖες κονιορτοποιοῦν τὸ μύθο τῆς πολυπολιτισμικότητας, ὡς ἕνα δῆθεν ἀνθρωπιστικὸ ἰδεῶδες κι ὡς ἕνα ἰδεατὸ κοινωνικό, πολιτισμικὸ καὶ πολιτικὸ κατασκεύασμα.

Στὸ προαναφερόμενο βιβλίο της, ἡ Σώτη Τριανταφύλλου τονίζει ὅτι «ἡ διανοητικὴ καταγωγὴ τῆς πολυπολιτισμικότητας εἶναι μαρξιστικὴ» 2. Ὁ μαρξιστικὸς τρόπος σκέψης, σύμφωνα μὲ τὴ συγγραφέα, ἀπέρριψε ὡς μισαλλόδοξο καὶ διχαστικὸ τόν πλουραλισμὸ (δηλαδή, την πλήρη ἀφομοίωση τῶν ξένων στὸν κοινωνικὸ κορμὸ στὸ πλαίσιο τῆς ἀνώτερης, ἔναντι τῶν ἄλλων πολιτικῶν συστημάτων, φιλελεύθερης δημοκρατίας) 3 καὶ ὁδήγησε σ΄ ἔνα πολυπολιτισμικο πλαίσιο (στὴν ἀντίληψη δηλαδή, ὄτι ολοι οἱ πολιτισμοὶ εἶναι ἴσοι καὶ ὅλοι καλοί, γι΄ αὐτὸ καὶ ἀπαιτεῖται ἡ τριτοκοσμοποίηση τῆς Δύσης, στὸ πλαίσιο τοῦ «σεβασμοῦ» τῶν...
μεταναστῶν) 4, ποὺ δὲν προσφέρει καμία λύση στὰ μεγάλα προβλήματα ποὺ ἀντιμετωπίζουν οἱ σημερινὲς δυτικὲς κοινωνίες 5.

Ἀντιθέτως, τὸ πολυπολιτισμικὸ αὐτὸ πλαίσιο, εἶναι μία ἀπὸ τὶς κυριότερες αἰτίες τῶν δεινῶν τῶν σύγχρονων δυτικῶν κοινωνιῶν, ἐπειδή, ἀκριβῶς, ἀποτελεῖ μία πρακτικὴ κατακερματισμοῦ καὶ ἐξασθένισης τῶν δημοκρατικῶν θεσμῶν. Ἡ πολυπολιτισμικότητα, θὰ τονίσει ἡ συγγραφέας, «δὲν εἶναι ἡ συνέχιση καὶ ἡ ὑπέρβαση τοῦ πλουραλισμοῦ. Ἀντιθέτως, εἶναι ἡ ἄρνησή του, ποὺ μᾶς ὁδηγεῖ σὲ κακοήθη κοινωνία» 6.

«Ἡ πολυπολιτισμικότητα, λοιπόν, εἶναι μία αὐταρχική, ἀντι-ἀνθρωπιστικὴ προοπτικὴ» 7, διότι, μέσω τῆς δημιουργίας «ἀστυνομίας τῆς σκέψης» 8,  ποὺ προωθοῦν οἱ ὀπαδοί της, ἐπιδιώκει τὴ «βίαιη ἐπιβολὴ ἑνὸς μοντέλου ποὺ καταργεῖ τὴν ἔρευνα καὶ περιορίζει τὴν ἐλευθερία τῆς ἔκφρασης μὲ σκοπὸ τὴν πολιτικὴ ὀρθότητα» 9.

«Ἡ πολυπολιτισμικότητα, γιὰ τοὺς ὀπαδούς της, εἶναι δόγμα που ἀφορᾶ τὴν καθαρότητα τῆς καρδιᾶς καί πού, ἑπομένως, θεωρεῖ ἀνηθικότητα ὁποιαδήποτε στάση δὲν εὐθυγραμμίζεται μὲ αὐτὴ» 10. Ἡ χειρότερη πλευρὰ αὐτῆς, εἶναι οἱ κατηγορίες περὶ «ρατσισμοῦ», ποὺ ἐκτοξεύει ἐναντίον ὅσων ὑπερασπίζονται διαφορετικὲς ἀξίες 11.  Ὅμως, «ἡ δημοκρατία προϋποθέτει τὴν ἀναγνώριση καὶ τὸν σεβασμὸ ὁρίων καὶ συνόρων, δηλαδὴ τὴν ἀναγνώριση καὶ τὸν σεβασμὸ τοῦ γεγονότος ὅτι ὁ Ἄλλος δὲν εἶναι “ἐμείς” 12.

Τελικά, στὰ χέρια τῶν ὀπαδῶν τῆς πολυπολιτισμικότητας, «ἡ ἀπαίτηση τῆς ἀναγνώρισης τοῦ Ἄλλου, ἀνεξαρτήτως τοῦ ποιὸς εἶναι καὶ τί πράττει, ἔχει γίνει ἕνα δυναμικὸ μέσο γιὰ τὴν ἐφαρμογὴ αὐταρχικῶν πολιτικῶν» 13. «Ἡ πολιτικὴ αὐτὴ φαίνεται ἔξυπνη, ἀλλὰ δὲν εἶναι» 14,  καταλήγει ἡ  Σώτη Τριανταφύλλου.

Δυστυχῶς ὅμως, γιὰ τοὺς μαθητὲς τῶν ἑλληνικῶν σχολείων, τοὺς Θεολόγους καθηγητὲς ἀλλὰ καὶ γιὰ τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, αὐτὴν τὴν πολιτικὴ φαίνεται νὰ ἀκολουθοῦν οἱ συγγραφεῖς τῶν νέων Προγραμμάτων Σπουδῶν τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν 15 ἀλλὰ καὶ ἡ σημερινὴ ἡγεσία τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας τῆς παρούσης Κυβέρνησης. Αὐτὴ ἡ πολιτικὴ εἶναι ἡ ρίζα τοῦ κακοῦ καὶ γιὰ τὰ ὑπόλοιπα «καινὰ δαιμόνια» ποὺ εἰσάγονται ἀπὸ τὴν Κυβέρνηση στὰ σχολεῖα (βλ σεμινάρια ἐνημέρωσης τῶν μαθητῶν γιὰ τὶς Ἔμφυλες Ταυτότητες, κ.λπ).

Ὅπως ἐπισημαίνει ὁ κ. Ἡρακλῆς Ρεράκης, Καθηγητὴς Παιδαγωγικῆς – Χριστιανικῆς Παιδαγωγικῆς τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ ΑΠΘ, σὲ ἄρθρο - παρέμβασή του, «εἶναι σαφὲς πώς τό νέο Πρόγραμμα Σπουδῶν τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν, ξεφεύγει ἐντελῶς ἀπὸ τὴν ὀρθόδοξη παράδοση, διαπνέεται ἀπὸ μία διεθνιστικὴ ἰδεολογία καὶ ἀπὸ μία, ὅπως οἱ ἴδιοι οἱ Συντάκτες τῶν παραπάνω Προγραμμάτων ὀνόμασαν, θεολογία τῆς πολυπολιτισμικότητας» 16.

Ὁ Καθηγητὴς κ. Ρεράκης, ἐπανειλημμένα, ἔχει, ἐπίσης, τονίσει ὄτι τα Προγράμματα αὐτὰ εἶναι προϊόντα ἀνθρώπων ποὺ ἐμφοροῦνται ἀπὸ μαρξιστικὲς κοσμοαντιλήψεις καὶ προωθοῦν τὶς ἰδέες μίας λανθασμένης ἀντίληψης τῆς πολυπολιτισμικότητας, διαλυτικῆς τῆς ὀρθόδοξης χριστιανικῆς πνευματικότητας τῶν ἑλληνόπαιδων καί, κατὰ συνέπεια, τῆς ἑλληνορθόδοξης ταυτότητας τῶν Ἑλλήνων 17.

Βέβαια, θὰ πρέπει ἐδῶ νὰ σημειώσουμε ὅτι οἱ Συντάκτες τῶν παραπάνω Προγραμμάτων σὲ πολλὰ κείμενά τους συγχέουν ἢ καὶ ταυτίζουν, προφανῶς ἐσκεμμένα γιὰ ἐπικοινωνιακοὺς λόγους, τὶς ἔννοιες πολυπολιτισμικότητα καὶ πλουραλισμὸ 18. Ἔτσι, λοιπόν, εἶναι πολὺ πιθανὸν ὅταν ἀναφέρονται στὴν πολυπολιτισμικότητα νὰ ὑπονοοῦν τὸν πλουραλισμό, ὅπως τὸν προσδιορίζει ἡ συγγραφέας Σώτη Τριανταφύλου ἢ καὶ τὸ ἀντίθετο.

Ὅμως, καὶ στὴν περίπτωση αὐτή, ἡ ὑποτιθέμενη καὶ ἐπιδιωκόμενη, μέσω τῶν Προγραμμάτων, ὅπως ὑποστηρίζουν οἱ Συντάκτες τους, ἀφομοίωση καὶ ἡ ἔνταξη τῶν ἀλλόθρησκων μαθητῶν στὸν κοινωνικὸ κορμὸ τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας, γίνεται μὲ τέτοιο τρόπο ποὺ ἡ τυχὸν ἐφαρμογὴ αὐτοῦ τοῦ ἀντορθόδοξου, πολυθρησκειακοῦ συνονθυλεύματος Προγράμματος Σπουδῶν τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν, «εἶναι βέβαιο, ὅτι, μέσω τῆς μείξεως τῶν πίστεων καὶ τῶν θρησκειῶν, θὰ συμβάλλει, ἀντιδημοκρατικά, στὴ σταδιακὴ  κατάργηση τῶν θρησκευτικῶν ἑτεροτήτων καὶ θὰ ὁδηγήσει τὴν ἑλληνικὴ νεολαία σὲ μία πορεία ὁμογενοποίησης πρός μία παγκόσμια θρησκεία γιὰ ὅλους!!!» 19.

«Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ ὑπάρχει ἡ πεποίθηση ὅτι θὰ ὑπηρετηθεῖ ἡ Νέα Παγκόσμια Τάξη καὶ τὸ νέο παγκόσμιο Κράτος ποὺ σχεδιάζεται νὰ ἔχει μία μοναδικὴ παγκόσμια θρησκεία, τὴν Πανθρησκεία, στὴν ὁποία θὰ συγχωνευθοῦν ὅλες οἱ ἐπιμέρους θρησκεῖες» 20.

Συμπερασματικά, θὰ λέγαμε, λοιπὸν ὅτι, ὅπως κι ἂν ἑρμηνεύσει κανεὶς τὴν ἐπιχειρηματολογία τῶν Συντακτῶν τῶν νέων Προγραμμάτων Σπουδῶν τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν, θὰ διαπιστώσει εὐχερῶς ὅτι οἱ ἐπιδιωκόμενοι στόχοι τους,  ὄχι μόνο δὲν ἐπιτυγχάνονται ἀλλὰ καὶ τὰ ἀποτελέσματα ποὺ προκύπτουν ἀπὸ τὴν ἐπιστημονικὴ ἀνάλυση τῶν δεδομένων τῶν νέων Προγραμμάτων Σπουδῶν, δικαιώνουν ἀπόλυτα καὶ τὶς πιὸ ἀρνητικὲς κριτικὲς αὐτῶν τῶν Προγραμμάτων.

Ὑποσημειώσεις:

1. Σώτη Τριανταφύλλου, Πλουραλισμός, Πολυπολιτισμικότητα, Ἐνσωμάτωση, Ἀφομοίωση, τρίτη ἔκδοση (πρώτη ἔκδοση 2014), ἔκδ. Πατάκη, Ἀθήνα 2016.

2. Ό.π., σ. 211.

3. Ό.π., σσ. 316-317.

4. Ό.π., σ. 168.

5. Ό.π., σ. 212.

6. Ό.π., σ. 31.

7. Ό.π., σ. 86.

8. Ό.π., σ. 83.

9. Ό.π., σ. 27.

10. Ό.π., σ. 164.

11. Ό.π., σσ. 27-28.

12. Ό.π., σ. 25.

13. Ό.π., σ. 81.

14. Ό.π., σ. 212.

15. ΦΕΚ, ἀριθμ. 143575/Δ2, Ἄρ. Φύλλου 2920, τεύχ. Β΄, σ. 30860.

16. Ἡρακλῆς Ρεράκης, «Τὸ νέο πολυθρησκειακὸ μάθημα Θρησκευτικῶν καὶ ἡ κατάργηση τῆς διαφορετικότητας», δημοσιεύτηκε μὲ τίτλο «Τὰ νέα Θρησκευτικὰ θὰ εἶναι ἕνα σοῦπερ μάρκετ θρησκειῶν», ἐφημερίδα «Ὀρθόδοξη Ἀλήθεια», 25-11-2015.

17. Ἡρακλῆς Ρεράκης, α) «Κατήχηση εἰδώλων στὸ Δημοτικὸ καὶ στὸ Γυμνάσιο: Ἡ ἀπόσχιση τῶν μαθητῶν ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη, ἡ ἔνταξή τους σὲ μία πολυ-θρησκευτικὴ θρησκευτικότητα, ὡς στόχος τοῦ νέου Πιλοτικοῦ Προγράμματος Σπουδῶν», περιοδικὸ τῆς ΠΕΘ, «ΚΟΙΝΩΝΙΑ», τεῦχος 4, Ὀκτώβριος – Δεκέμβριος 2013, β) «Ἡ κατάργηση τοῦ χριστοκεντρικοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν καὶ ἡ εἰσαγωγὴ τῆς πολυθρησκείας στὸ ἑλληνικὸ σχολεῖο», περιοδικὸ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Αἰτωλίας καὶ Ἀκαρνανίας, «Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός», τεῦχος 27, Μάιος 2015.

18. Γιὰ παράδειγμα: Ὁ Στ. Γιαγκάζογλου, συντονιστὴς τῆς συγγραφικῆς ὁμάδας τοῦ νέου ΠΣ, σὲ προγενέστερο ἄρθρο του μὲ τίτλο: «Ἡ φυσιογνωμία καὶ ὁ χαρακτήρας τοῦ θρησκευτικοῦ μαθήματος, Ἡ θρησκευτικὴ ἀγωγὴ στὶς σύγχρονες πολυπολιτισμικὲς κοινωνίες», στὸ Ἀνάλεκτα, ΠΙ, σ. 6-15, σημείωνε γιὰ τὸ μέλλον τοῦ ΜτΘ τὰ ἑξῆς: «Τὸ μάθημα δὲν ἀνταποκρίνεται στὴν ἀνάγκη μίας ἐλεύθερης πλουραλιστικῆς κοινωνίας. Ἡ λύση δὲν εἶναι παρὰ ἡ κατάργηση τοῦ ὁμολογιακοῦ μαθήματος καὶ ἡ μετάβαση σὲ ἕνα οὐδετερόθρησκο σχολεῖο ἢ ἡ ἀντικατάσταση τοῦ ὁμολογιακοῦ ἀπὸ τὸ θρησκειολογικὸ μοντέλο».

19. Ἡρακλῆς Ρεράκης, «Τὸ νέο πολυθρησκειακὸ μάθημα Θρησκευτικῶν καὶ ἡ κατάργηση τῆς διαφορετικότητας», ο.π.

20. Ἡρακλῆς Ρεράκης, «Τὰ νέα Προγράμματα Σπουδῶν στὰ Θρησκευτικὰ καὶ ἡ ἀλλοίωση τῆς ἑλληνορθόδοξης ταυτότητας», ἐφημερίδα «Ὀρθόδοξος Τύπος», 27-1-2017.

*Τὸ ἄρθρο δημοσιεύθηκε μὲ τίτλο «Ἀστυνόμευσις τῆς σκέψεως ἐπιβάλλεται διὰ τῶν νέων Θρησκευτικῶν;», στὴν ἐφημερίδα «Ὀρθόδοξος τύπος», 3- 2 – 2017.

petheol