Μὲ τὰ ἄρθρα "Η Al-Ahram στὴν Ἑλλάδα" τὸ 1931 ἡ ἐφημερίδα παρουσιάζει μία νέα σειρὰ ἀπὸ τὸν ἀνταποκριτὴ τῆς Mahmoud Abul-Fath, ὁ ὁποῖος ἀναλαμβάνει δύσκολες ἀποστολές. Ἀρχίζοντας στὶς 5 Ὀκτωβρίου 1931, ξεκινᾶ τὸ ἄρθρο του ὡς ἑξῆς: "ἡ Ἑλλάδα μ' ἔχει ἀπογοητεύσει! Αὐτὴ εἶναι ἡ πρώτη μου ἐπίσκεψη. Ἔφτασα μὲ μία εἰκόνα ποὺ σχημάτισα ἀπὸ ἁπλὴ εἰκασία ἀλλὰ ἡ πραγματικότητα δὲν τὴν ἐπιβεβαίωσε. Ἡ Ἑλλάδα θὰ ἀπογοητεύσει κάθε Αἰγύπτιο ποὺ τὴν ἐπισκέπτεται γιὰ πρώτη φορά"...
.
Ἀναμφίβολα δὲν ἦταν ἀπολύτως ἀπὸ "καθαρὴ εἰκασία" ποὺ πῆγε στὴν Ἑλλάδα. Οἱ Αἰγύπτιοι εἶχαν μία συλλογικὴ προκατάληψη γιὰ τοὺς Ἕλληνες. Στὸ βιβλίο του, "Οἱ Ἕλληνες τῆς Αἰγύπτου: Μία Ἱστορικὴ Μελέτη τοῦ Πολιτικὸ-Οἰκονομικοῦ τους ρόλου ἀπὸ τὸ 1805 μέχρι τὸ 1956, ὁ Sayed Ashmawi γράφει: "Ὁ Ἕλληνας γιὰ τὸν μέσο Αἰγύπτιο ἦταν κάποιος Δημήτρης ἢ Ἀποστόλης ποὺ ἔφτασε στὸ (Αἰγυπτιακὸ) χωριὸ ἕνας φτωχὸς ἄνθρωπος, ἄνοιξε ἕνα μικρὸ παντοπωλεῖο καὶ μέσα σὲ λίγα χρόνια ἔγινε ὁ ἰδιοκτήτης μίας μεγάλης ἐμπορικῆς ἐπιχείρησης μὲ ἐκτεταμένες ἰδιότητες.
"Εἶναι ἐνδιαφέρον ὅτι οἱ Αἰγύπτιοι ἀναφέρονται στοὺς Ἕλληνες ὡς "Ρούμοι (Ρωμιοί)", ἕνα ὄνομα ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὴ συμμετοχὴ τῆς Ἑλλάδας στὴν Βυζαντινὴ - ἢ Ἀνατολικὴ Ρωμαϊκὴ - Αὐτοκρατορία. Ἕνα ἔγγραφο ποὺ χρονολογεῖται ἀπὸ τὸ 1837 ἀναφέρεται στὸν Ἕλληνα ἀντιπρόσωπο στὴν Ἀλεξάνδρεια ὡς πρόξενο τῶν "Ρούμ". Στὸ βιβλίο "Khitat Al-Al-Tawfiqiya (Νέα σχέδια γιὰ τὴν Αἴγυπτο κάτω ἀπὸ τὸν Tawfiq, 1886-89), ὁ Ali Mubarak ἔγραψε ὅτι τὸ 1840 ὑπῆρχαν 5.000 "Ρούμοι" στὴν Αἴγυπτο, ἐκ τῶν ὁποίων 3.000 εἶχαν γεννηθεῖ στὴ χώρα καὶ 2.000 ἦταν νεοαφιχθέντες γιὰ τὴν ἄσκηση τοῦ ἐμπορίου. Ὁ διάσημος αὐτὸς κυβερνητικὸς ἐπίσημός του 19 οὐ αἰῶνα, προσθέτει ὅτι ἡ περιοχὴ τοῦ Καΐρου, στὴν ὁποία πολλοὶ ἀπὸ αὐτοὺς ζοῦσαν ἦταν γνωστὴ ὡς Rum Alley (Συνοικία τῶν Ρωμιῶν). Ὑπάρχουν ἐνδείξεις ὅτι αὐτὴ ἡ συνοικία ἦταν κατὰ κύριο λόγο ἑλληνικὴ τουλάχιστον ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῶν Φατιμίδων. Στὴν περιγραφή του γιὰ αὐτὴ τὴ συνοικία, ὁ μεσαιωνικὸς ἱστορικός, Al-Maqrizi, ἔγγραψε γιὰ τὴν ὕπαρξη γυναικείου μοναστηριοῦ "ποὺ ἐξακολουθεῖ νὰ ὑφίσταται καὶ ποὺ τὸ ἐπισκέπτονται συχνὰ μουσουλμάνες γυναῖκες, διότι λέγεται ὅτι περιέχει πηγάδι τοῦ ὁποίου τὰ νερὰ πιστεύεται ὅτι θεραπεύουν τὶς ἀσθένειες". Τέλος, γιὰ μία πηγὴ τοῦ 20 οὐ αἰῶνα, στρεφόμαστε στὰ ἀπομνημονεύματα τοῦ πρίγκηπα Omar Touson, ποὺ θυμᾶται τὸν παππού του, τὸν Mohamed Ali, ν΄ἀναφέρεται στὴν ἧττα τῶν Ὀθωμανῶν ἀπὸ ἑλληνικὲς δυνάμεις στὴ μάχη τῆς Ἂλ-Mura. "Τοὺς προειδοποίησα [τὶς Ἀρχὲς τῶν Ὀθωμανῶν] ὅτι αὐτὸ θὰ ἦταν τὸ ἀποτέλεσμα, γιατί ξέρω καλύτερα ἀπὸ τὸν καθένα τὸ χαρακτῆρα τῶν Ρωμιῶν," ὁ Omar θυμᾶται νὰ τοῦ λέγει ὁ παππούς του.
Ἐπιστρέφοντας στὸν Ashmawi, βρίσκουμε στὸ βιβλίο τοῦ μία ἐξαίσια ἀναφορὰ ἀπὸ ἕναν ξένο συγγραφέα γιὰ τὴ βῆμα πρὸς βῆμα ἄνοδο τοῦ Ἕλληνα μπακάλη: "Τὴ νύχτα, κοιμᾶται πίσω ἀπὸ τὸν πάγκο. Φορᾶ μία ἀκάθαρτη ποδιά. Χρησιμοποιεῖ τὰ πενιχρὰ κέρδη του γιὰ νὰ ἀγοράσει ἄλλα ἐμπορεύματα. Ζεῖ σχεδὸν χωρὶς νὰ ξωδεύει τίποτα. Δανείζει χρήματα στοὺς ἀγρότες μὲ ὑπερβολικοὺς τόκους. Ἀγοράζει γῆ γιὰ τὸ ἐμπόριο βαμβακιοῦ. Συσσωρεύει ἕνα ἐκπληκτικὸ πλοῦτο ὅταν μόλις χθές, ὅταν ἦρθε γιὰ πρώτη φορὰ στὴν Αἴγυπτο, μετὰ βίας μποροῦσε νὰ προμηθευτεῖ τὸ καθημερινό του ψωμί.
Σύμφωνα μὲ τὸν Ashmawi, πολλοὶ Ἕλληνες ἐπένδυσαν τὶς οἰκονομίες ποὺ συσσωρεῦσαν μέσῳ τοῦ ἐμπορίου, στὴν ἀνάκτηση γὴς ποὺ εἶχαν τὴ δυνατότητα νὰ πάρουν κάτω ἀπὸ τὸ πλαίσιο ἑνὸς συστήματος, τὸ ὁποῖο εἰσήχθη ἀπὸ τὸν Mohamed Ali, τῶν ἐπιχορηγήσεων γιὰ ἀκαλλιέργητη γῆ. Ἐπάνω σὲ αὐτὰ τὰ ἐδάφη εἰσήγαγαν πολλὲς νέες καλλιέργειες ἢ εἴδη καλλιεργειῶν, ἕνα ἐκ τῶν ὁποίων ἦταν καὶ τὸ περιζήτητο μακρόβιο εἶδος βαμβακοὺ ποὺ εἶναι γνωστὸ μὲ τὸ ἑλληνικό του ὄνομα: Σακκελαρίδη.
Ἡ ἄλλη ὄψη αὐτοῦ του ἐπιχειρηματικοῦ πνεύματος, ὅμως, ἦταν ἡ κακὴ φήμη ποὺ ὁ Ἕλληνας εἶχε ἀποκτήσει στὴν ὕπαιθρο γιὰ τὶς πρακτικὲς ποὺ χρησιμοποιοῦσε ὅταν δάνειζε χρήματα. Ἡ ἀναφορὰ ποὺ παρατίθενται ἀπὸ τὸν Ashmawi συνεχίζει: "Ἀρχίζει νὰ συγκεντρώνει χρήματα μέσῳ τῆς τοκογλυφίας. Ὅταν ἡ ἐπιχείρησή του εἶναι σὲ σταθερὴ βάση, δανείζεται χρήματα ἀπὸ τοὺς ἐμπόρους τῆς Ἀλεξάνδρειας. Ξαφνικά, ἀπὸ τὴ μία μέρα στὴν ἄλλη γίνεται τραπεζίτης παίζοντας σὲ χρυσό. Τότε, ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἦρθε στὸ (Αἰγυπτιακὸ) χωριὸ ξυπόλυτος καὶ μόνο μὲ τὰ ροῦχα ποὺ εἶχε στὴν πλάτη του, χτίζει ἕνα παλάτι, τὸ ὁποῖο χρησιμεύει ὡς ἕδρα γιὰ νὰ διευθύνει τὶς ἐπιχειρήσεις του καὶ ὅπου οἱ ἀγρότες ἔρχονται γιὰ νὰ τοῦ σκύψουν τὸ κεφάλι, στὸν khawaga [ἀφέντη]. Καὶ μόνο τὸ θέαμα αὐτῶν τῶν ἐκμεταλλευτῶν σὲ κάνει ν΄ἀνατριχιάζεις. Πλήρως ἀγράμματοι, οἱ ψυχὲς τοὺς εἶναι γεμάτες μὲ ἀκόρεστη ἀπληστία, οἱ καρδιές τους δὲν γνωρίζουν ἔλεος καὶ τὸ αἷμα τους δὲν περιέχει οὔτε μία σταγόνα συμπόνιας. "
Ἡ ἀστικὴ ἐκδοχὴ τοῦ Ἕλληνα τὰ πῆγε κάπως καλύτερα στὸ αἰγυπτιακὸ μυαλό. Ἐνῷ ἀκόμα μπακάλης, τὸ κατάστημα τοῦ ἦταν τὸ πιὸ ἀξιοσέβαστο καὶ βρισκόταν στὶς πιὸ ἀξιοσέβαστες ἀστικὲς συνοικίες. Πολὺ καθαρότερο καὶ ἐφοδιασμένο πολὺ καλύτερα ἀπὸ ἐκεῖνο τοῦ ὁμόλογού του στὴν ὕπαιθρο, ἐδῶ θὰ μποροῦσε κανεὶς τακτικὰ νὰ βρεῖ ἐμπορεύματα ποὺ δὲν ἦταν διαθέσιμα ἀλλοῦ, ἂν μὴ τί ἄλλο ἕνα ἐκ τῶν ὁποίων ἦταν τὸ εἰδικὸ τυρὶ ποὺ ἀπέκτησε τὸ ὄνομα "gibna roumi" (ἑλληνικὸ τυρί, δηλαδὴ ἡ φέτα).
Οἱ Ἕλληνες στὶς πόλεις εἶχαν διακλαδωθεῖ σὲ ἄλλες δραστηριότητες, ἰδίως στὸν τομέα τῶν ξενοδοχείων καὶ καφετέριες. Τὰ Εὐρωπαϊκοῦ στὺλ καφὲ ποὺ ἄνοιξαν ἔγιναν ἐξαιρετικὰ δημοφιλὴς καὶ πολλὲς ἀπὸ τὶς ἄλλες ἐπιχειρήσεις τοὺς ἦταν ἐξίσου ἐπιτυχῆ. Πολλὰ ἐξακολουθοῦν νὰ φέρουν τὰ ὀνόματα τῶν ἀρχικῶν ἰδιοκτητῶν τους: τὸ κατάστημα ρούχων Avirino, τὸ ξενοδοχεῖο Antoniades καὶ τὸ θέατρο Zizinya, γιὰ νὰ ἀναφέρουμε μερικά.
Διαβάζοντας τὸν Ashmawi, κάποιος σχηματίζει τὴν ἐντύπωση ὅτι οἱ Ἕλληνες τῆς Αἰγύπτου ἔκαναν ἐλάχιστα γιὰ νὰ βελτιώσουν τὴν εἰκόνα τοὺς κατὰ τὴ διάρκεια τῆς βρετανικῆς εἰσβολῆς τῆς Ἀλεξάνδρειας τὸ 1882. "Πολλοὶ σύγχρονοι συγγραφεῖς", γράφει, "ἔκαναν λόγο γιὰ τὴν προθυμία τοῦ ἑλληνικοῦ ὄχλου καὶ τὴ φρενίτιδα τῶν Ἰταλῶν νὰ ἀγοράσουν ὄπλα καὶ τουφέκια". Μία ἄλλη πηγὴ κατηγορεῖ τοὺς ἀλλοδαποὺς γιὰ τὰ γεγονότα τῆς 11ης Ἰουνίου, "εἰδικὰ οἱ Ἕλληνες εἶναι γνωστοὶ γιὰ τὴν κλίση τους νὰ δημιουργοῦν προβλήματα καὶ φασαρία".
Αὐτὴ εἶναι ἡ εἰκόνα ποὺ ὁ Mahmoud Abul-Fath ἔφερε μαζί του στὸ ταξίδι του στὴ «Γῆ τῶν Αl-Arwam» (ὁ πληθυντικὸς γιὰ τοὺς Ρωμιούς), τὸ φθινόπωρο τοῦ 1931. Δὲν εἶναι λοιπὸν περίεργο ὅτι ὑπῆρχε μία τεράστια διαφορὰ ἀνάμεσα σὲ αὐτὸ ποὺ ἀνέμενε καὶ σὲ αὐτὸ ποὺ εἶδε. Πράγματι, αὐτὸ γράφει στὸ ἐναρκτήριο ἄρθρο τῆς σειρᾶς του. Αὐτὴ ἡ χώρα "διαφέρει ριζικὰ ἀπὸ τὴν εἰκόνα ποὺ εἶχα στὸ μυαλό μου", γράφει. "Ναί, ἡ Ἑλλάδα ἦταν ὀπισθοδρομικὴ πρὶν ἀπὸ λίγα χρόνια καὶ οἱ Ἕλληνες κοιμόντουσαν βαθιά. Ὅπως καὶ ἐμεῖς, ἐμπαίζονταν γύρω ἀπὸ τὶς πολιτικὲς διαμάχες τῶν κομμάτων. Ζοῦσαν ἀπὸ τὴν πολιτική, γιὰ τὴν πολιτικὴ καὶ μέσῳ τῆς πολιτικῆς. Ἀλλὰ ἔχουν μάθει κάτι ποὺ μέχρι τώρα ἐμεῖς ἔχουμε ἀποτύχει νὰ κάνουμε ἀντιληπτό, αὐτὸ εἶναι ὅτι τὸ ἔθνος ἀντικαθιστᾶ ὅλα τὰ ἄλλα θέματα καὶ ὅτι τὰ προσωπικὰ καὶ κομματικὰ συμφέροντα, ὅσο μεγάλα κι ἂν εἶναι, ἔχουν δευτερεύοντα λόγο προστὰ στὴν εὐημερία τοῦ ἔθνους."
Στὴ συνέχεια κάνει παρατηρήσεις σχετικὰ μὲ τὶς ἐκδηλώσεις προόδου ὅσον ἀφορᾶ τὴ «Γῆ τῶν Αl-Arwam (Ρωμιῶν)." Οἱ πόλεις εἶχαν ἀναβιωθεῖ καὶ ἀναζωογονηθεῖ μὲ καινούργιους καὶ πλατιοὺς δρόμους καὶ μεγάλους χώρους ποὺ μετατράπηκαν σὲ δημόσια πάρκα καὶ κήπους. Ὑπῆρχαν κουνούργια νοσοκομεῖα ποὺ εἶχαν κατασκευαστεῖ καὶ ἐξοπλιστεῖ μὲ τὰ πλέον πρόσφατα σχέδια καὶ καινούργια σχολεῖα τοῦ κάθε εἴδους - γιὰ τὴν ἀκαδημαϊκή, τεχνική, τὴ γεωργικὴ καὶ τὴν ἐμπορικὴ - εἶχαν φυρτώσει παντοῦ καὶ παρεῖχαν τὰ τελευταία προγράμματα σπουδῶν. Τεράστιες ἐπενδύσεις εἶχαν τοποθετηθεῖ στὴ ξενοδοχειακὴ βιομηχανία, σὲ κέντρα ἰαματικῶν πηγῶν, στὶς παραθαλάσσιες καὶ ὀρεινὲς περιοχές, μὲ στόχο τὴν προσέλκυση διάφορων τύπων τουριστῶν. Ἦταν, ἐπίσης, ἐντυπωσιασμένος ἀπὸ τὴν ἄνθηση τῆς βιομηχανίας καὶ τῆς γεωργίας καὶ ἀπὸ τὰ "ἐμπορικὰ πλοῖα ποὺ διασχίζουν τὴν ἀνοικτὴ θάλασσα, ἀπὸ τὰ λιμάνια τῆς Μεσογείου πέρα ἀπὸ τὸν Ἀτλαντικὸ πρὸς τὶς ἀκτὲς τῆς Ἀμερικῆς. Ὅλο αὐτὸ συνεπάγεται στὴν ἐπέκταση τῆς διακίνησης τοῦ ἐμπορίου".
Σὲ ἕνα δεύτερό του ἄρθρο, ὁ Abul-Fath συγκρίνει τὴν ἑλληνικὴ καὶ τὴν αἰγυπτιακὴ ἀνώτερη τάξη, κατηγορώντας τὴν τελευταία γιὰ τὴν ἀποτυχία της νὰ συμβάλει στὴν πρόοδο τοῦ ἔθνους. "Δὲν ὑπάρχει οὔτε ἕνας πλούσιος Ἕλληνας στὴν Ἑλλάδα ἢ στὸ ἐξωτερικὸ ποὺ δὲν ἔχει μοιραστεῖ τὸν πλοῦτο του μὲ τὸ ἔθνους του καὶ ποὺ δὲν ἔχει κληροδοτήσει τὴ χώρα του μὲ ἕνα ἢ περισσότερα ἱδρύματα ποὺ θὰ τιμοῦν τ' ὄνομά του γιὰ ὅλη τὴν αἰωνιότητα γιὰ τὴν ἰσχυρὴ ὑποστήριξη ποὺ ἔδωσε στὸ κτίσημο τῆς ἀναβίωσης τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους .
Μεταξὺ αὐτῶν τῶν μεγαλόψυχων εὐεργετῶν ἦταν ὁ χρηματοδότης Ἀνδρέας Συγγρὸς ποὺ "πρὶν ἀπὸ ἀρκετὰ χρόνια ἀφιέρωσε 60 ἑκατομμύρια χρυσὲς δραχμές, ἢ περίπου 2,5 ἑκατομμύρια Αἰγυπτιακὲς λίρες, γιὰ νὰ φέρει πόσιμο νερὸ τὴν Ἀθῆνα" καὶ ὁ ὁποῖος "ἔδωσε στὸ κράτος ἕνα πλούσιο κῆπο καὶ ἕνα τεράστιο ἀγρόκτημα κοντὰ στὴν πρωτεύουσα γιὰ πειραματικοὺς σκοποὺς τῆς γεωργικῆς πρακτικῆς ἐκπαίδευσης". Ἕνας ἄλλος, ὁ Γεώργιος Ἀβέρωφ, δώρισε ἕνα θωρακισμένο καταδρομικὸ στὸν ἑλληνικὸ στόλο καὶ κατασκεύασε ἕνα τεράστιο γήπεδο (τὸ Καλλιμάρμαρο) μὲ 40.000 θέσεις θεατῶν. Μετὰ ὑπάρχει ὁ Ἡρακλῆς Βόλτος, ὁ ἔμπορος βαμβακιοῦ ἀπὸ τὴν Ἀλεξάνδρεια ποὺ κληροδότησε 100, 000 Αἰγυπτιακὲς λίρες στὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν καὶ ὁ Pasikha, ἕνας ἔμπορος βαμβακιοῦ ἀπὸ τὸ Καφρ Ἐλ–Ζαγιὰτ ποὺ κληροδότησε 150, 000 Αἰγυπτιακὲς λίρες γιὰ τὴν ἀναβίωση τῆς μουσικῆς στὴν Ἑλλάδα. Ἕνας ἄλλος, ὁ Ἰωάννης Δημητρίου, ὁ ὁποῖος ἔζησε στὴν Ἀλεξάνδρεια γιὰ ἕνα σημαντικὸ μέρος τῆς ζωῆς του, δώρισε τὴ συλλογὴ τῶν πολύτιμων αἰγυπτιακῶν ἀρχαιοτήτων ποὺ εἶχε στὸ Μουσεῖο Ἀθηνῶν. Τέλος, ὑπῆρχαν οἱ ἀδελφοὶ Βαλλιάνου, Ρωμιοὶ κάτοικοι Λονδίνου, οἱ ὁποῖοι ἔχτισαν τὴν Ἐθνικὴ Βιβλιοθήκη τῆς Ἀθήνας, καὶ ἡ οἰκογένεια Satanato, Ρωμιοὶ ἀπὸ τὴ Ρουμανία, ποὺ κατασκευάσαν στὴν Ἑλλάδα Ἐθνικὴ Ναυτικὴ Ἀκαδημία.
Ο Abul-Fath συνεχίζει: "Πόσα αἰγυπτιακὰ ὀνόματα μποροῦμε νὰ καταγράψουμε μαζὶ μὲ αὐτὰ τὰ ἑλληνικὰ ὀνόματα; Δυστυχῶς, φαίνεται ὅτι ἐμεῖς (οἱ Αἰγύπτιοι) εἴμαστε πολὺ φτωχοὶ σὲ εὐεργέτες. Πολὺ λίγοι ἀπὸ τοὺς πλουσίους μας ἔχουν χωριστεῖ ἀκόμη καὶ μὲ ἕνα μικρὸ μέρος τοῦ πλούτου τους, γιὰ νὰ τὸ δωρίσουν στὸ ἔθνος . Οἱ περισσότεροι ἄλλοι δὲν αἰσθάνονται τὴν παραμικρὴ ἔγνοια γιὰ τὴν εὐημερία τοῦ ἔθνους καὶ κάθε ἀνησυχία ποὺ ἔχουν γὶ αὐτὴ τὴν εὐημερία, προέρχεται ἀπὸ τὸ πῶς θὰ μποροῦσε νὰ χρησιμεύσει στὴν προσωπική τους ἐξυπηρέτηση. Ἔτσι, ἐὰν συμμετέχουν στὸ ἐθνικὸ κίνημα, ἡ συμμετοχὴ τοὺς περιορίζεται σὲ λόγια καί, αὐτό, μόνο γιὰ τὴν ἐμφάνιση καὶ τὴ φθηνὴ φήμη. Ὑπάρχουν ὀνόματα ποὺ ἀντηχοῦν στὸν Τύπο ἀπὸ καιρὸ σὲ καιρό. Τὰ στοιχεῖα ἀκινήτων ἀποκαλύπτουν ὅτι τοὺς ἀνήκουν χιλιάδες feddans (ἑκτάρια γὴς) καὶ δεκάδες κτίρια, καὶ ἑκατοντάδες χιλιάδες λίρες, σὲ τραπεζικὲς καταθέσεις. Ὡστόσο, στὸ δημόσιο μητρῷο φιλανθρωπίας εἶναι σπάνιο νὰ βρεθεῖ ἕνα γρόσι νὰ καταγράφεται δίπλα στὰ ὀνόματά τους." Ο Abul-Fath καταλήγει τὴν ἐπίπληξή του μὲ μία ἔκκληση πρὸς τοὺς πλούσιους αἰγυπτίους ν' ἀνοίξουν πορτοφόλι τους καὶ νὰ ἀφυπνίσουν τὸ αἴσθημα πατριωτισμοῦ τους.
Στὸ τρίτο ἄρθρο του, ὁ ἀνταποκριτὴς τῆς Al-Ahram συζητᾶ γιὰ τὶς πολιτικὲς καὶ ἐμπορικὲς σχέσεις μεταξύ της Αἰγύπτου καὶ τῆς Ἑλλάδας. Ἡ ἱστορία τῶν δύο χωρῶν χρονολογεῖται χιλιάδες χρόνια. "Οἱ ἱστορίες τῶν δύο ἐθνῶν εἶναι σὲ μεγάλο βαθμὸ ἀλληλένδετες", γράφει. "Γιὰ γενεὲς καὶ αἰῶνες, κάθε φορᾶ ποὺ μία θύελλα τοὺς ἔπληξε, ἡ φιλία τοὺς ξανάρχιζε καὶ πάλι σὲ μία στενότερη καὶ πιὸ σταθερὴ βάση ἀπὸ ὅ, τί πρίν." Ἡ καλύτερη μαρτυρία γιὰ τὴ σχέση αὐτή, κατὰ τὴ γνώμη του, ἦταν ἡ μεγάλη ἑλληνικὴ κοινότητα στὴν Αἴγυπτο. "Ἡ πίστη αὐτῆς τῆς κοινότητας γιὰ τὴν δεύτερη πατρίδα τοὺς ἦταν τόσο μεγάλη, ὥστε πολλοὶ ἀπὸ αὐτοὺς ἔχουν πλήρως ἀφομοιωθεῖ στὴν αἰγυπτιακὴ ζωή. Στὴν αἰγυπτιακὴ ὕπαιθρο, ἑκατοντάδες, ἂν ὄχι χιλιάδες Arwam (Ρωμιοὶ) δὲν ἔχουν δεῖ ποτὲ τὴ χώρα καταγωγῆς τους καὶ πιθανότατα θὰ ζήσουν τὸ ὑπόλοιπό της ζωῆς τοὺς ἐδῶ στὴν Αἴγυπτο. Ἄλλοι ἔφεραν μαζί τους τὴν Αἴγυπτο μὲ τὴν ἐπιστροφή τους στὴν Ἑλλάδα. Ἔξω ἀπὸ τὴν Ἀθῆνα βρίσκεται ἕνα ἀρχοντικὸ μὲ ἐκπληκτικὴ ὀμορφιά. Ἀνήκει σὲ ἕναν πλούσιο Ρωμιὸ ποὺ ἔχει αἰγυπτιακὴ ὑπηκοότητα καὶ ποὺ τὴν διατήρησε ἀκόμη καὶ μετὰ τὴν ἐπιστροφή του στὴν μητρική του γῆ. Μπορεῖτε νὰ δεῖτε τὸ ἀγωνιστικὸ αὐτοκίνητό του μέσα στοὺς δρόμους τῆς Ἀθήνας μὲ τὴν αἰγυπτιακὴ σημαία νὰ κυματίζει πάνω του."
Ἡ Αἴγυπτος εἶχε πάντοτε ἰσχυρὲς ἐμπορικὲς σχέσεις μὲ τὴν Ἑλλάδα, συνεχίζει ὁ Abul-Fath . Πρὶν ἀπὸ τὴ σημερινὴ οἰκονομικὴ κρίση ὁ ὄγκος τῶν διμερῶν ἐμπορικῶν συναλλαγῶν ὑπερέβη τὸ 1.5 ἑκατ. λίρες Αἰγύπτου "Ἐμεῖς ἑξάγουμαι στὴν Ἑλλάδα μεγάλες ποσότητες ρυζιοῦ, λαχανικῶν, ἀκατέργαστων δερμάτων καὶ ἄσφαλτο. Ἡ Ἑλλάδα ἦταν ὁ ὄγδοος μεγαλύτερος εἰσαγωγέας αἰγυπτιακοῦ ρυζιοῦ καὶ ὁ τρίτος μεγαλύτερος εἰσαγωγέας αἰγυπτιακῶν δερμάτων, μὲ τὸ σύνολο τῶν ἀγορῶν τοῦ ἐν λόγῳ προϊόντος νὰ ὑπερβαίνει τὶς 550, 000. Αἰγυπτιακὲς λίρες". Ἐκτὸς ἀπὸ τὰ τυριὰ καὶ τὰ ἀλκοολούχα ποτά, οἱ εἰσαγωγὲς τῆς Αἰγύπτου ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα περιλαμβάνονται ἀπὸ καπνό, σταφύλια, σταφίδες, σῦκα, ἀμύγδαλα, σαποῦνι καὶ χρυσό. Οἱ ἐτήσιες εἰσαγωγὲς τῆς ἀνῆλθαν πάνω ἀπὸ ἕνα ἑκατομμύριο λίρες.
Ο Abul-Fath κάνει μία ἐνδιαφέρουσα παρατήρηση. Ἂν καὶ ἡ παγκόσμια ὕφεση ἔφερε τὴ δραστικὴ μείωση τῶν εἰσαγωγῶν τῆς Ἑλλάδα ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο τὸ ἀντίστροφο δὲν ἰσχύει. Ἐνῷ ὁ ὄγκος τῶν αἰγυπτιακῶν ἐξαγωγῶν πρὸς τὴν Ἑλλάδα κατρακύλησε σὲ 265, 000 Αἰγυπτιακὲς λίρες, οἱ εἰσαγωγὲς τῆς Αἰγύπτου ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἔπεσαν μόνο κατὰ 912, 000 Αἰγυπτιακὲς λίρες. "Ἐὰν ἡ Ἑλλάδα μείωσε τὶς ἀγορές της ἀπὸ ἐμᾶς πάνω ἀπὸ τὸ ἥμισυ, ἐνῷ οἱ ἀγορές μας ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα παραμένουν σχεδὸν στὰ ἴδια ἐπίπεδα, αὐτὸ ὀφείλεται στὸ γεγονὸς ὅτι οἱ Ἕλληνες εἶναι οἱ σοφότεροι καὶ πιὸ ἀποφασιστικοί. Ὅταν ἡ κρίση ἐντάθηκε, ἕσφιξαν τὰ ζωνάρια τους. Μείωσαν τὶς ἀνάγκες τους ἀπὸ τὴν ἐξωτερικό, περνώντας μὲ αὐτὰ ποὺ παράγει ἡ χώρα τους, φθάνοντας ἔτσι σὲ μία ἰσορροπία τῶν ἐμπορικῶν συναλλαγῶν τους ποὺ ἐξασφαλίζει ὅτι τὰ χρήματά τους δὲν θὰ διαρρεύσουν ἔξω ἀπὸ τὰ ταμεῖα τους γιὰ νὰ πᾶνε σὲ ξένες χῶρες. " Ἕνα μάθημα ποὺ φαίνεται ὅτι ἔχουμε ἀκόμη νὰ μάθουμε.
Μία πιὸ σκοτεινὴ πλευρὰ τῶν ἑλληνοαιγυπτιακῶν σχέσεων ἐμφανίζεται σὲ ἕνα τέταρτο ἄρθρο ἀφιερωμένο στὸ λαθρεμπόριο ναρκωτικῶν. "Ὁ Πειραιᾶς", γράφει ὁ Abul-Fath, "εἶχε γίνει σημεῖο διέλευσης μεταφορᾶς παράνομων ναρκωτικῶν στὴν Αἴγυπτο. Ἕνας Ἕλληνας ὑπάλληλος ποὺ ἐμπλέκεται στὴν καταπολέμηση τοῦ λαθρεμπορίου ναρκωτικῶν του εἶπε τὰ ἑξῆς γιὰ μία συνομιλία ποὺ εἶχε μὲ ἕναν διαβόητο βαρόνο ναρκωτικῶν στὸν Πειραιά. Ὁ ἐπίσημος εἶπε, "Εἶσαι ἕνας πλούσιος ἄνθρωπος. Γιατί πρέπει νὰ ἐργάζεσε στὸ λαθρεμπόριο, τὸ ὁποῖο γνωρίζεις ὅτι εἶναι πολὺ ὑποτιμητικὸ καὶ ἕνα ἐπικίνδυνο ἐμπόριο;" Ὁ ἔμπορος ναρκωτικῶν ἀπάντησε, "Βρίσκω μία διέγερση ποὺ δὲν μπορῶ νὰ βρῶ σὲ ὁποιαδήποτε ἄλλου ἤδους δουλειά."
Εὐτυχῶς, ἡ ἑλληνικὴ κυβέρνηση καταβάλλει κάθε δυνατὴ προσπάθεια γιὰ τὴν προστασία τῶν Αἰγυπτίων ἀπὸ τὰ ἐπιβλαβεῖ ναρκωτικά. "'Ἔχει ἀπαγορεύσει τὴν καλλιέργεια τοῦ χασίς, σύμφωνα μὲ μία συμφωνία ποὺ ὑπέγραψε μὲ τὴν Αἴγυπτο. Ἀλλὰ περισσότερο, ἔχει κάνει αὐστηρότερη ἐπιτήρηση καὶ κάθε φορᾶ ποὺ ἀνακαλύπτει μία παράνομη φυτεία ἀπὸ χασὶς σ' ἕνα χωράφι, τὴν καταστρέφει ἀμέσως." Ὡστόσο, ἀπαιτοῦνται περαιτέρω ἀντίδοτα καὶ ὁ Abul-Fath συνέστησε δύο. Πρῶτον, ἡ αἰγυπτιακὴ κυβέρνηση θὰ πρέπει νὰ θεσπίσει θέσεις ἐπιτήρησης στὰ μεγάλα ἑλληνικὰ λιμάνια. "Γνωρίζουμε ὅτι οἱ αἰγυπτιακὲς ἀρχὲς ἐπὶ τοῦ παρόντος κάνουν ἐλάχιστα γιὰ νὰ ἐλέγξουν αὐτὸ τὸ διαβολικὸ ἐμπόριο. Ἐπιπλέον, τὰ Αἰγυπτιακὰ προξενεῖα δὲν διαθέτουν ἐπαρκῆ μέσα στὴ διάθεσή τους, ἀλλὰ πρέπει νὰ βασίζονται στὶς ἀναφορὲς ποὺ ἔρχονται σ 'αὐτὰ ἀπὸ ἄτομα τὰ ὁποῖα εἴτε ποθοῦν μία ἀνταμοιβὴ εἴτε ἐπειδὴ διψοῦν γιὰ ἐκδίκηση ἐναντίον συναδέλφων τους στὴν ἐπιχείρηση τοῦ λαθρεμπορίου. " Δεύτερον, προτρέπει τὴν αἰγυπτιακὴ ἀκτοφυλακὴ νὰ ἐντείνει τὶς περιπολίες της καὶ νὰ τὶς ἐπεκτείνει πέρα ἀπὸ τὰ λιμάνια ποὺ οἱ λαθρέμποροι τείνουν νὰ ἀποφεύγουν ἔτσι κι ἀλλιῶς.
Ο Abul-Fath ἀφιέρωσε τὰ τελευταία τρία ἄρθρα του στὴν μεγάλη πρόοδο ποὺ εἶχε ἐπιτευχθεῖ στὴν Ἑλλάδα γιὰ τὴν οἰκονομική της ἀνάπτυξη . Τὸ ὅτι ἐνίωθε ὅτι ἡ Αἴγυπτος σημείωσε σημαντικὴ καθυστέρηση ἦταν ἐμφανὴς ἀπὸ τὶς συχνὲς ἐκκλήσεις του πρὸς τοὺς συμπατριῶτες του νὰ μιμηθοῦν τὸ παράδειγμα τῶν "Arwam" (Ρωμιῶν).
Στρέφεται πρῶτα στὴ γεωργία καὶ ἀρχίζει μὲ μία σύντομη περιγραφὴ τῆς γεωγραφικῆς καὶ δημογραφικῆς διάταξης τῆς Ἑλλάδα. "Ἡ Ἑλλάδα", γράφει, "εἶναι μία μεγάλη χερσόνησος ποὺ περιτριγυρίζεται ἀπὸ τὰ νερὰ τῆς Μεσογείου καὶ διαχωρείζεται σὲ τρεῖς μεγάλες ἑνότητες. Ἡ πρώτη περιλαμβάνει τὴ Μακεδονία, τὴν Ἠπεῖρο καὶ τὴ Θεσσαλία. Ἡ δεύτερη παρατείνεται ἀπὸ τὰ νότια σύνορα τῶν ἐπαρχιῶν αὐτῶν πρὸς τὸν Κορινθιακὸ Κόλπο καὶ ἡ τρίτη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Πελοπόννησο. Ἐπιπλέον, ἡ Ἑλλάδα κατεῖχε πολλὰ νησιά. Ἡ συνολική της ἔκταση ἦταν 127 τετραγωνικὰ χιλιόμετρα, σὲ ἀντίθεση μὲ περίπου ἕνα ἑκατομμύριο τετραγωνικὰ χιλιόμετρα τῆς Αἰγύπτου.
Μετὰ τὸ Ἃ' Παγκοσμίο Πολέμο, ὁ πληθυσμὸς στὴν Ἑλλάδα ἀνερχόνταν σὲ πέντε ἑκατομμύρια, ἂν καὶ αὐξήθηκε κατὰ ἕνα ἑκατομμύριο καὶ ἕνα τέταρτο μετὰ τὴν ἐκδίωξη τῶν Ἑλλήνων ἀπὸ τὴν Τουρκία. Οἱ Ἕλληνες οἱ ἴδιοι εἶναι ἕνας "ὁμοιογενὴς λαός, σὲ ἀντίθεση μὲ τοὺς λαοὺς τῶν Βαλκανίων. Ἡ χώρα δὲν ἔχει σημαντικὲς θρησκευτικές, γλωσσικὲς ἢ ἐθνοτικὲς μειονότητες, καὶ ὅτι ὑπάρχει ἀπὸ αὐτὲς ἀντιστοιχοῦν σὲ λιγότερο ἀπὸ πέντε ἢ ἔξι τοῖς ἑκατὸ τοῦ πληθυσμοῦ. Αὐτὲς οἱ μειονότητες, ἐξάλλου, ἔχουν βαθμιαία συρρικνωθῆ δυνάμει τοῦ δικαίου τῆς ἀντικατάστασης πληθυσμοῦ ἢ λόγω τῆς ἐξομοίωσης."
Ἡ γεωργία ἦταν ὁ πρωτογενὴς τομέας τῆς Ἑλλάδα, μὲ τὶς ἐξαγωγὲς στὸν τομέα αὐτὸ νὰ ἀποτελοῦν τὰ τρία τέταρτά του ἐμπορίου της. "Ἦταν ἑπομένως φυσικὸ ὅτι ἡ κυβέρνηση θὰ ἑστίαζε ἰδιαίτερη προσοχὴ στὴν ἀνάπτυξη τῆς γεωργίας μέσῳ τῆς διευκόλυνσης ἀπὸ διάφορα κανάλια γιὰ ἐπενδύσεις, τὴν προώθηση σύγχρονων μεθόδων καλλιέργειας καὶ ἀποκατάστασης ἐδαφῶν."
Ἐπιπλέον, τὸ 1918, ἡ κυβέρνηση ψηφίσε ἕνα νέο νόμο γιὰ τὴν ἀγροτικὴ ἰδιοκτησία γής. Ὡς μέλος τῆς αἰγυπτιακῆς μεσαίας τάξης, ἀντὶ τῆς τάξης τῶν γαιοκτημόνων ἀριστοκρατῶν, ὑπῆρχαν λόγοι γιὰ τοὺς ὁποίους ὁ Abul-Fath θὰ ἔδειχε ἐνδιαφέρον γι' αὐτὸ τὸ νόμο. Στὸ πλαίσιο αὐτό, ἡ κυβέρνηση ἰδιοποιεῖται μεγάλα κομμάτια γὴς ἀπὸ μεγάλους γαιοκτήμονες, τοὺς πληρώνει γιὰ αὐτὰ τὰ οἰκόπεδα σὲ τιμὴ ποὺ βασίζεται στὴ προπολεμικὴ ἀξία τους, καὶ τὴν κάνει ἀναδιανομὴ μεταξὺ τῶν μικρῶν ἀγροτῶν. Θὰ μποροῦσε νὰ ἀνακτήσει στὴ συνέχεια τὴν ἀρχικὴ δαπάνη τους ἀπὸ τὶς δόσεις ποὺ καταβάλλονται ἀπὸ τοὺς νέους μικρὸ γαιοκτήμονες κατὰ τὴ διάρκεια μίας περιόδου 30 ἐτῶν. Ο Abul-Fath προσθέτει, "ἐξακολουθοῦν νὰ ὑπάρχουν σήμερα μόνο λίγα ἀπὸ τὰ πολὺ μεγάλα κτήματα ποὺ ἔχουν παραμείνει ἄθικτα γιὰ συγκεκριμένους σκοπούς, ὅπως ἡ πειραματικὴ καλλιέργεια καὶ ἡ μαζικὴ παραγωγὴ ὁρισμένων καλλιεργειῶν."
Ὁ ἀνταποκριτὴς τῆς Al-Ahram ραδιουργήθηκε ἐπίσης καὶ ἀπὸ ἄλλες ἀγροτικὲς μεταρρυθμίσεις. Οἱ γεωργικοὶ συνεταιρισμοὶ εἶχαν αὐξηθεῖ σὲ πάνω ἀπὸ 5.000, ἔξι φορὲς τὸν ἀριθμὸ ποὺ ὑπῆρχαν τὸ 1915. "Ὁ σκοπὸς αὐτῶν τῶν ὀργανώσεων εἶναι νὰ ἐπεκτείνουν τὰ δάνεια πρὸς τοὺς ἀγρότες ὡς ἀνταλλακτικὸ ἀπὸ τὰ συμπλέγματα τῶν τοκογλύφων. Ἐπιπλέον, ἀγοράζουν ὅλα τὰ γεωργικὰ ἐφόδια ποὺ χρειάζεται ἕνας γεωργὸς καὶ τὰ πωλοῦν σὲ αὐτὸν σὲ πολὺ λογικὲς τιμές. Τὸν βοηθοῦν νὰ διαθέτει τὴν παραγωγή του καὶ ἐκτελοῦν ὅλες τὶς ἄλλες ὑπηρεσίες τους πρὸς ὄφελος τοῦ ἀγρότη.
"Σὲ ἕνα ἀκόμη βῆμα πρὸς τὴν κατεύθυνση αὐτή, τὸ 1928, ἡ κυβέρνηση προέβη, μέσῳ μίας συμφωνίας μὲ τὴν Ἑλληνικὴ Ἐθνικὴ Τράπεζα, στὴ δημιουργία μίας ἀγροτικῆς τράπεζας, ἡ λειτουργία τῆς ὁποίας ἦταν νὰ ἐπεκτείνει τὰ δάνεια πρὸς τοὺς γεωργικοὺς συνεταιρισμοὺς καὶ νὰ βοηθήσει τοὺς μετανάστες γιὰ τὴν ἐγκατάστασή τους καὶ ἀνάληψη τῆς γεωργίας. Ἀπὸ τότε, ἡ τράπεζα "αὔξησε τὰ ἐπιπέδα της πιστοληπτικῆς ἱκανότητας τῶν γεωργικῶν ἐπενδύσεων, μείωσε τὰ ἐπιτόκια καὶ ἁπλουστεύθηκαν οἱ ὄροι πληρωμῆς τῶν δανείων πρὸς τοὺς ἀγρότες, καὶ ἔγινε ἀναδιάρθρωση τοῦ φορολογικοῦ συστήματος, ἔτσι ὥστε οἱ φόροι νὰ μὴν ἐκτιμοῦνται ἀπὸ τὴν παραγωγή, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν παραγωγικότητα τῆς γής".
Τέλος, ἡ κυβέρνηση προώθησε ἐνεργὰ γεωργικὴ ἐκπαίδευση στὴν ὕπαιθρο. Ἐκτὸς ἀπὸ τὴν κατασκευὴ σχολείων, ἱδρῦσε πειραματικὲς φάρμες, ἵδρυσε κέντρα γεωργικῆς συμβουλῆς καὶ δημιουργήθηκαν εἰδικὲς ὑπηρεσίες γιὰ τὴ διαφύλαξη μεγάλων καλλιεργειῶν ὅπως ὁ καπνός, οἱ ἐλιές, τὸ ἐλαιόλαδο καὶ συναφεῖς μεταποιητικὲς βιομηχανίες.
Εἴκοσι χρόνια νωρίτερα ὁ βιομηχανικὸς τομέας στὴν Ἑλλάδα ἦταν ἀμελητέος, γράφει ὁ Abul-Fath. Ὡστόσο, μετὰ τοὺς πολέμους στὰ Βαλκάνια, τo Μεγάλο Πολέμο καὶ μετὰ τὰ γεγονότα στὴν Τουρκία, "ἡ ἀξία τοῦ ἑλληνικοῦ νομίσματος μειώθηκε τόσο δραστικὰ ὥστε τὰ ξένα προϊόντα νὰ καθιστοῦν δυσβάσταχτα." Αὐτὸ ὑποχρέωσε τοὺς Ἕλληνες νὰ στρέψουν τὴν προσοχή τους στὴ βιομηχανία καὶ τὴν «ἀνάπτυξη ἐθνικῶν βιομηχανιῶν γιὰ τὴν κάλυψη τῶν πρωτογενῶν τους ἀναγκῶν". Καὶ συνεχίζει, "Ἀπὸ τὸ 1920 καὶ μετά, ἡ Ἑλλάδα μπορεῖ νὰ θεωρηθεῖ ὅτι κατέχει ἕναν βιομηχανικὸ κλάδο ἄξιό του ὀνόματός του. Ὁ τομέας αὐτός, μὲ τὴ σειρά του, δημιουργεῖ νέες βιομηχανίες, ὅπως τὴ παραγωγὴ δίσκων φωνογράφου, κλωστοϋφαντουργικὰ προϊόντα, ἐλαστικά, ἐξαρτήματα σωληνώσεων, μεταλλικὰ χρώματα, ταρταροῦγα μέρη , ἠλεκτρικοὺς λαμπτῆρες καὶ κλειδαριές.
"Ὁ λόγος ποὺ ἡ ἑλληνικὴ βιομηχανία ἀναπτύχθηκε τόσο ἀργά, σύμφωνα μὲ τὸν Abul-Fath, ἦταν ἡ ἔλλειψη τῶν πρώτων ὑλῶν καὶ τῶν ἐπενδυτικῶν κεφαλαίων σὲ συνδυασμὸ μὲ τὰ κακὰ μέσα μεταφορᾶς, τὰ ὑψηλὰ ἔξοδα μεταφορᾶς καὶ τὸν ἀνεπαρκῆ ἀριθμὸ καταρτισμένων ἐργαζομένων καὶ τεχνικῶν. Αὐτὰ ἦταν ἀκριβῶς τὰ προβλήματα ποὺ ἡ κυβέρνηση προσπάθησε νὰ διορθώσει "μὲ τὴ βοήθεια τῶν μεγάλων τραπεζῶν, οἱ ὁποῖες ἐπέκτηναν χιλιάδες ἑκατομμύρια δραχμὲς σὲ διάφορες βιομηχανικὲς ἐπιχειρήσεις". Ἐπιπλέον, ἡ κυβέρνηση βελτίωσε τὴν ὑποδομὴ μεταφορᾶς καὶ αὔξησε τὸν ἀριθμὸ σχολείων βιομηχανικῆς κατάρτισης καὶ ἐργαστηρίων προκειμένου νὰ διαδοθεῖ ἡ βιομηχανικὴ ἐκπαίδευση καὶ νὰ προσφέρει καθοδήγηση στοὺς κατασκευαστές".
Πρὸς τὸ συμφέρον τῆς προώθησης τῆς βιομηχανίας τὸ Ὑπουργεῖο Οἰκονομίας θεσπίσε νομοθεσία γιὰ τὴν προστασία τῆς ἐκκολαπτόμενης ἐγχώριας παραγωγῆς. Οἱ νόμοι ἐπηρέασαν τὰ πάντα ἀπὸ τὸ ἰδιοκτησιακὸ καθεστὼς ἰδιοκτησίας στὸν βιομηχανικὸ τομέα, μέχρι τὴ φορολογία. Ὅσον ἀφορᾶ τὸ τελευταῖο, φαίνεται ὅτι ἡ κυβέρνηση προώθησε μία σκληρὴ τελωνειακὴ πολιτική, "μὲ τὴν αὔξηση τῶν φόρων κατὰ τὴν εἰσαγωγὴ προϊόντων ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ ἀνταγωνιστοῦν μὲ τὶς ἐγχώριες βιομηχανίες καὶ μειώνοντάς τους στὰ μηχανήματα καὶ τὸν ἐξοπλισμὸ ποὺ ἀπαιτοῦνται γιὰ τὴν παραγωγὴ καὶ γιὰ ἐπενδύσεις σὲ νέες βιομηχανίες". Ἐπιπλέον, ἡ κυβέρνηση προσφέρει πολλὲς ὑπηρεσίες σὲ μεγάλες ἐπιχειρήσεις", μεταξὺ τῶν ὁποίων τὴ ἄδεια ἐκμετάλευσης τῆς κατάλληλης ἰδιωτικῆς ἢ κρατικῆς ἰδιοκτησίας ποὺ κρίνεται ἀπαραίτητη γιὰ τὴν κατασκευὴ ἑνὸς ἐργοστασίου". Ο Abul-Fath χωρίζει σὲ τρεῖς κατηγορίες τὶς βιομηχανίες τῆς Ἑλλάδας: ἐκεῖνες ποὺ ἔχουν προχωρήσει ἀρκετὰ γιὰ νὰ ὑποκαταστήσουν τὶς ἀνάγκες τῆς χώρας γιὰ εἰσαγωγὲς μίας σειρᾶς προϊόντων, αὐτὲς οἱ ὁποῖες δὲν ἔχουν ἀκόμη φθάσει στὸ ἀνάλογο ἐπίπεδο, καὶ αὐτὲς ποὺ πρέπει νὰ συνεχίσουν νὰ ἀναπτύσσονται μὲ στόχο τὴ μείωση τῆς ἐξάρτησης τῆς Ἑλλάδα τὶς εἰσαγωγές. Ἡ παραγωγὴ βιομηχανικῶν μηχανημάτων, γιὰ παράδειγμα, ἔπεσε στὴν δεύτερη κατηγορία.
Ο Abul-Fath δὲν αἰσθάνθηκε τὴν ἀνάγκη νὰ σταθεῖ στὸ ἑλληνικὸ ἐμπόριο, ἀναμφίβολα, ἐπειδὴ ἤξερε ὅτι οἱ ἀναγνῶστες τοῦ εἶχαν ἐπίγνωση τῆς ἱστορίας τῆς Ἑλλάδας καὶ τὴ φήμη της ὡς ἐμπορικῆς χώρας. Κατὰ τὴν περίοδο ποὺ ἔγραφε, ἡ Ἑλλάδα εἶχε ἕνα ἐμπορικὸ στόλο μὲ συνολικὴ χωρητικότητα τοῦ ἑνὸς ἑκατομμυρίου τόνων καὶ μισό. Ὡστόσο, πῆρε τὴν εὐκαιρία νὰ ἐπαινέσει τὶς προσπάθειες τῆς ἑλληνικῆς κυβέρνησης γιὰ τὴν προώθηση τοῦ ἐμπορίου, παρατηρώντας εἰδικότερα τὴν πλευρὰ τῶν ἐμπορικῶν ἐπιμελητηρίων ποὺ ἔπαιξαν μαγάλο ρόλο συμβάλλοντας στὸ ἄνοιγμα νέων ἀγορῶν γιὰ τὰ ἑλληνικὰ προϊόντα καὶ ἀνοίγοντας τὸ δρόμο γιὰ διμερῆ συναλλαγὲς ὡς ἡ πλέον εὐνοουμένη χώρα.
Κάποιος μπορεῖ νὰ φανταστεῖ ὅτι ἡ σειρὰ ἄρθρων τοῦ Abul-Fath θὰ βοηθοῦσε τοὺς ἀναγνῶστες τῆς Al-Ahram νὰ καταλάβουν γιατί ἡ μετανάστευση τῶν "Arwam (Ρωμιῶν)" στὴν Αἴγυπτο εἶχε βαθμιαία μειωθεῖ. Ἡ Ἑλλάδα κατάφερε ν' ἀσκεῖ μία κεντρομόλο, παρὰ φυγόκεντρη, δύναμη πάνω στὸ λαό της.
* Ὁ συγγραφέας εἶναι καθηγητὴς τῆς ἱστορίας καὶ ὁ ἐπὶ κεφαλῆς τοῦ Ἱστορικοῦ Κέντρου Μελετῶν τῆς Al-Ahram.
Ἀναμφίβολα δὲν ἦταν ἀπολύτως ἀπὸ "καθαρὴ εἰκασία" ποὺ πῆγε στὴν Ἑλλάδα. Οἱ Αἰγύπτιοι εἶχαν μία συλλογικὴ προκατάληψη γιὰ τοὺς Ἕλληνες. Στὸ βιβλίο του, "Οἱ Ἕλληνες τῆς Αἰγύπτου: Μία Ἱστορικὴ Μελέτη τοῦ Πολιτικὸ-Οἰκονομικοῦ τους ρόλου ἀπὸ τὸ 1805 μέχρι τὸ 1956, ὁ Sayed Ashmawi γράφει: "Ὁ Ἕλληνας γιὰ τὸν μέσο Αἰγύπτιο ἦταν κάποιος Δημήτρης ἢ Ἀποστόλης ποὺ ἔφτασε στὸ (Αἰγυπτιακὸ) χωριὸ ἕνας φτωχὸς ἄνθρωπος, ἄνοιξε ἕνα μικρὸ παντοπωλεῖο καὶ μέσα σὲ λίγα χρόνια ἔγινε ὁ ἰδιοκτήτης μίας μεγάλης ἐμπορικῆς ἐπιχείρησης μὲ ἐκτεταμένες ἰδιότητες.
"Εἶναι ἐνδιαφέρον ὅτι οἱ Αἰγύπτιοι ἀναφέρονται στοὺς Ἕλληνες ὡς "Ρούμοι (Ρωμιοί)", ἕνα ὄνομα ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὴ συμμετοχὴ τῆς Ἑλλάδας στὴν Βυζαντινὴ - ἢ Ἀνατολικὴ Ρωμαϊκὴ - Αὐτοκρατορία. Ἕνα ἔγγραφο ποὺ χρονολογεῖται ἀπὸ τὸ 1837 ἀναφέρεται στὸν Ἕλληνα ἀντιπρόσωπο στὴν Ἀλεξάνδρεια ὡς πρόξενο τῶν "Ρούμ". Στὸ βιβλίο "Khitat Al-Al-Tawfiqiya (Νέα σχέδια γιὰ τὴν Αἴγυπτο κάτω ἀπὸ τὸν Tawfiq, 1886-89), ὁ Ali Mubarak ἔγραψε ὅτι τὸ 1840 ὑπῆρχαν 5.000 "Ρούμοι" στὴν Αἴγυπτο, ἐκ τῶν ὁποίων 3.000 εἶχαν γεννηθεῖ στὴ χώρα καὶ 2.000 ἦταν νεοαφιχθέντες γιὰ τὴν ἄσκηση τοῦ ἐμπορίου. Ὁ διάσημος αὐτὸς κυβερνητικὸς ἐπίσημός του 19 οὐ αἰῶνα, προσθέτει ὅτι ἡ περιοχὴ τοῦ Καΐρου, στὴν ὁποία πολλοὶ ἀπὸ αὐτοὺς ζοῦσαν ἦταν γνωστὴ ὡς Rum Alley (Συνοικία τῶν Ρωμιῶν). Ὑπάρχουν ἐνδείξεις ὅτι αὐτὴ ἡ συνοικία ἦταν κατὰ κύριο λόγο ἑλληνικὴ τουλάχιστον ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῶν Φατιμίδων. Στὴν περιγραφή του γιὰ αὐτὴ τὴ συνοικία, ὁ μεσαιωνικὸς ἱστορικός, Al-Maqrizi, ἔγγραψε γιὰ τὴν ὕπαρξη γυναικείου μοναστηριοῦ "ποὺ ἐξακολουθεῖ νὰ ὑφίσταται καὶ ποὺ τὸ ἐπισκέπτονται συχνὰ μουσουλμάνες γυναῖκες, διότι λέγεται ὅτι περιέχει πηγάδι τοῦ ὁποίου τὰ νερὰ πιστεύεται ὅτι θεραπεύουν τὶς ἀσθένειες". Τέλος, γιὰ μία πηγὴ τοῦ 20 οὐ αἰῶνα, στρεφόμαστε στὰ ἀπομνημονεύματα τοῦ πρίγκηπα Omar Touson, ποὺ θυμᾶται τὸν παππού του, τὸν Mohamed Ali, ν΄ἀναφέρεται στὴν ἧττα τῶν Ὀθωμανῶν ἀπὸ ἑλληνικὲς δυνάμεις στὴ μάχη τῆς Ἂλ-Mura. "Τοὺς προειδοποίησα [τὶς Ἀρχὲς τῶν Ὀθωμανῶν] ὅτι αὐτὸ θὰ ἦταν τὸ ἀποτέλεσμα, γιατί ξέρω καλύτερα ἀπὸ τὸν καθένα τὸ χαρακτῆρα τῶν Ρωμιῶν," ὁ Omar θυμᾶται νὰ τοῦ λέγει ὁ παππούς του.
Ἐπιστρέφοντας στὸν Ashmawi, βρίσκουμε στὸ βιβλίο τοῦ μία ἐξαίσια ἀναφορὰ ἀπὸ ἕναν ξένο συγγραφέα γιὰ τὴ βῆμα πρὸς βῆμα ἄνοδο τοῦ Ἕλληνα μπακάλη: "Τὴ νύχτα, κοιμᾶται πίσω ἀπὸ τὸν πάγκο. Φορᾶ μία ἀκάθαρτη ποδιά. Χρησιμοποιεῖ τὰ πενιχρὰ κέρδη του γιὰ νὰ ἀγοράσει ἄλλα ἐμπορεύματα. Ζεῖ σχεδὸν χωρὶς νὰ ξωδεύει τίποτα. Δανείζει χρήματα στοὺς ἀγρότες μὲ ὑπερβολικοὺς τόκους. Ἀγοράζει γῆ γιὰ τὸ ἐμπόριο βαμβακιοῦ. Συσσωρεύει ἕνα ἐκπληκτικὸ πλοῦτο ὅταν μόλις χθές, ὅταν ἦρθε γιὰ πρώτη φορὰ στὴν Αἴγυπτο, μετὰ βίας μποροῦσε νὰ προμηθευτεῖ τὸ καθημερινό του ψωμί.
Σύμφωνα μὲ τὸν Ashmawi, πολλοὶ Ἕλληνες ἐπένδυσαν τὶς οἰκονομίες ποὺ συσσωρεῦσαν μέσῳ τοῦ ἐμπορίου, στὴν ἀνάκτηση γὴς ποὺ εἶχαν τὴ δυνατότητα νὰ πάρουν κάτω ἀπὸ τὸ πλαίσιο ἑνὸς συστήματος, τὸ ὁποῖο εἰσήχθη ἀπὸ τὸν Mohamed Ali, τῶν ἐπιχορηγήσεων γιὰ ἀκαλλιέργητη γῆ. Ἐπάνω σὲ αὐτὰ τὰ ἐδάφη εἰσήγαγαν πολλὲς νέες καλλιέργειες ἢ εἴδη καλλιεργειῶν, ἕνα ἐκ τῶν ὁποίων ἦταν καὶ τὸ περιζήτητο μακρόβιο εἶδος βαμβακοὺ ποὺ εἶναι γνωστὸ μὲ τὸ ἑλληνικό του ὄνομα: Σακκελαρίδη.
Ἡ ἄλλη ὄψη αὐτοῦ του ἐπιχειρηματικοῦ πνεύματος, ὅμως, ἦταν ἡ κακὴ φήμη ποὺ ὁ Ἕλληνας εἶχε ἀποκτήσει στὴν ὕπαιθρο γιὰ τὶς πρακτικὲς ποὺ χρησιμοποιοῦσε ὅταν δάνειζε χρήματα. Ἡ ἀναφορὰ ποὺ παρατίθενται ἀπὸ τὸν Ashmawi συνεχίζει: "Ἀρχίζει νὰ συγκεντρώνει χρήματα μέσῳ τῆς τοκογλυφίας. Ὅταν ἡ ἐπιχείρησή του εἶναι σὲ σταθερὴ βάση, δανείζεται χρήματα ἀπὸ τοὺς ἐμπόρους τῆς Ἀλεξάνδρειας. Ξαφνικά, ἀπὸ τὴ μία μέρα στὴν ἄλλη γίνεται τραπεζίτης παίζοντας σὲ χρυσό. Τότε, ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἦρθε στὸ (Αἰγυπτιακὸ) χωριὸ ξυπόλυτος καὶ μόνο μὲ τὰ ροῦχα ποὺ εἶχε στὴν πλάτη του, χτίζει ἕνα παλάτι, τὸ ὁποῖο χρησιμεύει ὡς ἕδρα γιὰ νὰ διευθύνει τὶς ἐπιχειρήσεις του καὶ ὅπου οἱ ἀγρότες ἔρχονται γιὰ νὰ τοῦ σκύψουν τὸ κεφάλι, στὸν khawaga [ἀφέντη]. Καὶ μόνο τὸ θέαμα αὐτῶν τῶν ἐκμεταλλευτῶν σὲ κάνει ν΄ἀνατριχιάζεις. Πλήρως ἀγράμματοι, οἱ ψυχὲς τοὺς εἶναι γεμάτες μὲ ἀκόρεστη ἀπληστία, οἱ καρδιές τους δὲν γνωρίζουν ἔλεος καὶ τὸ αἷμα τους δὲν περιέχει οὔτε μία σταγόνα συμπόνιας. "
Ἡ ἀστικὴ ἐκδοχὴ τοῦ Ἕλληνα τὰ πῆγε κάπως καλύτερα στὸ αἰγυπτιακὸ μυαλό. Ἐνῷ ἀκόμα μπακάλης, τὸ κατάστημα τοῦ ἦταν τὸ πιὸ ἀξιοσέβαστο καὶ βρισκόταν στὶς πιὸ ἀξιοσέβαστες ἀστικὲς συνοικίες. Πολὺ καθαρότερο καὶ ἐφοδιασμένο πολὺ καλύτερα ἀπὸ ἐκεῖνο τοῦ ὁμόλογού του στὴν ὕπαιθρο, ἐδῶ θὰ μποροῦσε κανεὶς τακτικὰ νὰ βρεῖ ἐμπορεύματα ποὺ δὲν ἦταν διαθέσιμα ἀλλοῦ, ἂν μὴ τί ἄλλο ἕνα ἐκ τῶν ὁποίων ἦταν τὸ εἰδικὸ τυρὶ ποὺ ἀπέκτησε τὸ ὄνομα "gibna roumi" (ἑλληνικὸ τυρί, δηλαδὴ ἡ φέτα).
Οἱ Ἕλληνες στὶς πόλεις εἶχαν διακλαδωθεῖ σὲ ἄλλες δραστηριότητες, ἰδίως στὸν τομέα τῶν ξενοδοχείων καὶ καφετέριες. Τὰ Εὐρωπαϊκοῦ στὺλ καφὲ ποὺ ἄνοιξαν ἔγιναν ἐξαιρετικὰ δημοφιλὴς καὶ πολλὲς ἀπὸ τὶς ἄλλες ἐπιχειρήσεις τοὺς ἦταν ἐξίσου ἐπιτυχῆ. Πολλὰ ἐξακολουθοῦν νὰ φέρουν τὰ ὀνόματα τῶν ἀρχικῶν ἰδιοκτητῶν τους: τὸ κατάστημα ρούχων Avirino, τὸ ξενοδοχεῖο Antoniades καὶ τὸ θέατρο Zizinya, γιὰ νὰ ἀναφέρουμε μερικά.
Διαβάζοντας τὸν Ashmawi, κάποιος σχηματίζει τὴν ἐντύπωση ὅτι οἱ Ἕλληνες τῆς Αἰγύπτου ἔκαναν ἐλάχιστα γιὰ νὰ βελτιώσουν τὴν εἰκόνα τοὺς κατὰ τὴ διάρκεια τῆς βρετανικῆς εἰσβολῆς τῆς Ἀλεξάνδρειας τὸ 1882. "Πολλοὶ σύγχρονοι συγγραφεῖς", γράφει, "ἔκαναν λόγο γιὰ τὴν προθυμία τοῦ ἑλληνικοῦ ὄχλου καὶ τὴ φρενίτιδα τῶν Ἰταλῶν νὰ ἀγοράσουν ὄπλα καὶ τουφέκια". Μία ἄλλη πηγὴ κατηγορεῖ τοὺς ἀλλοδαποὺς γιὰ τὰ γεγονότα τῆς 11ης Ἰουνίου, "εἰδικὰ οἱ Ἕλληνες εἶναι γνωστοὶ γιὰ τὴν κλίση τους νὰ δημιουργοῦν προβλήματα καὶ φασαρία".
Αὐτὴ εἶναι ἡ εἰκόνα ποὺ ὁ Mahmoud Abul-Fath ἔφερε μαζί του στὸ ταξίδι του στὴ «Γῆ τῶν Αl-Arwam» (ὁ πληθυντικὸς γιὰ τοὺς Ρωμιούς), τὸ φθινόπωρο τοῦ 1931. Δὲν εἶναι λοιπὸν περίεργο ὅτι ὑπῆρχε μία τεράστια διαφορὰ ἀνάμεσα σὲ αὐτὸ ποὺ ἀνέμενε καὶ σὲ αὐτὸ ποὺ εἶδε. Πράγματι, αὐτὸ γράφει στὸ ἐναρκτήριο ἄρθρο τῆς σειρᾶς του. Αὐτὴ ἡ χώρα "διαφέρει ριζικὰ ἀπὸ τὴν εἰκόνα ποὺ εἶχα στὸ μυαλό μου", γράφει. "Ναί, ἡ Ἑλλάδα ἦταν ὀπισθοδρομικὴ πρὶν ἀπὸ λίγα χρόνια καὶ οἱ Ἕλληνες κοιμόντουσαν βαθιά. Ὅπως καὶ ἐμεῖς, ἐμπαίζονταν γύρω ἀπὸ τὶς πολιτικὲς διαμάχες τῶν κομμάτων. Ζοῦσαν ἀπὸ τὴν πολιτική, γιὰ τὴν πολιτικὴ καὶ μέσῳ τῆς πολιτικῆς. Ἀλλὰ ἔχουν μάθει κάτι ποὺ μέχρι τώρα ἐμεῖς ἔχουμε ἀποτύχει νὰ κάνουμε ἀντιληπτό, αὐτὸ εἶναι ὅτι τὸ ἔθνος ἀντικαθιστᾶ ὅλα τὰ ἄλλα θέματα καὶ ὅτι τὰ προσωπικὰ καὶ κομματικὰ συμφέροντα, ὅσο μεγάλα κι ἂν εἶναι, ἔχουν δευτερεύοντα λόγο προστὰ στὴν εὐημερία τοῦ ἔθνους."
Στὴ συνέχεια κάνει παρατηρήσεις σχετικὰ μὲ τὶς ἐκδηλώσεις προόδου ὅσον ἀφορᾶ τὴ «Γῆ τῶν Αl-Arwam (Ρωμιῶν)." Οἱ πόλεις εἶχαν ἀναβιωθεῖ καὶ ἀναζωογονηθεῖ μὲ καινούργιους καὶ πλατιοὺς δρόμους καὶ μεγάλους χώρους ποὺ μετατράπηκαν σὲ δημόσια πάρκα καὶ κήπους. Ὑπῆρχαν κουνούργια νοσοκομεῖα ποὺ εἶχαν κατασκευαστεῖ καὶ ἐξοπλιστεῖ μὲ τὰ πλέον πρόσφατα σχέδια καὶ καινούργια σχολεῖα τοῦ κάθε εἴδους - γιὰ τὴν ἀκαδημαϊκή, τεχνική, τὴ γεωργικὴ καὶ τὴν ἐμπορικὴ - εἶχαν φυρτώσει παντοῦ καὶ παρεῖχαν τὰ τελευταία προγράμματα σπουδῶν. Τεράστιες ἐπενδύσεις εἶχαν τοποθετηθεῖ στὴ ξενοδοχειακὴ βιομηχανία, σὲ κέντρα ἰαματικῶν πηγῶν, στὶς παραθαλάσσιες καὶ ὀρεινὲς περιοχές, μὲ στόχο τὴν προσέλκυση διάφορων τύπων τουριστῶν. Ἦταν, ἐπίσης, ἐντυπωσιασμένος ἀπὸ τὴν ἄνθηση τῆς βιομηχανίας καὶ τῆς γεωργίας καὶ ἀπὸ τὰ "ἐμπορικὰ πλοῖα ποὺ διασχίζουν τὴν ἀνοικτὴ θάλασσα, ἀπὸ τὰ λιμάνια τῆς Μεσογείου πέρα ἀπὸ τὸν Ἀτλαντικὸ πρὸς τὶς ἀκτὲς τῆς Ἀμερικῆς. Ὅλο αὐτὸ συνεπάγεται στὴν ἐπέκταση τῆς διακίνησης τοῦ ἐμπορίου".
Σὲ ἕνα δεύτερό του ἄρθρο, ὁ Abul-Fath συγκρίνει τὴν ἑλληνικὴ καὶ τὴν αἰγυπτιακὴ ἀνώτερη τάξη, κατηγορώντας τὴν τελευταία γιὰ τὴν ἀποτυχία της νὰ συμβάλει στὴν πρόοδο τοῦ ἔθνους. "Δὲν ὑπάρχει οὔτε ἕνας πλούσιος Ἕλληνας στὴν Ἑλλάδα ἢ στὸ ἐξωτερικὸ ποὺ δὲν ἔχει μοιραστεῖ τὸν πλοῦτο του μὲ τὸ ἔθνους του καὶ ποὺ δὲν ἔχει κληροδοτήσει τὴ χώρα του μὲ ἕνα ἢ περισσότερα ἱδρύματα ποὺ θὰ τιμοῦν τ' ὄνομά του γιὰ ὅλη τὴν αἰωνιότητα γιὰ τὴν ἰσχυρὴ ὑποστήριξη ποὺ ἔδωσε στὸ κτίσημο τῆς ἀναβίωσης τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους .
Μεταξὺ αὐτῶν τῶν μεγαλόψυχων εὐεργετῶν ἦταν ὁ χρηματοδότης Ἀνδρέας Συγγρὸς ποὺ "πρὶν ἀπὸ ἀρκετὰ χρόνια ἀφιέρωσε 60 ἑκατομμύρια χρυσὲς δραχμές, ἢ περίπου 2,5 ἑκατομμύρια Αἰγυπτιακὲς λίρες, γιὰ νὰ φέρει πόσιμο νερὸ τὴν Ἀθῆνα" καὶ ὁ ὁποῖος "ἔδωσε στὸ κράτος ἕνα πλούσιο κῆπο καὶ ἕνα τεράστιο ἀγρόκτημα κοντὰ στὴν πρωτεύουσα γιὰ πειραματικοὺς σκοποὺς τῆς γεωργικῆς πρακτικῆς ἐκπαίδευσης". Ἕνας ἄλλος, ὁ Γεώργιος Ἀβέρωφ, δώρισε ἕνα θωρακισμένο καταδρομικὸ στὸν ἑλληνικὸ στόλο καὶ κατασκεύασε ἕνα τεράστιο γήπεδο (τὸ Καλλιμάρμαρο) μὲ 40.000 θέσεις θεατῶν. Μετὰ ὑπάρχει ὁ Ἡρακλῆς Βόλτος, ὁ ἔμπορος βαμβακιοῦ ἀπὸ τὴν Ἀλεξάνδρεια ποὺ κληροδότησε 100, 000 Αἰγυπτιακὲς λίρες στὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν καὶ ὁ Pasikha, ἕνας ἔμπορος βαμβακιοῦ ἀπὸ τὸ Καφρ Ἐλ–Ζαγιὰτ ποὺ κληροδότησε 150, 000 Αἰγυπτιακὲς λίρες γιὰ τὴν ἀναβίωση τῆς μουσικῆς στὴν Ἑλλάδα. Ἕνας ἄλλος, ὁ Ἰωάννης Δημητρίου, ὁ ὁποῖος ἔζησε στὴν Ἀλεξάνδρεια γιὰ ἕνα σημαντικὸ μέρος τῆς ζωῆς του, δώρισε τὴ συλλογὴ τῶν πολύτιμων αἰγυπτιακῶν ἀρχαιοτήτων ποὺ εἶχε στὸ Μουσεῖο Ἀθηνῶν. Τέλος, ὑπῆρχαν οἱ ἀδελφοὶ Βαλλιάνου, Ρωμιοὶ κάτοικοι Λονδίνου, οἱ ὁποῖοι ἔχτισαν τὴν Ἐθνικὴ Βιβλιοθήκη τῆς Ἀθήνας, καὶ ἡ οἰκογένεια Satanato, Ρωμιοὶ ἀπὸ τὴ Ρουμανία, ποὺ κατασκευάσαν στὴν Ἑλλάδα Ἐθνικὴ Ναυτικὴ Ἀκαδημία.
Ο Abul-Fath συνεχίζει: "Πόσα αἰγυπτιακὰ ὀνόματα μποροῦμε νὰ καταγράψουμε μαζὶ μὲ αὐτὰ τὰ ἑλληνικὰ ὀνόματα; Δυστυχῶς, φαίνεται ὅτι ἐμεῖς (οἱ Αἰγύπτιοι) εἴμαστε πολὺ φτωχοὶ σὲ εὐεργέτες. Πολὺ λίγοι ἀπὸ τοὺς πλουσίους μας ἔχουν χωριστεῖ ἀκόμη καὶ μὲ ἕνα μικρὸ μέρος τοῦ πλούτου τους, γιὰ νὰ τὸ δωρίσουν στὸ ἔθνος . Οἱ περισσότεροι ἄλλοι δὲν αἰσθάνονται τὴν παραμικρὴ ἔγνοια γιὰ τὴν εὐημερία τοῦ ἔθνους καὶ κάθε ἀνησυχία ποὺ ἔχουν γὶ αὐτὴ τὴν εὐημερία, προέρχεται ἀπὸ τὸ πῶς θὰ μποροῦσε νὰ χρησιμεύσει στὴν προσωπική τους ἐξυπηρέτηση. Ἔτσι, ἐὰν συμμετέχουν στὸ ἐθνικὸ κίνημα, ἡ συμμετοχὴ τοὺς περιορίζεται σὲ λόγια καί, αὐτό, μόνο γιὰ τὴν ἐμφάνιση καὶ τὴ φθηνὴ φήμη. Ὑπάρχουν ὀνόματα ποὺ ἀντηχοῦν στὸν Τύπο ἀπὸ καιρὸ σὲ καιρό. Τὰ στοιχεῖα ἀκινήτων ἀποκαλύπτουν ὅτι τοὺς ἀνήκουν χιλιάδες feddans (ἑκτάρια γὴς) καὶ δεκάδες κτίρια, καὶ ἑκατοντάδες χιλιάδες λίρες, σὲ τραπεζικὲς καταθέσεις. Ὡστόσο, στὸ δημόσιο μητρῷο φιλανθρωπίας εἶναι σπάνιο νὰ βρεθεῖ ἕνα γρόσι νὰ καταγράφεται δίπλα στὰ ὀνόματά τους." Ο Abul-Fath καταλήγει τὴν ἐπίπληξή του μὲ μία ἔκκληση πρὸς τοὺς πλούσιους αἰγυπτίους ν' ἀνοίξουν πορτοφόλι τους καὶ νὰ ἀφυπνίσουν τὸ αἴσθημα πατριωτισμοῦ τους.
Στὸ τρίτο ἄρθρο του, ὁ ἀνταποκριτὴς τῆς Al-Ahram συζητᾶ γιὰ τὶς πολιτικὲς καὶ ἐμπορικὲς σχέσεις μεταξύ της Αἰγύπτου καὶ τῆς Ἑλλάδας. Ἡ ἱστορία τῶν δύο χωρῶν χρονολογεῖται χιλιάδες χρόνια. "Οἱ ἱστορίες τῶν δύο ἐθνῶν εἶναι σὲ μεγάλο βαθμὸ ἀλληλένδετες", γράφει. "Γιὰ γενεὲς καὶ αἰῶνες, κάθε φορᾶ ποὺ μία θύελλα τοὺς ἔπληξε, ἡ φιλία τοὺς ξανάρχιζε καὶ πάλι σὲ μία στενότερη καὶ πιὸ σταθερὴ βάση ἀπὸ ὅ, τί πρίν." Ἡ καλύτερη μαρτυρία γιὰ τὴ σχέση αὐτή, κατὰ τὴ γνώμη του, ἦταν ἡ μεγάλη ἑλληνικὴ κοινότητα στὴν Αἴγυπτο. "Ἡ πίστη αὐτῆς τῆς κοινότητας γιὰ τὴν δεύτερη πατρίδα τοὺς ἦταν τόσο μεγάλη, ὥστε πολλοὶ ἀπὸ αὐτοὺς ἔχουν πλήρως ἀφομοιωθεῖ στὴν αἰγυπτιακὴ ζωή. Στὴν αἰγυπτιακὴ ὕπαιθρο, ἑκατοντάδες, ἂν ὄχι χιλιάδες Arwam (Ρωμιοὶ) δὲν ἔχουν δεῖ ποτὲ τὴ χώρα καταγωγῆς τους καὶ πιθανότατα θὰ ζήσουν τὸ ὑπόλοιπό της ζωῆς τοὺς ἐδῶ στὴν Αἴγυπτο. Ἄλλοι ἔφεραν μαζί τους τὴν Αἴγυπτο μὲ τὴν ἐπιστροφή τους στὴν Ἑλλάδα. Ἔξω ἀπὸ τὴν Ἀθῆνα βρίσκεται ἕνα ἀρχοντικὸ μὲ ἐκπληκτικὴ ὀμορφιά. Ἀνήκει σὲ ἕναν πλούσιο Ρωμιὸ ποὺ ἔχει αἰγυπτιακὴ ὑπηκοότητα καὶ ποὺ τὴν διατήρησε ἀκόμη καὶ μετὰ τὴν ἐπιστροφή του στὴν μητρική του γῆ. Μπορεῖτε νὰ δεῖτε τὸ ἀγωνιστικὸ αὐτοκίνητό του μέσα στοὺς δρόμους τῆς Ἀθήνας μὲ τὴν αἰγυπτιακὴ σημαία νὰ κυματίζει πάνω του."
Ἡ Αἴγυπτος εἶχε πάντοτε ἰσχυρὲς ἐμπορικὲς σχέσεις μὲ τὴν Ἑλλάδα, συνεχίζει ὁ Abul-Fath . Πρὶν ἀπὸ τὴ σημερινὴ οἰκονομικὴ κρίση ὁ ὄγκος τῶν διμερῶν ἐμπορικῶν συναλλαγῶν ὑπερέβη τὸ 1.5 ἑκατ. λίρες Αἰγύπτου "Ἐμεῖς ἑξάγουμαι στὴν Ἑλλάδα μεγάλες ποσότητες ρυζιοῦ, λαχανικῶν, ἀκατέργαστων δερμάτων καὶ ἄσφαλτο. Ἡ Ἑλλάδα ἦταν ὁ ὄγδοος μεγαλύτερος εἰσαγωγέας αἰγυπτιακοῦ ρυζιοῦ καὶ ὁ τρίτος μεγαλύτερος εἰσαγωγέας αἰγυπτιακῶν δερμάτων, μὲ τὸ σύνολο τῶν ἀγορῶν τοῦ ἐν λόγῳ προϊόντος νὰ ὑπερβαίνει τὶς 550, 000. Αἰγυπτιακὲς λίρες". Ἐκτὸς ἀπὸ τὰ τυριὰ καὶ τὰ ἀλκοολούχα ποτά, οἱ εἰσαγωγὲς τῆς Αἰγύπτου ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα περιλαμβάνονται ἀπὸ καπνό, σταφύλια, σταφίδες, σῦκα, ἀμύγδαλα, σαποῦνι καὶ χρυσό. Οἱ ἐτήσιες εἰσαγωγὲς τῆς ἀνῆλθαν πάνω ἀπὸ ἕνα ἑκατομμύριο λίρες.
Ο Abul-Fath κάνει μία ἐνδιαφέρουσα παρατήρηση. Ἂν καὶ ἡ παγκόσμια ὕφεση ἔφερε τὴ δραστικὴ μείωση τῶν εἰσαγωγῶν τῆς Ἑλλάδα ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο τὸ ἀντίστροφο δὲν ἰσχύει. Ἐνῷ ὁ ὄγκος τῶν αἰγυπτιακῶν ἐξαγωγῶν πρὸς τὴν Ἑλλάδα κατρακύλησε σὲ 265, 000 Αἰγυπτιακὲς λίρες, οἱ εἰσαγωγὲς τῆς Αἰγύπτου ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἔπεσαν μόνο κατὰ 912, 000 Αἰγυπτιακὲς λίρες. "Ἐὰν ἡ Ἑλλάδα μείωσε τὶς ἀγορές της ἀπὸ ἐμᾶς πάνω ἀπὸ τὸ ἥμισυ, ἐνῷ οἱ ἀγορές μας ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα παραμένουν σχεδὸν στὰ ἴδια ἐπίπεδα, αὐτὸ ὀφείλεται στὸ γεγονὸς ὅτι οἱ Ἕλληνες εἶναι οἱ σοφότεροι καὶ πιὸ ἀποφασιστικοί. Ὅταν ἡ κρίση ἐντάθηκε, ἕσφιξαν τὰ ζωνάρια τους. Μείωσαν τὶς ἀνάγκες τους ἀπὸ τὴν ἐξωτερικό, περνώντας μὲ αὐτὰ ποὺ παράγει ἡ χώρα τους, φθάνοντας ἔτσι σὲ μία ἰσορροπία τῶν ἐμπορικῶν συναλλαγῶν τους ποὺ ἐξασφαλίζει ὅτι τὰ χρήματά τους δὲν θὰ διαρρεύσουν ἔξω ἀπὸ τὰ ταμεῖα τους γιὰ νὰ πᾶνε σὲ ξένες χῶρες. " Ἕνα μάθημα ποὺ φαίνεται ὅτι ἔχουμε ἀκόμη νὰ μάθουμε.
Μία πιὸ σκοτεινὴ πλευρὰ τῶν ἑλληνοαιγυπτιακῶν σχέσεων ἐμφανίζεται σὲ ἕνα τέταρτο ἄρθρο ἀφιερωμένο στὸ λαθρεμπόριο ναρκωτικῶν. "Ὁ Πειραιᾶς", γράφει ὁ Abul-Fath, "εἶχε γίνει σημεῖο διέλευσης μεταφορᾶς παράνομων ναρκωτικῶν στὴν Αἴγυπτο. Ἕνας Ἕλληνας ὑπάλληλος ποὺ ἐμπλέκεται στὴν καταπολέμηση τοῦ λαθρεμπορίου ναρκωτικῶν του εἶπε τὰ ἑξῆς γιὰ μία συνομιλία ποὺ εἶχε μὲ ἕναν διαβόητο βαρόνο ναρκωτικῶν στὸν Πειραιά. Ὁ ἐπίσημος εἶπε, "Εἶσαι ἕνας πλούσιος ἄνθρωπος. Γιατί πρέπει νὰ ἐργάζεσε στὸ λαθρεμπόριο, τὸ ὁποῖο γνωρίζεις ὅτι εἶναι πολὺ ὑποτιμητικὸ καὶ ἕνα ἐπικίνδυνο ἐμπόριο;" Ὁ ἔμπορος ναρκωτικῶν ἀπάντησε, "Βρίσκω μία διέγερση ποὺ δὲν μπορῶ νὰ βρῶ σὲ ὁποιαδήποτε ἄλλου ἤδους δουλειά."
Εὐτυχῶς, ἡ ἑλληνικὴ κυβέρνηση καταβάλλει κάθε δυνατὴ προσπάθεια γιὰ τὴν προστασία τῶν Αἰγυπτίων ἀπὸ τὰ ἐπιβλαβεῖ ναρκωτικά. "'Ἔχει ἀπαγορεύσει τὴν καλλιέργεια τοῦ χασίς, σύμφωνα μὲ μία συμφωνία ποὺ ὑπέγραψε μὲ τὴν Αἴγυπτο. Ἀλλὰ περισσότερο, ἔχει κάνει αὐστηρότερη ἐπιτήρηση καὶ κάθε φορᾶ ποὺ ἀνακαλύπτει μία παράνομη φυτεία ἀπὸ χασὶς σ' ἕνα χωράφι, τὴν καταστρέφει ἀμέσως." Ὡστόσο, ἀπαιτοῦνται περαιτέρω ἀντίδοτα καὶ ὁ Abul-Fath συνέστησε δύο. Πρῶτον, ἡ αἰγυπτιακὴ κυβέρνηση θὰ πρέπει νὰ θεσπίσει θέσεις ἐπιτήρησης στὰ μεγάλα ἑλληνικὰ λιμάνια. "Γνωρίζουμε ὅτι οἱ αἰγυπτιακὲς ἀρχὲς ἐπὶ τοῦ παρόντος κάνουν ἐλάχιστα γιὰ νὰ ἐλέγξουν αὐτὸ τὸ διαβολικὸ ἐμπόριο. Ἐπιπλέον, τὰ Αἰγυπτιακὰ προξενεῖα δὲν διαθέτουν ἐπαρκῆ μέσα στὴ διάθεσή τους, ἀλλὰ πρέπει νὰ βασίζονται στὶς ἀναφορὲς ποὺ ἔρχονται σ 'αὐτὰ ἀπὸ ἄτομα τὰ ὁποῖα εἴτε ποθοῦν μία ἀνταμοιβὴ εἴτε ἐπειδὴ διψοῦν γιὰ ἐκδίκηση ἐναντίον συναδέλφων τους στὴν ἐπιχείρηση τοῦ λαθρεμπορίου. " Δεύτερον, προτρέπει τὴν αἰγυπτιακὴ ἀκτοφυλακὴ νὰ ἐντείνει τὶς περιπολίες της καὶ νὰ τὶς ἐπεκτείνει πέρα ἀπὸ τὰ λιμάνια ποὺ οἱ λαθρέμποροι τείνουν νὰ ἀποφεύγουν ἔτσι κι ἀλλιῶς.
Ο Abul-Fath ἀφιέρωσε τὰ τελευταία τρία ἄρθρα του στὴν μεγάλη πρόοδο ποὺ εἶχε ἐπιτευχθεῖ στὴν Ἑλλάδα γιὰ τὴν οἰκονομική της ἀνάπτυξη . Τὸ ὅτι ἐνίωθε ὅτι ἡ Αἴγυπτος σημείωσε σημαντικὴ καθυστέρηση ἦταν ἐμφανὴς ἀπὸ τὶς συχνὲς ἐκκλήσεις του πρὸς τοὺς συμπατριῶτες του νὰ μιμηθοῦν τὸ παράδειγμα τῶν "Arwam" (Ρωμιῶν).
Στρέφεται πρῶτα στὴ γεωργία καὶ ἀρχίζει μὲ μία σύντομη περιγραφὴ τῆς γεωγραφικῆς καὶ δημογραφικῆς διάταξης τῆς Ἑλλάδα. "Ἡ Ἑλλάδα", γράφει, "εἶναι μία μεγάλη χερσόνησος ποὺ περιτριγυρίζεται ἀπὸ τὰ νερὰ τῆς Μεσογείου καὶ διαχωρείζεται σὲ τρεῖς μεγάλες ἑνότητες. Ἡ πρώτη περιλαμβάνει τὴ Μακεδονία, τὴν Ἠπεῖρο καὶ τὴ Θεσσαλία. Ἡ δεύτερη παρατείνεται ἀπὸ τὰ νότια σύνορα τῶν ἐπαρχιῶν αὐτῶν πρὸς τὸν Κορινθιακὸ Κόλπο καὶ ἡ τρίτη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Πελοπόννησο. Ἐπιπλέον, ἡ Ἑλλάδα κατεῖχε πολλὰ νησιά. Ἡ συνολική της ἔκταση ἦταν 127 τετραγωνικὰ χιλιόμετρα, σὲ ἀντίθεση μὲ περίπου ἕνα ἑκατομμύριο τετραγωνικὰ χιλιόμετρα τῆς Αἰγύπτου.
Μετὰ τὸ Ἃ' Παγκοσμίο Πολέμο, ὁ πληθυσμὸς στὴν Ἑλλάδα ἀνερχόνταν σὲ πέντε ἑκατομμύρια, ἂν καὶ αὐξήθηκε κατὰ ἕνα ἑκατομμύριο καὶ ἕνα τέταρτο μετὰ τὴν ἐκδίωξη τῶν Ἑλλήνων ἀπὸ τὴν Τουρκία. Οἱ Ἕλληνες οἱ ἴδιοι εἶναι ἕνας "ὁμοιογενὴς λαός, σὲ ἀντίθεση μὲ τοὺς λαοὺς τῶν Βαλκανίων. Ἡ χώρα δὲν ἔχει σημαντικὲς θρησκευτικές, γλωσσικὲς ἢ ἐθνοτικὲς μειονότητες, καὶ ὅτι ὑπάρχει ἀπὸ αὐτὲς ἀντιστοιχοῦν σὲ λιγότερο ἀπὸ πέντε ἢ ἔξι τοῖς ἑκατὸ τοῦ πληθυσμοῦ. Αὐτὲς οἱ μειονότητες, ἐξάλλου, ἔχουν βαθμιαία συρρικνωθῆ δυνάμει τοῦ δικαίου τῆς ἀντικατάστασης πληθυσμοῦ ἢ λόγω τῆς ἐξομοίωσης."
Ἡ γεωργία ἦταν ὁ πρωτογενὴς τομέας τῆς Ἑλλάδα, μὲ τὶς ἐξαγωγὲς στὸν τομέα αὐτὸ νὰ ἀποτελοῦν τὰ τρία τέταρτά του ἐμπορίου της. "Ἦταν ἑπομένως φυσικὸ ὅτι ἡ κυβέρνηση θὰ ἑστίαζε ἰδιαίτερη προσοχὴ στὴν ἀνάπτυξη τῆς γεωργίας μέσῳ τῆς διευκόλυνσης ἀπὸ διάφορα κανάλια γιὰ ἐπενδύσεις, τὴν προώθηση σύγχρονων μεθόδων καλλιέργειας καὶ ἀποκατάστασης ἐδαφῶν."
Ἐπιπλέον, τὸ 1918, ἡ κυβέρνηση ψηφίσε ἕνα νέο νόμο γιὰ τὴν ἀγροτικὴ ἰδιοκτησία γής. Ὡς μέλος τῆς αἰγυπτιακῆς μεσαίας τάξης, ἀντὶ τῆς τάξης τῶν γαιοκτημόνων ἀριστοκρατῶν, ὑπῆρχαν λόγοι γιὰ τοὺς ὁποίους ὁ Abul-Fath θὰ ἔδειχε ἐνδιαφέρον γι' αὐτὸ τὸ νόμο. Στὸ πλαίσιο αὐτό, ἡ κυβέρνηση ἰδιοποιεῖται μεγάλα κομμάτια γὴς ἀπὸ μεγάλους γαιοκτήμονες, τοὺς πληρώνει γιὰ αὐτὰ τὰ οἰκόπεδα σὲ τιμὴ ποὺ βασίζεται στὴ προπολεμικὴ ἀξία τους, καὶ τὴν κάνει ἀναδιανομὴ μεταξὺ τῶν μικρῶν ἀγροτῶν. Θὰ μποροῦσε νὰ ἀνακτήσει στὴ συνέχεια τὴν ἀρχικὴ δαπάνη τους ἀπὸ τὶς δόσεις ποὺ καταβάλλονται ἀπὸ τοὺς νέους μικρὸ γαιοκτήμονες κατὰ τὴ διάρκεια μίας περιόδου 30 ἐτῶν. Ο Abul-Fath προσθέτει, "ἐξακολουθοῦν νὰ ὑπάρχουν σήμερα μόνο λίγα ἀπὸ τὰ πολὺ μεγάλα κτήματα ποὺ ἔχουν παραμείνει ἄθικτα γιὰ συγκεκριμένους σκοπούς, ὅπως ἡ πειραματικὴ καλλιέργεια καὶ ἡ μαζικὴ παραγωγὴ ὁρισμένων καλλιεργειῶν."
Ὁ ἀνταποκριτὴς τῆς Al-Ahram ραδιουργήθηκε ἐπίσης καὶ ἀπὸ ἄλλες ἀγροτικὲς μεταρρυθμίσεις. Οἱ γεωργικοὶ συνεταιρισμοὶ εἶχαν αὐξηθεῖ σὲ πάνω ἀπὸ 5.000, ἔξι φορὲς τὸν ἀριθμὸ ποὺ ὑπῆρχαν τὸ 1915. "Ὁ σκοπὸς αὐτῶν τῶν ὀργανώσεων εἶναι νὰ ἐπεκτείνουν τὰ δάνεια πρὸς τοὺς ἀγρότες ὡς ἀνταλλακτικὸ ἀπὸ τὰ συμπλέγματα τῶν τοκογλύφων. Ἐπιπλέον, ἀγοράζουν ὅλα τὰ γεωργικὰ ἐφόδια ποὺ χρειάζεται ἕνας γεωργὸς καὶ τὰ πωλοῦν σὲ αὐτὸν σὲ πολὺ λογικὲς τιμές. Τὸν βοηθοῦν νὰ διαθέτει τὴν παραγωγή του καὶ ἐκτελοῦν ὅλες τὶς ἄλλες ὑπηρεσίες τους πρὸς ὄφελος τοῦ ἀγρότη.
"Σὲ ἕνα ἀκόμη βῆμα πρὸς τὴν κατεύθυνση αὐτή, τὸ 1928, ἡ κυβέρνηση προέβη, μέσῳ μίας συμφωνίας μὲ τὴν Ἑλληνικὴ Ἐθνικὴ Τράπεζα, στὴ δημιουργία μίας ἀγροτικῆς τράπεζας, ἡ λειτουργία τῆς ὁποίας ἦταν νὰ ἐπεκτείνει τὰ δάνεια πρὸς τοὺς γεωργικοὺς συνεταιρισμοὺς καὶ νὰ βοηθήσει τοὺς μετανάστες γιὰ τὴν ἐγκατάστασή τους καὶ ἀνάληψη τῆς γεωργίας. Ἀπὸ τότε, ἡ τράπεζα "αὔξησε τὰ ἐπιπέδα της πιστοληπτικῆς ἱκανότητας τῶν γεωργικῶν ἐπενδύσεων, μείωσε τὰ ἐπιτόκια καὶ ἁπλουστεύθηκαν οἱ ὄροι πληρωμῆς τῶν δανείων πρὸς τοὺς ἀγρότες, καὶ ἔγινε ἀναδιάρθρωση τοῦ φορολογικοῦ συστήματος, ἔτσι ὥστε οἱ φόροι νὰ μὴν ἐκτιμοῦνται ἀπὸ τὴν παραγωγή, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν παραγωγικότητα τῆς γής".
Τέλος, ἡ κυβέρνηση προώθησε ἐνεργὰ γεωργικὴ ἐκπαίδευση στὴν ὕπαιθρο. Ἐκτὸς ἀπὸ τὴν κατασκευὴ σχολείων, ἱδρῦσε πειραματικὲς φάρμες, ἵδρυσε κέντρα γεωργικῆς συμβουλῆς καὶ δημιουργήθηκαν εἰδικὲς ὑπηρεσίες γιὰ τὴ διαφύλαξη μεγάλων καλλιεργειῶν ὅπως ὁ καπνός, οἱ ἐλιές, τὸ ἐλαιόλαδο καὶ συναφεῖς μεταποιητικὲς βιομηχανίες.
Εἴκοσι χρόνια νωρίτερα ὁ βιομηχανικὸς τομέας στὴν Ἑλλάδα ἦταν ἀμελητέος, γράφει ὁ Abul-Fath. Ὡστόσο, μετὰ τοὺς πολέμους στὰ Βαλκάνια, τo Μεγάλο Πολέμο καὶ μετὰ τὰ γεγονότα στὴν Τουρκία, "ἡ ἀξία τοῦ ἑλληνικοῦ νομίσματος μειώθηκε τόσο δραστικὰ ὥστε τὰ ξένα προϊόντα νὰ καθιστοῦν δυσβάσταχτα." Αὐτὸ ὑποχρέωσε τοὺς Ἕλληνες νὰ στρέψουν τὴν προσοχή τους στὴ βιομηχανία καὶ τὴν «ἀνάπτυξη ἐθνικῶν βιομηχανιῶν γιὰ τὴν κάλυψη τῶν πρωτογενῶν τους ἀναγκῶν". Καὶ συνεχίζει, "Ἀπὸ τὸ 1920 καὶ μετά, ἡ Ἑλλάδα μπορεῖ νὰ θεωρηθεῖ ὅτι κατέχει ἕναν βιομηχανικὸ κλάδο ἄξιό του ὀνόματός του. Ὁ τομέας αὐτός, μὲ τὴ σειρά του, δημιουργεῖ νέες βιομηχανίες, ὅπως τὴ παραγωγὴ δίσκων φωνογράφου, κλωστοϋφαντουργικὰ προϊόντα, ἐλαστικά, ἐξαρτήματα σωληνώσεων, μεταλλικὰ χρώματα, ταρταροῦγα μέρη , ἠλεκτρικοὺς λαμπτῆρες καὶ κλειδαριές.
"Ὁ λόγος ποὺ ἡ ἑλληνικὴ βιομηχανία ἀναπτύχθηκε τόσο ἀργά, σύμφωνα μὲ τὸν Abul-Fath, ἦταν ἡ ἔλλειψη τῶν πρώτων ὑλῶν καὶ τῶν ἐπενδυτικῶν κεφαλαίων σὲ συνδυασμὸ μὲ τὰ κακὰ μέσα μεταφορᾶς, τὰ ὑψηλὰ ἔξοδα μεταφορᾶς καὶ τὸν ἀνεπαρκῆ ἀριθμὸ καταρτισμένων ἐργαζομένων καὶ τεχνικῶν. Αὐτὰ ἦταν ἀκριβῶς τὰ προβλήματα ποὺ ἡ κυβέρνηση προσπάθησε νὰ διορθώσει "μὲ τὴ βοήθεια τῶν μεγάλων τραπεζῶν, οἱ ὁποῖες ἐπέκτηναν χιλιάδες ἑκατομμύρια δραχμὲς σὲ διάφορες βιομηχανικὲς ἐπιχειρήσεις". Ἐπιπλέον, ἡ κυβέρνηση βελτίωσε τὴν ὑποδομὴ μεταφορᾶς καὶ αὔξησε τὸν ἀριθμὸ σχολείων βιομηχανικῆς κατάρτισης καὶ ἐργαστηρίων προκειμένου νὰ διαδοθεῖ ἡ βιομηχανικὴ ἐκπαίδευση καὶ νὰ προσφέρει καθοδήγηση στοὺς κατασκευαστές".
Πρὸς τὸ συμφέρον τῆς προώθησης τῆς βιομηχανίας τὸ Ὑπουργεῖο Οἰκονομίας θεσπίσε νομοθεσία γιὰ τὴν προστασία τῆς ἐκκολαπτόμενης ἐγχώριας παραγωγῆς. Οἱ νόμοι ἐπηρέασαν τὰ πάντα ἀπὸ τὸ ἰδιοκτησιακὸ καθεστὼς ἰδιοκτησίας στὸν βιομηχανικὸ τομέα, μέχρι τὴ φορολογία. Ὅσον ἀφορᾶ τὸ τελευταῖο, φαίνεται ὅτι ἡ κυβέρνηση προώθησε μία σκληρὴ τελωνειακὴ πολιτική, "μὲ τὴν αὔξηση τῶν φόρων κατὰ τὴν εἰσαγωγὴ προϊόντων ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ ἀνταγωνιστοῦν μὲ τὶς ἐγχώριες βιομηχανίες καὶ μειώνοντάς τους στὰ μηχανήματα καὶ τὸν ἐξοπλισμὸ ποὺ ἀπαιτοῦνται γιὰ τὴν παραγωγὴ καὶ γιὰ ἐπενδύσεις σὲ νέες βιομηχανίες". Ἐπιπλέον, ἡ κυβέρνηση προσφέρει πολλὲς ὑπηρεσίες σὲ μεγάλες ἐπιχειρήσεις", μεταξὺ τῶν ὁποίων τὴ ἄδεια ἐκμετάλευσης τῆς κατάλληλης ἰδιωτικῆς ἢ κρατικῆς ἰδιοκτησίας ποὺ κρίνεται ἀπαραίτητη γιὰ τὴν κατασκευὴ ἑνὸς ἐργοστασίου". Ο Abul-Fath χωρίζει σὲ τρεῖς κατηγορίες τὶς βιομηχανίες τῆς Ἑλλάδας: ἐκεῖνες ποὺ ἔχουν προχωρήσει ἀρκετὰ γιὰ νὰ ὑποκαταστήσουν τὶς ἀνάγκες τῆς χώρας γιὰ εἰσαγωγὲς μίας σειρᾶς προϊόντων, αὐτὲς οἱ ὁποῖες δὲν ἔχουν ἀκόμη φθάσει στὸ ἀνάλογο ἐπίπεδο, καὶ αὐτὲς ποὺ πρέπει νὰ συνεχίσουν νὰ ἀναπτύσσονται μὲ στόχο τὴ μείωση τῆς ἐξάρτησης τῆς Ἑλλάδα τὶς εἰσαγωγές. Ἡ παραγωγὴ βιομηχανικῶν μηχανημάτων, γιὰ παράδειγμα, ἔπεσε στὴν δεύτερη κατηγορία.
Ο Abul-Fath δὲν αἰσθάνθηκε τὴν ἀνάγκη νὰ σταθεῖ στὸ ἑλληνικὸ ἐμπόριο, ἀναμφίβολα, ἐπειδὴ ἤξερε ὅτι οἱ ἀναγνῶστες τοῦ εἶχαν ἐπίγνωση τῆς ἱστορίας τῆς Ἑλλάδας καὶ τὴ φήμη της ὡς ἐμπορικῆς χώρας. Κατὰ τὴν περίοδο ποὺ ἔγραφε, ἡ Ἑλλάδα εἶχε ἕνα ἐμπορικὸ στόλο μὲ συνολικὴ χωρητικότητα τοῦ ἑνὸς ἑκατομμυρίου τόνων καὶ μισό. Ὡστόσο, πῆρε τὴν εὐκαιρία νὰ ἐπαινέσει τὶς προσπάθειες τῆς ἑλληνικῆς κυβέρνησης γιὰ τὴν προώθηση τοῦ ἐμπορίου, παρατηρώντας εἰδικότερα τὴν πλευρὰ τῶν ἐμπορικῶν ἐπιμελητηρίων ποὺ ἔπαιξαν μαγάλο ρόλο συμβάλλοντας στὸ ἄνοιγμα νέων ἀγορῶν γιὰ τὰ ἑλληνικὰ προϊόντα καὶ ἀνοίγοντας τὸ δρόμο γιὰ διμερῆ συναλλαγὲς ὡς ἡ πλέον εὐνοουμένη χώρα.
Κάποιος μπορεῖ νὰ φανταστεῖ ὅτι ἡ σειρὰ ἄρθρων τοῦ Abul-Fath θὰ βοηθοῦσε τοὺς ἀναγνῶστες τῆς Al-Ahram νὰ καταλάβουν γιατί ἡ μετανάστευση τῶν "Arwam (Ρωμιῶν)" στὴν Αἴγυπτο εἶχε βαθμιαία μειωθεῖ. Ἡ Ἑλλάδα κατάφερε ν' ἀσκεῖ μία κεντρομόλο, παρὰ φυγόκεντρη, δύναμη πάνω στὸ λαό της.
* Ὁ συγγραφέας εἶναι καθηγητὴς τῆς ἱστορίας καὶ ὁ ἐπὶ κεφαλῆς τοῦ Ἱστορικοῦ Κέντρου Μελετῶν τῆς Al-Ahram.
Ἀπὸ τὴν ἐφημερίδα Al- Ahram
Μεταφράστηκε καὶ ἀναρτήθηκε στὰ ἑλληνικὰ ἀπὸ Nόcτoc
Μεταφράστηκε καὶ ἀναρτήθηκε στὰ ἑλληνικὰ ἀπὸ Nόcτoc
σημαντικές ιστορικές αναδρομές
ΑπάντησηΔιαγραφή